قطعیات و ابهامات مذاکره ژنو (یادداشت روز)

مذاکرات ژنو 3 پس از سه روز مذاکره به کجا انجامید؟ محل نزاع کجاست که مذاکرات را کشدار کرده است؟ با کدام «بارم‌بندی» می‌توان به مذاکرات نمره داد؟ کدام توافق، بد و کدام توافق، خوب است؟ آیا می‌توان با رژیم آمریکا به توافق مثبت رسید و سپس به صلح و مسالمت میان طرفین دست یافت؟ اینها پرسش‌هایی است که در متن و حاشیه مذاکرات هسته‌ای به میان کشیده می‌شود. دیشب در سومین شب از مذاکرات، برخی اخبار فاقد منبع و جزئیات مشخص از احتمال «رفع اختلاف بر سر غنی‌سازی» و مذاکره درباره رآکتور آب سنگین اراک حکایت می‌کرد بی‌آن که از دقت حقوقی و کارشناسی برخوردار باشد. به عنوان مثال رسانه‌ها دیشب از «پشت سرگذاشتن اختلاف حول محور غنی‌سازی در ایران» سخن گفتند. آیا این بار حداقل توافق به دست می‌آید یا رسانه‌های ایرانی به ماجرای دور قبلی مذاکرات گرفتار می‌شوند که چند ساعت تا پس از نیمه شب منتظر ماندند اما سرانجام مذاکرات ناتمام ماند؟! طبق برخی اخبار ممکن است ادامه مذاکرات به امروز موکول شود.
لفظ مبهم «توافق» لفظ غلط‌اندازی است که می‌تواند به اعتبار ابهام و اشتراک لفظ، راه به مغالطه ببرد. طیفی از توافق‌ها را می‌توان از مطلوب و ایده‌آل تا متوسط و زیانبار رصد کرد همچنان که با دغلبازی‌های آمریکا، موضوع غنی‌سازی نیز دچار همین ابهام شده است. توافق مطلوب از نگاه ایران آن است که اولاً به اعتبار رویکرد انکاری آمریکا و غرب نسبت به حق تصریح شده غنی‌سازی برای اعضای پیمان ان‌پی‌تی، طرف غربی این حق قانونی ایران را محترم اعلام کند و به حق بهره‌مندی از چرخه کامل سوخت تمکین نماید. ثانیاً تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی که به بهانه غنی‌سازی اورانیوم در ایران وضع شده، به اعتبار تمکین به حق قانونی ایران لغو شود و متقابلاً ایران، اقدامات شفاف و اعتمادساز را مطابق ان‌پی‌تی به انجام رساند. در مقابل توافق بد آن است که طرف غربی اولاً از امضای حق مصرح ایران طفره برود و آن را به آینده موکول کند ثانیاً ساختار اصلی تحریم‌ها برقرار بماند و ثالثاً غرب امتیازهایی بگیرد و مایل به واگذاری امتیاز پایاپا، متوازن و متقابل نباشد. با این بارم‌بندی می‌توان هرگونه توافق پیشنهادی را ارزیابی کرد و به آن از صفر تا 20 نمره داد. هرگونه توافقی که راه «دررو» و دور زدن تعهدات در 6 ماه یا یک سال بعد را برای غرب باز بگذارد و به عبارت منطقی جامع و مانع نباشد، طبیعتاً در زمره توافق‌های بد رتبه‌بندی می‌شود؛ نظیر توافق‌هایی که 10 سال پیش در سعدآباد و بروکسل و پاریس به امضا رسید.
در ساعات پایانی جمعه شب هنوز ابهامات و مجهولات زیادی درباره محتوای مذاکرات ژنو 3 وجود دارد. متأسفانه گارد کاملاً بسته هیئت مذاکره کننده ایرانی در قبال رسانه‌های خودی و گارد باز طرف غربی در قبال رسانه‌های خودشان، همچنان میدان مانور به مراتب گسترده‌تری را به حریف می‌دهد. اما از این نقصان که بگذریم، برخی معلومات کمک می‌کند پاره‌ای از مجهولات را شفاف‌سازی کنیم یا لااقل به درک بهتری از ذهنیت حریف در پای میز مذاکره برسیم. روز قبل از شروع مذاکرات، باراک اوباما در نشست شورای مدیریت روزنامه وال‌استریت ژورنال سخنانی گفت که از فقدان اراده برای توافق متوازن، برابر و سازنده حکایت می‌کرد. او گفت «ایران حتی در صورت توافق موقت در مذاکرات هسته‌ای ژنو باز هم ضربه‌های اقتصادی خواهد خورد زیرا تحریم‌های تنبیهی شدید علیه این کشور همچنان پابرجا خواهد ماند. به خاطر اینکه تحریم‌ها مؤثر بود ما توانستیم ایران را به صورت جدی به مذاکره باز گردانیم]![ ماهیت توافق این خواهد بود که آنها پیشرفت در برنامه هسته‌ای را متوقف خواهند کرد. آنها ما را در معرض بازرسی‌های جدی‌تر از اکنون و در برخی موارد بازرسی‌های روزانه قرار خواهند داد. در عوض آنچه ما انجام خواهیم داد اندکی گشایش (در تحریم‌ها) خواهد بود که آن هم برگشت‌پذیر است. اقدامات تحریمی شدید در زمینه صادرات نفتی یا امور بانکی بین‌المللی به قوت خود باقی خواهد ماند». همین اظهارات سند روشنی است از آنچه رهبر معظم انقلاب به عنوان خودبرتربینی، حق ناپذیری، رواداری جنایت نسبت به ملت‌ها و فریبگری و رفتار منافقانه استکبار آمریکا برشمردند و تحریم‌ها را ناشی از کینه‌ورزی استکبار دانستند.
مقارن با اظهارات اوباما، معاون وی جوزف بایدن در جمع گروهی از سناتورها اظهار داشت «هر نوع کاهش تحریم‌ها نسبت به محدودیت‌هایی که باقی می‌مانند، جزئی و اندک هستند. در واقع آسایش خاطری که به ایران می‌دهیم در مقایسه با تحریم‌ها، اندک و موقتی خواهد بود». پس از بایدن، نوبت جان کری بود که ادعا کند «ان‌پی‌تی حقی برای غنی‌سازی ایران قائل نشده و این موضوع به نتیجه مذاکرات بستگی دارد. البته این مسئله در گام اول مذاکرات که در آن هستیم حل و فصل نمی‌شود و انتظار نمی‌رود براساس توافق موقت حاصل شده در ژنو، تصمیمی درباره غنی‌سازی ایران در درازمدت اتخاذ شود. ما در این مذاکره درباره اینکه آیا ایران در درازمدت حق غنی‌سازی دارد یا نه تصمیم نمی‌گیریم». مفهوم این سخن می‌توانست دلالت بر مطالبه امتیازهای نقد در برابر وعده سرخرمن یا حتی بدون آن باشد. آمریکا در مذاکرات ژنو موضوعاتی نظیر تعلیق غنی‌سازی 20 درصد، ادامه «تعلیق» راه‌اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته جدید -که این تعلیق طی 3 ماه اخیر بدون سر و صدا انجام گرفته- تأخیر در راه‌اندازی راکتور آب سنگین اراک، افزایش امکان بازرسی‌ها و محدود کردن غنی‌سازی 3/5 درصد را پیش کشیده و متقابلاً -آن‌گونه که سامانتاپاور نماینده آمریکا در سازمان ملل گفت- وعده امکان دسترسی ایران به 3 تا 6 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی بلوکه شده را- بدون نقصان و خلل در تحریم‌های بانکی و نفتی- داده است. در کنار همه این اخبار، روزنامه نیویورک تایمز به قلم توماس فریدمن یادآوری می‌کند «توافقی که کری سعی دارد با ایران شکل دهد به دلایل مختلف در درازمدت به سود ما خواهد بود از جمله اینکه طبق این معامله انتظار می‌رود ایران در ازای لغو محدود چند تحریم، فناوری ساخت بمب هسته‌ای خود را کاملاً متوقف کند، برخی از آنها را به عقب برگرداند و بازرسی‌های سرزده بی‌سابقه را بپذیرد؛ این در حالی است که همه تحریم‌های اصلی نفتی باقی می‌مانند و بنابراین ایران کماکان به شدت آسیب‌پذیر خواهد بود».
آمریکایی‌ها گویا راه میانبری نیز میان «مخالفت صریح با حق غنی‌سازی» و «امضای صریح حق غنی‌سازی» جسته‌اند و آن شعبده «ابهام» و «تعلیق و کشداری عبارات» است. روزنامه تایم اواسط هفته گذشته در این باره از هدفگذاری آمریکا در مذاکرات ژنو برای «سرهم‌بندی توافق احتمالی با ایران» خبر داد و نوشت: «یکی از دشوارترین سؤالات در مذاکرات ژنو این است که آیا ایران از حق غنی‌سازی برخوردار است؟ پاسخ آمریکا فقط «خیر» و پاسخ ایران «صددرصد بله» است. کارشناسان می‌گویند احتمال رسیدن به توافقی که ایران حق غنی‌سازی نداشته باشد، بسیار اندک است. رابرت آینهورن عضو اندیشکده بروکینگز معتقد است نمی‌توان توافقی را تصور کرد که در آن ایران از غنی‌سازی دست بکشد... پیمان ان‌پی‌تی غنی‌سازی را منع نکرده ]اما[ اگر آمریکا به صراحت حق ایران را بپذیرد، اساس تحریم‌ها علیه ایران وجاهت قانونی خود را از دست خواهد داد و نمی‌توان برای برخورد با کشوری که از حق تضمین شده و صریح برخوردار است، در سازمان ملل مجوز گرفت. آمریکا در ژنو باید «عملاً» به ایران حق غنی‌سازی بدهد بدون آنکه این حق را «قانونی» اعلام کند. خوشبختانه ظریف در این مسئله انعطاف‌پذیر برخورد کرده و می‌گوید چون این حق لاینفک است، ما ضرورتی نمی‌بینیم به عنوان یک حق به رسمیت شناخته شود. این ادبیات دالّ بر وجود اختلاف نظر، می‌تواند با معیارهای آمریکا مطابقت داشته باشد. گری‌سیمور که تا چندی پیش از چهره‌های قدرتمند کاخ سفید بوده می‌گوید هرگونه توافق احتمالی، مسئله غنی‌سازی را سرهم‌بندی خواهد کرد. ما توافق می‌کنیم ایران برنامه غنی‌سازی محدودی داشته باشد بی‌آنکه به صراحت این حق را بپذیریم و ایران نیز مدعی می‌شود حق غنی‌سازی را به رسمیت شناخته‌ایم».
در چنین صورتی آمریکا 6 ماه دیگر پس از پایان دوره توافق می‌تواند مجدداً زیر اصل حق ایران بزند و اگر امتیازاتی نظیر کاهش غنی‌سازی 20 درصد و... گرفته باشد، آن روز امتیازات دیگری در ازای پرداختن 3-4 میلیارد دیگر مطالبه کند که احتمالاً با عنایت به شرطی‌سازی اقتصادی به این مسکّن، آن امتیاز اصل غنی‌سازی خواهد بود! و البته آسوشیتدپرس معتقد است این 3-4 میلیارد دلار در برابر حفظ اصل تحریم‌ها، مسکّن نخواهد بود. البته اینها که گفته شد رؤیای طرف آمریکایی است و باید امیدوار بود فرزندان انقلاب در جبهه دیپلماتیک با مال‌اندیشی و ژرف‌نگری که یکی از مبانی نگرش اسلامی و سفارش نبوی(ص) است، فارغ از یک دوره زودگذر 6 ماهه، رویکردی غایت‌نگرانه و استراتژیک به مذاکره و توافق داشته باشند. سفارش اولیای دین آن است که انسان مؤمن وقتی کاری را انجام می‌دهد به سرانجام آن بنگرد و آن را محکم و استوار -و نه نیم‌بند و آمیخته به سستی و خلل و رخنه- به انجام رساند. شاید با همین تلقی هم بود که هیئت مذاکره کننده ایرانی روز پنج‌شنبه علائمی از احتمال توقف مذاکرات و بازگشت به تهران از خود نشان داد. دکتر ظریف ساعات پایانی دیشب نیز اعلام کرد «تا زمانی که در همه چیز به توافق نرسیده‌ایم قاعده این است که روی هیچ چیز به توافق نرسیده‌ایم. یکی دو موضوع باقی مانده از اهمیت زیادی برخوردار است».
مذاکرات ژنو چه به توافق بینجامد و چه به دور بعدی موکول شود، پایان مصاف ما با استکبار آمریکا نخواهد بود. ما در قبال استکبار آمریکا در موقعیت مبارزه در یک جبهه بزرگ قرار داریم و نه در موقعیت معامله، چه اینکه اقتضای هر نوع معامله و توافق انسانی دوطرفه، احترام متقابل و صداقت و توازن است و این ویژگی‌ها، ذاتاً در تناقض و تعارض با استکبار آمریکاست. استکبار به فرموده رهبرمعظم انقلاب از پیشرفت ملت‌ها به اعتبار خود برتربینی دریغ می‌کند. «استکبار ]به خاطر خصوصیاتش[ قادر نیست نظام اسلامی‌یی مثل نظام جمهوری اسلامی را تحمل کند چون نظام اسلامی در اعتراض به استکبار پدید آمده، رشد کرده و قوی شده است... ]استکبار[ نمی‌تواند تحمل کند مگر وقتی که مأیوس شود. ملت ایران، جوانان ایران، فعالان ایران، کسانی که به هر دلیل ولو به دلیلی غیراسلامی به میهن‌شان و خاکشان عقیده دارند، باید کاری کنند که این یأس در دشمن به وجود بیاید؛ دشمن را باید مأیوس کرد. برای دستگاه استکبار بسیار دشوار است که در این منطقه حساس عالم در غرب آسیا یک کشوری، یک نظامی، یک ملتی سر برآورده است که خود را متصل و مربوط و تبع به آن قدرت ابر قدرت نمی‌داند و مستقل حرکت می‌کند».

محمد ایمانی

کیهان و خوانندگان

33110065 ساعت 3 تا 6 بعدازظهر
33916546 تمام ساعات شبانه‌روز
سامانه پیام کوتاه 30002323
* آقای اوباما اگر تحریم‌ها را برندارید، بر ما منت ‌گذاشته‌اید! زیرا عزت و افتخار و استقلال کشور خود را در آن خواهیم یافت و به آن‌ها خواهیم رسید.
8575---0937
* آقای اولاند!، فرانسه زمانی توسط افراد مقتدری مثل ژنرال دوگل اداره می‌شد حالا جهان متوجه می‌شوند که فرانسه با آن همه قدمت تاریخی نوکر حلقه به گوش اسرائیل مفلوک شده است.
عونی
* درست همزمان با نشست ژنو 3، عوامل موساد و سیای آمریکا که مکالمات جهان را شنود می‌کنند، انفجارهای تروریستی در جلوی سفارتخانه کشورمان در بیروت را به وجود می‌آورند. معنای این گونه حرکات مذبوحانه از سوی آمریکا این است که با دست چدنی و ترورهای کور به زور می‌خواهد تیم مذاکره کننده ما را به خیال خام خود، به پذیرش خواسته‌های ننگین خود وادار کند.
یک دبیر بازنشسته
* از مجلس و دولت تقاضا داریم بن کالا را جایگزین یارانه‌های نقدی نکنند چون این کار باعث فشار روحی و روانی بر خانواده‌ها می‌شود. با این یارانه‌ها ما اقساط پرداخت می‌کنیم و هزینه آب، برق، گاز، تلفن، دارو و درمان و تحصیل فرزندانمان را می‌پردازیم. لطفاً با درج این نوع خبرها در رسانه ‌ملی تن و بدن ملت را نلرزانید. چرا می‌خواهید ما را از سر خود باز کنید؟
ازتلفن‌های متعدد به کیهان
* برای ردیابی عوامل پشت پرده حادثه انفجار در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در بیروت و شهادت رایزن فرهنگی‌مان سرنخ‌هایی وجود دارد که به رژیم جعلی صهیونیستی ختم می‌شود و در همین روزهای اخیر رهبر معارضین سوریه (سردسته تروریست‌ها) پیش‌شرط خود برای موافقت با حضور ایران در نشست ژنو 2 را خروج کامل نیروهای نظامی ایران از سوریه اعلام کرده بود.
امیر محمدپناهیان
* با توجه به آنکه انگلیس با کار گذاشتن دستگاه جاسوسی در خاورمیانه به نفع آمریکا و خود و حتی متحدانش جاسوسی می‌کند، آیا لازم است که مجدداً برای ارتباط با این کشور حتی در حد کاردار غیرمقیم اقدام شود؟ نکته دیگر اینکه آمریکا و کنگره و اوباما قایم باشک بازی می‌کنند همه مسئولان آمریکا از حزب جمهوری‌خواه و دموکرات همه دستشان در یک کاسه است و مردم آمریکا را گول می‌زنند، همه یکسان فکر می‌کنند به ویژه در مورد برنامه هسته‌ای ایران.
یک شهروند
* این جمله که گفته شود در مذاکرات هسته‌ای یا هر دو طرف می‌بریم یا با هم می‌بازیم را قبول ندارم. برای ایران و ایرانی مسلمان باختی وجود ندارد. ما روی حقوق خود ایستاده‌ایم اگر غربی‌ها احترام گذاشتند چه بهتر و اگر نپذیرفتند ما روی اصول خود ایستاده‌ایم. کجای این کار شکست و باخت است؟
پرتو
* سیاستمداران دلسوز ما باید بدانند آمریکا از یک طرف می‌خواهد از انرژی قانونی و حق هسته‌ای خود صرف نظر کنیم، از طرف دیگر می‌خواهد آل‌سعود را که در همسایگی ما قرار دارد، به سلاح‌های هسته‌ای مجهز کند، این دوگانگی برخورد به خوبی مفهوم و نحوه تعامل آمریکا با ما را نشان می‌دهد.
سرابی
* در خصوص مذاکرات دنباله‌دار و تاکنون بی‌نتیجه مسئولان دیپلماسی کشورمان با گروه 5+1 باید این موضوع را مؤکداً تکرار کنیم که مسئولان جمهوری اسلامی ایران ارزشهای عقیدتی و اسلامی خود را مثل کالاهای در حال فروش، در معرض چانه‌زنی قرار نمی‌دهند.
سلیمان بلغار
* همه بدخواهان عالم ازجمله استکبار به سرکردگی آمریکای جنایتکار، اسرائیل غاصب و انگلیس خبیث و فرانسه و دیگر قدرتهای کوچک و بزرگ شرق و غرب و نوکران ریز و درشت آنها مثل قطر، اردن، عربستان و... بسیج شده‌اند برای محو اسلام ناب محمدی(ص) و تشیع، ولی نور خدا خاموش شدنی نیست فقط عرض خود می‌برند و زحمت ما می‌دارند.
8415---0911
* از سیما به ویژه باشگاه خبرنگاران سپاسگزارم. عاشورای حسینی 88 شاخصی بزرگ برای امت ما بود و علی‌رغم میل برخی، نباید چهره بازیگران آن تطهیر شود.
7977---0912
* اعتدال، تدبیر و عقلانیت این است که از افراد امین و خدوم و منصف از همه گرایش‌ها مشورت گرفته شود نه اینکه مثل دوره آقای خاتمی به عده‌ای غرب‌زده اجازه داده شود در پوشش آزادی بیان اعتقادات مسلم مردم مسلمان را زیر سؤال ببرند.
1648---0915
* در تاریخ 92/8/20 ساعت 3 بامداد عده‌ای از اراذل و اوباش به جمعی از عزاداران هیئت 14 معصوم، واقع در خیابان رودکی - بالاتر از مرتضوی کوچه بهشتی با قمه و چوب و چماق حمله‌ور شده و یکی از برادران هیئت را به شدت مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و متواری می‌شوند که پلیس تعدادی از آنها را دستگیر که متأسفانه شعبه 11 بازپرسی پس از چند ساعت با قرار وثیقه دویست میلیون تومانی متهمین را آزاد می‌نماید در حالی که مضروب در بیمارستان میلاد بستری بوده است. از دستگاه قضا انتظار می‌رود به دستور رئیس محترم قوه که همراه داشتن آلت قتاله (چاقو، قمه، چماق، ساطور و...) را به منزله سلاح گرم دانسته‌اند با مهاجمین رفتار نماید.
هیئت 14 معصوم(ع)
* فازهای 13 و 22و 42 پارس‌جنوبی از جمله فازهایی بودند که به خاطر مشترک بودن میدان گازی با قطر باید در عرض 3 سال آماده بهره‌برداری می‌شد که با تلاش مهندسان ایران بالغ بر 65 درصد پیشرفت داشت. ولی متأسفانه با روی کار آمدن دولت یازدهم کاملاً با بی‌توجهی به این فازها آنها را در حال نیمه تعطیل رها کرده و هزاران نفر را بیکار نموده‌اند. از مسئولین دستگاه‌های نظارتی می‌خواهم علت این همه هزینه و تعطیلی این فازها را بررسی نمایند!
قربانی
* روا نیست که به نام قرآن یک روزنامه قرآنی پایگاه تبلیغی افراد خاصی به ویژه از حامیان فتنه باشد وقتی عکس یکی از حامیان فتنه را در صفحه اول آن دیدم به شدت ناراحت شدم.
فتاحی
* دولت یازدهم قیمت کنتور برق را از 250 هزار تومان به یک میلیون و 400 هزار تومان افزایش داده است. از مجلس شورای اسلامی می‌خواهیم جلوی این کار را که جو نامطلوبی در کشور به وجود آورده بگیرد.
جباری
* آن دسته از مسئولین که شعار کارآفرینی و اشتغالزایی از دهانشان نمی‌افتد چرا با صاحبان طرح‌های کشاورزی در مورد پرداخت تسهیلات لازم همکاری ندارند.
1293---0911
* طرح زوج و فرد تردد اتومبیل‌ها آن هم از جلوی منزل نوعی سلب مالکیت محسوب می‌شود. چرا راحت‌ترین کار را که محدود کردن می‌باشد، انتخاب کرده‌اند. راست می‌گویند جلوی خطاهای صورت گرفته را که امروز باعث آلودگی هوا شده بگیرند.
7225---0912
* سه راهی صفی‌آباد شهر توریستی بلداجی فاقد روشنایی است و همین امر باعث بروز تصادفاتی در این مکان شده و می‌شود. از شرکت برق استان چهارمحال و بختیاری و شهرداری بلداجی درخواست می‌شود به رفع مشکل این سه راهی اقدام نمایند.
مردانی

هیچی ! (گفت و شنود)

گفت: صادق زیباکلام طی یادداشتی در روزنامه شرق نوشته است؛ اگر نامم به جای صادق، «آلفرد» بود و نام فامیلم به جای زیباکلام، «جانسون» بود و به جای استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در دانشگاه «ییل» یا «استنفورد» تدریس می‌کردم...
گفتم: خب! هیچکدام از اینها که نیست. حالا منظورش چیست؟!
گفت: نوشته اگر اینطوری بود آن وقت به خاطر نظریه «دیپلماسی مثبت در برابر دیپلماسی منفی» که ارائه کرده‌ام، در همه جهان به عنوان یک نظریه‌پرداز بزرگ مطرح می‌شدم!
گفتم: مگر همین آقای زیباکلام نگفته بود دوستان اصلاح‌طلب من، با مشاهده نظرات سیاسی بنده! می‌گویند به خاطر حضور تو در دانشکده علوم سیاسی تهران باید درِ این دانشکده را گِل گرفت؟
گفت: یک جوری میگه نظریه دادم که انگار مخ علمی دنیا رو ترکونده! حرفش اینه که یک عده اهل سازش با استکبارند و یک عده هم نیستند! آخه اینهم شد نظریه علمی!
گفتم: آقای «آلفرد جانسون»! یا «آلفرد اسمیت»! که خیلی ادعای علم و دانش داشت نوشته بود بعد از تحقیقات فراوان و کاوش‌های علمی طاقت‌فرسا به این نتیجه رسیدم که مردم هر جامعه سه دسته هستند؛ دسته اول، دسته دوم، دسته سوم! پرسیدند؛ خب! که چی؟ گفت؛ معلومه دیگه، هیچی!

گزارش خبری کیهان بحث‌های داغ در روزهای سرد ژنو دود سفید یا سیاه؟

سرویس سیاسی-
شهر سرد و پوشیده از برف ژنو در سه روز گذشته شاهد مذاکرات داغ و فشرده تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان به ریاست محمدجواد ظریف با گروه موسوم به 1+5 بود.
در این میان البته ظریف با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چند دور به مذاکره و گفت‌وگو پرداختند.
بنابر آخرین گزارش‌ها، مذاکرات ژنو3 در حالی امروز با وزرای خارجه 1+5 که به ژنو سفر کرده‌اند ادامه می‌یابد که تا لحظه تنظیم این گزارش همه نگاه‌ها به سمت هتل «اینتر کانتینانتال» محل برگزاری مذاکرات است که آیا دود سفید یا سیاه از آن بلند خواهد شد. شهر ژنو از روز چهارشنبه 29 آبان ماه به فاصله 10 روز بعد از نشست قبلی و برای سومین بار در دولت یازدهم میزبان مذاکرات ایران و گروه 1+5 بود.
در نشست قبلی که به مدت سه روز 16، 17 و 18 آبان (هفتم، هشتم و نهم نوامبر) با حضور وزرای خارجه ایران، آمریکا، روسیه، انگلستان، فرانسه، آلمان، قائم‌ مقام وزیر خارجه چین و کاترین‌اشتون در این شهر برگزار شد و البته تا نیمه‌شب 19 آبان نیز به طول انجامید قرار بود توافقنامه‌ای بین طرفین به امضا برسد که به دلیل ارائه یکسری اصلاحیه‌ها از سوی فرانسه و طرح مواضع حداکثری و زیاده خواهی کشورهای غربی تفاهمی حاصل نشد و در نهایت توافق شد نشست بعدی در 29 آبان در این شهر برگزار شود.
چهارشنبه و روز نخست مذاکرات ژنو، گفت‌وگوهای ایران و گروه 1+5 با ناهارکاری دو طرف آغاز شد و ساعت 30/8 به وقت تهران نیز دو طرف دور دوم مذاکرات را به ریاست ظریف و اشتون برگزار کردند. پس از آن نیز دیدارهای دوجانبه هیئت ایرانی با هیئت روسی، هیئت چینی و 3 کشور اروپایی و همچنین دیدار دو جانبه عراقچی و شرمن رئيس هیئت مذاکره‌کننده آمریکا برگزار شد.
سرگئي ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه و معاون وزیر خارجه چین نیز قبل از این دیدار با حضور در محل استقرار ظریف با وی دیدار و گفت‌وگو کردند.
پذیرش حق غنی‌سازی ایران چالش اصلی روز دوم مذاکرات
پنجشنبه روز دوم مذاکرات در حالی آغاز شد که گزارش‌ها و مصاحبه‌های اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان و نیز خود ظریف پس از پایان روز دوم مذاکرات حاکی از آن بود که چالش اصلی در ژنو 3 پذیرش حق غنی‌سازی ایران از سوی 1+5 است.
دیدارهای ظریف و اشتون
ظریف و اشتون روز پنجشنبه به مدت 5 ساعت و نیم و طی 2 دور صبح و بعدازظهر به گفت‌وگو پرداختند که قرار بود دور سوم نیز برگزار شود که به دلیل طولانی شدن جلسات داخلی 1+5 مذاکرات به تعویق افتاد و گفت‌وگوهای دو طرف به روز جمعه کشید.
ظریف پس از پایان مذاکرات با کاترین اشتون در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: بحث خوبی داشتیم و وارد جزئیات موضوعات شدیم. وی تصریح کرد: البته تفاوت دیدگاه وجود دارد.
غنی سازی خط قرمز ماست
سیدعباس عراقچی پس از نشست ظریف و اشتون در روز دوم در جمع خبرنگاران با بیان این که هنوز هیچ توافقی حاصل نشده است گفت: بحث فشرده‌ای با خانم اشتون داشتیم، بسیار بحث مفیدی بود و برای اولین بار از چهارشنبه تا به حال وارد محتوای مذاکرات هم شدیم. برخی موارد جدی مورد اختلاف است که در این جلسه مورد بحث واقع شد. هنوز به مرحله‌ای نرسیده‌ایم که به طور جدی وارد متن شویم.
معاون وزیر خارجه کشورمان درباره اینکه آیا اعتماد از دست رفته، بازگشته است، گفت: به هر حال مقداری اطمینان جلب شده که خانم اشتون به‌عنوان نماینده 6 کشور صحبت می‌کند و شش کشور به ما اطمینان داده‌اند از مواضع اشتون حمایت می‌کنند و ایشان نماینده تام‌الاختیار آنهاست. اکنون برای نماز و ناهار و اینکه خانم اشتون مشورتی با بقیه اعضا داشته باشد، جلسه متوقف شد.
وی درباره برگزاری نشست با اعضای 1+5 نیز گفت: تصور ما این است که تا وقتی با اشتون به نتیجه نرسیم نشستی با دیگران نخواهد بود، چون بحث ریز مذاکراتی در یک جمع بزرگ خیلی مشکل است و لذا همه آنها به خانم اشتون وکالت داده‌اند و اشتون به نمایندگی از آنها مذاکره می‌کند.
عراقچی در پاسخ به سؤالی با بیان اینکه مذاکرات جدی شروع شده، تصریح کرد: غنی‌سازی خط قرمز ماست و به هیچ وجه متوقف نمی‌شود.
عراقچی صبح روز پنجشنبه نیز در نشست خبری در جمع خبرنگاران ایرانی گفت: برای اینکه اعتماد برگردد ما باید با یک صدا و موضع واحد از سوی شش کشور مواجه شویم. باید اطمینان حاصل کنیم که طرف مقابل با صدا و موضع واحد در مذاکرات شرکت می‌کند و بازی بار قبل تکرار نمی‌شود که یکی موافق و یکی مخالف باشد و همچنین این اطمینان حاصل شود که زیاده‌خواهی در کار نخواهد بود و اگر هر توافقی شود مجدداً بحث‌ها باز نمی‌شود و زیاده خواهی صورت نمی‌گیرد. باید مطمئن شویم اصولی که تفاهم داشتیم که متضمن حقوق مردم ایران است کماکان وجود دارد و در مذاکرات رعایت خواهد شد.
وی در پاسخ به سؤال دیگری غنی‌سازی را یکی از مهمترین، حساس‌ترین و سخت‌ترین قسمت‌های مذاکره برشمرد و اینکه توسط طرف مقابل مورد پذیرش و احترام قرار گیرد، تصریح کرد: هیچ توافقی که از ابتدا تا انتهای آن غنی‌سازی ایران وجود نداشته باشد، مورد پذیرش ما نخواهد بود. حتماً توافقی را خواهیم کرد که غنی‌سازی در آن وجود داشته باشد.
عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای درباره اظهارات شرمن که گفته تحریم‌های نفتی و بانکی برداشته نمی‌شود، با بیان اینکه این اظهارات را ندیده‌ام، اعلام کرد: اقدامات دو طرف در گام اول متعادل و متناسب با هم است. اینگونه نیست که قدم کوچکی در مقابل قدم بزرگی باشد. این اصل را توافق کردیم که اقدامات دو طرف در گام اول متناسب و متعادل خواهد بود. اگر ایشان یا هرکس دیگری مدعی است تحریم‌های کمی برداشته شده، مطمئن باشند اقدامات کمی از سوی ما انجام شده است.
وی تصریح کرد: تحریم‌های نفتی و بانکی بخشی از مذاکرات و اقدامات طرف مقابل در گام اول خواهد بود.
«مایکل مان»، سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از پایان روز دوم مذاکرات، گفت‌وگوهای ایران با کشورهای 1+5 را مذاکراتی «سخت، اساسی و مفصل» توصیف کرد. وی گفت که این مذاکرات در فضایی خوب برگزار شد و افزود گفت‌وگوها فردا ادامه خواهند یافت.
مذاکرات روز سوم
دور چهارم از مذاکرات 1+5 و ایران در روز سوم مذاکرات 30/11 صبح دیروز در حالی آغاز شد که کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از پنجاه دقیقه مذاکره، برای مشورت با اعضای گروه پنج به علاوه یک، جلسه را ترک کرد و پس از پایان جلسه، دیدارهای مشورتی دو جانبه و چند جانبه گروه 1+5 برگزار شد.
منابع آمریکایی مستقر در ژنو پس از برگزاری نشست ظریف و اشتون در روز سوم مذاکرات و شروع دیدارهای مشورتی اعضای 1+5 با یکدیگر گزارش دادند که علاوه بر موضوع حق غنی‌سازی ایران، راکتور آب‌سنگین اراک نیز از مهمترین مباحث مورد اختلاف است.
برخی منابع خبری نیز گزارش دادند احتمالا مذاکرات به روز چهارم نیز کشیده می‌شود.
همزمان با برگزاری دیدارهای مشورتی گروه 1+5 با یکدیگر وزارت خارجه روسیه نیز تایید کرد که لاوروف برای کمک به پیشرفت روند مذاکرات ایران و 1+5 به ژنو سفر می‌کند. منابع روس خبر دادند که لاوروف در ژنو علاوه بر دیدار با ظریف با اخضر ابراهیمی نیز دیدار خواهد کرد.
ظریف:90 درصد کار جلو رفته است
وزیر امور خارجه کشورمان دیروز و پس از برگزاری نشست با اشتون در جمع خبرنگاران درباره برخی اخبار مبنی بر این که ایران با آمریکا مذاکرات پنهانی درباره عراق، سوریه و افغانستان داشته است، گفت: این خبر به طور کامل دروغ است و هیچ مذاکره‌ای جز در بحث هسته‌ای با آمریکا نداشتیم.
او با اشاره به دیدارش با اخضر ابراهیمی، نماینده سازمان ملل در امور سوریه در حاشیه مذاکراتش با 1+5 گفت: در این دیدار درباره تحولات سوریه و دیداری که قرار است هفته آینده با وزیرخارجه ترکیه داشته باشم صحبت کردم و قرار شد تماس‌های‌مان را با ابراهیمی ادامه دهیم.
وی درباره مذاکرات با 1+5 اظهار کرد: وارد کار جدی شده‌ایم و کار دارد پیش می‌رود. اقدامات زیادی انجام شده است و موضوعات زیادی نیز نسبتا حل و فصل شده اما یکی دو مورد باقی مانده است که باید ببینیم راه‌حلی برای آن پیدا می‌کنیم یا خیر.
رئیس هیئت‌ مذاکره‌کننده ایران با 1+5 درباره حضور وزیران خارجه 1+5 در ژنو تصریح کرد که «بالاخره امروز باید معلوم شود در این دور مذاکرات می‌خواهیم به نتیجه برسیم یا به بحث بیش‌تری نیاز است.
وی در پاسخ به این پرسش که مذاکرات چند درصد جلو رفته است؟ گفت: اگر بخواهیم میزان پیشرفت کار را در عدد و رقم بیان کنم، شاید 90 درصد کار جلو رفته است اما یکی دو موضوع باقی‌مانده از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی تصریح کرد: همواره گفته‌ایم که غنی‌سازی قابل مذاکره نیست. به غنی‌سازی در خاک خود ادامه خواهیم داد. این حق ماست که آن را اعمال می‌کنیم و طرف مقابل باید به آن احترام بگذارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: هیچ‌راه‌حلی بدون غنی‌سازی نخواهد بود.
از سرگیری مذاکرات در عصرجمعه
دور دوم مذاکرات هسته‌ای در روز سوم، بین محمدجواد ظریف، وزیرامورخارجه کشورمان و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی عصر دیروز برگزار شد که گفت‌وگوهای یک ساعته صبح در ساعت 10:10 دقیقه به وقت محلی متوقف شده بود.
همزمان با شروع دور دوم مذاکرات روز جمعه ظریف و اشتون برخی منابع به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش دادند که جمهوری اسلامی ایران و 1+5 بحث خود درباره غنی‌سازی اورانیوم را با پذیرش حقوق ایران در سند نهایی به پایان رسانده‌اند و در حال مذاکره درباره راکتور آب‌سنگین اراک هستند.
برخی منابع غربی نیز اعلام کردند وزیرخارجه چین برای شرکت در مذاکرات هسته‌ای گروه 1+5 با کشورمان امروز (شنبه دوم آذر) راهی ژنو خواهد شد.
آخرین خبرها از ژنو حاکی است، دور دوم مذاکرات ظریف و اشتون در روز جمعه، ساعت 21 به وقت ایران پایان یافت. در حالی که سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه حدود ساعت 20 به وقت ایران وارد ژنو شد، رویترز به نقل از دیپلمات‌های غربی اعلام کرد احتمال دارد امروز جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز به ژنو بیاید.

فارین‌ پالیسی: تلاش‌‌های آمریکا برای مهار ایران نتیجه معکوس داده است

یک نشریه آمریکایی ضمن تأکید بر اینکه تلاش‌های آمریکا در سه دهه گذشته برای مهار ایران ناموفق بوده و نتایج معکوس به بار آورده است، نوشت: واشنگتن به روابط نظامی، اقتصادی و سیاسی بیشتر با ایران نیاز دارد.
نشریه آمریکایی فارین‌پالیسی در گزارشی نوشت: اکنون زمان آن است که غرب با آغوش باز از ایران استقبال کند.
فارین‌پالیسی در ابتدای این گزارش می‌نویسد: «برای بیش از سه دهه، آمریکا هر اقدام ممکن را برای به حاشیه بردن، مهار و در کل خراب کردن ایران انجام داده اما توانمندی‌های ایران تنها پیشرفت کرده‌اند، ضمن اینکه توانمندی این کشور برای سنگ‌اندازی در مسیر آرمانهای آمریکا در خاورمیانه همچنان به صورت بی‌وقفه ادامه می‌یابد».
این گزارش می‌افزاید: «اکنون زمان آن است که بپذیریم تلاشهای بیشتر برای به حاشیه بردن و مهار ایران بعید است اوضاع را بهبود ببخشد. در حال حاضر ما به پیوندهای نظامی، اقتصادی و فرهنگی کمتر با ایران نیاز نداریم، بلکه به پیوندهای بیشتر نیاز داریم. اکنون زمان آن است که ایران را نزدیکتر بیاوریم».
فارین‌پالیسی در ادامه دلایل این موضوع را ذکر می‌کند؛ این مجله آمریکایی می‌نویسد: «به واقعیت‌های زیر توجه کنید:
واقعیت اول، ایران در حال حاضر فناوری‌های غنی‌سازی اورانیوم را دارد.»
واقعیت دومی که فارین‌پالیسی به آن اشاره می‌کند این است که اتخاذ رویکرد وضع تحریم‌های بیشتر از سوی آمریکا احتمالاً به منافع این کشور آسیب می‌زند.
فارین‌پالیسی درباره واقعیت دوم می‌نویسد: «برخی از تحلیلگران بر این باورند که با محدود شدن توانایی ایران برای خرید و تولید سوخت، گازوئیل و گاز طبیعی، تحریم‌‌ها ممکن است مسئولان ایرانی را به این نتیجه رسانده باشد که اکنون تولید انرژی هسته‌ای برای برآوردن نیازهای جمعیت این کشور ضروری‌تر است».
واقعیت سوم این است که مقابله نظامی با ایران غیرموثر و خطرناک خواهد بود.

خامنه‌ای درباره شیطان بزرگ مثل خمینی سخن گفت (خبر ویژه)

بیانات عزتمندانه و حکیمانه رهبر معظم انقلاب در جمع 50 هزار بسیجی موجب خشم و ناخرسندی شبکه بالاترین شد.
این شبکه صهیونیستی که نقش فعالی در فتنه سال 1388 داشت و طی یک سال اخیر نیز به جریان سازش سرویس می‌دهد، بیانات دیروز رهبر معظم را تداعی مواضع امام خمینی در قبال آمریکا توصیف کرد و نوشت: سخنان [آیت‌الله[ خامنه‌ای به صراحت آب پاکی را روی دست کسانی ریخت که در محیط مجازی به حلوا حلوا کردن روند سازش با آمریکا می‌پردازند. او با سخنان شدیداللحن خود نشان داد مواضع این رژیم از همان آبشخور 1400 سال گذشته و مبانی شرع و احکام آن آب می‌خورد.
بالاترین می‌افزاید: رهبر جمهوری اسلامی که برای 50 هزار بسیجی از سراسر کشور سخنرانی می‌کرد خطوط قرمز را به مذاکره کنندگان گوشزد کرد و طابق ا‌لنعل بالنعل سیاست دوران طلایی خمینی که آمریکا را شیطان بزرگ می‌نامید، ایالات متحده را عامل مصیبت جوامع بشری معرفی کرد.
یادآور می‌شود رهبر معظم انقلاب روز گذشته در بیاناتی مستند و متقن از روسیاهی‌ها و دغلبازی‌های رژیم مستکبر آمریکا سخن گفت و بار دیگر شیطان بزرگ را تحقیر کرد.
در همین حال روزنامه فرانسوی فیگارو در تحلیل سخنان مهم رهبر معظم انقلاب در جمع 50 هزار نفر از فرماندهان بسیج نوشت: سخنان آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، تأکید بر عدم عقب‌نشینی از حقوق هسته‌ای بود و در جمع بسیجیان عنوان شد که در مکتب دشمنی و نفرت از غرب تربیت یافته‌اند.
از سوی دیگر رادیو اسرائیل در گزارشی در همین زمینه گفت: رهبر ایران سخنان تندی علیه اسرائیل بیان کرد. اسرائیل را سگ هار و نجس در منطقه نامید. او پیش از این نیز اسرائیل را نامشروع و حرام‌زاده نامیده بود. اما دولت آمریکا به طور کم سابقه‌ای نسبت به این اظهارات سکوت کرده و سخنی درباره آن بیان نکرده است؛ امری که موجب شگفتی دولتمردان اسرائیل شده است.
یادآور می‌شود در حالی که مخاطب رهبر معظم انقلاب صراحتاً رژیم جعلی صهیونیستی و سران آن بود، نتانیاهو با تحریف این سخنان مدعی شد رهبر ایران یهودی‌ها را سگ‌هار خوانده است. این در حالی است که یکی از مصادیق مشخص بیانات رهبر معظم انقلاب مشخصاً خود نتانیاهو بوده است.
از سوی دیگر شبکه بالاترین در تحلیل دیگری به قلم یکی از عناصر فراری همکار بی‌بی‌سی خاطرنشان کرد: رهبر ایران با استفاده از واقعه عاشورا، از مقاومت به عنوان دستور قرآن نام برد که پیروزی بر دشمن را تضمین می‌کند بر همین مبنا وی از اینکه برخی رسانه‌ها و چهره‌ها، تعبیر نرمش قهرمانانه را به عقب‌نشینی تعبیر کردند، گلایه کرد. پیش از این مقامات سپاه و بسیج و چهره‌های اصولگرا بارها تأکید کرده بودند که نرمش قهرمانانه به عنوان دست برداشتن از اصول نیست و رهبر ایران امروز این تفسیر را تأیید کرد. او همچنین مبارزه با استکبار را به عنوان یک مأموریت تاریخی و قرآنی توصیف کرد. تفاسیر رهبر ایران درباره ماهیت کشورهای غربی به روشنی نشان می‌دهد کماکان درباره آمریکا، انعطاف ناپذیر است. توصیف «کینه شتری» درباره دولت آمریکا که شبیه تعبیر آیت‌الله خمینی درباره «گرگ و میش» بود نشان دهنده حفظ موضع در برابر آمریکا بود.
«رضا-ح» همکار بی‌بی‌سی در ادامه تأکید کرد: این سخنان به مفهوم حمایت مشروط از مذاکرات بدون عقب‌نشینی است. در حوزه داخلی نیز رهبر جمهوری اسلامی با ارتباط دادن حوادث پس از انتخابات سال 88 با مدیریت و خواسته‌های کشورهای غربی و استفاده از عبارت «فتنه‌گران» کماکان بر تفسیر کیهان از این ماجرا مهر تأیید زد.

آمریکا خلاف می‌گوید چرخه سوخت حق اعضای NPT است (خبر ویژه)

«حق تولید انرژی هسته‌ای به معنای جامع آن در ماده 4 معاهده ان‌پی‌تی قید شده، تمامی اقدامات لازم در چرخه سوخت از جمله غنی‌سازی اورانیوم را شامل می‌شود.»
این موضوع را دن جوینر نویسنده کتاب حقوقی مرجع «تغییر معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته‌ای» درباره ماده 4 ان‌پی‌تی عنوان کرد. طی چند روز اخیر جان کری و برخی مقامات و رسانه‌های آمریکایی مدعی شده‌اند ماده 4 ان‌پی‌تی شامل غنی‌سازی نمی‌شود.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، جوینر که استاد حقوق مدرسه حقوق در دانشگاه آلاباما می‌باشد با اشاره به اینکه ایران خواستار به رسمیت شناختن یک واقعیت قانونی صحیح است، نوشت: بند چهارم ماده ان‌پی‌تی این موارد را شامل می‌شود؛ «هیچ چیز در این معاهده نباید به معنی تأثیرگذاری بر حق مسلم تمامی اعضای این پیمان برای تولید، تحقیق و استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز، بدون تبعیض و مطابق با بندهای یک و دو این پیمان باشد.»
وی ادامه می‌دهد: من در کتابم تحت عنوان «تفسیر پیمان منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای»، (سال 2011) به بررسی بند چهار پرداخته‌ام که حق ایران و تمامی کشورهای عضو ان‌پی‌تی است. این ماده حق کامل تمامی اعضاء است؛ نه یک حق مشروط.
این استاد ارشد حقوق ادامه می‌دهد؛ اخیراً مقامات آمریکایی شامل جان‌کری، وزیر خارجه آمریکا انکار کرده‌اند که حق غنی‌سازی اورانیوم در بند چهار(1)، وجود دارد. بااین حال اظهاراتی از این دست در تضاد با تجربه طولانی آمریکا در به رسمیت شناختن برنامه‌های غنی‌سازی در کشورهای غیر هسته‌ای، قرار دارد. در بند چهار وسعت حق اعضای ان‌پی‌تی تا فعالیت‌های تحقیقاتی، تولید و استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای ذکر شده است. تولید انرژی هسته‌ای از اورانیوم به گام‌های متعدد دیگری در چرخه سوخت نیاز دارد که استخراج از معدن و آسیاب کردن، تبدیل کردن، غنی‌سازی و ساخت سوخت پیش از استفاده از صفحه‌های سوخت در راکتور یا تولید انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای است. بنابراین حق تولید انرژی هسته‌ای به معنی جامع آن تمامی اقدامات لازم در چرخه سوخت- از جمله غنی‌سازی اورانیوم- را شامل می‌شود. این به این معنی است که دیگر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نمی‌توانند در مورد حقوق بنیادین این کشورها تبعیض قائل شوند.
استاد مدرسه حقوق دانشگاه آلاباما در پایان تأکید کرده است: ایران مانند هر کشور دیگر عضو ان‌پی‌تی، حق غیرقابل انکار و بنیادین غنی‌سازی اورانیوم را همانند دیگر گام‌های ضروری در چرخه سوخت برای تولید انرژی هسته‌ای به منظور مصارف صلح‌آمیز دارد. درخواست ایران از گروه 5+1 برای به رسمیت شناختن این حق بخشی از راه حل مذاکره‌ای برای پایان دادن به مجادله هسته‌ای ایران است. ایران خواستار به رسمیت شناخته شدن یک واقعیت قانونی صحیح است.

والرشتاین: آمریکا دیگر قادر نیست در جنگ‌ها برنده شود (خبر ویژه)

یک نظریه‌پرداز و جامعه‌شناس بزرگ آمریکایی با اشاره به اصول قدرت کاخ سفید نوشت آمریکا در خاورمیانه کنونی دست به هر کاری بزند شکست می‌خورد.
امانوئل والرشتاین استاد ممتاز جامعه‌شناسی در دانشگاه نیویورک ضمن تحلیلی که از سوی Znet منتشر شده، خاطرنشان می‌کند: زمانی طولانی است که بحث کرده‌ام افول ایالات متحده به مثابه یک قدرت هژمونیک از حدود 1970 آغاز شد و این افول آرام در دوران رئیس جمهوری جورج بوش شتاب گرفت. نخستین بار نوشتن در این مورد را در 1980 یا بعد از آن آغاز کردم. در آن زمان واکنش همه اردوگاه‌های سیاسی به این بحث این بود که آن را به‌عنوان بحثی نامعقول رد می‌کردند. در دهه 1990، کاملاً برعکس، بازهم واکنش همه طرف‌های طیف سیاسی این بود که ایالات متحده به اوج سلطه تک قطبی دست یافته است.
وی می‌افزاید: اما بعد از شکستن حباب 2008، تغییر نظر صاحب‌نظران و عامه مردم آغاز شد. امروز درصد بزرگی از مردم (هر چند نه همه آنها) واقعیت افول نسبی در قدرت و جایگاه و نفوذ ایالات متحده را پذیرفته‌اند. این پذیرش در ایالات متحده کاملاً با اکراه صورت پذیرفته است. سیاست‌مداران و صاحب‌نظران در پیشنهاد این که چه‌گونه هنوز می‌توان جلوی این افول را گرفت با هم رقابت می‌کنند. به باور من این فرایند بازگشت‌ناپذیر است.
نظریه‌پرداز آمریکایی معتقد است: تردیدی ندارم که ایالات متحده در 1950 هم درگیر فعالیت‌های مشابه جاسوسی بود. اما در 1950 هیچ کدام از این کشورها جرأت نداشتند که خشم‌شان را به یک رسوایی عمومی بدل کنند و از ایالات متحده بخواهند این کار را متوقف کند. اگر آنها امروز این کار را می‌کنند به خاطر آن است که امروز بیش از آن که آنها به ایالات متحده نیاز داشته باشند ایالات متحده به این کشورها نیاز دارد. این رهبران کنونی می‌دانند که ایالات متحده هیچ‌ گزینه‌ای ندارد به جز این که قول دهد این روش‌ها را متوقف کند، همان‌طور که پرزیدنت اوباما این کار را کرد (ولو آنکه ایالات متحده چنین نیتی نداشته باشد). رهبران این چهار کشور همه می‌دانند که با پیچاندن گوش ایالات متحده موقعیت داخلی‌شان تقویت خواهد شد نه تضعیف.
منتقد آمریکایی تاکید می‌کند: ‌ایالات متحده همچنان یک غول است، اما غولی پوشالی. اکنون همچنان قدرتمندترین نیروی نظامی را دارد، اما خود را ناتوان از آن می‌یابد که استفاده چندان مناسبی از آن کند.
ایالات متحده دیگر قادر نیست برنده جنگ‌ها شود. ایالات متحده در خاورمیانه کنونی به هر کاری دست بزند شکست می‌خورد. هم‌اکنون هیچ یک از کنش‌گران قدرتمند خاورمیانه (منظورم هیچ کدام است) دیگر از رهنمودهای ایالات متحده پیروی نمی‌کند. این شامل ایران، مصر، اسرائيل، ترکیه، سوریه، عربستان‌سعودی و پاکستان است.

حیف که صادق زیباکلام هستم اگر آلفرد جانسون بودم...! ( خبر ویژه )

«من اگر نامم به جای صادق، آلفرد بود و نام فامیلی من به جای زیباکلام، جانسون بود در آن صورت حتما برای وضع نظریه دیپلماسی مثبت شهره عام و خاص بودم اما چه کنم که اسمم صادق است»!
این ادبیات عجیب و غریب مربوط به مقاله صفحه اول روزنامه زنجیره‌ای شرق در روز پنج‌شنبه است. زیباکلام در این نوشته آمیخته با نگاه خودکوچک‌بین نسبت به هویت ایرانی خویش- که معمولا عنصر مکمل شاخصه خودبرتربینی غربیان در زورگویی‌های آنهاست- می‌نویسد: اگر نامم به جای صادق، «آلفرد» یا «دیوید» و نام فامیلی من هم به جای زیباکلام، «جانسون» یا «اسمیت» بود و به جای استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در دانشگاه «ییل» یا «استنفورد» تدریس می‌کردم در آن صورت حتما برای وضع نظریه «دیپلماسی مثبت» در برابر «دیپلماسی منفی» در ایران به عنوان یک نظریه‌پرداز سیاسی، شهره خاص و عام می‌شدم! و حتما صدها رساله فوق لیسانس و دکترا در خصوص بسط و تبیین نظریه دیپلماسی مثبت و منفی و انطباق آن با شرایط ایران و... به نگارش درآمده بود. اما خب اسمم صادق است و در محله بازارچه آب‌منگل تهران بزرگ شده‌ام.
وی می‌افزاید: راستی را آن است که دست کم در جامعه ما، دو نگاه کاملا متفاوت- اگر نگفته باشیم متضاد- درباره نحوه اداره دیپلماسی وجود دارد. من نام اولی را گذاشته‌ام دیپلماسی منفی و دومی را دیپلماسی مثبت می‌خوانم. دیپلماسی منفی یعنی کشورهای پیشرفته دنیا، ژاپن، استرالیا، کانادا، آمریکا و اروپا، مخالف ما هستند ما با آنها در تضاد، تقابل و دشمنی به ‌سر می‌بریم. هیچ وفاق، دیالوگ و تفاهمی میان ما و جهان پیشرفته، نمی‌تواند از اساس شکل بگیرد. ما برعکس باید سعی کنیم که با کشورهای توسعه نیافته در آسیا، آفریقا و آمریکا لاتین دوست و همراه شویم. دیپلماسی مثبت در مقابل، ضمن پذیرش اصل تفاوت میان ما و کشوری همچون فرانسه، انگلستان و حتی آمریکا، در عین حال معتقد است که رابطه میان ما و آنها، الزاما تقابل و دشمنی و بغض و کینه نیست. ما به هرحال منافع ملی تعریف شده‌ای برای خودمان داریم و آنها هم همینطور. بنابراین می‌توان با آنها یک رابطه معقول و منطقی برقرار کرد.
وی در ادامه دولت‌های هاشمی، خاتمی و روحانی را جمع زده و قائل به دیپلماسی مثبت معرفی کرد و مدعی شد روحانی در اصل جا پای دیپلماسی خاتمی می‌گذارد. روحانی و ظریف توانسته‌اند بخشی از رهبری آمریکا را با خود همراه سازند.
زیباکلام توضیح نداده که آیا تقابل ملت ایران با رژیم‌هایی مانند آمریکا- که با ناشی‌گری با کشورهایی نظیر ژاپن و استرالیا- جمع زده، آیا به خاطر پیشرفت آنهاست یا به خاطر زورگویی و عدم احترام متقابل و دریغ کردن حقوقی از ملت ایران (نظیر غنی‌سازی) که چند برابر آن را- ولو مثلا در حد تولید و کاربرد سلاح اتمی- حق مسلم خود می‌دانند؟ او همچنین توضیح نمی‌دهد که اگر مثلا آلفرد جانسون یا دیوید اسمیت بود آیا اولا اجازه داشت به عنوان شیمی خوانده مدعی علوم سیاسی در دانشگاه‌های آمریکا تدریس کند در حالی که مثلا مبانی منافع ملی و ارزش‌های مسلم آن جامعه را زیر سؤال می‌برد و ثانیا در آن صورت اصلا جایی برای تحویل گرفتن او و امثال او باقی می‌ماند تا مثلا در مصاحبه با یک روزنامه (ابتکار) تمام بدیهیات علوم سیاسی را انکار کند و بگوید «من آرزوهایم را به عنوان پیش‌بینی مطرح می‌کنم»؟!