خواب هاي دوران نوجواني

پژوهش ها نشان مي دهد كه نوجوانان به 5/8 الي 9 ساعت خواب شبانه نياز دارند. اما بسياري از نوجوانان نمي توانند زود بخوابند و اين مسئله به دليل نخواستن خود آنها نيست، بلكه به اين دليل است كه مغز آنها به طور طبيعي تا ديروقت كار مي كند و در نتيجه آنها آمادگي خواب پيدا نمي كنند. در دوره نوجواني ريتم شبانه روزي بدن (به نوعي ساعت بيولوژيكي بدن) دوباره تنظيم مي شود. در دوره نوجواني مغز هورمون ملاتونين را نسبت به دوره كودكي و بزرگسالي ديرتر يعني در ساعات آخر شب توليد مي كند كه در نتيجه آن خوابيدن نوجوان مشكل مي شود و ديرتر به خواب مي رود و ديرتر هم بيدار مي شود.
اين تأخير خواب نوجوان پديده پزشكي بسيار شايعي است، اما همه نوجوانان را دربرنمي گيرد. تغيير در آهنگ شبانه روزي بدن تنها دليل بيخوابي نيست. بسياري از بزرگسالان هم دچار «بيخوابي» هستند يعني براي به خواب رفتن و خوابيدن نسبتاً طولاني، مشكل دارند. دليل اصلي اين «بيخوابي» استرس است، اما بسياري از عوامل ديگر مانند ناراحتي هاي جسمي (مثل گرفتگي بيني، سرماخوردگي، سردرد و...) يا ناراحتي هاي احساسي (مثل مشكلات خانوادگي، مشكلات ارتباطي، كاري و...) يا حتي محيط خواب (مثل اتاق خوابي كه بيش از حد سرد، گرم، شلوغ و... باشد) هم مي تواند به «بيخوابي» منجر شود. هر كسي ممكن است گاهي دچار بيخوابي شود، اما اگر بيخوابي يك ماه، بيشتر طول بكشد، «بيخوابي مزمن» است كه مي تواند منشأ بسياري از مشكلات مانند افسردگي باشد. گاهي نگراني فرد از بيخوابي اش، سبب تشديد بيخوابي مي شود؛ بنابراين يك دوره كوتاه مدت بيخوابي با اضطراب فرد كه ناشي از افكار نگران كننده او در خصوص خستگي روز بعد، يا اينكه چرا نمي تواند بخوابد؛ به يك دوره طولاني تبديل مي شود. پزشكان به اين مشكل بيخوابي روان- فيزيولوژي مي گويند.
حركت هاي دوره اي پا و سندرم پاي بي قرار از ديگر مشكلات خواب است. افرادي با اين وضعيت، اغلب به دليل حركت پاهاي شان دچار اختلال خواب مي شوند و در نتيجه دائماً به خاطر كمبود خواب كافي، احساس خستگي مي كنند. اين افراد بسيار زودرنج و تحريك پذيرند. حركات پا در اختلال حركات دوره يي پا يا PLMD كاملا غيرارادي است و خود فرد نسبت به اين حركات آگاه نيست و هيچ كنترلي بر آن ندارد. افراد مبتلا به سندرم پاي بي قرار (RLS) اغلب در پاهاي شان احساس سوزش، خارش، گرفتگي عضله و داغ شدن مي كنند و تنها راهي كه مي تواند آنها را از اين احساسات نجات دهد حركت پاها يا گاهي هم دستان است. هم مشكل PLMD و هم RLS قابل درمان است.
پزشكان معتقدند كه سندرم پاي بي قرار در اغلب موارد به دليل كمبود آهن است كه با تجويز آهن برطرف مي شود.
آپنه خواب
اين اختلال سبب مي شود شخص هنگام خواب موقتاً دچار قطع تنفس شود، يكي از دلايل اصلي اين اختلال داشتن لوزه سوم يا كلا لوزه هاي بزرگ است و يكي ديگر از دلايل شايع آن چاقي است. افرادي كه دچار اين اختلال هستند، در طول روز به شدت احساس خواب آلودگي مي كنند و بسيار زودرنج و حساس هستند. نشانه هايي نظير خروپف هاي بلند يا خواب آلودگي مفرط در طول روز بايد توسط دكتر ارزيابي شود.
ريفلاكس
ناراحتي هاي ريفلاكس يعني برگشتن اسيد معده به مري كه موجب احساس سوزشي به نام سوزش سر دل يا ترش كردگي مي شود. اين ناراحتي با دراز كشيدن بدتر مي شد حتي اگر خود شخص هنگام خواب احساس سوزش يا ترش كردگي نكند، اين ناراحتي موجب بر هم زدن چرخه خوابش مي شود.
راه رفتن در خواب
راه رفتن در خواب بيشتر در كودكان مشاهده مي شود. به ندرت نيز در نوجوانان هم اتفاق مي افتد. آنهايي كه در خواب راه مي روند، معمولا چيزي به ياد نمي آورند زيرا اغلب اين مورد در مراحل 3 و 4 خواب كه خواب عميق است، رخ مي دهد. اگر در اين حال آنها را بيدار كنيد، بسيار يكه مي خورند و مي ترسند. پس بهتر است فقط به آرامي آنها را به سوي تختخواب هدايت كرد.
اگر با وجود خواب كافي در شب، باز هم احساس خستگي مي كنيد، حتماً به پزشك مراجعه كنيد. همچنين به خاطر داشته باشيد كه بازي هاي كامپيوتري و تماشاي تلويزيون قبل از خواب مي تواند مانند نوشيدني هاي كافئين دار سبب بيخوابي شود.

همسر تان را آگاهانه انتخاب كنيد

راهروي باريك و نيمه تاريك دادگاه خانواده مملو از زنان و مرداني است كه با چهره عبوس و گرفته يا درحال فرياد زدن هستند و يا گوشه اي كز كرده و در درياي افكار خود غوطه ورند.
هرچند دقيقه دري باز مي شود و كسي گريان و يا درحال نفرين بيرون مي آيد. اينها كساني هستند كه روزي با اميد برسر سفره عقد نشسته و با هزاران آرزو به همسر خود بله گفته اند، حال چه روي داده كه امروز اين چنين پريشان و درمانده جلوي در دادگاه نشسته و زانوي غم دربغل گرفته اند، ماجرا چيست.؟
همه براين امر واقفيم كه بعد از تولد و مرگ، بدرستي هيچ رويدادي درسر تاسر زندگي ما انسانها مانند ازدواج مهم و سرنوشت ساز و تعيين كننده نبوده زيرا كمالات انسان با ازدواج شكوفا مي شود و خانواده اين عنصر و هسته اصلي تشكيل دهنده يك اجتماع با اين حركت نسج مي گيرد.
امروزه همه متفق القولند كه خانواده در تربيت و رشد انسانها تاثير به سزا و عميقي دارد و ازدواج شروع اين واقعه شيرين و طبيعي است كه دردين اسلام به آن سفارش بسيار شده است. اما قبل از هرچيز، كساني كه مي خواهند پيمان زناشويي منعقد كنند بايد درك صحيح و درستي از زندگي مشترك داشته باشند چون انتخاب همسر مسير و جهت زندگي و آينده انسان را مشخص مي كند و درغير اين صورت نابساماني و سردرگمي فاحشي در شخصيت انسان پيدا مي شود و خانواده را متزلزل مي سازد.
پيترباكوس محقق و جامعه شناس انگليسي درباره همسر گزيني مي گويد: درحال حاضر شانس يافتن همسري ايده ال و مطابق با شرايط فرد كمتر از يافتن موجودات فضائي بيگانه است.
البته اين سخن درنهايت بدبيني و بي اعتمادي و شكاكي بيان شده است و درمورد مردم كشور ما صدق نمي كند ولي مي تواند اهميت و ارزش داشتن يك همسر مناسب را درزندگي نشان دهد.
در كشور ما ازدواج يك ارزش فرهنگي و مذهبي محسوب مي شود و در آيات قرآن كريم بارها بدان تاكيد و سفارش شده است اما در فرهنگ كنوني ما به همه ابعاد كليدي ازدواج توجه نشده و به داشتن دانش و مهارت كافي و اطلاعات اوليه در اين زمينه كه لازمه هر ازدواج سالم است، كمتر توجه شده است در صورتيكه حفظ كرامت انساني زوجين و تامين سلامت رواني، اجتماعي، جسمي و متعالي و بقاي نسل آينده به اين اصول وابسته و نيازمند است.
در ازدواج اگر ملاك ها براساس ظواهر و مال وجمال و يا قدرت مالي طرف مقابل باشد و پايه واساس زندگي بر چهارچوب احساسات زودگذر بنا شده باشد و يا تنها از سر نياز جنسي تن به ازدواج داده شود، بزودي اين حس فروكش مي كند و جوان با رسيدن به مال و قدرت و اشباع نيازهاي جسمي، انگيزه زندگي با همسر خود را از دست مي دهد و هرچه را تعهد كرده به فراموشي مي سپارد و در نتيجه كيان خانواده از هم مي پاشد.
اينجاست كه پدر و مادر و بزرگترها بايد به كمك فرزندان خود بشتابند و خود از عوامل محرك اين احساسات وخواسته هاي پوچ نباشند و به جوان براي تصميم گيري درست و صحيح كمك كنند و جهت سالم و درست را به او نشان دهند.
متأسفانه امروزه نقش خانواده در اين راستا كم رنگ شده و ارزش مشورت مورد بي توجهي قرار گرفته است و پدر و مادرها خود را از مسائل ازدواج فرزندان كنار كشيده اند و فرزندسالاري به اوج خود رسيده و والدين فقط در حد رفع حوايج مالي آنها وارد موضوع مي شوند.
جوان بايد در انتخاب همسر به ملاكها و ارزشهاي والائي توجه داشته باشد و همسري را براي زندگي انتخاب كند كه به او مصونيت عاطفي و رواني و اجتماعي ببخشد.
پدران و مادران و دختران و پسران ما بايد بدانند و بفهمند كه ازدواج با داد و ستد فرق مي كند و صرفاً به دنبال مسائل مادي نباشند و درك كنند كه ازدواج تشكيل يك خانواده با شاخصه هاي شناخته شده مانند محبت، احترام و آرامش است.
البته خواستن مهريه و خانه و ماشين شايد كاري ناپسند نباشد ولي ديگر همه ما تجربه كرده ايم كه عامل تعيين كننده و بازدارنده اي در ازدواج نيست.
پدر و مادري كه مي خواهند با يك مهريه نجومي، ازدواج فرزندانشان را استحكام ببخشند سري به دادگاه هاي خانواده بزنند و آنگاه متوجه مي شوند اين ريسماني كه آنها جهت استحكام ازدواج به دور زندگي فرزندانشان كشيده اند، ريسماني پوسيده و بيهوده بوده است.
خانواده ها بايد بدانند كه مشاوره قبل از ازدواج چه اهميت زيادي دارد، به طور مثال براي ساختن يك ساختمان مهندس مشاور لازم است و ساختمان بايد پروانه ساخت داشته باشد و نظارت از آغاز تا پايان روي ساختمان انجام مي شود، چرا؟ چون شايد روزي زلزله اي اين خانه را تهديد كند و بنياد آن را از هم بپاشد ولي براي زندگي مشترك كه هر لحظه اش مي تواند لرزش عظيمي را به زن و مرد تحميل كند، متأسفانه هيچ كاري و مشاوره اي صورت نمي گيرد و هيچ حساسيتي وجود ندارد.
آيا زندگي مشترك فقط زير يك سقف زندگي كردن است و آيا زن و شوهر چقدر به حق و حقوق خود واقف اند و زماني كه پيمان زناشويي منعقد مي شود و زوجين وارد جاده پرفراز و نشيب و پرخطر زندگي مي گردند آيا قدرت كنترل هيجانات زندگي و مسئوليت پذيري را دارند و يا با كوچكترين تندباد خود را مي بازند و تسليم مي شوند.
مشاوره قبل از ازدواج بايد براي دختران و پسران جوان اجباري شود و آزموني برگزار و مانند امتحان رانندگي در صورت عدم احراز صلاحيت، آنها دوباره و چندباره در اين كلاس ها شركت كنند آيا بنظر شما اهميت ازدواج كمتر از گرفتن يك گواهينامه رانندگي و يا استخدام در يك اداره دولتي است؟
بعيد به نظر مي رسد كه مسئولان و متخصصان اجتماعي ما هزينه يك ازدواج ناموفق را از بعد رواني، اجتماعي، اقتصادي، ارزيابي كرده باشند ولي بر همگان روشن است كه خسارت هاي ناشي از درگيري ها و دعواهاي خانوادگي و افسردگي و هزينه تشكيل دادگاه هاي خانواده و فرزندان بجا مانده از طلاق و بدنبال آن ناهنجاريها و مشكلات اجتماعي را تمام جامعه بايد بپردازند.
بايد براي آينده جوانانمان و حل مشكلات آنها يك مهندسي فرهنگي داشته باشيم تا به يك نقشه و الگوي مناسب در اين زمينه دست پيدا كنيم و از كجروي هاي احتمالي جلوگيري و جهت مسير صحيح را به اين نسل كه در آينده هسته اصلي جامعه را تشكيل ميدهند، نشان دهيم.
بايد جوانانمان را با دين و احكام اسلام آشتي دهيم و آنها را از سرچشمه زلال آن سيراب كنيم. بايد جوانان بازگشتي به فرهنگ اصيل ايراني و خانواده ايراني داشته باشند و از الگوهاي نامناسب استفاده نكنند بايد بدانند كه همسر گزيني از خيابان ها و پارك ها پيوندي است كه دوامي نخواهد داشت.
وظيفه ما و مسئولان كشور است تا با زمينه سازي و بستر آفريني براي امنيت شغلي و امنيت عاطفي آنها تدابيري را مهيا كنيم و چشم اندازي روشن را براي جوان ترسيم كنيم و بياد داشته باشيم كه خطر چندي است كه آغاز شده و مي رود تا به يك پديده غير قابل جبران تبديل شود و در اين راه و در جهت اصلاح امور همت و تلاش همگاني را مي طلبد و خانواده و صدا و سيما اصلي ترين و موثرترين وزنه هايي هستند كه مي توانند در اصلاح تفكر جوانان گامي بلند را بردارند تا انشاالله طلوعي روشن و آينده اي اميدبخش را براي جوانانمان رقم بزنيم.
عباس صالحي