(صفحه(12(صفحه(10(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


یکشنبه 11 اردیبهشت 1390- شماره 19915

در جست و جوي يك وجب جا براي پارك!
نگاهي به ازدحام خودرو در كلان شهرها و كمبود پاركينگ - بخش پاياني



در جست و جوي يك وجب جا براي پارك!
نگاهي به ازدحام خودرو در كلان شهرها و كمبود پاركينگ - بخش پاياني

حسن آقايي
امروز سرگشتگي رانندگان در يافتن چند متر جاي خالي براي پارك خودرو در گستره پايتخت و ديگر شهرهاي بزرگ به معضل لاينحل براي ساكنان كلان شهرها مبدل گشته است.
اين كمبود عزم جدي مسئولان را مي طلبد تا با استفاده از تمامي پتانسيل ها و ظرفيت هاي كوتاه مدت و بلند مدت به ياري حل اين معضل بيايند، گرچه به نظر مي رسد شايد شور و شوق مسئولان در توليد و عرضه خودرو، توسعه و پيشرفت و... سبب شده تا دست اندركاران مربوط كمتر به فكر حل معضلات افزون شدن تعداد خودرو باشند، از همين رو به صرافت آثار و تبعات اشباع خودرو و فقر پاركينگ افتاده و با تشويق بخش خصوصي اراده خود را در برطرف كردن مشكل كمبود بيش از يك ميليون پاركينگ در پايتخت به نمايش گذاشته و درصدد رفع اين مشكل هستند.
برخي از مردم در تحليل مشكلات ناشي از افزايش وسايل نقليه بر اين باورند كه همزمان با رشد تعداد خودرو ها، بايد به طور علمي و كارشناسي به توسعه جاده ها، خيابان ها و پاركينگ ها بينديشيم و راهكارهاي اجرايي براي بالا بردن ظرفيت پذيرش اين همه خودرو در خيابان هاي شهرها و كلان شهرها را بالا ببريم.
يك شهروند به نام «رضايي» مي گويد وقتي در روزهاي عادي كسي نمي تواند تا زمان منع ورود به داخل طرح وسيله نقليه اش را به سطح شهر بياورد، پاركينگ هم چندان فعاليت مناسب خود را نخواهد داشت. او به نقل از يك مالك پاركينگ مي گويد: «پاركينگ خالي فايده اي ندارد در حالي كه ملك آن ميلياردها تومان ارزش دارد. براي همين برخي افراد سرمايه خود را براي تأسيس پاركينگ هزينه نمي كنند، اين در حالي است كه همواره تعداد خودروها افزايش يافته و نياز به احداث پاركينگ در شهر بيشتر از گذشته است.»
كمبود پاركينگ
افزايش خودرو
«احدي» مسير قوسي صف خودروها در پاركينگ را تا انتها مي رود و خودرويش را متوقف مي كند. پياده كه مي شود به شتاب به طرف در خروجي مي رود. در همين حال پرسشم را عجولانه پاسخ مي دهد: «پاركينگ كم است كه در اين ارتباط ناهماهنگي شهرداري و راهنمايي است. بيشتر جاهاي خيابان ها تابلو توقف ممنوع نصب است. از طرف ديگر با كمبود زياد پاركينگ، در سال چيزي بيش از يك ميليون و 200 هزار از تعداد ماشين هاي توليد شده داخلي به تعداد خودروها در تهران اضافه مي شود. بنابر اين راهكار بيرون رفت از اين وضع ايجاد شرايط متعادل ماشين و پاركينگ است.»
در ادامه تهيه گزارش وارد يك پاركينگ ديگر مي شوم و با مسئول آن درباره چند وچون اوضاع پاركينگ در شهر گفت وگو مي كنم.
«احمدي» با بيان اين نظر كه با روند افزايش خودرو تا 2 سال آينده شهر تهران تبديل به يك پاركينگ خواهد شد، مي افزايد «درحال حاضر پاركينگ هاي موجود نسبت به تعداد خودرو، كم است.» مي گويم با اين نگاه، راهكار براي رفع كمبود پاركينگ به نظر شما چيست؟ پاسخش سؤالي است: «چه راه حلي؟! خيابان ها را كه نمي شود بزرگ كرد.» ادامه مي دهد: «مردم مي خواهند ماشين خود را براي انجام كار و خريد مايحتاج شان از خانه بيرون بياورند اما مناطق داخلي شهر طرح ورود ممنوع است. دو روز آخر هفته به ويژه روز جمعه مي ماند. در همين دو روز تعطيلي مناطق تجاري خريد و فروش رونق مناسبي دارند و مردم فرصت مي يابند با خيال آسوده در سطح شهر با خودروشان بگردند ومايحتاج شان را تهيه كنند.» وي در همين ارتباط به محورهاي تجاري مناطق مركزي شهر اشاره مي كند كه پاركينگ ها با ظرفيت كامل مواجه مي شوند و در پياده روها سراسر خودرو متوقف است. طوري كه راننده همراه خانواده چند مرتبه خيابان هاي اطراف را به اجبار دور مي زند و بازسري به پاركينگ مي زند سرانجام در صف خودروها قرار مي گيرد تا نوبتش براي پارك برسد. به همين دليل پاركينگ در ساعت اوليه كار ظرفيتش تكميل مي شود.» از او درباره راهكار رفع مشكل كمبود پاركينگ سؤال مي كنم. جواب اين است: «توليد ماشين سواري بايد با كميت پاركينگ در شهر متناسب باشد تا امكان استفاده روزانه مردم از وسيله نقليه خود محقق شود.»
طرحي كه سرمايه مي خواهد
اواسط سال 89 يك نفر از خوانندگان كيهان در تماس با سرويس گزارش روز گفته بود يك جوان آشنايش طرحي به ثبت رسانده است كه در صورت اجرا ظرفيت فعلي هر پاركينگ تا حدود 80 درصد افزايش داده مي شود.
از آنجا كه گزارش پيش رو در خصوص معضل كمبود شديد پاركينگ در تهران و ديگر شهرهاي بزرگ است، چند روز پيش با او تماس گرفتم و از او خواستم در مورد طرحش توضيحاتي بدهد.
«محمد جواد قيدر» طراح پاركينگ مكانيزه در سطح، با بيان اين كه طرحش حدود يك سال است به ثبت اختراعات رسيده است، مي گويد «اين طرح به شكل پازلي است و به اين صورت مي باشد كه مثلاً در يك قطعه زمين به عرض 5 متر و طول 20 متر 7 دستگاه خودروسواري جا داده مي شوند و به راحتي مي توانند ورود و خروج كنند. در حالي كه در همين سطح و متراژ دو ماشين هر يك به طول 5/2 متر پشت سرهم پارك شده باشند ماشين جلويي نمي تواند خارج شود.
در طرح يادشده فضاي خالي اين گونه پارك كردن پر مي شود. انجام عملي اين طرح با برخورداري از يك مكانيزه در سطح، فول كامپيوتري و بدون دخالت دست انسان محقق مي شود.» وي ادامه مي دهد: «من نمونه اين طرح ساخته شده را با شهرداري، شوراي شهر، سازمان حمل ونقل ترافيك و... در ميان گذاشتم. مسئولان پس از بررسي گفتند طرح خوب است ولي سرمايه به اجرا درآوردن آن را نداريم!»
از او مي پرسم براي اجرايي شدن طرح چه مبلغي لازم است؟ مي گويد: «با 300 ميليون تومان غير از هزينه زمين مي توان طرح را به مرحله توليد و بازدهي خدمات پاركينگ رساند. اين طرح در هر پاركينگ مسقف يا فضاي آزاد كنار خيابان قابل اجراست.»
«قيدر» در پاسخ به اين پرسش كه چنانچه طرح اجرا شود چه اتفاقي در مسئله كمبود پاركينگ رخ داده مي شود، مي گويد: «ظرفيت يك پاركينگ دو طبقه دو برابر مي شود.» به گفته وي هزينه ساخت سيستم يك پاركينگ مكانيزه كه ژاپن اجرا كرده غير از ارزش زمين آن، 5 ميليارد تومان است. اين طراح پاركينگ مكانيزه، ارزيابي خود از وضعيت پاركينگ در تهران را چنين شرح مي دهد: «يك پاركينگ طبقاتي با يك هزينه كلان ساخته مي شود، اما ساخت يك پاركينگ همسطح مكانيزه (چرخ فلكي) كه باعث استفاده بيشتر از سطح مي شود براي هر يك ماشين 14 ميليون تومان هزينه دربر دارد. از طريق استفاده از پاركينگ مكانيزه در سطح زمين مي توان ظرفيت پاركينگ هاي موجود را 2 تا 3 برابر كرد.»
الگوپذيري از ديگر كشورها
«در 90درصد مراكز شهري آلمان هيچ كس سرگردان براي پاركينگ نيست و پاركينگ ها توسط بخش خصوصي ساخته مي شوند...» اين را يك هموطن كه سال ها در آلمان زندگي مي كند مي گويد.
«جلالي» چندي پيش به ايران آمد و در تهران با اقوام و خويشان خود ديداري تازه كرد.
او درخصوص وضعيت پاركينگ خودرو در شهرهاي بزرگ و پرجمعيت آلمان توضيح مي دهد: «گاهي ممكن است كسي براي پارك اتومبيلش 20-10 دقيقه منتظر خروج يك ماشين از پاركينگ بماند ليكن هيچ راننده اي سرگردان جا براي پارك خودروش نمي شود.» به گفته او دو نوع پاركينگ فضاي باز حاشيه خيابان و مكان مسقف در مراكز شهري وجود دارند ولي مردم براي پارك خودرو كنار خيابان رغبت ندارند به لحاظ آن كه مالك خودرو بايد هر 15-10 دقيقه وقت صرف كند برود مبلغ پارك را شارژ كند كه اين امر مقرون به صرفه نيست. اما نرخ پارك هاي مسقف در مراكز شهري نسبت به پارك حاشيه خيابان، بيشتر است. اين نوع پاركينگ ها 24 ساعته باز هستند و هميشه جاي پارك خودرو دارند به جز روزهايي استثنايي مثل مسابقات فوتبال يا جشن هاي عمومي كه ظرفيت پاركينگ ها پر مي شوند. ظرفيت برخي از اين پاركينگ ها حدود 1500، 3000 تا 000/10 خودرو است. پاركينگ ها توسط بخش خصوصي ايجاد مي شود و دولت فقط سرويس مي دهد.
از «جلالي» درباره وضعيت احداث پاركينگ در ساختمان هاي مسكوني سؤال مي كنم. او اظهار مي دارد: «مالكان ملزم هستند براي شروع ساختمان مثلا آپارتمان 4 واحدي حتما 4 واحد پاركينگ هم در نظر بگيرند و بسازند. البته يك سري پاركينگ ها خريدوفروش مي شود. به عنوان نمونه ممكن است مالك، آپارتمان را بدون پاركينگ بفروشد. در آن صورت خريدار بايد خودروش را در فضاي باز كنار خيابان پارك كند.» از اين هموطن نيز مي خوانيم: «در آلمان 80 ميليون نفري حدود 40 ميليون نفر داراي ماشين هستند؛ هر دو نفر يك خودرو دارند. در آن كشور از اختلال ترافيك خبري نيست چون بيش از 80 درصد مردم قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي را رعايت مي كنند. مورد شايان توجه ديگر، اغلب شهروندان راغب نيستند با اتومبيل شخصي شان به مراكز شهري بروند. ترجيح مي دهند سفرهاي درون شهري را با وسايل نقليه عمومي انجام دهند چون مقرون به صرفه است و نيز سرويس دهي حمل ونقل شهري شبانه روزي فعال است.»
لايحه تشويقي احداث پاركينگ
به كجا رسيد...
براساس خبرهاي منتشره طي چند سال اخير مبتني بر صحبت هاي مسئولان ذي ربط در ارتباط با مسئله پاركينگ در تهران حاكي از آن بوده كه معضل كمبود شديد پاركينگ روي ميز برنامه ريزي شهرداري قرار داده شده است. همان طور كه در شماره پيش گزارش اشاره رفت، متوليان دستگاه هاي مربوطه اقداماتي كرده و از كاستي ها به آماري كه خود بيان كرده اند، واقف هستند اما ماحصل و نمودهاي عملي- اجرايي را مي شود گفت برداشت چند قطره از دريا! با اين اوصاف با هدف اين كه كارها در ارتباط كمبود پاركينگ چه تحولي ايجاد كرده و برنامه هاي توسعه پاركينگ توسط دستگاه هاي مذكور چيست، با دو معاونت شهرداري تماس مي گيرم و با دفاتر مربوطه سؤالم را در ميان مي گذارم تا امكان گفت وگو با مسئولان ذي ربط ميسر شود ليكن به رغم پيگيري هاي متعدد پاسخ داده شد: «مسئولان مربوطه جلسه دارند!» يكي از سؤالاتم اين بوده كه لايحه تشويقي شهرداري براي احداث پاركينگ هاي عمومي و طبقاتي كه خبر آن اوايل تيرماه سال گذشته منتشر شده، به چه نتيجه اي رسيده است؟
درحالي كه در اين زمينه مديركل تدوين ضوابط و مقررات شهرداري گفته است لايحه يادشده براي تأييديه به دفتر شهردار تهران ارايه شده است كه در صورت تصويب اين لايحه از متقاضياني كه كل بناي احداثي خود را به پاركينگ عمومي اختصاص دهند 5درصد عوارض وصول خواهد شد.
همچنين بر پايه اظهار اين مقام مسئول يكي از رده هاي حل باز شدن گره كور ترافيك، احداث پاركينگ هاي مكانيزه است و بايد تلاش كرد تا جهاد پاركينگ سازي به سمت پاركينگ هاي مكانيزه در محله ها سوق داده شود. «غفاري» همچنين درخصوص ساخت پاركينگ توسط بخش خصوصي اين فرآيند را برمي تاباند كه برخي از سرمايه گذاران درباره سودآوري پاركينگ هاي طبقاتي و عمومي ترديد دارند درحالي كه پاركينگ هاي طبقاتي و عمومي در تمامي نقاط تهران سودآوري بالايي دارند.
گزارش روز

 

(صفحه(12(صفحه(10(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14