صدسال پس از اولين كمك

«SOS (پيام كمك)»، اين يكي از آخرين جملاتي است كه اپراتور راديويي تايتانيك رو به همكارش فرياد زد؛ «اين يك پيغام جديد است و احتمالاً آخرين امكان براي كمك خواستن ما است.» و اين «پيام جديد» اكنون صدسال از عمرش مي گذرد.
به گزارش ديلي تلگراف، پيامي به زبان مورس كه احتمالاً بسياري از افراد روي كره زمين زندگي شان را خصوصاً در دوران تلگراف به آن مديون هستند. SOS، مخفف «Save our ship» به معناي «كشتي ما را نجات بدهيد» است. اين عبارت كه اكنون در فرهنگ عامه جا افتاده است در 1910 به عنوان علامتي براي اطلاع رساني و كمك خواهي كشتي هاي در معرض خطر در دريا در سطح جهان به رسميت شناخته شد.
در آن زمان كه هنوز امواج صدا نمي توانستند از طريق امواج هوايي به كشتي ها منتقل شوند از مورس استفاده مي شد. تا پيش از آن نيز از علائم «CQD» استفاده مي شد كه اغلب احتمال بروز اشتباه و سوءتفاهم در هنگام دريافت آن زياد بود. پس از آنSOS براي ارسال هنگام خطر انتخاب شد زيرا در الفباي مورس به صورت سه نقطه، سه خط و سه نقطه نمايش داده مي شود. و وضوح و آسان بودن آن، آن را كاراتر از CQD مي كرد. يك سال بعد كارا بودن اين سيستم به جهان ثابت شد؛ كشتي كونارد دچار سانحه شد و با فرستادن پيامSOS و رسيدن به موقع كمك همه سرنشينان آن نجات يافتند. البته آن زمان هم همه كاملاً مجاب نشدند، گويا تراژدي تايتانيك لازم بود تا همه دريابند داشتن يك سيستم بين المللي براي درخواست امداد فوري چقدر لازم است.
پس از 1912 و تصادم تايتانيك، اپراتورهاي كشتي ها هر دو پيام CQD و SOS را مي فرستادند، اما بعضي از آنها نيز هر دو اين امكان هاي طلب ياري را ناديده مي انگاشتند. اين كشتي ها به سرعت دريافتند كه اين داستان شوخي بردار نيست؛ هنگامي كه دريافتند تعداد كشته شدگان تايتانيك «غرق ناشدني» چند نفر بوده است. پس از اين حادثه ديگر كسيSOS را ناديده نگرفت.
هرچند پس از 1910 يا حادثه تايتانيك تكنولوژي پيشرفت بسياري كرده است و اكنون ديگر كسي از نقطه و خط براي كمك خواستن استفاده نمي كند اما همين نقطه و خط تاكنون جان بسياري را نجات داده است.

دوستان مكانيكي در راهند!

ترجمه : عليرضا ضيايي
روبات ها از گذشته به دليل نوع ارتباط و شباهت و نزديكي با انسان ها مورد توجه بوده اند. اين دست ساخته هاي مكانيكي به دليل قابليت برنامه ريزي كه دارند، به راحتي تحت كنترل انسان در مي آيند و از اين رو علاوه بر مصارف صنعتي، با شكل و شمايل مختلف در دل انسان ها نيز راه پيدا كرده اند. بطوري كه گاهي با هدف آموزش به فرزندان يا كمك به افراد ناتوان و گاهي نيز به عنوان مونس قابل اطمينان و كم توقع طراحي و توليد مي شوند.
امروزه مراكز تحقيقاتي بسياري در جهان روي طراحي انواع و اقسام روبات ها كار مي كنند، به طوري كه هر كدام از آنها كاربرد خاصي براي افراد پيدا مي كنند. اما آيا واقعا هرچقدر روبات ها به انسان شبيه تر شوند، انسان نيز راحت تر با آنها ارتباط برقرار مي كند؟
در اروپا نيز همانند بقيه نقاط جهان، علم روباتيك با پيشرفت چشمگيري همراه بوده و تحقيقات موثري در اين زمينه انجام گرفته است. يكي از اين مراكز، مركز تحقيقاتي روباتيك شبكه اروپا EURON است كه سال ميلادي جاري پژوهش هاي خود را به طور رسمي آغاز كرده است.
«بيل گيتس» مدير و بنيانگذار بازنشسته مايكروسافت، در بازديد از اين مركز با اشاره به اهميت آن پيش بيني كرد تا سال 5202 در هر خانه اي يك روبات وجود داشته باشد و اين امر را با كامپيوترهاي شخصي مقايسه كرد كه در دهه 0197 ظهور پيدا كردند و هم اكنون در هر خانه اي حداقل يك كامپيوتر به چشم مي خورد.
در اين مركز چندين برنامه تحقيقاتي در مورد تلفيق هنر با علم روباتيك انجام گرفته و آينده روبات ها بررسي شده است.
در وهله اول، روبات هاي انسان نماي مركز يورون، احساسات چنداني از خود نشان نمي دادند و محققان براي طراحي و راه اندازي آنها با مشكلات بسياري دست و پنجه نرم مي كردند. به طور مثال براي ساخت روبات هايي كه پا دارند و قادر به راه رفتن هستند، مشكلات عديده اي براي ايجاد تعادل، حركت و ايمني به طور همزمان وجود دارد و بايد آنها را به گونه اي برنامه ريزي كنند كه بهترين عملكرد را در ارائه كاربردهاي موردنظر داشته باشند.
محققان و طراحان اين مركز انديشه دوستان مكانيكي يا همان روبات هاي انسان نما را در سر مي پروراند.
«برونو سيسيليانو» يكي از محققان روباتيك مي گويد: «جالب است اگر بدانيد كه ميزان دوست داشتن و نوع روبات محبوب افراد، ريشه در فرهنگ آنها دارد. به طور مثال اروپايي ها و امريكايي ها ترجيح مي دهند روبات هايشان بيشتر شبيه دستگاه يا ماشين مكانيكي باشد و هيچ گاه دوست ندارند روبات هايي شبيه خودشان داشته باشند.»
وي مي افزايد: «ولي برعكس، ژاپني ها با روبات هاي انسان نما دمسازترند و من فكر مي كنم اين به مسائل اعتقادي و فرهنگي آنها برمي گردد، زيرا ژاپني ها معتقدند ماشين ها نيز روح دارند.»
اما با همه اين اوصاف، روبات هاي انسان نما نقش اساسي را در تحقيقات اروپاييان ايفا مي كنند و دليل اين امر نيز فقط به خاطر ظاهر هوشمند آنها نيست.
اگرچه طراحي و ساخت روبات هاي انسان نما حتي در نوع ابتدايي كه تنها مي تواند راه برود كار دشواري است، اما مهندسان پيشرفت چشمگيري در اين زمينه داشته اند.
به طور كلي طراحي روبات هاي انسان نما كه قادر به ارتباط با انسان ها هستند، راحت تر از ساخت روبات هايي است كه براي جراحي انسان طراحي مي شوند.
روبات ها در خانه اصولا نقش يك ماشين كمكي را ايفا مي كردند، اما امروزه علاوه بر اين، كاربردهاي ديگري نيز دارند. كه آن هم ايجاد ارتباطي نزديك تر با اعضاي خانواده است. از ميان اين روبات ها مي توان به موارد زير اشاره كرد.
Room-A يك روبات در قد و قواره انسان است كه مي تواند سوالات و مكالمات معمولي افراد را تشخيص دهد. علاوه بر اينكه مي تواند در حمل برخي اشيا كمك كند. اين روبات پاهاي قرص و محكمي دارد تا بتواند تعادلش را به خوبي حفظ كند.
Room-A كه در مسابقات روبوكاپ 6200 موفق به دريافت جايزه شد، مي تواند شطرنج نيز بازي كند.
ARMAR نيز يكي از اين دست روبات ها است كه در كارهاي آشپزخانه كمك مي كند. اين روبات مي تواند رخت هاي كثيف را در ماشين لباسشويي قرار داده و آن را روشن كند. علاوه بر اين قادر به راه اندازي و كار با چندين وسيله الكترونيكي خانگي است.
Maggie روباتي است كه توسط محققان دانشگاه كارلوس در مادريد ساخته شده و يك روبات اجتماعي است. رفتارهاي اين روبات بسيار دوستانه است و به راحتي مي تواند با افراد صحبت كرده و مكالمات را متوجه شود. علاوه بر آن ايما و اشاره ها را تشخيص مي دهد و از طريق يك صفحه نمايش لمسي، شطرنج بازي مي كند. مگي تا حدود كمي نيز قادر به انجام حركات موزون است.
همين گروه تحقيقاتي توانسته است نمونه ابتدايي C3PO، روبات مشهور جنگ ستارگان را نيز بسازد كه PH1 نام دارد. PH1 مي تواند در داخل و خارج خانه نحوه دويدن خود را برنامه ريزي كند و به راحتي با افراد و حتي روبات هاي ديگر ارتباط برقرار كند.
يادگيري هاي دشوار
Casimio يكي ديگر از روبات هايي است كه قادر به حركت نيست و فقط براي انجام تعامل اجتماعي طراحي شده و يك روبات آموزش پذير است. سازندگان اين روبات بيشتر تمركزشان را روي صورت و حالات چهره آن حين صحبت با افراد گذاشته اند. اين كار بسيار دشوار است، زيرا آنچه كه براي انسان ها بسيار ساده است (همانند برقراري ارتباط اجتماعي) براي روبات ها بسيار سخت است.
سازندگان اين روبات از دانشگاه لاس پالماس معتقدند هوش اجتماعي ما به طور ناخودآگاه و غريزي شكوفا مي شود، در صورتي كه خلق الگوريتم هايي كه هوش اجتماعي را براي روبات ها تعريف كند، كار دشواري است.
اما از طرف ديگر انجام كارهاي فيزيكي براي ما به صورت خودآگاه و هوشيارانه است، پس تبديل آن به يك برنامه روباتيك چندان مشكل نيست و اين نقطه مشترك هوش مصنوعي و انساني است كه محققان به آن دست يافته اند.
كاربردهايي كه يك روبات براي تبديل شدن به دوست انسان نياز دارد متعدد است اما حتي با به كار بردن چندين گزينه نيز مي توان يك روبات را به يك ماشين مكانيكي دوست داشتني تبديل كرد.
روبات هاي اجتماعي
به زودي ساخته خواهند شد كه قادر به برقراري ارتباط صميمانه با انسان خواهند بود ، به طور مثال مي توانند تصاوير انيميشن براي كودكان به نمايش بگذارند و علاوه بر كمك در كارهاي خانه، عضوي از يك خانواده محسوب شوند.

وقتي مغز فعال مي شود

يك پژوهش جديد نشان مي دهد استفاده اينترنت مي تواند مغز سالمندان و افراد ميانسال را تقويت كند.
در چند سال اخير، چندين پژوهش نشان داده است آن دسته از فعاليت هاي ذهني كه منجر به درگيري مغز شود (مثل حل كردن جدول كلمات متقاطع يا بازي هاي حافظه اي) مي تواند باعث كاهش احتمال ابتلا به اختلالات شناختي در سنين پيري شود.
به موازات پير شدن مغز، تغييرات ساختاري و عملكردي در آن رخ مي دهد؛ تغييراتي مثل آتروفي و كاهش فعاليت سلول ها يا افزايش رسوب پلاك هاي آميلونيدي و ايجاد كلافه هاي پروتئين «تو» (tau) كه هر دو اينها با بيماري آلزايمر مرتبط است. مجموعه اين تغييرات مي تواند فعاليت شناختي را تحت تاثير قرار دهد.
اما فعال نگه داشتن مغز مي تواند مانع اين تغييرات شيميايي شود و اكنون با توجه به نتيجه پژوهش جديد، وبگردي هم راه خوبي براي فعال نگه داشتن مغز است. پژوهش جديد به طور كامل و همراه جزئيات در شماره آينده «مجله آمريكايي روانپزشكي سالمندان» به چاپ خواهد رسيد. اين تحقيق روي 24 شخص سالم بين سنين 55 تا 76 سال انجام شد، نيمي از آنها تجربه وبگردي داشتند در حالي كه نيمي ديگر وبگرد نبودند.
پژوهشگران براي بررسي تغييرات جريان خون مغز اين افراد حين وبگردي يا كتاب خواندن، از روشي به نام رزونانس مغناطيسي عملكردي يا fMRI استفاده كردند. رزونانس مغناطيسي عملكردي، شدت پاسخ سلول هاي مغزي را با اندازه گيري مقدار جريان خون آنها نشان مي دهد. نخست از همه افراد خواسته شد كتاب بخوانند. فعاليت مغز همه افراد به خصوص در قسمت هاي گيجگاهي، آهيانه اي و پس سري مغز حين كتاب خواندن افزايش يافت. اين قسمت هاي مغز، مسئول كنترل زبان، خواندن، حافظه و توانايي هاي ديداري هستند. در مرحله بعد از افراد خواسته شد در اينترنت جست وجو كنند. در اين مرحله تحقيق، تفاوت هايي بين گروهي كه فعاليت اينترنتي قبلي داشتند با گروهي كه سابقه فعاليت اينترنتي قبلي نداشتند، ديده شد. گرچه ميزان فعاليت مغز هر دو گروه در نواحي خاصي كه با خواندن كتاب فعال مي شود، افزايش نشان داد؛ اما بر ميزان فعاليت مغز گروهي كه فعاليت اينترنتي قبلي داشتند، در نواحي پيشاني، گيجگاهي و قسمت سينگوليت (cingulated) هم افزوده شد. اين قسمت ها مسئول فرآيندهاي مهمي مثل تصميم گيري و استدلال و برهان است.«گري اسمال» سرپرست اين پژوهش و عضو انستيتوي «اسمل» (Semel) از دپارتمان پژوهش هاي عصبي و رفتاري دانشگاه UCLA در اين باره گفت: «برجسته ترين يافته ما اين بود كه جست وجو در اينترنت، مدارهاي عصبي را كه حين مطالعه فعال نمي شوند، بيشتر درگير مي كند، البته فقط در كساني كه تجربه اينترنتي قبلي داشتند.» شايد دليل برتري وبگردي نسبت به مطالعه اين باشد كه هر شخص حين وبگردي، بايد تصميم بگيرد روي كدام لينك ها كليك كند كه همين تصميم گيري، مدارهاي شناختي مهم در مغز را فعال مي كند.«اسمل» در اين باره افزود: «به نظر مي رسد اعمال ساده اي مثل وبگردي روزانه ، فعاليت مغزي را در افراد مسن افزايش مي دهد.چنين چيزي نشان مي دهد مغز ما حساس است و با افزايش سن مي تواند به يادگيري ادامه دهد.» گروهي كه پيشينه وبگردي قبلي نداشتند، مي توانند با زمان و تجربه بيشتر، مثل وبگردهاي قديمي طرح هاي فعاليت مغزي درستي داشته باشند. پژوهشگران يادآوري كرده اند كه به منظور پيدا كردن اثرات مثبت و منفي فناوري هاي تازه بر فرآيند پيري مغز بايد تحقيقات بيشتري انجام شود.

واكسني با اثرگذاري سرعت نور

به زودي واكسن هايي با اثرگذاري سريع و با سرعت نور به بازار خواهند آمد
محققان اعلام كردند، با كمك فناوري جديد و ابتكار دانشمندان موسسه فناوري جورجيا در آمريكا، امكان تحويل داروها و واكسن هاي تزريقي به درون بدن با سرعت نور فراهم مي شود.
دراين سيستم با استفاده از تكانه ليزري در كسري از ثانيه منفذي در سلول ايجاد مي شود، مولكولي داخل آن جاسازي شده و به سرعت منفذ بسته مي شود.
با روش جديد مي توان واكسن ها، داروها و ديگر مولكول ها را در امان از سيستم هاي دفاعي سلولي، به درون سلول وارد كرد.
سايت علمي ديسكاوري به نقل از دكتر مارك پراسنيتز در انستيتو جورجيا در اين زمينه تصريح كرد: سلول ها با غشايي احاطه شده اند كه هر چيزي امكان عبور از آن را ندارد.
پرتوهاي ليزري آخرين راهكار براي تحويل يك مولكول مهم به درون يك سلول هستند.
در اين تكنيك اين پرتوهاي ليزري مادون قرمز و نانو ذرات كربني استفاده مي شود.
جزئيات اين دستاورد در مجله نيچر نانوتكنولوژي به چاپ رسيده است.