شعر

در وصف ولادت امام حسن مجتبي(ع) حسن يوسف
سيدحميدرضا برقعي

زير پايش خدا غزل مي ريخت
غزلي را كه از ازل مي ريخت

آن امامي كه تا سحر امشب
روي لب هاي من غزل مي ريخت

شب شعر مرا چه شيرين كرد
بين هر واژه اي عسل مي ريخت

آن كه در جيب كودكان يتيم
قمر و زهره و زحل مي ريخت

آن كريمي كه در پياله دست
هرچه مي ريخت لم يزل مي ريخت

از هر آن كوچه اي كه رد مي شد
حسن يوسف در آن محل مي ريخت

تيغ خشمش ولي به وقت نبرد
رنگ از چهره اجل مي ريخت

شتر سرخ را به خون غلتاند
لرزه بر لشگر جمل مي ريخت

آن امامي كه روز عاشورا
از لب قاسمش عسل مي ريخت

گزارشي از نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن در مصلاي تهران
هياهوي عاشقان قرآن در روزهاي داغ تابستان

سميرا چخماقي
اين روزها خيابان شهيد بهشتي و ايستگاه متروي مصلي امام خميني(ره) حال و هواي ديگري دارد، با وجود روزهاي داغ تابستاني، عاشقان قرآني كه براي ديدن نمايشگاه قرآن لحظه شماري مي كنند و تلاش مي كنند از همان ساعات ابتدايي و بازگشايي درهاي نمايشگاه قرآن ،خود را به اين محفل نوراني و دعايي برسانند.
با ورود به مصلي امام خميني(ره) تا چشم كار مي كند فوج فوج جمعيت است كه سوار ماشين هاي رايگان ون مي شوند تا خود را هرچه سريع تر به در ورودي شبستان برسانند، اينجا همه براي رسيدن به موقع به دعا و شركت كردن در مراسم ختم قرآن از يكديگر پيشي مي گيرند، شركت كردن در مراسم هاي معنوي و شب هاي نوراني ديگر، بزرگ و كوچك نمي شناسد، كودكي است كه دست پدر خود را مي كشد تا در مراسم نماز جماعت و خواندن قرآن قبل از افطار شركت كند.
زني درحال جست وجو براي خريدن كتاب هاي قرآني و مفاتيح الجنان است و ديگري مي كوشد تا در نشست تخصصي قرآن پژوهي شركت كند و بازهم به اندوخته قرآنيش بيفزايد. كودكان نيز در تكاپو براي پاسخ دادن به سؤالات ديني در بخش ها و غرفه هاي مخصوص خود هستند و پيرزني ناتوان مي آيد تا قبل از ورود به شبستان، در ثواب ختم قرآن با خواندن يك صفحه شركت كند سپس با صداي بغض گرفته اي مي پرسد: «خانم ببخشيد بزرگ ترين قرآن كريم را كجا مي توانم ببينم؟!»
اينجا همه چيز بوي دعا، رمضان و معنويت مي دهد. با ورود به شبستان بايد دست شست از ماديات و براي ساعاتي هم خود را رها كرد در دل اين همه فضاي معنوي، اينجا فرصتي است براي فرار كردن از دنياي ماديات.
نشر مكتوب و ديجيتال درحال و هوايي معنوي
نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم از ششم مردادماه آغاز شد و امسال نيز مانند هرسال ديگر بايد در مصلاي قرآن به دنبال تازگي هايي باشي كه جلب توجه مي كنند. به اعتقاد بسياري مهم ترين بخش اين نمايشگاه معمولا بخش آثار مكتوب است كه امسال نيز دو هزار و 357 مترمربع مساحت به بخش نشر مكتوب نمايشگاه اختصاص يافته است و براين اساس 226 غرفه در اين بخش تعبيه و استقرار ناشران به دو صورت ناشران همراه (ناشراني كه به طور مشترك در يك غرفه حضور دارند) و ناشران نماينده است.
اين بخش معمولا به دليل تنوع موضوعي نسبت به ديگر بخش ها از استقبال بيشتري برخورداراست.
يكي از نكات قابل توجه نمايشگاه قرآن نوزدهم نيز دراين بخش حضور انتشارات سوره مهر است. سوره مهر كه به عنوان ناشر برتر در نمايشگاه كتاب شناخته شد با 120 عنوان كتاب درنمايشگاه قرآن كريم شركت كرده است. آثاري با موضوعات موسيقي و هنر مذهبي، اشعار آييني و عاشورايي و تاليفات استاد شهيد «مرتضي مطهري» برخي از كتاب هاي اين انتشارات در نمايشگاه قرآن كريم است.
اما فقط نشر نيست كه طرفدار دارد. اين روزها جوان ها به دنبال تكنولوژي و نرم افزار هستند. پنج هزار عنوان نرم افزار قرآني، ديني و سيره اهل بيت(ع) در نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم ارائه شده است . رحيم خياطي، معاون بخش رسانه هاي ديجيتال مي گويد: در اين دوره از نمايشگاه بخش رسانه هاي ديجيتال از 81 غرفه تشكيل شده است كه در تمام غرفه ها ارائه نرم افزارها براساس سه موضوع قرآن، سيره اهل بيت و دين اسلام است.
البته در بخش هاي ديگر نيز نرم افزارهاي قرآني براي مخاطبان ارائه مي شود و علاقه مندان نرم افزارهاي مذهبي تنها به بخش ديجيتال محدود نمي شوند. به طور مثال در بخش حوزوي نرم افزار معجم جامع موضوعي قرآن كريم كه با هدف تفسير قرآن به صورت موضوعي توسط گروه تفسير و علوم قرآن موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) طراحي شده، عرضه مي شود.
به گفته طراحان اين نرم افزار مشتمل بر 11 هزار استشهاد قرآني است. در اين نرم افزار بيش از دو هزار و 600 عنوان تفسير مربوط به معاد، 11هزار مورد استشهاد به آيات مربوط به معاد، شش هزار و 500 قطعه تفسير از الميزان يا مجمع البيان، امكان جست وجوي پيشرفته موضوعي، و ذخيره سازي و چاپ و ترجمه قرآن كريم محمد مهدي فولادوند مترجم قرآن پيش بيني شده است.
اين نرم افزار حاصل تلاش 10 نفر از محققان و كارشناسان گروه تفسير و علوم قرآن موسسه آموزش و پژوهش امام خميني(ره) است و شش سال براي طراحي آن زمان صرف شده است.
كودكان و روزهاي قرآني
اما از جذابيت هاي نمايشگاه قرآن اين است كه همه جا بوي معنويت مي پيچد و اين معنويت و پاكي به ويژه در بخش كودكان انگار رنگ وبوي ديگري نيز به خود مي گيرد. اينجا كودكاني كه صورت هايشان رنگ شادي گرفته، سؤال هاي جالبي از پدران و مادران مي كنند. «مامان امام هشتم چرا شهيد شد؟» انگار دنياي جديدي از واقعيت در ميان نقاشي ها و سروصدا برايشان باز شده است.
ظاهرا استقبال از كارگاه نقاشي هاي ديواري در اين چند شب آن قدر زياد بوده است كه مسئولين را براي نوبتي كردن برگزاري كارگاه ها ناچار كرده است.
مسئولين كارگاه نقاشي ديواري بخش كودك نقاشي ها را با استقبال زيادي كه شده به صورت نوبتي روي ديوارهاي اين غرفه به نمايش مي گذارند.
كودكان در اين كارگاه به وسيله رنگ و گواش قصه هاي قرآني را به تصوير مي كشند و در پايان برگزاري نمايشگاه قرآن مي توانند آثار خود را از مسئولان غرفه نقاشي ديواري دريافت كنند. نقاشي هايي از داستان هاي كشتي نوح، ابراهيم در آتش، نزول قرآن بر پيامبر اكرم(ص) و حضرت يونس در شكم ماهي برخي از آثار به نمايش درآمده در اين كارگاه هستند.
بخش كودك نمايشگاه بين المللي قرآن كريم در طبقه همكف شبستان مصلاي بزرگ امام خميني(ره) قرار دارد اما تنها همين جا نيست. تئاترعروسكي زندگي انبياء نيز كه هرشب در حياط برگزار مي شود كاري از بخش كودك است. به گفته مسئولان غرفه تئاتر عروسكي داستان زندگي حضرت نوح (ع)، هر شب در دو نوبت و در ساعات 30:17 و 21 به مدت نيم ساعت برگزار مي شود.
اين نمايش با تكنيك سايه و عروسك گرداني به اجرا درمي آيد و در آن 11 نفر عروسك گردان فعاليت مي كنند.
با خانه خدا عكس بگيريد
استقبال از غرفه عكس نيز انگار در نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم، نسبت به سال هاي گذشته بسيار بيشتر بوده است. اين نكته را رسول اوليازاده، مسئول غرفه عكس مي گويد.
او معتقد است: بازديدكنندگان بسيار علاقه مند به گرفتن عكس با خانه خدا و مسجد النبي هستند و با توجه به اينكه تنها چند روز از آغاز نمايشگاه گذشته است، استقبال بازديدكنندگان از اين غرفه خارج از انتظار بود.
غرفه عكس به منظور تشويق و ترغيب بازديدكنندگان، امكان گرفتن عكس با خانه خدا و مسجدالنبي را ايجاد كرده و مردم مي توانند به صورت رايگان عكس يادگاري بگيرند. براساس گفته ها تاكنون بيش از دو هزار فريم عكس از بازديدكنندگان گرفته شده و در مدت چند دقيقه، پرينت عكس به آنها تحويل داده شده است.
مدير غرفه عكس مي گويد: مردم بازديدهاي طولاني از نمايشگاه داشته و با دقت بسيار هرعكس را نگاه مي كنند كه اين خود نشان از كيفيت بالاي عكس ها در اين دوره از نمايشگاه دارد.
حال و هواي افطار
درست است كه وقت بازديد از تنوع هاي نمايشگاه آن قدر سرگرم مي شوي كه فراموش مي كني روزه اي، اما حال و هواي افطار در نمايشگاه قرآن نيز رنگ و بوي خود را دارد. اينجاراحت تر دعا مي كني و خوشحال افطار مي كني.
نورپردازي اسماء حسني با ليزر براي اولين بار در نمايشگاه قرآن و هم زمان با لحظات ملكوتي اذان مغرب امسال اجرا مي شود. نورپردازي اسماء حسني و سوره هاي قرآن كريم كه به وسيله ليزر و ميان مه مصنوعي اجرا مي شود را مي توان همان هنگام نماز از نمازخانه شبستان نيز رويت كرد.
اما بعد از نماز نيز كه براي افطار مي روي، حتما نيازمندان را به ياد مي آوري. برنامه سي شب، سي افطار ويژه خيرين و شهروندان تهراني كه علاقه مند به باني شدن در امر تهيه افطاري در نمايشگاه بين المللي قرآن كريم هستند، امسال در نمايشگاه اجرا مي شود.
محمد كمالي، معاون امور اجرايي نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم مي گويد: ستاد اجرايي علاوه بر اهداي افطاري روزانه به بيش از سه هزار نفر از مراجعين به نمايشگاه بين المللي قرآن كريم، در برنامه اي به عنوان سي شب، سي افطار امكان اهداي افطار از سوي شهروندان علاقه مند به باني شدن در اين موضوع را فراهم مي كند.
در اين برنامه شهروندان علاقه مند مي توانند با مراجعه به كميته رفاهي معاونت امور اجرايي نمايشگاه بين المللي قرآن نسبت به ثبت نام براي شركت در اين طرح اقدام كنند.
با هماهنگي هاي به عمل آمده يك تيم از دانشگاه علوم پزشكي تهران نيز در ايام برگزاري اين طرح در نمايشگاه بين المللي قرآن كريم مستقر هستند تا بر كيفيت و سلامت افطاري هاي اهدا شده نظارت كنند.
البته بازديدكنندگان امسال ابتكار ديگري هم داشته اند. موقع افطار سفره هاي عاشقان قرآن در گوشه گوشه حياط مصلي پهن مي شود و مردم مشغول افطار مي شود. افطاري مختصري را با خود به نمايشگاه آورده اند. زيراندازي مي اندازند و اينجا در ميان ديگر روزه داران افطار مي كنند. انگار سفره افطار به اندازه مصلي پهن است. به هم خرما تعارف مي كنند و زولبيا باميه. حال و هواي افطار اين شب هاي مصلي واقعا به ياد ماندني است.
نوجوانان هم هستند
يكي از بخش هاي ديگر نمايشگاه نيز كه انگار بعد از افطار طرفدار بيشتري پيدا مي كند، بخش مشاوره خانواده است. ميزهاي گردي كه جوانان به همراه يك راهنماي روحاني گرد آن نشسته اند و مشغول مباحثه.
اصغر مهرآئين، معاون بخش نوجوان نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم مي گويد: يكي از غرفه هاي اين بخش، غرفه كارشناسي خانواده است كه به مباحث خانواده و نوجوان مي پردازد، مانند مسائلي كه خانواده ها با نوجوانان خود دارند و يا نوجوانان با خانواده ها دارند و مباحث مورد نياز از اين دست مورد بررسي قرار مي گيرد.
به گفته او در اين قسمت كارشناسان خبره حضور خواهند داشت و خانواده ها مي توانند با اطمينان به اين بخش مراجعه كنند و مشكلات نوجوانان را با استادان در ميان گذارند تا مسايل و مشكلات حل و فصل شود. در اين بخش سعي مي شود به شاخص هاي خانواده هاي كمال يافته پرداخته شود و خانواده ها خود را به اين شاخص ها نزديك كنند و ميزان سنجي انجام دهند و متوجه شوند كه داراي چه درصدي از شاخص هاي مورد نظر هستند. مهر آئين درباره بخش نوجوان نمايشگاه قرآن بيان مي كند كه: در اين بخش مسابقه تستي قرآني ويژه نوجوانان برگزار مي شود، اين مسابقه توسط رايانه (ويژه دانش آموزان) و در سه مرحله انجام مي شود و به دانش آموزاني كه بتوانند تمام مراحل را با موفقيت پشت سر گذارند، هدايايي به عنوان يادبود از نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن اهداء مي شود.
معاون بخش نوجوان نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم مي گويد: «انديشه و نوشته» يكي ديگر از قسمت هاي اين بخش است، در اين قسمت آيات و روايات در مقابل ديد بازديدكنندگان نوجوان قرار داده مي شود و از بازديدكنندگان خواسته مي شود كه در رابطه با آن چيزي كه ديده اند، داستان، قطعه ادبي، شعر و... بنويسند، اين متن ها جمع آوري مي شود و به برگزيدگان هدايايي اهداء مي شود.
مهرآئين بيان كرد: يكي از قسمت هاي ديگر بخش نوجوان، گرافيك خط است كه در آن يك هنرمند خوشنويسي، آيات زيباي قرآن را در حضور بازديدكنندگان خواهد نوشت و دانش آموزان نيز با اين هنرمند همراهي خواهند كرد؛ همچنين قسمت طراحي چهره از زيرمجموعه هاي بخش نوجوان است كه چهره نوجوانان را به تصوير مي كشند و به عنوان يادبود به آنان تقديم خواهد شد.
وي اظهار كرد: آموزش وبلاگ نويسي از قسمت هاي مهم اين بخش محسوب مي شود كه نوجوانان با حضور در اين قسمت طريقه استفاده از اينترنت و وبلاگ نويسي را فرا خواهند گرفت، همچنين مسابقه كتاب خواني در بخش نوجوانان برگزار مي شود در اين مسابقه نوجوانان در مسيري قرار مي گيرند كه گزيده اي از كتاب ها در ديواره هاي مسير نصب شده و در پايان برگه اي حاوي سؤالاتي كه در مسير وجود داشته است، به بازديدكنندگان داده مي شود . پاسخ ها جمع آوري شده و به قيد قرعه به نفرات برگزيده هدايايي اهداء مي شود.
به هر حال نزديك به نيمي از ماه مبارك رمضان و همچنين نوزدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم گذشته است. ديگر وقت زيادي براي سهيم شدن در ختم قرآن شبستان و افطاري دادن در ميان مناره هاي مصلا باقي نمانده است.
وقت تنگ است و راهي نيست؛ بايد در همين داغي روزهاي تابستاني نيز هر چه زودترآماده بازديد شد. مصلا هر روز از ساعت 17 آماده پذيرايي است و تا نزديكي هاي يك بامداد آغوشش همچنان باز است.