سودجويان اقتصادي و بازار داغ شايعات
طرح هدفمندي يارانه ها چگونه اجرا مي شود؟ (بخش نخست)

ايرج نظافتي
«با اجراي طرح هدفمندي يارانه ها همه اجناس و ارزاق عمومي چند برابر گران خواهند شد، مي گويند اگر يارانه ها را از حامل هاي انرژي حذف كنند مردم بيچاره مي شوند! تا مي توانيد برنج و روغن و قند و شكر بخريد چون اگر طرح هدفمندي يارانه ها اجرا شود اين اجناس كه مايحتاج اصلي زندگي هستند يا ناياب مي شوند و يا بايد با چندين برابر قيمت تهيه كرد! خدا به دادمان برسد با اين طرح، ما كه نفهميديم اين طرح هدفمندي يارانه ها چه هست فقط اين را مي دانيم كه همه چيز قرار است گران شود، مي گويند پس از پرداخت يارانه ها به مردم قيمت ها بالا مي رود، حتي برخي از سياسيون در مصاحبه هاي خود در برخي رسانه ها احتمال شورش و اغتشاش خياباني در صورت اجراي طرح هدفمندي يارانه ها را پيش بيني كرده اند! ما كه احساس خوشايندي از اجراي اين طرح نداريم، نمي دانيم حرف دولتمردان را باور كنيم كه به ما اميدواري مي دهند يا حرف برخي رسانه ها و افراد را كه مدام از گراني قيمت ها سخن مي گويند و...»
آنچه كه خوانديد بخش هايي از اظهارات مردم در گفتگو با گزارشگر كيهان بود كه درباره طرح هدفمندي يارانه ها بيان كرده اند.
در هفته جاري و طبق اعلام قبلي دولت و براساس تقسيم بندي هاي گفته شده، يارانه هاي نقدي به حساب خانوارها در حال واريز است كه به تدريج و در 5مرحله و تا پايان مهر ماه يارانه ها در كل 31استان كشور به حساب سرپرستان خانوار واريز مي شود. اما نكته قابل تأمل در اين ميان ناآگاهي بسياري از مردم از چگونگي اجراي طرح هدفمندي يارانه ها و داغ بودن بازار شايعات است. از طرفي هم دست هايي پيدا و پنهان در كار است تا به نوعي در ميان مردم رعب و وحشت ايجاد كند و بدبيني را نسبت به دولتمردان و مجريان طرح هدفمندي يارانه ها گسترش دهد.
گزارش امروز و فرداي كيهان را به بررسي نگاه هاي مردم و كارشناسان و چرايي ترس و واهمه بسياري از افراد از اجراي طرح هدفمندي يارانه ها اختصاص داده ايم.
ناآگاهي مردم و بازار داغ شايعات
يكي از موضوعاتي كه در روزها و هفته هاي اخير در اغلب مكان هاي عمومي يا در جمع خانواده ها به سوژه اي چالشي و قابل بحث و بررسي مبدل شده، اجراي طرح هدفمندي يارانه ها و پرداخت هاي نقدي به حساب سرپرستان خانوار است كه دولت تعهد داده اين كار را تا پايان مهرماه در 31استان كشور و در پنج مرحله اجرا كند.
به اتفاق عكاس روزنامه آقاي سيدحسين هاشمي به ميان مردم كوچه و خيابان رفتيم تا از نزديك با ديدگاه ها و نقطه نظرات آنان درباره اين طرح ملي دولت بيشتر آشنا شويم.
«احمد رازيني» كه خود را بازيگر برنامه هاي تبليغاتي يكي از بانك ها معرفي مي كند به گزارشگر كيهان مي گويد: «تبليغات منفي درباره طرح هدفمندي يارانه ها آنقدر زياد است كه واقعا جاي هيچگونه دفاعي وجود ندارد.» وي در پاسخ به اين سؤال كه چرا به تبليغات منفي توجه مي كند، مي گويد:
«متأسفانه آنقدر كه تبليغات منفي پررنگ شده و بسياري از رسانه هاي ضدانقلاب خارجي تبعات خطرناك آن را به مردم گوشزد مي كنند، به همان اندازه اطلاع رساني درست درباره روند مثبت اين طرح وجود ندارد، از همين رو اغلب مردم از عاقبت اين كار مي ترسند و نگران اند.»
همكار ديگر او نيز با تأييد سخنان دوستش مي گويد: «در اين مدت هر چه كه درباره هدفمندي يارانه ها شنيده ايم ترس و واهمه بوده و متأسفانه هنوز دولت رسما در رسانه اي مثل تلويزيون نيامده ابعاد اين طرح و شيوه دقيق اجراي آن را براي مردم تشريح كند، به همين دليل هم بازار شايعات آنچنان داغ شده كه خيلي ها را وادار به احتكار ارزاق و مايحتاج عمومي مثل برنج و روغن و... كرده است.»
يك كارگر ساختماني هم به گزارشگر كيهان مي گويد: «ما كه هنوز از اين طرح سردرنياورديم.» مي گويم چه اطلاعي درباره طرح هدفمندي يارانه ها داريد؟ در پاسخ با لبخندي بر لب مي گويد: «فقط اين را مي دانم كه قرار است مبلغي جزيي به حساب مردم واريز شود و از آن طرف هم همه، اجناس را به يكباره افزايش دهند!»
كارگر ديگري كه ناظر بر اين گفتگوي ماست با كنايه مي گويد: «حالا معلوم نيست كه آيا اصلا پولي به دست مردم مي رسد يا خير؟»
يك راننده تاكسي در حوالي ميدان امام خميني(ره) كه مخاطب سؤال گزارشگر كيهان قرار گرفته درباره پرداخت نقدي يارانه ها با حالتي طنز مي گويد: «مي ترسيم پرداخت نقدي يارانه ها هم مثل مهريه عروس باشد كه مي گويند كي داده كي گرفته!»
وي علت بي اطلاعي خود از طرح هدفمندي يارانه ها را ضعف اطلاع رساني دولت مي داند و مي گويد: «از طرفي مسئولان به خوبي اين موضوع را براي مردم باز نكرده اند و در واقع هيچ كس در اين زمينه توجيه نيست و چون هنوز چيزي مشخص نيست مردم هم در سردرگمي قرار گرفته اند، از آن طرف هم مي بينيم رسانه هاي تلويزيوني دشمنان هر شب برنامه هايي عليه اين طرح دولت پخش مي كنند.»
نقش رسانه هاي دشمن در شايعه سازي
در دنياي ارتباطات و اطلاعات كنوني، رسانه ها نقش موثري در هدايت افكار عمومي و جريان سازي هاي مختلف در اجتماع امروز دارند و به نوعي مي توان گفت در جنگ نرم كنوني دشمنان ايران اسلامي از هر موضوعي مي خواهند سوژه اي عليه نظام اسلامي ايران بيابند و در اين ميان چه سوژه اي مناسب تر از تخريب و تضعيف طرح هدفمندي يارانه ها در اذهان عمومي ملت ايران مي تواند دشمنان را به سر منزل مقصود برساند؟ حسن زاده كه راننده تاكسي در شهر تهران است به گزارشگر كيهان مي گويد: «شبكه هاي ماهواره اي هر شب فردي را پشت دوربين تلويزيون مي آورند و او را به عنوان اقتصاددان و استاد دانشگاه هاي اروپا و آمريكا معرفي مي كنند و به وسيله آن شخص كه به اصطلاح كارشناس ناميده مي شود عليه طرح هدفمندي يارانه ها شايعات فراواني مطرح مي كنند.»
وي مي گويد: «يكي از همين به اصطلاح كارشناسان در تحليل خود حتي مي گفت كه مردم برويد قند و شكر و آرد و برنج بخريد و در منزل نگهداري كنيد، چون اگر اين طرح را دولت احمدي نژاد اجرا كند ديگر حتي توان خريد آنها را نخواهيد داشت!»
نوروزي، مغازه دار ناصرخسرو نيز به گزارشگر كيهان مي گويد: «دولت و كارشناسان اقتصادي مي گويند اين طرح براي طي مسير توسعه پايدار لازم و ضروري و بسيار مفيد است، برخي مطبوعات داخلي و رسانه هاي معاند مي گويند با اجراي اين طرح كشور سقوط مي كند و اقشار آسيب پذير كاملا نابود مي شوند، مردم هم بين اين سخنان نمي دانند كدام را باور كنند و خلاصه اين شده كه مثل هندوانه سربسته معلوم نيست عاقبت كار چه خواهد شد.»
آقا يدالله كه كفاش كوچه شهيد شاهچراغي است هم معتقد است تا اين طرح اجرا نشود نمي تواند نقاط قوت و ضعف خود را نشان دهد. وي مي گويد: «اميدوارم دولت بتواند اين طرح را به درستي اجرا كند و به فكر افراد كم درآمد و آسيب پذير جامعه باشد تا مبادا به خاطر برخي تبعات اين طرح آسيب بيشتري ببينند.»
همت گروسي، راننده تاكسي هم معتقد است كه دولت بايد از طريق رسانه ملي مردم را بيشتر آگاه كند، اما او بسيار نگران اجراي طرح هدفمندي يارانه هاست. وي به گزارشگر كيهان مي گويد: «متأسفانه هنوز اين طرح به طور كامل اجرا نشده و يارانه اي به دست مردم نرسيده مي بينيم كه بسياري از كالاهاي مهم مثل روغن گران شده است.»
وي در ادامه مي گويد: «در هفته هاي اخير روغن پنج كيلويي از حلبي هفت هزار تومان به دوازده هزار تومان افزايش يافته يا گوشت گوسفند از كيلويي 12 هزار به 19 هزار تومان رسيده، و همين مسايل باعث مي شود تا نگراني مردم درباره طرح هدفمندي يارانه ها افزايش يابد.»
مراقب مفسدين اقتصادي باشيد
از شواهد و قرائن پيداست كه فرصت طلبان اقتصادي به دنبال احتكار بسياري از ارزاق عمومي و مورد نياز مردم هستند تا با اجراي طرح هدفمندي يارانه ها مايحتاج ضروري مردم را با چند برابر قيمت بفروشند و هم سود كلاني را به جيب بزنند و هم به طرح هدفمندي يارانه ها ضربه وارد كنند و دولت را در اجراي طرح مذكور ناكار آمد جلوه دهند.
مهدي حنطه، كارشناس اقتصادي با اشاره به التهاب بازار ارز و دلار پيش از اجراي قانون هدفمندي يارانه ها مي گويد: «ممكن است اين اقدامات جزء بسته هاي نانوشته هدفمندي يارانه ها باشد، زيرا با اجراي قانون مذكور در كوتاه مدت براي كنترل اثرات تورمي مقداري از حجم نقدينگي كاسته خواهد شد.»
محسن كرامتي مقدم، اقتصاددان و استاد دانشگاه، البته از زاويه مثبت به طرح هدفمندي ها مي نگرد و به گزارشگر كيهان مي گويد: «آنچه كه از عزم دولتمردان پيداست، اين طرح با موفقيت همراه خواهد شد، چرا كه انگيزه كافي در تمامي مديران اجرايي، از شخص رئيس جمهور تا استانداران و فرمانداران وجود دارد و همين انگيزه مثبت خود سبب مي گردد تا دولتمردان بسيار هوشيارانه مراقب تمامي امور باشند و تحركات فرصت طلبان اقتصادي هم بدون شك بيش از پيش رصد خواهد شد و قطعاً تدابير ويژه اي براي چالش هاي احتمالي از جانب آنان اتخاذ شده است.»
اين استاد دانشگاه مي گويد: «اگر قرار است راه توسعه پايدار را طي كنيم و اگر مي خواهيم در افق 1404 در منطقه حرف اول را بزنيم چاره اي جز اجراي طرح هدفمندي يارانه ها نداريم، پس بنابراين مردم هم بايد در كنار مسئولان به اجراي دقيق و همه جانبه اين طرح كمك كنند و اجازه ندهند عده اي فرصت طلب و سودجو به دنبال منافع شخصي خود باشند.»
ثبات قيمت لوازم خانگي
يكي از دغدغه هاي مهم مردم با اجراي طرح هدفمندي يارانه ها افزايش قيمت لوازم خانگي مورد نياز است.
حبيب الله انصاري، دبير كل انجمن صنايع لوازم خانگي ايران مي گويد: «احتمالا به علت نوع حمايت دولت از صنايع و اعطاي تسهيلات، قيمت لوازم خانگي افزايش نخواهد يافت، بلكه هدفمند كردن يارانه ها موجب افزايش بهره وري و كيفيت محصولات ايراني و افزايش فروش و سهم آنها در بازارهاي جهاني خواهد شد.»
دبير كل انجمن صنايع لوازم خانگي ايران مي گويد: «تا هنگامي كه قيمت انرژي هايي مانند برق و گاز براي بخش صنعت مشخص نشود نمي توان در مورد افزايش قيمت لوازم خانگي نظر داد، البته افزايش قيمت ها متأثر از افزايش هزينه توليد و تغيير در قيمت مواد اوليه است.»
انصاري با اشاره به رقابت فشرده با بازارهاي جهاني مي گويد: «توليدكنندگان همواره سياست ايجاد تعادل و رقابت با بازار واردات محصولات لوازم خانگي به صورت رسمي و غيررسمي را در نظر دارند، ممكن است كارخانه اي نياز به افزايش 15 درصدي قيمت داشته باشد ولي با در نظر گرفتن حفظ سهم بازار و جذب مشتري جديد نمي تواند اين افزايش قيمت را اعمال كند.»
10 درصد يارانه بيشتر براي مناطق محروم
«پيش بيني شده همه كساني كه ثبت نام كرده و متقاضي دريافت يارانه هستند، يارانه يكنواخت بگيرند، اما طبقات اولويت دار مانند افراد تحت پوشش كميته امداد امام خميني(ره)، سازمان بهزيستي و مناطق محروم از ابتدا ده درصد بيشتر يارانه نقدي دريافت مي كنند.»
اين سخنان بهروز مرادي، مديرعامل سازمان هدفمندي يارانه ها است.
وي در ادامه مي گويد: «در مجموع 5/10 ميليون نفر شامل خانوارهاي تحت پوشش كميته امداد و سازمان بهزيستي و افراد مناطق محروم تعريف شده در كل استان هاي كشور را شامل مي شوند كه طبق تعريف خاص دفتر مناطق محروم رياست جمهوري شامل آنها مي شود، يعني اين مناطق به گونه اي تعريف شده كه از نظر برخورداري از زير ساخت ها با كمبود امكانات مواجه بوده و متقبل هزينه بيشتر در امور زندگي هستند.»
گزارش روز