(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


یکشنبه 5 ارديبهشت 1389- شماره 19628
 

دانشجويان «ستاره دار» ؛ پروژه مظلوم نمايي ستاد كروبي

E-mail:shayanfar@kayhannews.ir




دانشجويان «ستاره دار» ؛ پروژه مظلوم نمايي ستاد كروبي

شور انتخاباتي حتي دورترين روستاهاي كشور را نيز به تحرك انتخاباتي واداشته و هر لحظه به اضطراب حاميان نامزدهاي انتخاباتي اضافه مي كرد. مناظره ها كه بحث داغ محافل مختلف شده بود و حتي در منازل و خانواده ها رسوخ پيدا كرده بود و ساعتها تا پاسي از شب پس از مناظره افراد با هم بحث و گفتگو و به بررسي مناظره ها مي پرداختند، مي توانست تمام هزينه هاي گزاف صورت گرفته در برخي ستادها را به باد فنا دهد. بر همين اساس مشاوران و خود نامزدها تلاش و تكاپو براي آمادگي در مناظره هاي تلويزيوني را در صدر برنامه هاي انتخاباتي خود جا دادند. آنها كه به اهميت تأثيرگذاري اين مناظره ها پي برده بودند، تمام تلاش خود را براي پيروزي در مناظره ها به كار بسته و پيروزي در مناظره ها را پيروزي در انتخابات تلقي كردند.
در اين ميان برخي كه شايد در خود احساس عجز مي كردند، بحث مناظره بين نمايندگان كانديداها را مطرح و برخي شايعه حاضر نشدن طرف مقابل را در مناظره طراحي كردند. جناحهاي حامي هر نامزد، طرف مقابل و جناح رقيب خود را متهم به لغو مناظره به دليل ناتواني و نامزد خود را آماده هرگونه مناظره و پاسخگويي مي دانستند.
شهرام گيل آبادي (مشاور و معاون هنر و رسانه محسن رضايي) انتشار اخباري مبني بر لغو مناظره كانديداها را تنها جنگ رواني دانست و بيان داشت: «آقاي رضايي كه برنامه محور است و حركت به سوي انقلاب اقتصادي را در برنامه هاي خود دارد، براي بيان برنامه هايش به فضاي مناظره نياز دارد و از برگزاري اين مناظره استقبال مي كند. »1
عبدالله ناصري (عضو شوراي مركزي سازمان مجاهدين) از خواسته اصلاح طلبان درباره مناظره ها خبر داد و گفت: «فقط خواسته اي كه اصلاح طلبان دارند اين است كه برنامه مناظره نبايد محدود به كانديداها باشد بلكه بايد زمينه اي فراهم شود تا نمايندگان ستاد كانديداها هم با يكديگر مناظره داشته باشند. »2
حميدرضا مقدم فر (مدير عامل خبرگزاري فارس ) علل تلاش براي لغو مناظره توسط بعضي افراد را اين گونه ارزيابي كرد: «علت اوّل تلاش برخيها براي لغو مناظره ها عجز و ناتواني اين افراد است كه از استدلال و محتواي لازم براي مقابله با رقيب برخوردار نيستند. دليل دوم اين كه برخي از كانديداها موفقيت خود را در غوغا سالاري و فضاي تخريب مي بينند. در حالي كه مناظره سبب مي شود تا مردم از روي عقل و منطق گزينه اصلح خود را انتخاب كنند و دليل سوم هم اين است فضاي مناظره در رسانه ملي فراگير است و تمام اقشار جامعه را در بر مي گيرد در حالي برخي از كانديداها كسب آراي خود را تنها در قشر خاصي از جامعه جستجو مي كنند كه مناظره اين اجازه را به آنها نمي دهد. با توجه به اين موارد درصدد لغو اين مناظره ها هستند. »3
فاطمه آجرلو (نماينده مجلس هشتم) ضمن اشاره به سياه نمايي برخي افراد، مردم را بهترين داور دانست و گفت: « مردم بهترين ناظر و داور هستند و بخوبي قضاوت خواهند كرد. اين موضوع را همه كانديداها مي دانند. آنها مي دانند كه فضاي مناظره رودررو، ديگر فضاي سياه نمايي و دغل بازي نيست و همه ديدگاهها و نظرات بايد به صورت شفاف براي مردم بيان شود. »4
اما انتشار يك خبر موجب تشديد بي اخلاقي ها در جريان انتخابات شد. آن خبر انتشار تصوير خصوصي خانوادگي (همسر) يكي از نامزدهاي دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري پس از انجام مناظره به عنوان تير آخر جهت تخريب رقيب بود كه با واكنش دفتر امور چاپ معاونت فرهنگي وزارت ارشاد اسلامي مواجه گرديد. اين دفتر در اطلاعيه خطاب به چاپخانه داران سراسر كشور ضمن هشدار به آنان از برخورد قانوني با هرگونه تخلف در اين رابطه خبر داد. 5 چند روز بعد خبرهايي مبني بر دستگيري تعدادي در چاپخانه اي در تهران كه عكس بي حجاب همسر يكي از نامزدها را تكثير مي كرد منتشر شد6 و تا حدي پروژه مظلوم نمايي برخي كانديداها روشن گرديد.
از ديگر ابزار تبليغات رسانه اي استفاده از اينترنت بود كه در اين دوره جاي ويژه اي را در اطلاع رساني كانديداها و تبليغات ايشان باز كرد. ايجاد سايتهاي پي در پي خبري براي انعكاس لحظه به لحظه سخنرانيها و اظهار نظرها از جمله كاركردهاي اينترنت در اين دوره بود. نامزدها با راه اندازي سايتها و وبلاگها سعي در جذب مخاطب و اطلاع رساني به موقع نمودند. همچنين استفاده از پيامكهاي انتخاباتي از ديگر ابزارهاي مؤثر جهت تبليغات - اطلاع رساني و در برخي موارد تخريب رقيب به شمار مي رفت. پيامكها كه استعداد بسياري را نيز شكوفا كرده بود، در اين دوره بيشتر به صورت شعر بيان مي شد.
پيامكهايي چون:
ما طالب پاكي و صفاييم هنوز ـ ايراني و حامي ولاييم هنوز
در حمله قدرت طلبان نااهل ـ ما حامي احمدي نژاديم هنوز
¤ ¤ ¤
ما پيروي خط ولي مي خواهيم ـ پيش رخ دشمنان يلي مي خواهيم
اصرار به احمدي نژاد داريم چرا؟ ـ چون مالك اشترعلي مي خواهيم
¤ ¤ ¤
افكار امام را منادي باشيم ـ چون مهدي فاطمه جهادي باشيم
گر عشق امام و رهبري در دل ماست ـ حق ّ است كه احمدي نژادي باشيم
¤ ¤ ¤
ما مرد حماسه و جهاديم هنوز ـ دلداده قسط و عدل و داديم هنوز
با اين همه تخريب و هياهوي رقيب ـ ما حامي احمدي نژاديم هنوز
¤ ¤ ¤
بيا چون كوه دالاهو قوي باش ـ سرود مثنوي و معنوي باش
بيا حالا كه ديگر خاتمي نيست ـ رفيق ميرحسين موسوي باش
در اين حوزه تبليغاتي بايد گفت كه طرفداران ميرحسين موسوي و محمود احمدي نژاد گوي سبقت را از ديگر كانديداها ربوده بودند.
از ديگر ابزارهاي رسانه اي، پخش فيلمهاي تبليغاتي مستند نامزدها بود كه اغلب نامزدها در آن سعي نمودند به گونه اي خود را معرفي نمايند. در فيلم كروبي كه توسط بهروز افخمي و با حضور پررنگ ياران كروبي ( كرباسچي - عبدي - ابطحي) نمايش داده شد، مورد انتقاد بسياري قرار گرفت و از آن فيلم به عنوان فيلم تبليغاتي كرباسچي ياد شد. در آن فيلم كرباسچي با چهره اي بغض آلود از فشار زياد روي فقراي جامعه ابراز تأسف كرد و بيان داشت: «فقر فقط براي حاكمان پسنديده است. » هرچند اشك ريختن يك سياستمدار در فضاي انتخابات رياست جمهوري كشور، امري بي سابقه نبود اما گريه كرباسچي كه به خاطر وضعيت زندگي و سختي معيشت فقرا بود، جاي تعجب داشت! شايد اگر كسي با سابقه وي در دهه 70 آشنا نبود گريه كردن ايشان را كاري پسنديده مي شمرد، ولي عملكرد كرباسچي بويژه در تصدي شهرداري تهران و سخن وي كه گفت: «خانواده هاي با درآمد كمتر از حد مشخص نبايد در تهران زندگي كنند!» بيانگر چيز ديگري بود. علي مطهري (نماينده مجلس هشتم) در نامه اي به مهدي كروبي با اشاره به فيلم تبليغاتي وي نوشت: « كرباسچي در زمان تصدي شهرداري تهران حقوق مردم را پايمال مي كرد. به طوري كه آثار آن هنوز باقي است و شايد تا قرنها باقي بماند. »7 در همين رابطه سايت الف متعلق به احمد توكلي با اشاره به اشك تمساح كرباسچي براي فقرا نوشت: «آيا خود ايشان و اطرافيانشان مدير و بازوي اجرايي رئيس جمهوري نبودند كه از مانور تجمل دفاع مي كرد؟ آيا آقاي كرباسچي همان شهرداري نبود كه در زمان تصدي شهرداري در ويلايي بزرگ در شمالي ترين نقطه تهران زندگي مي كرد؟ و آيا اشرافيگري مسؤولان از زمان صدارت كارگزاران سازندگي باب نشد؟ و آيا ايشان نمي گفتند خانواده هاي با درآمد كمتر از حدي مشخص نبايد در تهران زندگي كنند؟. . . »8
همچنين در آن فيلم كروبي براي نشان دادن دفاع از حقوق از دست رفته برخي دانشجويان كه با عنوان دانشجوي ستاره دار معرفي شدند، با انجام مصاحبه اي با فردي به نام (محمد - ص) كه ادعا كرده بود به جرم اين كه در يك سمينار دانشجويي به يكي از مسؤولان وزارت خارجه پيشنهاد كرده است پروتكل الحاقي را امضأ كند از تحصيل بازمانده، معاونت دانشجويي فرهنگي علوم پزشكي اصفهان با ارسال توضيحي تأكيد كرد نامبرده در 31 شهريور 83 تحصيلات خود را به پايان برده و با اخذ مدرك كارشناسي ناپيوسته رشته بهداشت عمومي فارغ التحصيل شده است. 9 اين درحالي بود كه پروژه مظلوم نمايي در ستاد كروبي در پي پخش برنامه مهدي كروبي و شركت وي در برنامه با دوربين شبكه اوّل سيما قبلاً كليد خورده بود. روزنامه اعتماد ملي با اشاره به برنامه اجرا شده در شبكه اوّل سيما با تيتر بزرگ نوشت: «فيلم كروبي سانسور شد.»10
ماجرا از آن قرار بود كه صدا و سيما به دليل رعايت حق ّ مساوي هر كانديدا، با توجه به طولاني شدن زمان نطق تلويزيوني كروبي با نظر مشاوران وي 2 دقيقه از آن فيلم را حذف كرده بود، اما اعتماد ملي با جنجال آفريني نوشت: «تلويزيون با حذف 2 دقيقه از فيلم كروبي بخش اصلاح قانون اساسي را سانسور كرد. » در پي اين اقدام كروبي در جمع خبرنگاران طي مصاحبه اي كه آن نيز از اخبار 30: 20 شبكه دوم سيما پخش شد، تصريح كرد: «ادعاي مذكور واقعيت ندارد. » و 2 روز بعد از ماجرا روزنامه اعتمادملي با درج مطلب كوتاه و كوچكي در صفحه اوّل خود از قول مرتضي الويري نوشت: «اظهارات كروبي از سيما پخش شده و هيچ سانسوري صورت نگرفته است. »11
در فيلم تبليغاتي و مستند ميرحسين موسوي كه توسط مجيد مجيدي كارگردان برجسته سينماي ايران ساخته شده بود، تلاش شد تا سفرهاي استاني مهندس موسوي به تصوير كشيده شده و مشكلات كشور طوري نشان داده شود كه گويي تمام اين مشكلات را دولت نهم به وجود آورده است. مجيد مجيدي كه در سالهاي اخير در فرهنگستان هنر با ميرحسين موسوي همكاري داشت، در فيلم خود كه با تصوير احساسي عيادت موسوي از احمد عزيزي (شاعر اهل بيت: ) همراه بود؛ براي نشان دادن مشكلاتي چون بيكاري - اعتياد و. . . از بازيگر زن تئاتر استفاده كرد. اين حركت با اعتراض بسياري از جمله انجمن اسلامي دانشكده هنر دانشگاههاي سمنان و شاهد قرار گرفت. آنان در نامه سرگشاده خطاب به مجيدي نوشتند: «از آن جايي كه ما دانشجويان هنر معتقديم حضرتعالي به عنوان كارگرداني كه در سالهاي گذشته، هنرمند متعهد و با اخلاقي بوده ايد، برايمان جاي سؤال است كه چرا اين بار در اثر انتخاباتي خود، براي جناب آقاي مهندس ميرحسين موسوي كه ايشان نيز سررشته اي در هنر دارا مي باشد، با انجام كاري غيراخلاقي زمينه انحراف افكار عمومي را پديد آورديد. خوب مي دانيد كه از چه سخن مي گوييم. سخن از بازيگراني است كه به سفارش حضرتعالي در اين فيلم نقشهاي گوناگون را براي انحراف افكار عمومي برعهده گرفته اند تا بازيگر اوّل مرد (موسوي) بتواند دل بينندگانش را با هدف جلب آرأ انتخاباتي به دست آورد. »12
همچنين در اين فيلم، ضمن نماياندن موج سبز و استقبال بسياري از مردم بويژه جوانان از آن، ديدار ميرحسين با برخي از مراجع تقليد قم به نمايش درآمد كه به دليل برداشت حمايت آميز از وي، با واكنش مراجع تقليد مواجه شد. 13
حجه الاسلام پارسا (مسؤول اطلاع رساني دفتر آيت الله موسوي اردبيلي ) در اين باره گفت: «همه نامزدها امكان ديدار با ايشان را داشته اند و اين ديدار دليلي بر حمايت نيست. اعلام نظر رسمي ايشان معمولاً از طريق بيانيه رسمي و يا سخنان صريح ايشان است و نشان دادن تصاوير در ديدار نمي تواند اعلام حمايت باشد. » نجف زاده (مسؤول دفتر آيت الله نوري همداني) نيز بيان داشت: «اين مرجع تقليد با تأكيد بر اين كه حمايت از يك نامزد خاص در انتخابات به دور از شأن مرجعيت شيعه است، شائبه حمايت ايشان از مهندس موسوي را بي اساس دانستند. » حجه الاسلام اكبري (مسؤول دفتر آيت الله جوادي آملي ) در رابطه با ديدار ايشان با هريك از نامزدها گفت: «نمايندگان براي تبليغات خود و نشان دادن ارادت و اعتماد خود به مراجع تقليد مي توانند فيلم ديدار خود را منتشر كنند. ولي اين ديدار دليل بر حمايت از نامزدها نيست. » اين در حالي بود كه پيش از اين، ديدار ميرحسين موسوي با مراجع به شكل گسترده اي در مطبوعات دوم خردادي انعكاس پيدا كرده و حمايت اين مراجع از موسوي اعلام شده بود.
فيلم محسن رضايي هم به زندگي نامه و سرگذشت وي و همچنين مواضع و بيانات ايشان در سفرهاي استاني خود پرداخت. اما فيلم احمدي نژاد خلاصه اي از سفرهاي استاني هيأت دولت نهم به استانهاي مختلف كشور بود. اين فيلم كه ناگفته هاي سفرهاي استاني رئيس جمهور را بيان مي كرد، توسط جواد شمقدري ساخته شده بود. جواد شمقدري كه در نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري هم فيلم تبليغاتي احمدي نژاد را ساخته بود و در 4 سال رياست جمهوري وي يكي از نقشهاي كليدي حوزه هنري و فرهنگي را هم بازي مي كرد، در فيلم تبليغاتي احمدي نژاد گوشه اي از حياط منزل وي را به تصوير كشيد. احمدي نژاد در وسط حياط خانه اش سبزي كاري كرده بود. اگرچه با نگاه سطحي نمايش باغچه كوچك حياط خانه احمدي نژاد خيلي شبيه به يك فيلم انتخاباتي نبود، ولي در اين فيلم، احمدي نژاد با كندن علفهاي هرز در ميان ريحانهاي اصلي و نشان دادن آن به دوربين با كنايه اين نكته را القأ مي كرد كه بايستي افرادي كه در انقلاب اسلامي مانند علفهاي هرز روييده اند، دستشان از انقلاب اسلامي كوتاه شود.
نقش فيلمهاي تبليغاتي از آن جهت مؤثر بود كه آن دسته از شركت كنندگان كه علاقه اي به پيگيري اخبار از طريق روزنامه ها و. . . را نداشتند، در تصميم گيري براي انتخاب نامزد نهايي خود ارشاد و راهنمايي مي شدند.
2- تبليغات در سطح شهرها: يكي ديگر از شيوه هاي تبليغات نامزدها در انتخابات گوناگون، استفاده از پوسترها، پارچه نوشته ها و بنر و ساير ابزار تبليغاتي است. اين ابزارها كه عموماً در مراكز پر رفت و آمد شهر نصب مي گردد، مورد توجه بسياري از طرفداران نامزدها قرار مي گرفت.
اگرچه بسياري از افراد بر اين عقيده اند كه نبايد با اسراف زياد از اين شيوه استفاده شود و انصافاً هم با توجه به سال « اصلاح الگوي مصرف» نسبت به دوره هاي گذشته در اين دوره كمتر مورد استفاده قرار گرفت، اما برخي شور و نشاط انتخاباتي و فعاليتهاي آن را منوط به استفاده از اين شيوه و تغيير چهره شهرها در ايام انتخابات مي دانستند.
از آغاز تبليغات رسمي نامزدهاي دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري اقلام تبليغاتي ميرحسين موسوي و كروبي بيش از ديگر رقبا در سطح شهرها مشاهده شد و همين امر موجب صعود جايگاه آنان در نظر سنجيهاي اوّليه شد. اما با ورود احمدي نژاد و رضايي به صحنه تبليغات در سطح شهرها اين روند ثابت ماند. ستاد احمدي نژاد شعار «مي شود و مي توانيم» و ستاد رضايي شعار «نجات اقتصادي» را انتخاب نمودند. كروبي شعار «تغيير» و موسوي شعار «هر شهروند يك ستاد - هر ايراني يك همراه» را به عنوان شعار انتخاباتي خود معرفي كردند.
نامزدها و حاميان آنان غالباً در پارچه نوشته ها و پوسترها و بنرهاي خود شعارها و برنامه هاي خود را بيان مي داشتند. هاشمي ثمره (رئيس ستاد انتخاباتي احمدي نژاد) از تقلبي بودن و عدم تعلق بنرهاي «محمود مردمي نژاد» به ستاد احمدي نژاد خبر داد. كروبي كه با شعار تغيير آمده بود با اشاره به انتخابات نهم كه گفته بود: «شب خوابيدم و صبح ديدم سوم شده ام»؛ در زير عكس خود اين گونه نوشته بود: «اين بار همه بيداريم. » وي مانند فيلم تبليغاتي اش كه از كرباسچي استفاده كرده بود، در پوسترها و بنرهاي خود از عكس كرباسچي با ژستي خاص و دست بر كمر در كنار خود استفاده كرد!
محسن رضايي هم كه با شعار انقلاب اقتصادي آمده بود، در پوسترهايش از وي به عنوان معمار نوين اقتصاد كشور ياد شد. محمود احمدي نژاد نيز مانند دوره گذشته از شعارهاي عدالت محورانه استفاده كرد، ولي ميرحسين موسوي كه خود را خط امامي مي دانست و به نخست وزير بودن دوران دفاع مقدس افتخار مي كرد، از شيوه هاي جديد استفاده نمود. موسوي كه از مشاوران تبليغاتي خوبي برخوردار بود، هزينه هاي هنگفتي را صرف تبليغات كرد و پوسترهاي متنوعي را طراحي نمود. وي كه در پي كسب آرا از همه طيفها و اقشار مختلف جامعه بود، با استفاده از نماد سبز سعي در جمع آوري آرا نمود. وي حتي در كنار پوسترها و بنرهاي رنگارنگ و عموماً جوان پسند، با تأسي از سلام بر سه سيد فاطمي . . . 14 از تصوير حضرت امام(ره) و رهبري و خاتمي در كنار عكس خود با نوشته سلام علي آل ياسين، استفاده كرد.
اصلاح طلبان در پلاكاردهاي تبليغاتي بزرگي كه در سطح شهر تهران نصب شده بود از قول هاشمي رفسنجاني نيز نوشتند: «هرگاه اكثريت از حضور در انتخابات خودداري كنند، اقليت بر آن حاكم خواهد شد. »
در پي انجام مناظره هاي تلويزيوني و بيان اين مطلب توسط احمدي نژاد كه سه نامزد در برابر يك نامزد قرار گرفته اند، حاميان وي در دست نوشته هايي با مضمون «چپ راست كارگزار عليه خدمتگزار» و شكلهايي چون «1 < 3» از نامزد خود حمايت كردند.
3- تبليغات مردمي و چهره به چهره: در اين نوع تبليغات كه طرفداران كانديداها نقش اصلي را بر عهده داشتتند، با حضور در ميادين اصلي شهرها و معابر پرجمعيت با پخش لوحهاي فشرده، بروشورها و بيان خدمات و ويژگيهاي نامزدهايشان به تبليغ مي پرداختند.
1-ايران، 12/3/.1388
2- همان.
3- همان.
4- همان.
5- خبرگزاري فارس ، 16/3/.1388
6- ايران، 16/3/.1388
7-ايران، 19/3/.1388
8-كيهان، 18/3/.1388
9-ايران، 20/3/.1388
10-اعتماد ملي، 4/3/.1388
11-همان، 6/3/.1388
12- كيهان، 13/3/.1388
13-كيهان، 11/3/.1388
14- پوستر خاتمي در سال .1376

 

(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14