E-mail:shayanfar@kayhannews.ir

چند رئيس جمهور دريك كابينه ؟!ماجراي محسن رضايي و دولت ائتلافي

چه وقت مصيبت براي ملّت است؟
حضرت آيت الله خامنه اي در ادامه ديدار با مردم كردستان، در جمع صميمي مردم بيجار، ملّت را به بيداري و هوشياري فراخواندند و بيان داشتند:
«اين آگاهي عمومي همچون تمامي صحنه هاي ديگر، در انتخابات نيز جلوه كند تا حضور آگاهانه ملّت مانع از سركار آمدن كساني شود كه بخواهند در مقابل دشمنان تسليم شوند و آبروي ملّت را ببرند. »1 ايشان در بيان معيارهاي انتخاب اصلح اضافه كردند: «اگر در پي انتخابات، كساني در مراكز گوناگون سياسي و اقتصادي روي كار بيايند كه به جاي ادامه راه امام(ره) و ترويج اصول و ارزشهاي امام و انقلاب بخواهند با تملق گويي دولتهاي مستكبر غربي به خيال خود موقعيتي براي ايران دست و پا كنند، اين براي ملّت يك مصيبت است. »2
رهبر انقلاب همچنين در ديدار با خانواده هاي دو شهيد و بيشتر كه در حسينيه امام خميني (ره) برگزار شد، با تأكيد بر پرهيز از تخريبها اظهار داشتند:
«دشمنان ايران و ايراني افتخار به اسلام و ارزشهاي اسلامي را نمي پسندند. بر همين اساس همه از جمله مسؤولان و همچنين نامزدهاي انتخاباتي بايد هوشيار باشند تا مبادا براي دلخوشي دشمنان سخني بر زبان بياورند. »3
ملّت ايران به اصول خود پايبند است
مقام معظّم رهبري در مراسم بيستمين سالگرد ارتحال حضرت امام خميني (ره) در اجتماع باشكوه و بي نظير مردم كه دليل آن هم نزديكي ايام انتخابات دهم و مناظره شب گذشته احمدي نژاد و موسوي بود، ضمن تشريح مفهوم عزّت ملي و اعتماد به نفس ملي به عنوان رهنمود گرانقدر امام(ره) بيان كردند:
«حركت سي ساله كشور در اين زمينه، با فراز و نشيب همراه بوده، اما هيچ گاه متوقف نشده است و ملّت فهيم ايران با حفظ عزّت ملي در همه عرصه ها راه رسيدن به اوج اعتلا و پيشرفت را ادامه دهد و با اقتدار كامل به نقطه اي مي رسد كه دشمنان حتي جرأت تهديد او را نداشته باشند. » ايشان با انتقاد از كساني كه مي گويند ملّت ايران خوار شده است، تأكيد كردند: «آثار عزّت اين ملّت بزرگ در مسائل مختلف جهاني نمايان است و حرف كساني كه مي گويند ملّت ايران به علت پايبندي به اصول خود، از چشم دنيا افتاده است، ابداً قابل قبول نيست». 4
حرفهاي دشمنان را تكرار مكنيد!
در اين مراسم كه به شكل بي سابقه اي مردم در حضور مقام معظّم رهبري از دكتر احمدي نژاد حمايت مي كردند و شعارهايي را مبني بر حمايت از رئيس جمهور سر مي دادند، رهبر انقلاب ملّت ايران را ملّتي عزيز، باهوش، بيدار و آزموده خواندند و افزودند:
«دشمن در صدد است با القاي نااميدي در مردم، نظام را از پشتوانه مستحكم خود يعني آرا مردمي محروم كند و با كمال تأسف در داخل نيز افرادي از روي غفلت همان حرفهاي دشمن را تكرار و عملاً به تحقق اهداف دشمن كمك مي كنند كه بايد به حال آنها حقيقتاً تأسف خورد. »5
ايشان تعيين مسؤولان نظام را از افتخارات ملّت ايران دانستند و تأكيد كردند:
« بيگانگان در صددند اين افتخار و سرافرازي را از ملّت بگيرند، اما هركس به استحكام نظام و به اسلام و ملّت ايران علاقمند است عقلاً و شرعاً بر او واجب است كه در انتخابات شركت كند. »6
مبادا اختلاف نظر به مجادله و اغتشاش بينجامد
معظّم له در ادامه سخنان مهم خود در خصوص انتخابات، حضور نامزدهاي گوناگون با سلايق و شيوه هاي مختلف كاري و نيز طرفداري گروههاي مختلف مردم از اين نامزدها را جزو افتخارات نظام خواندند اما هشدار دادند:
«همه از جمله طرفداران سرسخت و متعصب نامزدها، مراقب باشند كه اين علاقه مندي به اصطكاك و اغتشاش منجر نشود و دشمن از ايمان و آرمان آنها سوء استفاده نكند. »7 ايشان در همين زمينه به حضور برخي جوانان علاقه مند به نامزدها در خيابانها اشاره كردند و افزودند: «در اين مورد حرفي نمي زنم، اما مبادا اين مسأله به مجادله و درگيري و اغتشاش بينجامد كه اگر كسي اصرار بر اين مسأله داشته باشد حتماً يا خائن است يا بسيار غافل. »8
ايشان چهار نامزد انتخاباتي را به مراقبت كامل براي جلوگيري از بروز دشمني و كينه توصيه مؤكد كردند و بيان داشتند:
«صحيح و مورد پسند نيست كه يك نامزد در سخنراني در جمع مردم و يا در نطقهاي تلويزيوني براي اثبات خود، به نفي نامزد ديگر متوسل شود. . . بنده با مناظره و گفتگو و انتقاد مخالفتي ندارم ولي همه سعي كنند كه در چارچوب هاي درست شرعي و ديني انجام شود، مردم بيدارند، مي فهمند و مي دانند. »9 مقام معظّم رهبري در بخش پاياني سخنان خود اظهار داشتند: «بنده يك رأي بيشتر ندارم كه كسي آن را نمي داند. ضمن اين كه به هيچ كس نمي گويم كه به چه نامزدي رأي بدهد يا ندهد؛ چرا كه اين مسأله به خود مردم مربوط و متعلق به ملّت است. آنچه من از مردم مي خواهم اين است كه همه با تمام قوا، توان و نشاط در 22 خرداد پاي صندوقهاي رأي بروند. »01
محسن رضايي به صحنه مي آيد
در شرايطي كه رايزنيهاي بسياري براي كانديداتوري فردي از اصولگرايان غير از احمدي نژاد و پروژه عبور از احمدي نژاد توسط تعدادي از سياسيون تحت تأثير القائات جريان اصلاح طلبي صورت گرفت، اما شواهد و قرائن حاكي از آن بود كه اين تلاشها به نتيجه نرسيده است. در همين راستا با توجه به زمزمه هايي مبني بر احتمال كانديداتوري برخي چهره هاي برجسته در بين اصولگرايان و تلاش براي حمايت از كانديداتوري آنان، اين افراد نامزدي خود را رد نمودند.
احمد ناطق نوري (برادر علي اكبر ناطق نوري) در اين باره گفت: «هاشمي رفسنجاني - خاتمي و كروبي از ناطق نوري خواسته بودند نامزد انتخابات شود، اما وي نپذيرفت. »11
يكي از نزديكان دكتر علي اكبر ولايتي (وزير خارجه دولت سازندگي) از عدم تمايل وي براي كانديداتوري خبر داد و گمانه زني ها براي حضور وي در انتخابات آينده را شايعه دانست. 12 همچنين دكتر غلامعلي حداد عادل (رئيس مجلس هفتم) از نهايي شدن اجماع اصولگرايان بر سر نامزدي احمدي نژاد خبر داده و بيان داشت: «براي كانديداتوري احساس تكليف نمي كنم. »13 دكتر علي لاريجاني (رئيس مجلس هشتم) كه برخي از سياسيون دوم خردادي از او به عنوان گزينه جدّي نامزدي انتخابات دهم ياد مي كردند، بارها با صراحت اعلام داشت كانديدا نمي شود. اگرچه دفتر رئيس مجلس هشتم در پي شايعات مطرح شده، مبني بر اعلام كانديداتوري لاريجاني و تشكيل جلسه با قاليباف و رضايي در خصوص بررسي راههاي حضور در انتخابات آينده را تكذيب كرد، 14 اما محسن رضايي از رايزني و گفتگو با اين دو چهره مطرح خبر داد.
محسن رضايي كه پس از سالها فرماندهي بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامي به دبيري مجمع تشخيص مصلحت منصوب شده بود، در صدد آن بود تا براي تغيير در وضعيت مديريت كشور، لاريجاني يا قاليباف را به صحنه بياورد. ولي پس از تكذيب لاريجاني و همچنين خالي كردن پشت قاليباف توسط دو تشكل اصلي جريان اصولگرايي يعني جمعيت ايثارگران و جمعيت رهپويان كه در انتخابات نهم به عنوان ستون فقرات ستاد انتخاباتي قاليباف محسوب مي شدند و حمايت آنان از دكتر احمدي نژاد، در حالي كه قاليباف تمايل چنداني هم براي كانديداتوري نداشت و حتي دعوت 40 نماينده مجلس را رد كرد15 و همچنين پس از آن كه در برخي وبلاگها موجي به راه افتاد در لواي حمايت از قاليباف از او خواسته شده بود شهردار تهران بماند و نامزد رياست جمهوري نشود، 16 محسن رضايي با شعار تشكيل دولت ائتلافي اعلام حضور كرد.
بنا به گزارش فارس در بيانيه چهارم دولت ائتلافي كارآمد و متحد، با اشاره به اين كه ايده دولت ائتلافي كارآمد و متحد با محوريت خرد جمعي، عقلانيت سياسي و ميانه روي بر مبناي استفاده از تمام ظرفيتهاي نظام، نفي تك روي و فرد محوري و همچنين حضور چند رئيس جمهور در كابينه در جهت اجراي برنامه مدون با افق چشم انداز 20 ساله از مدتها پيش از سوي محسن رضايي مطرح شده، آمد: «براساس اين ايده و با مكانيزم معيّن، يك نفر به عنوان رئيس جمهور تعيين شده و سايرين با حضور در كابينه وي براساس وفاق و محوريت برنامه مورد نظر و رويكرد جديد تحت عنوان تغيير الگوي مديريت كشور، يك زندگي مطلوب براي هر ايراني را فراهم مي آورند. . . لذا احزاب و تشكلها و جريانهاي هم سوي دولت ائتلافي كارآمد و متحد براساس قابليتها و توانمنديهاي افراد در مرحله اوّل از بين چهار گزينه مورد نظر به دو گزينه رسيد و پس از آن با تبادل نظر و مشورت كار گروههاي مورد نظر، محسن رضايي را به عنوان كانديداي نهايي انتخاب كردند، ولي ايشان به دليل اين كه ترجيح مي داد از ميان آقايان ولايتي، لاريجاني و يا قاليباف، فردي نامزد اين ائتلاف باشد و آقاي رضايي به آنها كمك كند، از پذيرش آن خودداري كرده و مقرر شد به صورت مستقل و مردمي نامزد انتخابات شود و ايده دولت ائتلافي را پس از انتخابات پيگيري كند، لذا اين ستاد به كار خود پايان مي دهد.»17
رضايي كه شعار دولت ائتلافي را مي داد، در سخنانش اظهار داشت: «اگر در انتخابات پيروز شوم، از همه ظرفيتها در كشور از ميرحسين موسوي در ارشاد، خاتمي در حوزه سياست خارجي، احمدي نژاد در زمينه نيرو و انرژي، از ناطق نوري براي ارتباط با كشورهاي ميانه، از ولايتي، قاليباف و كروبي هم استفاده خواهم كرد. »18
اعلام حضور رضايي براي دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري از سوي جريانات سياسي كشور با واكنشهاي متفاوتي همراه بود. در جريان اصولگرايي بسياري از آنان حضور رضايي را در تصميمشان به حمايت از دكتر احمدي نژاد بي تأثير دانستند. محمد عظيمي (سخنگوي جمعيت وفاداران) طي سخناني گفت: «با حضور محسن رضايي از ميزان آراي اصولگرايان كاسته نخواهد شد. . . و فعاليتهاي مؤثر احمدي نژاد در طي اين چهار سال و اين كه مردم وي را از جنس خود مي بينند، عاملي است كه احمدي نژاد در انتخابات آتي مي تواند رأي بالاتري نسبت به انتخابات 84 بياورد. »19 در همين رابطه عليرضا زاكاني (دبيركل ّ جمعيت رهپويان) گفت: «ورود نامزدهاي جديد (رضايي) اصولگرايان را در حمايت از احمدي نژاد باز نخواهد داشت. »20
اما در جريان اصلاح طلبي كه از مدتها قبل در تلاش بودند تا غير از احمدي نژاد، فرد ديگري از اصولگرايان نيز وارد عرصه انتخابات شود، با شور و شعف خاصي حضور وي را انعكاس داده و سخنان وي را تيتر روزنامه هاي خود كردند و از وي به عنوان اصولگراي معتدل يا اصولگراي واقعي ياد كردند.
حسين مرعشي (سخنگوي حزب كارگزاران) با استقبال از كانديداتوري محسن رضايي بيان داشت: «حضور او نشان داد، امروز غير از گروهي از جوانان تندرو و افراطي كه به نوعي مسخ شده احمدي نژاد شده اند، اصولگرا بودن محمود احمدي نژاد به معناي واقعي نزد خيلي از اصولگرايان، زير سؤال رفته است. اگر با نامزدي رضايي يك چهره اصولگراي واقعي در صحنه حاضر شده است، به تعبير بنده اگر اصولگراي واقعي در صحنه انتخابات وجود دارد، قطعاً محسن رضايي است و حيف است اصولگرايي با رئيس دولت نهم تعريف شود. »21
در همين حال در پي خبرهايي مبني بر تشويق و حمايت هاشمي رفسنجاني از محسن رضايي براي آمدن در صحنه انتخابات دهم ، رضايي در مصاحبه اي اظهار داشت: «براي آمدن از هيچ كس مشاوره و توصيه نگرفته ام. »22وي همچنين در جاي ديگري علت حضور خود را ناتواني كروبي و موسوي دانست. 23 عماد افروغ (نماينده مجلس هفتم) ضمن تحليل وضعيت اصلاح طلبان و اصولگرايان، نفس حضور محسن رضايي در عرصه انتخابات را يك پيروزي و مبارك دانست و گفت: «حضور آقاي رضايي را واقعاً مغتنم مي دانم و معتقدم كه ايشان دليري كرده و برحسب درك صحيح خود از شرايط زماني و مكاني آمد و حتي مي توانم بگويم كه آبرو گذاشت. »24 وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا كانديداتوري محسن رضايي در ميزان رأي احمدي نژاد تأثير مي گذارد؟ گفت: «بدون ترديد تأثير خواهد داشت. »25 افروغ همچنين در خصوص رضايي گفت: «نه ميرحسين موسوي و نه كروبي و نه احمدي نژاد، هيچ كدام ذهن تئوريك ندارند و تنها نامزدي كه از اين ويژگي مهم در ميان كانديداهاي انتخابات رياست جمهوري برخوردار است، محسن رضايي است. . . بنابراين در اين ميان ويژگي تئوريك محسن رضايي موجب برتري او نسبت به ديگر كانديداهاست. »26
البته اصلاح طلبان تلاش بسياري نمودند تا علت حضور محسن رضايي را مشاهده نقص هاي مختلف دولت نهم بيان كنند و با بزرگ نمايي ادامه راههاي تخريب دولت نهم را پي بگيرند، اما محسن رضايي انگيزه خود را 2 عامل دانست. 27 يكي اين كه احساس مي كرد كانديداها چه در دوره قبل و چه در اين دوره يك طرح اساسي براي حل مشكلات كشور ندارند. يعني برنامه هايشان هم فاقد تئوري است و هم فاقد يك تحول آفريني و هم اين كه فاقد اجرايي كردن اين برنامه هستند. انگيزه دوم وي نيز اين بود كه جريان اصولگرايي نمي توانست توسط يك فرد نمايندگي شود. وي احساس مي كرد كه بايد يك نفر ديگر هم از اصولگرايان به صحنه بيايد. با اين تفاوت كه به جاي اين كه خود فرد مطرح باشد، بيانگر يك الگوي جديدي از اداره كشور باشد.
محسن رضايي كه مهمترين برنامه خود را انقلاب اقتصادي معرفي كرده بود، بر اين باور بود كه بايد اوّل يك مدلي براي الگوي توسعه كشور داشته باشيم، در غير اين صورت اصلاح ساختاري و اصلاح قيمتها به نتيجه نمي رسد. وي طرح فدرالي شدن كشور را نيز مطرح و درباره آن گفت: «اين طرح را مي توانيم تا قبل از تصويب مجلس به صورت مادّه 127 قانون اساسي اجرا كنيم و استانداران را در حد نمايندگان تام الاختيار رئيس جمهور بگذاريم. دو سيستم درست مي كنيم. سيستم سياسي، دفاعي و امنيتي متمركز در استانها كه از پايتخت اداره مي شود. يعني يك سيستم تمركزي كامل سياسي، دفاعي و امنيتي كه به تماميت ارضي ما خدشه وارد نشود، اما اقتصاد و علم و فناوري و تجارت را جدا مي كنيم و در اين حوزه ها به مناطق فدرال اختيارات كامل مي دهيم.»28
محسن رضايي در ادامه اعلام كرد كه كارهاي خوبي كه در دولت احمدي نژاد و ساير دولتها صورت گرفته را ادامه خواهد داد و همه كارهاي اشتباه آنها را كنار مي گذارد. وي در كنار بيان كارهاي خوب دولت نظير سفرهاي استاني، ايستادگي و اعتماد به نفس و. . . انتقادهايي را نيز از دولت نهم داشت.
وي در مهمترين اظهارات انتقادي خود گفت: «اگر مسير فعلي ادامه پيدا كند پرتگاه است و بازگشت به گذشته شكست. »29
گرچه رضايي در بندرعباس اين جمله را تكذيب كرد و بيان داشت من هيچ گاه نگفته ام احمدي نژاد كشور را به لبه پرتگاه برده است، بلكه تنها درباره عواقب برخي رويه ها هشدار داده ام و هيچ گاه قصد تخريب نداشته ام، 30 اما سخنان وي مورد سوءاستفاده بسياري از روزنامه هاي دوم خردادي قرار گرفت.
رضايي درباره دولت ائتلافي كه ماههاي گذشته مطرح كرده بود، گفت: « دولت ائتلافي به هيچ كس سهم نمي دهد و به دنبال سهم خواهي نيست بلكه براي گسترش ظرفيت مديريت كشور است. بخصوص بعد از دولت آقاي هاشمي اين ظرفيت كوچك شد. . . خط كشي هاي سياسي بعد از آقاي هاشمي تيزتر شد. دولت ائتلافي بازگشت به الگوي مديريت دهه اوّل انقلاب بخصوص از نوعي كه نهادهاي انقلابي شكل گرفته است.»31
رضايي پس از اعلام كانديداتوري، داود دانش جعفري (وزير اقتصاد بركنار شده احمدي نژاد) را به عنوان رئيس ستاد انتخاباتي خود معرفي كرد. دانش جعفري در گفتگويي با روزنامه همشهري چرايي پذيرش رياست ستاد انتخاباتي رضايي را اين گونه توصيف كرد: «من قبل از پذيرش از سه ستاد ديگر درخواستهايي براي همكاري داشتم ولي وقتي درخواست آقاي رضايي مطرح شد علي رغم آن كه ايشان دير به ميدان آمده بود و شواهد هم نشان مي داد كه جايگاه نسبي شان در مقايسه با بعضي از نامزدها در آن مقطع مورد قبول نبود ولي به دلايل مختلف اين درخواست را پذيرفتم. اوّلاً به خاطر اين كه آقاي دكتر رضايي اصولگرا و يك قهرمان ملي است كه بخش مهمي از عمر خودش را در راه مبارزه و براي تحقق آرمانهاي ايران سر كرده و در عين حال فردي منطقي است كه تخصص اصلي كار او سازماندهي مردم و ديدگاههاي مختلف و تهيه طرحهاي محرك براي رسيدن به هدف است. »32
1- سخنراني در جمع مردم بيجار، همان، 29/2/.1388
2- همان.
3-سخنراني در جمع مردم بيجار، كيهان، 4/3/.1388
4- بيانات در سالگرد حضرت امام(ره)، مرقد مطهر آن حضرت، 14/3/.1388
5-همان.
6- همان.
7و 8 و 9- بيانات در جمع زائران حرم حضرت امام خميني(ره)، 14/3/.1388
10- بيانات در مرقد مطهر حضرت امام خميني(ره)، 14/3/.1388
11- كيهان، 31/1/.1388
12- همان، 24/10/.1387
13- همان، 25/10/.1387
14- ابتكار، 27/8/.1387
15- كيهان، 24/1/.1388
16-كارگزاران، 28/8/.1387
17- آفتاب يزد، 3/2/.1388
18- كيهان، 30/2/.1388
19- كيهان، 17/2/.1388
20- همان، 14/2/.1388
21- كيهان، 31/2/.1388
22- همان، 19/2/.1388
23- همان، 22/2/.1388
24-آفتاب يزد، 19/2/.1388
25- همان.
26- خبرگزاري ايرنا، 27/2/.1388
27-ايران، 18/3/.1388
28-همان.
29- همان.
30- كيهان، 30/2/.1388
31- ايران، 18/3/.1388
32- ويژه نامه همشهري، خرداد .1388
پاورقي