گالیا توانگر
صبح با مشاجره کارمندانی که پوشش مناسب زمستانی دارند و آنهایی
که هنوز در حال و هوای تابستان در جا زده‌اند، آغاز می‌شود!
فضای سالن کارکنان
آنچنان داغ کرده که یکی از خانم‌ها غرولندکنان زمزمه می‌کند: «دارم آب پز می‌شوم!»
بعد هم به سمت پنجره پناه می‌برد و تا نیمه بازش می‌گذارد. اگر هم به پنجره دسترسی
نداشته باشد، پنکه کنار میزش را روشن می‌کند!
کمی آن‌سوتر آقایی که یک لا پیراهن
تابستانی نازک به تن کرده گله‌مندانه می‌گوید: «آنفلوآنزا دارم. لطفا پنجره را
ببندید!»
خانم کارمند با تشر می‌گوید: «خب، ژاکت بپوش.»
آقای کارمند با
دلخوری جواب می‌دهد: «توی محیط بسته لباس گرم بپوشم، قلبم می‌گیرد!» در این میان
چند نفری هم به تأسیسات تلفن می‌کنند. مأمور تأسیسات کلافه شده و اغلب تلفن‌ها را
بی‌جواب می‌گذارد. یکی غر می‌زند که سالن کوره شده و یکی دیگر گلایه دارد که یخ
بسته‌ام! تأسیسات هم اصرار دارد دستگاه‌ها را یکسره در تمام طول ساعات شبانه‌روز
روشن بگذارد و دلیلش را هم این مسئله عنوان می‌کند که اگر دستگاه‌ها خاموش شوند
سالن یخ می‌کند. این در حالی است که در اغلب سازمان‌ها باید محیط تا نیمه شب گرم
شود و سپس دستگاه‌ها خاموش شوند. آنگاه دوباره صبح اگر لازم باشد، دستگاه‌ها را
روشن می‌گذارند.
زمانی را به خاطر می‌آورم که کپسول‌های زرد رنگ را کول
می‌گرفتیم و تا گازی محل روانه می‌شدیم تا کپسولمان را پر کند یا بشکه نفت را پای
گاری نفتی می‌رساندیم و از بوی تند نفت سرمان گیج می‌رفت.
الان شرایط به گونه‌ای
است که خوشبختانه اغلب شهرها و روستاهای کشورمان از نعمت شبکه گازرسانی برخوردارند
به طوری که دیگر بوی تند نفت و رنگ زرد کپسول‌های سیار گاز در خاطرات نسل امروز
جایی ندارند و ناشناخته هستند.
با این حال قدر نعمت ندانسته و با مصرف بی‌رویه
گاز طبیعی گویی سعی داریم نعمت گاز را از نسل‌های بعدی خود سلب کنیم!
کشور ما در
یک روز سرد سال 500 میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کند که این رقم معادل کل سوخت گاز
اروپای غربی در یک روز است.
ضرورت پیشگامی سازمان‌های دولتی
از الگوی مصرف
بدون شک نحوه مصرف انرژی در سازمان‌ها و نهادهای دولتی می‌تواند الگوی شفاف و قابل
استنادی برای مردم باشد.
خیلی‌ها تصورشان این است که تنها محل اتلاف انرژی‌ها از
جمله گاز طبیعی صرفا منازل هستند، این در حالی است که سازمان‌ها و نهادهای دولتی
نیز نیازمند تغییر رویه‌شان در نحوه مصرف‌اند.
چه بسا در تابستان وارد سازمانی
شده‌ایم که از فرط سرما نتوانسته‌ایم بدون کت دقیقه‌ای دوام بیاوریم و یا برعکس در
زمستان مجبور شده‌ایم در مدت توقفمان اندک‌اندک شال و کلاه و کت و جلیقه را درآورده
و با بقچه‌ای از لباس در زیر بغلمان توی صف انتظار فلان اداره و سازمان بایستیم.
حسین نجابت، نماینده مردم تهران در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از جمله افرادی
است که اعتقاد دارد برای بهینه مصرف کردن ابتدا باید سراغ سازمان‌ها و نهادهای
دولتی رفت و این بخش‌ها را در نحوه مصرف برای مردم الگو قرار داد.
وی در گفت‌وگو
با گزارشگر کیهان می‌گوید: «ما در برنامه بودجه سال 87-86 مجلس هفتم کار کارشناسی
عمیق انجام دادیم. همه عناصر مصرف بهینه دسته‌بندی شدند و محور را کاهش مصرف سوخت
قرار دادیم. اولین گام برای مصرف بهینه اصلاح فناوری‌های ماست. متأسفانه اغلب
فناوری‌های ما انرژی‌بر هستند، مثل تولید بخاری. بخاری‌های ما راندمانشان پایین است
و یا نیروگاه‌هایمان سیکل ترکیبی ندارند و از اگزوزش هیچ استفاده‌ای برای شیرین
کردن آب و یا تأمین گرمای منازل مسکونی نمی‌کنیم.»
لازم به توضیح است که نیروگاه
سیکل ترکیبی در واقع ترکیبی از دو نیروگاه بخاری و گازی است که برای تولید برق
استفاده می‌شود. در این مدل نیروگاه‌ها گرمای خروجی از اگزوز نیروگاه گازی را به
اتاق احتراق نیروگاه بخاری متصل می‌کنند تا به این صورت گرمای مورد نیاز برای به
جوش آمدن آب را تأمین کنند. در حال حاضر متأسفانه قسمت عمده تولید انرژی الکتریکی
از طریق نیروگاه‌های بخاری فاقد سیکل ترکیبی انجام می‌شود. راندمان این نیروگاه‌ها
در پیشرفته‌ترین سطح خود مابین 41 تا 45 درصد است. لذا تجهیز این نیروگاه‌ها برای
بالا بردن راندمان و همچنین کاهش هزینه‌ها یکی از مهم‌ترین مسائل وزارت نیرو در
شاخه تولید است.
نجابت، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی دومین مشکل اصلی بر
سر راه بهینه مصرف کردن انرژی از جمله سوخت گاز طبیعی را شکوفا نشدن فرهنگ مصرف
عنوان کرده و می‌گوید: «علت اصلی این است که هنوز به ارزش انرژی در دنیای امروز و
آینده پی نبرده‌ایم. باید توجه داشت که در مدیریت جهانی، انرژی حرف اول را می‌زند و
اغلب جنگ‌ها امروزه برای دسترسی به منابع انرژی رخ می‌دهند.»
وی ضمن گلایه از
قیمت ارزان سوخت به‌ویژه گاز طبیعی در کشور که اصلا قابل قیاس با سایر کشورها نیست،
می‌گوید: «متأسفانه هنوز برای اغلب ما جا نیفتاده که در ایام سرد سال از پوشش مناسب
زمستانی استفاده کنیم؛ به جای آنکه اتاق و محل سکونت خود را آن قدر گرم کرده که
مجبور شویم درها و پنجره‌ها را باز بگذاریم، ابتدا باید سراغ دستگاه‌های دولتی،
نهادهای عمومی و شهرداری‌ها برویم و فرهنگ‌سازی داشته باشیم. مردم برای پیروی کردن
از نحوه مصرف بهینه، الگو می‌خواهند. اگر ببینند در دستگاه‌های دولتی بی‌محابا
انرژی مصرف می‌شود، آنها هم خود را موظف به پیروی از الگوی مصرف نمی‌دانند.»
مدیریت مصرف و اهتمام
به بهینه مصرف کردن سوخت
در مجموع سالانه حدود 160
میلیارد مترمکعب گاز در کشور مصرف می‌شود که این میزان مصرف در مجموع حدود 1600
میلیارد تومان عوارض دربردارد.
مجید بوجارزاده، سخنگوی شرکت ملی گاز ایران ضمن
بیان مطلب بالا می‌گوید: «میانگین مصرف گاز در بخش خانگی در فصول گرم سال 100
مترمکعب و میانگین مصرف گاز در فصول سرد سال 500 مترمکعب است. برای مصرف 100مترمکعب
10هزار ریال و برای مصرف 500مترمکعب 50هزار ریال عوارض دریافت می‌شود.»
سخنگوی
شرکت ملی گاز با بیان اینکه طبق بند 3-9 بودجه سال 92 تنها 100 ریال به ازای هر
مترمکعب گاز از مشترکین بیش از سنوات قبل عوارض دریافت می‌شود، متذکر می‌شود که
کم‌هزینه بودن سوخت گاز طبیعی ونیز تمیزتر بودنش نسبت به سایر سوخت‌ها مضاف بر
دسترسی آسان به آن باتوجه به گسترش خطوط انتقال گاز به اکثر شهرها و روستاهای کشور
نباید دلیلی بر مصرف بی‌رویه شود، میزان درجه حرارت استاندارد در منازل را بین 18
تا 21 درجه سانتیگراد اعلام می‌کند.
وی بهینه‌سازی مصرف سوخت را امری حیاتی تلقی
کرده و می‌افزاید: «با توجه به این که پرمصرف‌ترین بخش کشور در مبحث مصرف سوخت بخش
مصرف خانگی است، اهتمام به بهینه مصرف کردن سوخت امری بدیهی است و امید می‌رود که
در راستای آموزش و توسعه این امرمهم، مردم نیز همکار‌ی‌های لازم را با شرکت ملی گاز
داشته باشند.»
بوجارزاده در خصوص کنتورهای هوشمند گاز که در حال حاضر به صورت
آزمایشی در دستور کار شرکت ملی گاز قرار دارد، می‌گوید: «کنتورهای هوشمند فواید و
اثرات مفید بسیاری دارند. مشترکین می‌توانند بدون هیچ مشکلی با خواندن میزان مصرف
گاز خود که در کنتور گاز ثبت می‌شود، میزان مصرف خود را بسنجند و با توجه به آن
نسبت به شارژ گاز خود به صورت ماهانه اقدام کنند. در حال حاضر این پروژه در استان
خراسان رضوی در حوزه صنایع در حال آزمایش است و پس از یک دوره زمانی 3 تا 5 ساله به
محض بررسی مشکلات و برطرف کردن معایب و نواقص موجود در پروژه این طرح در سطح کشور
به موقع به اجرا درخواهد آمد. با توجه به این که این طرح به صورت پایلوتی اجرا
خواهد شد باید از ابعاد وسیع و دقیقی مورد آزمایش قرار گیرد. به همین منظور پروژه
ابتدا در بخش‌های کوچک مورد استفاده قرار گرفته و پس از آزمون خطاهای مکرر و رفع
نواقص احتمالی ابتدا در کلانشهرها و سپس در کل کشور مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»
رعایت نکات ایمنی
در مصرف گاز طبیعی
بوجارزاده سخنگوی شرکت ملی گاز ضمن اشاره
به این که همواره باید مدیریت مصرف و رعایت نکات ایمنی در مصرف گاز را جدی گرفت،
می‌گوید: «حتما از وسایل گازسوز استاندارد با برچسب انرژی استفاده کنید. از تبدیل
وسایل نفت سوز به گازسوز جدا بپرهیزید و از نیروهای متخصص برای نصب وسایل گازسوز
بهره گیرید. اطمینان از سلامت کارکرد و استاندارد بودن دودکش و دقت در نصب اتصالات
لوازم گازسوز از راه‌های پیشگیری از خطر نشت گاز است.»
وی ادامه می‌دهد:
«مشترکین محترم باید هنگام نصب وسایل گازسوز به خصوص بخاری گازی از باز بودن مسیر
دودکش و نصب کلاهک H در پشت بام اطمینان حاصل کنند. همچنین دقت کافی برای پیش‌بینی
هوا و جریان اکسیژن متناسب با نیاز دستگاه‌ها و سامانه‌های گرمایشی نصب شده در
محیط‌های مسکونی داشته باشند.»
وی ضمن تاکید بر عدم استفاده از بخاری‌های بدون
دودکش در محیط‌های مسکونی بسته، تاکید می‌کند: «آبی نبودن شعله بخاری، رطوبت زیاد
اتاق و نامطبوع بودن فضای منزل نشانه خطر است و باید در این گونه مواقع ارتفاع
دودکش و مسیر آن را کنترل کرده یا از افراد مطلع و کارشناس و یا تماس با 194 در این
خصوص راهنمایی و کمک بگیرند. سرویس نمودن کامل مجموعه سامانه‌های گرمایشی مجتمع‌های
مسکونی به خصوص رسوب‌زدایی کوره‌ها و اطمینان از سلامت مشعل‌ها و... استفاده از
بست‌های فلزی و شیلنگ استاندارد و لوله‌های فلزی در نصب بخاری و لوازم گازسوز،
جلوگیری از نصب دودکش‌های آکاردئونی و عدم استفاده از یک شیر گاز برای چند وسیله
گازسوز از دیگر نکات ایمنی است که باید مورد توجه قرار گیرند.»
این کارشناس مصرف
بهینه‌گاز با بیان اینکه 20درصد صرفهجویی انرژی در منازل معادل صرفهجویی روزانه
32 میلیون مترمکعب گاز است، می‌گوید: «هیچ می‌دانید اگر از شیشه‌های دوجداره در
ساختمان‌های مسکونی استفاده شود، می‌توان تا 40درصد کاهش مصرف گاز را شاهد بود؟!
استفاده از این گونه پنجره‌ها سالانه حدود 166 میلیارد ریال صرفهجویی به همراه
خواهد داشت. اگر تمیز کردن، تنظیم نمودن، روغن کاری وتعمیر دستگاه‌های گرمایشی را
نیز مورد توجه قرار دهیم مطمئنا بر رقم کاهش مصرف سوخت تاثیر دوچندانی خواهد
گذاشت.»
پیوند بین پروژه‌های علمی و صنعتی
با هدف کاهش مصرف انرژی
سیدحسین
دهدشتی، نماینده مردم آبادان و عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با
گزارشگر کیهان مانع بزرگ مصرف بهینه انرژی در کشور را عدم بهره‌گیری از نظرات
کارشناسی و علمی در این حوزه دانسته و می‌گوید: «متاسفانه اکثر مدیران ما در
حوزه‌های صنعتی به روزمرگی افتاده‌اند وحاضر نیستند برای اصلاح نواقص کارشان و روند
تولیداتشان که منجر به اتلاف منابع انرژی می‌شود، پول هزینه کنند.»
این کارشناس
مسائل انرژی معتقد است چنانچه برای پروژه‌های علمی در راستای کشف راهکارهای مصرف
بهینه و صرف‌جویی وقت بگذارند و سرمایه‌گذاری شود، چندین برابر سوددهی خواهد داشت.
نماینده مردم آبادان می‌گوید: «خیلی از مدیران صنعتی و تولیدی‌مان یا اعتقادی به
کار پژوهشی ندارند یا سهوا و عمدا در این مسیر سنگ‌اندازی می‌کنند، درحالی که لازم
است در جهت کشف راه‌های تبدیل انرژی، بهره‌وری انرژی و مصرف بهینه افراد صاحب نظر
را مورد تشویق قرار داده و از دانش آنها استفاده کرد.»
دهدشتی بر ادامه روند
هدفمندی یارانه‌ها در بخش سوخت تاکید داشته و می‌گوید: «چنانچه هزینه سوخت گازی
بالا برود و از سوی دیگر به اقشار آسیب‌پذیر نیز کمک شود، شاید برخی غافلین در
بخش‌های خانگی و صنعتی به فکر صرفهجویی بیفتند!»
گزارش روز
|
