E-mail:shayanfar@kayhannews.ir

بركناري ميرفندرسكي به بهانه «تجديد سازمان» !

ميرفندرسكي، احمد - 10
احمد ميرفندرسكي، معاون وزير امورخارجه
خيلي محرمانه
ميرفندرسكي مراحل خدمتي خود را اصولاً به عنوان يك كارشناس در امور شوروي گذارنده است. او در تفليس ، روسيه، جايي كه پدرش در آن زمان در آنجا سركنسول بود، در 1918 متولد شد. پدر بزرگ وي اولين سفير ايران در روسيه بود. ميرفندرسكي پس از شش سال كه سفير در شوروي بود، در سپتامبر 1971 به عنوان وزيرخارجه منصوب شد. او ابتدا در مي 1964 به درجأ سفيري ارتقأ يافت و در ژوئن همان سال معاون وزير در امور سياسي شد.
گفته شده است ميرفندرسكي فكري تحليل گرانه و ادراكي دقيق دارد، ولي يك متفكر عميق نيست. در گذشته او به نظر مي رسيد كه در مورد حساسيت هاي كشورهاي آفريقا - آسيايي واكنشي مثبت داشته باشد. به هر حال، او به نحوي ميانه رو طرفدار غرب باقي مانده است و در مقابل كوشش هاي شوروي براي كشاندن وي به انتقاد از نفوذ ايالات متحده در ايران و يا جنگ ويتنام، مقاومت كرده است.
در دهه 1960، ميرفندرسكي شهرت زيادي در وزارت امورخارجه داشت، ولي با توجه به شش سال مأموريت وي در مسكو، اكنون در بين كارمندان جوان و ميان رتبه مانند گذشته شناخته شده نيست.
ميرفندرسكي علاوه بر زبان فارسي، به رواني فرانسه، انگليسي و روسي صحبت مي كند، ازدواج كرده است و داراي سه فرزند است.
مي 1972 - ارديبهشت 1351
ميرفندرسكي، احمد - 11
تاريخ: 25 اكتبر 1973 - 3/8/52
خيلي محرمانه
از: سفارت آمريكا، تهران 7511
به: وزارت خارجه، واشنگتن
موضوع: بركناري معاون وزارت امورخارجه، ميرفندرسكي
1- مأمور رابط وزارت امورخارجه در امور ICCS، محمود هاتف (بشدت حفاظت شود) در 25 اكتبر، شايعاتي كه در محافل ديپلماتيك تهران در مورد بركناري معاون وزير امورخارجه، احمد ميرفندرسكي، به علت مخالفتش (نامشخص است در چه مورد) با شاه وجود داشت را براي سفارت تأييد نمود. هيچ گونه اطلاعيأ رسمي در مورد اين بركناري داده نشده است و پاسخ مقامات وزارت امورخارجه به سؤالات اين است كه اين بركناري چيزي نيست جز يك تجديد سازمان و حذف شغل معاونت وزير امورخارجه. تاريخ قطعي بركناري ميرفندرسكي، 52 اكتبر بوده است.
2- جزئيات اين كه ميرفندرسكي چگونه موجب نارضايتي شاه را فراهم آورده است، مشخص نيست، ولي داستاني كه سفير هلمز از سفير انگلستان رامز بوثام (Ramsbotham) (حفاظت شود) و ساير منابع شنيده اين است كه در برنامه هاي پروازهاي جنگنده هاي شوروي از فراز ايران براي رساندن تداركات به كشورهاي عرب خاورميانه مؤثر بوده اند. شاه قبلاً محدوديت هاي بسيار زيادي را در مورد تعداد و كيفيت پروازهايي كه مي توانند مجاز باشند، برقرار كرده بود. وقتي شاه متعاقباً متوجه شد كه ميرفندرسكي از اين محدوديت ها تجاوز نموده و به درخواست دوم شوروي براي پرواز از فضاي بالاي كشور پاسخ داده است، شاه، معاون وزير امورخارجه را بركنار كرده است.
گزارشگر: لهفلدت هلمز
ناظمي، احمد - 1
احمد ناظمي وزير مشاور در امور پارلماني (از 16 نوامبر 1978)
خيلي محرمانه
عنوان خطاب: آقاي وزير
احمد ناظمي به عنوان وزير مشاور در امور پارلماني، رابط نخست وزير غلامرضا ازهاري با مجلس است. وزارت مرتبط با امور مجلس - تحت نظر ناظمي و سلف بلافصل وي - باافزايش مخالفت هاي لفظي در مجلس ( مجلس شوراي ملي) اهميت بيشتري پيدا كرده است. ناظمي سنوات خدمتي طولاني در وزارت دادگستري داشته است و اين كه آيا اين سابقه خدمت، به وي شايستگي برخورد با وكلاي مجلس و سناتورها را داده است يا خير، بايد بعداً ديد.
ناظمي در شهر كوچك ملاير متولد شد و از دانشگاه تهران ليسانس حقوق گرفت، او در سال 1946 قاضي شد و متعاقباً به عنوان سرپرست دادگاههاي ايالتي متعدد خدمت كرد. در 1969 او دادستان عمومي تهران شد، و در 1971 معاون وزير دادگستري در طرح و برنامه گرديد. در سپتامبر 1978 او استاندار استان كرمانشاهان شد و در آنجا تا انتصاب در شغل فعلي باقي ماند.
ناظمي حدود 85 سال دارد و به زبان فرانسه صحبت مي كند.
29 نوامبر 1978- 8/9/75
نجفي، حسين - 1
حسين نجفي وزير دادگستري (از اكتبر 1978)
خيلي محرمانه
حسين نجفي در 30 اكتبر، آخرين روزهاي كابينأ شريف امامي وزير دادگستري شد، وقتي غلامرضا ازهاري بجاي شريف امامي نخست وزير شد، انتظار نمي رفت كه نجفي را نگهدارد. بهرحال، او اين كار را ظاهراً بمنظور كسب حمايت مخالفين و متعادل نمودن اثرات حكومت نظامي كه در 8 دسامبر 1978 اعلام شده بود، انجام داد. به عنوان وزير دادگستري، نجفي، مجري و كنترل كننده آزادي زندانيان سياسي است - قبل از انتصاب وي 1000 نفر در 26 اكتبر (روز تولد شاه) آزاد شدند، ولي قرار است 600 نفر ديگر در 10 دسامبر (سالگرد اعلام حقوق بشر) آزاد شوند. در 9 نوامبر شاه از نجفي خواست كه يك دادگاه ويژه براي كساني كه اخيراً به اتهام فساد دستگيري شده اند، تشكيل دهد. اين دادگاهها احتمالاً مسئوليت مشترك با دادگاههاي نظامي كه اخيراً تشكيل شده اند، خواهند داشت.
نجفي در 1923 متولد شد، او از دانشگاه تهران در رشته حقوق فارغ التحصيل شد و مشاغل متعدد حقوقي را به عهده داشت: جانشين دادستان عمومي و رئيس دادگاه صلح در اصفهان، بازپرس دادستاني اصفهان، رئيس دادگاه صلح در يزد ، دستيار دادستان تهران، رئيس شعبه هشت دادگاه بدوي تهران، مشاور سپس رئيس دادگاه استيناف استان مركزي، و دادستان عمومي دادگاه استيناف. در 1972 او مشاور ديوان عالي شد. در 1973 رئيس شعبه هشت ديوان عالي شد. در زماني كه در كابينه منصوب گرديد، وكيل عمومي در تهران بود.
15 نوامبر 1978-24/8/57
نجم آبادي، فرخ - 1
فرخ نجم آبادي- معاون وزير اقتصاد
خيلي محرمانه
فرخ نجم آبادي در سال 1931 در يك خانوادأ بزرگ و ثروتمند تهران متولد شد. او از دانشگاه بيرمنگام در علوم مهندسي مدركي دريافت نمود. در مدت چهار سال خدمت وي در شركت الكتريكي مترو پوليتان ويكرز، او در دانشگاه منچستر ادامه تحصيل داد و فوق ليسانس در مديريت صنايع گرفت. آقاي نجم آبادي ازدواج نموده است و دو فرزند دارد و به رواني انگليسي و فرانسه صحبت مي كند.
در سال 1957 آقاي نجم آبادي به ايران بازگشت و رئيس ادارأ بررسيهاي آماري و فني در شركت ملي نفت ايران شد. او بعدها رئيس ادارأ امور نفتي در بخش اكتشاف و توليد شركت ملي نفت ايران گرديد. در 1964 آقاي نجم آبادي به مدير كلي امور نفتي در وزارت دارائي و بعد (در سال 1965) به رياست هيئت مديره و مديريت عامل شركت تلفن ايران منصوب گرديد. در 1967 آقاي نجم آبادي در مدت وزارت علينقي عاليخاني در وزارت صنايع و معادن، معاون وزير در امور اقتصادي شد. در مارس 1970 در مدت وزارت انصاري معاون اصلي وزير (جانشين وزير) گرديد.
نجم آبادي مغز و مرد كاري وزارت دارائي است. در زماني كه وزير او اغلب جهت عقد قراردادهاي دو جانبه و بين المللي در مسافرت است، آقاي نجم آبادي بنحو مؤثري وزارتخانه را مي چرخاند و مديريت مي كند. او بسيار زيرك و آگاه است و سخنران خوبي است و سخنگوئي دولت ايران را برعهده دارد و احتمالاً در رده پائين تر از كابينه، با نفوذترين فرد در طراحي سياست دولتي توسعأ صنايع ايران است.
آوريل 1971 - فروردين 1350
نجم آبادي، فرخ - 2
فرخ نجم آبادي
خيلي محرمانه
نجم آبادي از يك خانوادأ قديمي بسيار ثروتمند است و از شدت كندي در وزير شدنش رنجيده است. او تا اندازه اي نظريه پرداز است كه با اين وصف، طرف مذاكره اي بينهايت توانا در دستيابي به توافقهاي مشترك با شركهاي خارجي مي باشد. من او را طرف مذاكره اي بسيار جدّي و مرد عمل يافته ام. او همچنين در هنگام مورد سؤال قرار گرفتن درباره رفتار خاص براي تجارت ايران، صريح است. در مورد وي شايع شده است كه شايد بيش از حد به تمايلات برخي از مقاطعه كاران سرشناس در ايران، بطور مشخص اميال رضائي، پاسخ دهنده و حساس مي باشد. همچنين شايع است كه وقتي فرصت و موقعيتي بيابد، چيزها را به سمت انگليسي ها سوق مي دهد، ولي من شخصاً نشانأ واضحي نديده ام. او با يك خانم ايراني ازدواج كرده است كه فرانسه را به رواني و انگليسي را تا اندازه اي صحبت مي كند.
18 مارس 1975-27/12/53 لهفلدت
نجم آبادي، فرخ - 3
يادداشت
تاريخ: 18 فوريه 1976-29/11/54
از: بخش اقتصادي - راجر سي. بروين
به: بخش سياسي - آقاي جان استمپل
موضوع: اطلاعات بيوگرافيك - فرخ نجم آبادي، وزير صنايع و معادن
مديركل جنرال موتورز (ايران) كه از اوت 1974 در ايران بود، با آقاي نجم آبادي، در ارتباط با برنامه هاي گسترش جنرال موتورز در چند ماه گذشته، بطور قابل ملاحظه اي ارتباط داشته است. او نظريات زير را در مورد نجم آبادي به من گفت:
هر چند نجم آبادي فردي دوست داشتني و قابل دسترسي است، جنرال موتورز ايران، او را قادر به انجام اهداف بزرگ توليدي شاه، در ارتباط با واقعيت اقتصادي، نمي داند. اين گونه كه، وقتي نجم آبادي از شاه يك هدف توليدي براي اواسط دهه 1980 را با توليد 580000 محور چرخ (AXLE) دريافت نمود، نجم آبادي با كارخانه آمريكائي بورگ - واريز تماس گرفت تا از آنها براي هماهنگ نمودن ايجاد كارخانه اي با ظرفيت توليدي فوق الذكر دعوت به عمل آورد. بورگ واريز به سرمايه گذاري براي ايجاد چنين كارخانه اي در ايران علاقمند بود، ولي گفت كه رقم 580000 خيلي بيش از مصرف داخلي و بازارهاي كشورهاي همسايه است.
وزير به جاي اين كه نزد شاه برود تا او را جهت رسيدن به يك رقم واقع گرايانه تري قانع نمايد، همان رقم بالا را حفظ نمود.
در انتها، بحث بين دو گروه بي نتيجه و عقيم ماند. مديركل جنرال موتورز عقيده دارد كه اين گونه احساس غيرواقع بينانه در نجم آبادي، كه قبلاً نيز از او سر زده است و در آينده نيز احتمالاً وجود خواهد داشت، فقط صنعتي شدن ايران را به تأخير خواهد انداخت.
نجم آبادي، فرخ - 4
فرخ نجم آبادي وزير صنايع و معادن
خيلي محرمانه
عنوان خطاب: آقاي وزير
فرخ نجم آبادي، 52 ساله، وزارتخانه جديدالتشكيل صنايع و معادن را در 27 آوريل 1974 تحويل گرفت. او قبلاً از مارس 1970 به عنوان معاون اول وزارت دارايي، تحت وزارت هوشنگ انصاري، وزير فعلي اقتصاد و دارايي خدمت كرده بود.
در آن موضع او نفر دوم وزارتخانه بود. نجم آبادي فردي بي نهايت با كفايت و طرف مذاكره اي سرسخت در دستيابي به توافق هاي مشترك با شركتهاي خارجي است.
نجم آبادي از يك خانواده قديمي وخيلي ثروتمند است. او مهندس برق از دانشگاه بيرمنگام است و پس از پايان تحصيل در انگلستان به كار پرداخته است.
او متعاقباً درجه فوق ليسانس مديريت صنعتي را از دانشگاه منچستر دريافت نمود. در بازگشت وي به ايران، در 1957، او رئيس ادارأ بررسيهاي فني و آماري و سپس رئيس اداره امور نفتي در شركت ملي نفت ايران شد. در سال 1964 او مدير كل امور نفتي در وزارت دارايي و در سال 1965 مديرعامل شركت تلفن ايران گرديد. در 1967 او معاون وزير در امور فني وزارت دارايي شد.
در سپتامبر 1972، نجم آبادي بطور همزمان مأمور به خدمت در شوراي پول و اعتبارات در بانك مركزي ايران گرديد. نجم آبادي رياست هيئت اعزامي به اتحاد جماهير شوروي در 1971، مصر در 1974، سريلانكا در 1975 و يوگسلاوي در 1976 را به عهده داشت. در مي 6791 او رئيس هيئت ايراني اعزامي به كنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل در نايروبي بود. او انگليسي و فرانسه را به رواني صحبت مي كند. او ازدواج كرده است. همسر وي فرانسه را به رواني و كمي انگليسي صحبت مي كند.
27 نوامبر 1976-6/9/55
نجم، ابوالقاسم - 1
ابوالقاسم نجم مقام دولتي سابق
خيلي محرمانه - غيرقابل رؤيت براي بيگانگان
عنوان خطاب: آقاي نجم
ابوالقاسم نجم به مدت 40 سال به عنوان وزير كابينه در دولت، سناتور و سفير خدمت نمود. او در اواسط دهأ 1950 بازنشسته شد. به عنوان وزير دارائي (48 - 1947)، صادق، محترم و مردمي و براي مقامات فاسد دهشتناك بود. در تماسهايش با مقامات سفارت آمريكا در دهه 1940، او آنها را با شخصيت صادق، شجاع و پرقدرتش تحت تأثير قرار داده بود.
پس از فارغ التحصيل شدن از دانشكده علوم سياسي دانشگاه تهران در 1921، نجم وارد وزارت امورخارجه شد. او در خلال سالهاي 37 - 1933 به عنوان سفير در برلين و سپس پاريس خدمت نمود. نجم از سال 1939 تا 1940 مديركل وزارت صنايع و معادن بود و سپس و به وزارت خارجه بازگشت. او از 1940 تا 1941 در توكيو وزير مختار و در 1944 در افغانستان سفير بود. در 1945 او وزير صنايع و معادن و سپس در همان سال وزير امور خارجه شد و تا سال 6491 در آنجا خدمت نمود. در 1947 نجم وزارت خارجه را رها نمود تا پروژه هاي قديمي برنامأ هفت ساله را بررسي و مطالعه نمايد. در ماه مي 1949، او عضو شوراي عالي برنامه ريزي شد و در اكتبر 1949 به عنوان سناتور تهران انتخاب گرديد. او در سالهاي 54 - 1953 سفير در پاكستان و در 5591 استاندار استان خوزستان شد.
نجم حدود 86 سال دارد و گاهي به وي نجم الملك نيز گفته مي شود كه لقب داده شده به وي توسط خانوادأ قاجار مي باشد. كاري كه وي بدان عشق مي ورزد، ستاره شناسي است. در سال 1952، او ميهمان افتخاري ايالات متحده بود. نجم به زبان فرانسه، انگليسي و عربي صحبت مي كند.
26 دسامبر 1978 - 5/10/57
نصر اصفهاني، اسدالله - 1
زمان و مكان: 14 آوريل 1977-25/1/56، شيراز
خيلي محرمانه
صورت مذاكرات شركت كنندگان: اسدالله نصر اصفهاني، استاندار استان فارس جك سي ميكلاس، وزير مختار، سفارت آمريكا، تهران ويكتور ال. تامست، كنسول، شيراز
موضوع: عدم تمركز
در جريان يك ملاقات دوستانه با استاندار، آقاي ميكلاس نظر او را راجع به برنامه عدم تمركز دولت سؤال نمود. نصر اصفهاني گفت كه بايستي با دقت به مورد اجرا گذاشته شود و اين كه پيشبرد آن در بعضي زمينه ها آسانتر از ساير آنها است. او بهداشت عمومي را به عنوان يك مثال از مواردي كه غير متمركز كردن آن كاري بسيار پيشرفته است، ذكر نمود. او اضافه نمود كه بهرحال، در پاره اي صنايع و كشاورزي درجه بالائي از تمركز هم لازم و هم مطلوب است، واين كه احتمال ندارد هرگز اختيارات زيادي از مركز سلب شوند.
نصر اصفهاني گفت كه عدم تمركز در بودجأ عمراني، برخلاف هدف آن در دادن اختيارات كنترل بر 04 درصد آن در پايان ششمين برنامأ توسعأ اقتصادي (مارس 1978)، پيشرفت سريعي نداشته است. تا امروز فقط 4 درصد آن از مركز آزاد شده است. او گفت كه بودجه عمراني از سه قسمت تشكيل شده است، هزينه هاي محلي، منطقه اي و ملي. امسال فقط 1400000 ريال (حدود 20000 دلار)براي پروژه هاي عمراني محلي به فارس اختصاص داده شده است. به عنوان نمونه اي از پروژه هاي منطقه اي(يا استاني)، كه اگر پول آن وجود داشته باشد مي تواند بطور محلي هزينه شود، او يك مجموعه ورزشي و راههاي ارتباطي بين شهرهاي استان را مثال زد. (جاده هاي بين استانها به بودجأ ملي مربوط مي شود). او گفت كه اعضاي ستادش با اعضاي ادارأ محلي سازمان برنامه و بودجه جهت اختصاص بودجه عمراني براي فارس كار مي كنند و هر چند همكاري بين دو گروه خشنودكننده بوده است، تصميم گيري قانوني درموارد پولي از اختيارات تهران باقي مي ماند. در حال حاضر، استانها پيشنهاد مي دهند و تهران تكليف آن را تعيين مي كند.
نصر اصفهاني گفت كه خدمات غير متمركز از حدّ مذاكرات و صحبت هاي همگاني فراتر نمي رود، ولي او باتوجه به تجربه شخصي خود مي داند كه بعضي از افراد در دولت در اين مورد محافظه كار هستند. او معتقد است كه آن (سياست تمركز زدايي) شانسي ندارد، زيرا اجراي سياست ها در ايران هنوز در حد بالايي به قدرت نسبي وزارتخانه ها بستگي دارند، كه آن هم به قدرت فردي كه در رأس آن است، باز مي گردد. او اشاره كرد در چنين شرايطي، چنين برنامه هايي نظير تمركز زدايي، عليرغم نظر مساعد رده هاي بالاي تصميم گيري، ممكن است به تأخير بيفتد.
پاورقي