همراه در سختي ها هم بازي سرگرمي ها
گشت وگذاري در بازار گوشي هاي تلفن همراه (بخش پاياني)

گاليا توانگر
زني ميانسال در انتهاي اتوبوس نشسته و بلند بلند با گوشي موبايلش مكالمه مي كند. صحبت از پاك كردن سبزي ها و كم كردن شعله گاز است.
آنچنان داد مي زند كه حتي صدايش تا نيمه اتوبوس و فراتر هم مي رود. چندتايي از زن هاي مسافر از زور خنده تمسخر سرخ شده اند.
- الو، الو ... زري قطع و وصل مي شه! سبزي قورمه ها رو مي گم ديگه. يك كمي پاك كردم، مابقي رو درست پاك كني ها، الو، الو...
زن از بحث سبزي ها كه بيرون مي كشد، تازه سر درددل زنانه اش باز مي شود و به اين مي رسد كه صغري خانم چه گفته و كبري خانم در فاميل چه كرده است. هرچه قدر هم كه واكنش مسافران بيشتر مي شود، او بي خيال تر داد مي كشد. شايد گراهام بل هم به وقت اختراع تلفن اين قدر در گوشي داد نكشيده باشد! اين گونه استفاده هاي سرسري و بازيچه اي از گوشي تلفن همراه كم نيست. خيلي ها معتاد بازي هاي ريخته شده در گوشي شان هستند و اكثر افراد نيز با زنگ گوشي شان سعي در جلب توجه دارند. در رسانه ها هم كمتر به مقوله آموزش استفاده صحيح از تلفن همراه توجه مي شود.
به صورت گردشده قريب به 60 ميليون نفر داراي گوشي تلفن همراه در كشورمان هستند. براي 38 درصد اين افراد شماره رند بسيار مهم بوده و 62 درصد ديگر نيز در اختيار داشتن يك شماره رند براي آنها اولويتي ندارد. قبض تلفن همراه 17درصد از جامعه آماري صدو پنجاه نفري درهر دوره كمتر از ده هزار تومان است. 20 درصد بين 10 تا 20 هزار تومان، 15درصد بين 20 تا 30 هزار تومان، 24 درصد بين 30 تا 50 هزارتومان، 17درصد بين 50 تا 80 هزارتومان و 6 درصد نيز بالاي 80 هزار تومان درهر دوره دوماهه براي استفاده از تلفن همراه خود هزينه مصرف مي كنند.
هزينه صرف شده درهر دوره دوماهه اين افراد در بخش ارسال پيام هاي كوتاه اين گونه است: 70درصد جامعه آماري كمتر از ده هزار تومان، 17درصد بين 10 تا 20هزار تومان، 9درصد بين 20 تا 30 هزارتومان و 3 درصد نيز بين 30 تا 50 هزارتومان در هر دوره است. 43درصد از افراد طراحي، ظاهر و رنگ گوشي كه در دستشان مي گيرند هميشه برايشان مهم است. 28درصد تنها در زماني كه طرح خاصي در بازار موجود باشد به آن توجه مي كنند. اين موضوع براي 15درصد از افراد گاهي اوقات اهميت داشته و تنها براي دو درصد اهميتي ندارد.
17درصد از جامعه آماري مورد بررسي در پاسخ به اين سؤال كه چقدر به گوشي موبايلشان وابسته هستند گزينه بسيار زياد را انتخاب كرده اند. 40درصد گزينه زياد، 16درصد كم و تنها 2درصد در جواب اين سؤال گزينه خيلي كم را انتخاب كرده اند.
پاي لرزان قيمت ها در انتخاب مشتري
اميرعباس بنكدار، يكي از فروشنده هايي است كه براي مشتري وقت مي گذارد. سقف پولت را كه بگويي خودش راهنمايي ات مي كند. او فروشنده نماينده LG است كه اين روزها گوشي هاي لمسي رنگ شادش را مي تواني پشت اغلب ويترين هاي پاساژ ببيني. خودشان مي گويند LG نمايندگي كره است، اما فروشنده ها مي گويند نود درصد گوشي ها چيني هستند.
بنكدار فاكتورهاي يك گوشي خوب را خيلي سريع پشت سرهم نام مي برد: «سيستم عامل خوب، شارژ باتري طولاني باشد، دوربين چند مگاپيكسلي، آنتن دهي مناسب، هرچند الان آنتن دهي همه گوشي ها درايران مناسب است».
از كيفيت گوشي هاي ايراني GLX سؤال مي كنم، وي مي گويد: «قاب و بدنه شان قوي نيست، اما امكاناتشان مناسب است. كسي كه مي خواهد گوشي چيني بخرد، چرا گوشي داخلي GLX خريداري نكند؟»
HTCهاي صفحه مسطح لمسي هم همه جا به چشم مي خورند. HTCها به گفته اين فروشنده تايواني هستند و حتي نمونه هاي خوبش با گلكسي تاب سامسونگ رقابت مي كنند.
ليلا مهدوي نيا، درحالي كه يك جعبه از HTC وايدفاير را در دست دارد از طبقه بالا به طبقه اصلي مي آيد. در گوشه پاساژ مكان خلوت تري را انتخاب كرده و گپ و گفتي با هم داريم. وي مي گويد: «بين طبقه اصلي و طبقه بالا اختلاف قيمت كاملا محسوس است. طبقه اصلي پول مغازه شان را مي گيرند و به مشتري وعده گارانتي مي دهد. به نظر من در بازار تلفن همراه اعتماد مشتري نسبت به گارانتي ها سلب شده است. كدام يك از ما تابه حال به وقت تعمير تلفن همراهمان از گارانتي استفاده كرده ايم؟ همه به وقت خريد گارانتي مي خواهند اما وقتي زمان تعمير گوشي شان مي رسد، يا يادشان مي رود كه پيگير استفاده از گارانتي شوند و يا اصلا نمي دانند به كجا مراجعه كنند؟ به همين دليل گوشي شان را به تعميراتي ها مي سپارند.»
وي ادامه مي دهد: «الان همين مدل گوشي كه خريده ام در طبقه اول 350هزار تومان قيمت خورده بود، درحالي كه در طبقه بالا 285 هزار تومان بدون گارانتي خريده ام.»
از وي سؤال مي كنم: HTCها كجايي هستند؟ وي پاسخ مي دهد: «مي گويند بدنه و سيستم اش تايواني است، اما قطعات جانبي اكثر گوشي ها مثل شارژر، سيم رابط به كامپيوتر، باطري گوشي و... همه اين ها چيني هستند.»
اما بنكدار فروشنده گوشي هاي تلفن همراه با اين گونه خريد كردن موافق نيست.
وي مي گويد: «طبقه بالا عمده فروشي است. جنس بدون گارانتي جنس بدون پشتوانه است. الان سازمان بازرسي دارد كلي تلاش مي كند كه خدمات گارانتي را در كشور ارتقا ببخشد. اگر در لحظه خريد جنس معيوب باشد چه؟ ما تا 48 ساعت بعداز فروش اگر جنس داراي اشكال واضح باشد، پس مي گيريم. اما در طبقه بالا آيا چنين روندي مرسوم است؟ ضمنا بين طبقه بالا و پايين تنها 5 هزار تومان اختلاف قيمت وجود دارد.»
با اين حال خريدار HTC مي گويد و اصرار دارد كه جنس 350 هزار توماني را 285 هزار تومان خريده و راضي هم هست.
نظارت بر قيمت ها را پررنگ كنيم
وقتي پا در پاساژهاي فروش گوشي تلفن همراه مي گذاري كاملاً احساس مي كني كه انگار نظارتي وجود ندارد. يكي ديگر از فروشندگان گوشي تلفن همراه صراحتاً مي گويد: «قيمت گوشي مثل قيمت طلاست. مثلاً يكي از واردكنندگان گوشي آخر هفته چك دارد. يك تعداد از گوشي هايي را كه وارد بازار كرده با قيمت ارزاني مي فروشد تا بتواند چك را پاس كند. خود به خود قيمت گوشي ها افت مي كند. هفته بعد دوباره قيمت گوشي بالا مي كشد.»
اكبر بيات زاده مشتري است كه از شهرستان براي خريد گوشي روانه پاساژ شده است. وي مي گويد: «من كه فقط مي خواهم يك دكمه سبز و قرمز را فشار دهم. اهل SMS دادن هم نيستم، چه برسد به اين كه از اينترنت گوشي ام استفاده كنم. اين را هم گذاشته ام جيبم كه اهل و عيال سريع پيدايم كنند و بدانند كجا هستم؟ بهترين گوشي ها به نظر من همان نوكياي قديمي است. يك بار از دستم در آب افتاد هيچي نشد. چند بار ضربه سنگين خورد بازهم سرپاست.
حتي يك بار عمداً زمين زدمش، ولي بازهم نفس مي كشد. بچه ها هر بار كه من را مي بينند مي گويند: گوشي ام براي دوران ما قبل تاريخ است.
خلاصه اين بار كه خانه فاميل در تهران مهمان شديم، با خودم گفتم بيايم و يك مدل گوشي جديد، البته از نوع ساده خريداري كنم.»
بيات زاده خريد گوشي مدل بالا را بي آن كه از امكاناتش استفاده اي ببريم، پول دور ريختن تلقي كرده و مي گويد: «بعضي از جوان ها يك ميليون تومان از پولشان را براي گوشي مدل بالا هزينه مي كنند، در حالي كه مي توانند همين پول را پس انداز كنند. پسر من كه شغل خوبي هم دارد تا به حال بيش از 150 تا 200 تومان براي خريد گوشي هزينه نكرده است. تلفن همراه با قيمت بالا اگر يك بار زمين بخورد يا در آب بيفتد كارش تمام است و پولتان از بين رفته است. تنها در يك صورت تلفن همراه مدل بالا به كارتان مي آيد، در صورتي كه امكاناتش لازمه شغل و كارتان باشد. من هميشه به بچه هايم توصيه مي كنم كه خودتان را در دام مصرف گرايي نيندازيد.»
در همين حين زن و مرد جواني وارد مغازه مي شوند. مرد 780 هزار تومان براي گوشي تلفن همراه خانمش هزينه مي كند. از خانم مي پرسم: شاغليد؟
وي پاسخ مي دهد: خير.
با تعجب مي پرسم: از اينترنت گوشي تان مي خواهيد استفاده كنيد كه اين مدل را انتخاب كرده ايد؟ وي پاسخ مي دهد: نه، مي خواهم يك چيز شيك دستم بگيرم كه توي فاميل تك باشد!!
دردل مي گويم: مگر النگوي طلاست؟! در آن همه شلوغي و گرمي و حالت مبهوتي از شنيدن پاسخ ها، ديگر جايز نمي بينم سؤالي بپرسم.
استفاده بهينه از گوشي همراه را آموزش دهيم
همواره از زمان توزيع اوليه سيم كارت در تهران تا به امروز كه حدود 60 ميليون سيم كارت همراه اول، ايرانسل، 0919، 0935 و... در اختيار مردم است، مشكل چگونگي استفاده از تلفن همراه وجود داشته است. حقيقتاً وقتي بخش ارتباطات سيار مخابرات راه اندازي مي شد، بايد بخشي هم براي آموزش عمومي در نظر مي گرفتند.
تصور كنيد وسط يك جلسه مهم كاري ناگهان صداي خروس در فضا پخش مي شود و يا در اتوبوس صداي جازي تند به گوش مي رسد. همه اين ها اگرچه گوياي شخصيت دارندگان گوشي هستند، اما در ترويج خيلي از چيزها و ارائه خيلي از برداشت ها نقش دارند. ترويج فرهنگ غيرخودي، خود را در جريان سرگرمي هاي سودجويان غرق كردن و پول ريختن به جيب مروجين مصرف گرايي از نتايج بارز عدم استفاده بهينه از گوشي تلفن همراه است.
تلفن همراه بيش از هر زمان ديگري به يكي از وسايل ايجادكننده آسيب هاي اجتماعي تبديل شده است. اگر چه براي برخي اقشار هم مفيد بوده است. احمد دارابي يك تعميركار سيار مي گويد: «تا قبل از داشتن گوشي تلفن همراه مجبور بودم شماره ثابت منزل را به مشتري ها بدهم و هميشه در خانه منتظر زنگ مشتري باشم، اما الآن كارت چاپ كرده ام و يك شماره هم رويش زده ام. كار و كاسبي ام كلي رونق گرفته است.»
سيما دارابي جامعه شناس توضيح مي دهد: «خيلي چيزها كه محصول فناوري هستند نياز به آموزش عمومي دارند. مردم وقتي الگويي براي چگونه استفاده كردن نداشته باشند، خيال مي كنند هر نوع استفاده كردن بلامانع صحيح است. از طريق پيامك ها مي توان آموزش هايي را براي عموم ارسال كرد. خيلي از مسائل اخلاقي و اجتماعي را مي توان تنها با اتكا به كاربري پيامك به جامعه منتقل كرد. اما ما نه برنامه اي داريم و نه هزينه اي مي كنيم، چطور انتظار داريم كه جامعه آگاهي كسب كند. زنگ هاي آنچناني موبايل هيچ گاه در منظر جامعه به عنوان يك ناهنجاري شناخته نشده است. ما ياد نگرفته ايم كه در محيط هاي عمومي و كاري از كاربري سايلنت گوشي مان استفاده كنيم. نمي دانيم كه پيامك براي مواقع بسيار ضروري و نهايتاً مختص يادآوري و تبريك روزهاي خاص زندگي است.»
با استفاده بازيچه گونه شخصيت خود را پايين نياوريد
آهنگ برنامه 90 و تيتراژ بازيهاي حساس فوتبال، گاه چهچهه صداي يكي از سنتي خوانان، گاهي هم آهنگ كارتون پت و مت!! در فضاي كاري به صورت استريو از گوشي تلفن همراه همكاري پخش مي شود.
بخصوص در محيط هايي كه نياز به آرامش فكري هست، توجه داشته باشيد چه فشاري به مغز وارد مي شود!
دارنده گوشي آرام آرام دمپايي هاي چرم اداري اش را روي موزائيك ها مي كشد و با حركتي خزشي گوشي را برمي دارد. چند دقيقه ا ي به شماره زل مي زند تا همچنان موسيقي ادامه پيدا كند. واقعاً معلوم نيست اين كار چه لذتي دارد جز اين كه چشم ها برمي گردند و چند دقيقه اي چهره طرف را جست وجو مي كنند.
از اين صحنه ها در محيط كار، اتوبوس و مكان هاي عمومي زياد ديده ايم. ديگر آن قدر تكراري شده كه در صورت ناراحتي حتي جرئت اعتراض نداريم. اما هميشه به ياد داشته باشيد كه با چنين حركاتي اولين ضربه را به برداشت مردم از شخصيت و احوالاتتان وارد مي كنيد.
گزارش روز