آيا فرزند شما مواد مخدر مصرف مي كند؟

متأسفانه اكثر خانواده ها علائم اعتياد را نمي شناسند و اشكال ديگر اين است كه آنها هيچ علاقه اي به فراگيري اين علائم ندارند و فكر مي كنند فرزندشان درامان است.
همه ما براي حفظ سلامت خانواده بايد به اين مسئله حساس باشيم. در رابطه با فرد معتاد علائم شاخصي وجود دارد كه خانواده ها مي توانند رفتار مشكوك فرزندانشان را تحت نظر قراردهند. به ويژه آنها بايد نسبت به اعتياد به مواد جديد با نگاه هوشيار تر توجه كنند.
بسياري از خانواده ها نمي دانند علائم مصرف مواد درجوان ها و نوجوانان چيست البته بسياري از رفتارهاي نوجوانان حساس برانگيز است اما رفتارهايي وجود دارد كه خانواده ها مي توانند با مشاهده آنها نسبت به اعتياد فرزندشان مشكوك شوند.
اينكه جوان دوست دارد، درخانه تنها بماند، ارتباطي با ديگران برقرار نمي كند، رفتارهايش بي ثبات است. زود عصباني مي شود، به طور ناگهاني نحوه لباس پوشيدن، دكور اتاق و علاقه مندي هايش تغيير مي كند، دروغگو مي شود، والدين را ملزم به انجام يكسري رفتارهاي عجيب مي كند و بي نظم و فراموشكار مي شود مي تواند از نشانه هاي انحراف جوان به سمت مواد مخدر باشد.
گاهي اوقات جوان نسبت به فعاليت هايي كه قبلاً علاقه داشته است بي علاقه مي شود، تمركزش از بين مي رود. نمرات امتحاني و درسي و تحصيلي اش كاهش مي يابد، در فعاليت هاي خانوادگي مشاركت نمي كند و به قوانين خانه احترام نمي گذارد و نسبت به آينده سرد و بي علاقه مي شود كه والدين بايد با مشاهده اين رفتارها به اعتياد فرزندشان مشكوك شوند.
اتفاق هاي ديگري نيز وجود دارد كه اگر با موارد ذكر شده مشاهده شود، علائم اصلي اعتياد را تشكيل مي دهند و آن اين است كه نوجوان سيگار مي كشد، وسايلي مانند زرورق، لوله خودكار، كبريت سوخته و فندك اتمي در وسايلش پيدا مي شود، قرص هاي اعصاب و داروهاي آرامبخش مصرف مي كند، بي نظمي اش بسيار زياد مي شود و مخصوصاً به علت مصرف موادي مانند شيشه شب ها بي خواب مي شوند.
اينكه جوان عادات غذايي و خوابيدنش تغيير مي كند ، دوستان خلافكار و شناخته شده اي را اختيار مي كند و دوست ندارد خانواده از آن مطلع شود، تماس هاي تلفني اش مخفي مي شود و دروغ گويي اش اثبات شده آشكار مي شود همچنين مقررات را به راحتي و آشكارا زير پا مي گذارد و دركنار آن خستگي مداوم، چشم هاي قرمز، آب ريزش بيني، ايجاد زخم هايي در بدن، دردهاي عضلاني و استخواني، وجود جاي سوزن در بدن، نداشتن انگيزه براي رفتن به مدرسه، درگيري با مسئولان مدرسه، پاسخ دادن به سؤالات با پرخاش، قرض كردن پول هاي زياد و بالا بردن صداي موسيقي به صورت ديوانه وار از ديگر علائم اعتياد جوانان به شمار مي آيد.
خانواده بايد دراين موارد صريح و بي پرده با جوان صحبت كند و ريشه مشكل را بيابد و در صورت امكان وي را به يك مركز مشاوره و درمان ارجاع دهد.

كودكم ديگران را اذيت مي كند

نگراني شما در باره گاز گرفتن كودكتان كاملاً طبيعي است. فقط خونسرد باشيد چون اين يك مرحله گذراست كه شما مي توانيد در كنترل آن به فرزندتان كمك كنيد.
پسر 3ساله اي را درنظر بگيريد كه گاه و بي گاه برادر كوچكتر خود را مي زند و به او زور مي گويد علت رفتار او اين است كه كودك نمي داند چگونه خود را در اين سن مطرح كند. درواقع اين رفتاري است كه ما آن را دوست نداشته و تأييد نمي كنيم.
به گفته روانپزشكان كودك 2 يا 3 ساله رفتارهاي خود يا ديگران را در اين سن درك نمي كند بنابراين عملاً به دنبال آسيب رساندن به احساسات ديگران نمي باشد. درواقع بچه به اين كوچكي درصدد زورگويي نيست.
كودكان نوپا مرتباً به دنبال علت ها و تأثيرات هستند: «اگر من اين كار را انجام دهم چه اتفاقي خواهد افتاد؟» آنها از تنها ابزارهايي كه در دسترس دارند استفاده مي كنند و به علت نداشتن مهارت كافي براي به دست آوردن آنچه كه مي خواهند از روش هاي غيرمعقول استفاده مي كنند و رفتار بدي از خود بروز مي دهند.
كودكان نوپا مرتباً به دنبال علت ها و تأثير چيزهاي مختلف بر يكديگر هستند. «اگر اين كار را انجام دهم چه اتفاقي خواهد افتاد؟»
البته اين باعث نمي شود كه والدين مجوز انجام كارهاي اشتباه را به او بدهند. اگر شما در اين زمان مداخله نكنيد احتمال اينكه او در بزرگسالي به آدمي زورگو و بي منطق تبديل شود بسيار زياد خواهد بود. زيرا او راه ديگري براي ابراز نيازهايش نمي شناسد. حال سؤال اين است: چگونه مي توان به اين پرخاشگري ها خاتمه داد؟
آيا كودكان عاشق گازگرفتن هستند؟
مادري مي گويد: وقتي كودك 12ماهه ام را در آغوش مي گيرم شانه و يا چانه ام را بشدت گاز مي گيرد. چگونه به او آموزش دهم كه اين كار او دردناك است؟
پاسخ ما به اين مادر اين است كه براي كودكان نوپايي در سن فزرند شما، گاز گرفتن موضوعي كاملاً عادي و يك خصوصيت موقتي است. كودك به مرور زمان درك مي كند گاز گرفتن آزاردهنده است. زماني كه توانايي صحبت كردن كودك افزايش مي يابد و قادر به ابراز احساسات مي شود، مهارت هاي جديدتري در او ظاهر مي گردد كه اين عادت او را برطرف مي سازد.
درمورد سؤال اين مادر به نظر مي رسد كه كودكش نيازمند كمك در نحوه ابراز علاقه و محبت و هيجانات كودكانه اش به روش هاي متفاوت مي باشد. وقتي او گاز عاشقانه اي از شما مي گيرد، آرامش خود را حفظ و سعي كنيد او را متوقف سازيد. رفتار طبيعي و سريع شما: مانند ازجا جستن، جيغ زدن اغلب براي آگاه كردن كودك از حركت اشتباهي كه انجام داده است، بسيار مؤثر مي باشد.
بعد از انجام اين كار حالت جدي به خود بگيريد و با صداي محكم بگوييد: دردم آمد! گاز نگير!
اگرچه در ابتدا ممكن است فرزندتان به درستي متوجه معاني كلمات نشود و بترسد و بغض كند اما به زودي خواهد فهميد. به كودك فرصت دهيد تا متوجه اين مسئله شود كه شما از علاقه او به خودتان آگاه هستيد. سعي كنيد راهي جديدي را براي ابرازعلاقه اش به خودتان به او نشان دهيد. مانند: بوسيدن شما.
البته نبايد فراموش كرد كه زمان و مكان گاز گرفتن كودكان با يكديگر متفاوت است. گاهي اين عمل به دليل نااميدي، فشار روحي، ترس، عصبانيت يا هيجان و يا جلب توجه انجام مي شود.
شما بايد دقت كنيد چه زماني او دچار استرس مي شود. در چنين مواقعي سعي كنيد او را آرام سازيد و به احساساتش توجه كنيد. در چنين مواقعي در آغوش گرفتن كودك كمك زيادي به او خواهد كرد.
به مرور كه فرزند شما بزرگتر مي شود مي توانيد به او آموزش دهيد تا احساساتش را با كلمات بيان كند. نقاشي كردن و صداي شير در آوردن و... از ديگر راه هايي است كه مي توانيد آنها را نيز به كار بگيريد.
البته هميشه گاز گرفتن كودكان نوپا موضوعي مهم براي والدين نيست زيرا در پس اين كار لبخند شيرين كودك نهفته است.
فرزانه بي آزاران

«سهم زنان در كنترل ديابت اعضاي خانواده»

سعيد اويس
23آبان به نام روز جهاني ديابت در تقويم ها ثبت شده كه به ما هشدار بدهد، لازم است اصول زندگي سالم را ياد بگيريم تا به اين بيماري دچار نشويم و اگر مبتلا شده ايم، با آموزش روش درست زندگي (تغذيه مناسب، ورزش و كنترل منظم قند خون)، بيماري را تحت كنترل درآوريم تا عوارض آن بر مشكلات مان اضافه نشود.
هر فرد ديابتي و خانواده اش وظيفه دارند با افزايش دانش خود راجع به ديابت، اين بيماري خاموش را كنترل نموده و سهمي در تأمين سلامت خود داشته و گامي در كاهش هزينه هاي سرسام آور عوارض اين بيماري كه بالغ بر هزار ميليارد تومان در سال در كشور مي باشد، بردارند.
درمان ديابت در گذشته مبتني بر دارو و رژيم غذايي و ورزش به تنهايي بوده است. اما نتايج در درازمدت رضايت بخش نبودند و بيماران با درصد بالايي دچار عوارض مزمن مثل نابينايي، قطع عضو، نارسايي كليوي، دياليز و پيوند كليه، و سكته هاي قلبي و مغزي مي شدند. با شناخت بيشتر ديابت از سوي پزشكان، و تكيه بر درمان تيمي اين بيماري، نقش بيمار و خانواده اش در كنترل بيماري بسيار پررنگ تر گشت.
بدون ترديد ديابت فرزند، پدر يا مادر بر كل خانواده اثر مي گذارد، بنابراين لازم است اعضاء خانواده، ضمن اطلاع از ويژگيهاي اين بيماري، در مراقبت از فرد مبتلا به ديابت همكاري كنند. امروزه برخورداري از يك زندگي پرنشاط و همراه با موفقيت در انجام امور روزانه براي مبتلايان به ديابت تنها به سعي و كوشش پزشكان و كادر درمان بستگي ندارد، بلكه بزرگترين و مهمترين بخش كنترل اين بيماري در دست خانواده هاي هوشياري است كه از هر فرصتي براي ايجاد آمادگي در وي براي پذيرش مهارتهاي سازگاري با ديابت استفاده مي كنند. خانواده هاي آرام، بردبار، باگذشت، واقع گرا، علاقه مند و مطلع به روش هاي صحيح همراهي با فرد ديابتي نقش بسيار مهمي در سلامت بيمار برعهده دارند.
تحقيقات مويد اين موضوع است كه تنظيم رژيم غذايي، تعادل در تحرك بدني و مصرف مناسب داروها از اجزاي اصلي تنظيم قند خون هستند. و در اين رهگذر سهم زنان در ايجاد شرايط مناسب جهت كنترل فاكتورهاي مؤثر بر سلامت خانواده بسيار حائز اهميت مي باشد. تحقيقات مويد آن است كه توجه زنان به امور كيفي خصوصا در حوزه سلامت بيش از مردان مي باشد، بنحوي كه معمولا در خانواده هاي ايراني، اين خانم خانه است كه وظيفه دار سلامت خانواده مي باشد.
-ايجاد انگيزه و پشتكار
داشتن انگيزه كافي در درمان ديابت از مهمترين ضرورتها است. انگيزه و اراده بايد آنقدر قوي باشد كه فرد ديابتي بتواند ضمن رعايت اصول مربوطه و حضور در دوره هاي آموزشي ساختارمند، همانند ساير گروه همسالان خود ورزش كند، درس بخواند، به امور شغلي خود بپردازد و از زندگي روزمره لذت ببرد. بدون ترديد نقش زنان در اين خصوص- هم در جايگاه همسر و هم در جايگاه مادر- مي تواند بي نظير، سرنوشت ساز و تعيين كننده باشد. قطعا حمايتهاي عاطفي مي تواند گره گشاي بسياري از مشكلات روزمره بيمار بوده و در مواقع بروز مشكلات به كمك او بيايد.
-شناخت اصول تغذيه صحيح و رعايت رژيم غذايي مناسب
اطلاع فرد ديابتي و خانواده وي از ميزان كالري غذاهاي روزمره خصوصا در رابطه با تنظيم مقدار كربوهيدرات ها از اهميت ويژه برخوردار است. از آنجا كه در خانواده هاي ايراني تدارك سفره يكي از مسئوليتهايي است كه زنان خانه دار برعهده دارند، توجه به تنظيم سفره مناسب براي اين بيماران از ضروري ترين نكات جهت در امان بودن بيمار از عوارض مخرب ديابت مي باشد. همچنين ايجاد عادات غذايي صحيح و تشويق به استفاده از برخي اقلام غذايي نيز مي تواند مورد نظر قرارگيرد.
-كنترل صحيح و مرتب قند خون
اهميت استفاده از گلوكومتر در پيشگيري از عوارض ديابت در تحقيقات متعدد به اثبات رسيده است. روش و زمان صحيح انجام آزمايش قند خون با استفاده از دستگاه گلوكومتر از جمله مواردي است كه فرد ديابتي روزانه با آن برخورد دارد و آموختن چگونگي انجام صحيح آن و ايجاد عادت و ملكه براي انجام مستمر آن، نقش حياتي در سلامت وي دارد. اما توجه به ميزان كارايي و كيفيت اين دستگاه ها نيز از اهميت ويژه اي برخوردار است. استفاده از دستگاه هاي داراي «هولوگرام وزارت بهداشت» كه تحت نظارت مراجع ذيصلاح وارد كشور شده و از خدمات «بيمه مسئوليت» برخوردار مي باشند مي تواند راهكار مناسبي براي اطمينان از دقت، اصالت، كيفيت دستگاه ها و نيز اطمينان از جبران خسارات احتمالي باشد. در حقيقت موفقيت در تنظيم قند خون وابسته به صحت و دقت نتايجي است كه با استفاده از دستگاه هاي كنترل قند خون براي بيمار محرز و مشخص شده است. بهمين جهت شايد با اطمينان بتوان گفت نقش زنان در تأمين مقدمات لازم جهت انجام تست قند خون صحيح (توجه به تاريخ مصرف نوارهاي تست قند خون، توجه به هولوگرام وزارت بهداشت، درج كد بيمه مسئوليت دستگاه، ميزان خدمات پس از فروش گلوكومترها و ساير هشدارهاي ضروري) حياتي است.
-روشهاي كنترل ديابت در هنگام بيماري، مسافرت، روزه داري
تنظيم قند خون در شرايط خاص نظير مسافرت، بروز بيماري، فضاي تنش و اضطراب با شرايط عادي متفاوت مي باشد. بنابراين توجه به اين نكات ازسوي خانم خانه مي تواند زمينه لازم را جهت ارتقاء سلامت خانواده تأمين نمايد.
- هزينه هاي ديابت
هزينه بر بودن مقوله آموزش و ساير موارد مرتبط با اين بيماران نظير ويزيت پزشك، تست قندخون، آزمايشات مختلف و... را نيز نمي توان ناديده گرفت. متأسفانه برخي مبتلايان به ديابت به جهت مشكلات مالي، مواجهه علمي با بيماري را تا زمان ابتلا به عوارض آن به تأخير مياندازند و اين موضوع سبب تحميل هزينه هاي ثانويه بسياري بر فرد، خانواده وي و نيز نظام درماني كشور مي گردد. هر چند بطور كلي همكاري سازمانهاي بيمه گر در تأمين بخشي از هزينه هاي مربوطه مي تواند راه گشاي موضوع باشد ولي در حال حاضر اين خانواده بيمار است كه بايد با فداكاري و از خود گذشتگي، بخش عمده اي از هزينه هاي كنترل بيماري را تأمين نمايد.
-آينده نگري و پيشگيري
دانشمندان تاكنون به اين مطلب مهم پي برده اند كه ديابت نوع2، يك بيماري ژنتيكي است، ولي نحوه وراثت و نوع آن به خوبي مشخص نشده است. بنابراين با شناخت ارتباط خانوادگي، مي توان اقدامات مؤثر را در جهت پيشگيري اين بيماري به اجرا گذاشت. در صورت ايجاد ديابت نوع2 در يكي از افراد، شيوع ديابت در ديگر اعضاء خانواده تا 50درصد افزايش مي يابد، بنابراين مي بايست غربالگري در تمامي اعضاي خانواده ديابت نوع2 به طور مستمر انجام شود تا اين بيماري سريعاً تشخيص داده شده و مورد درمان قرارگيرد تا از عوارض عمده ديابت جلوگيري به عمل آيد.