به مناسبت سالروز حماسه »9 دي«
9 دي سيل مردم باز جوشيد

مهدي علي محمدي
هوا آشفته بود و شهر مجنون
زمين سر در گريبان، چشم پر خون
حماسه مي خروشيد از گلوشان
ز رگ ها خون غيرت سخت جوشان
كه عاشورا كسي رقصيده؟ او كيست؟
چه كس با شاه دين جنگيده؟ كوفيست؟!
از اين غم شهر گويا پر ز شير است
دي از گرماي اين دل ها چو تير است
همه عمارگون، آماده، هوشيار
تمام شهر بيدارند، بيدار
كسي حرمت شكن آشوب كرده
شغالي بيشه را مخروب كرده
الا اي فتنه گر، شيطان، حرامي!
ميان بيشه ي شيران خرامي؟!
شما، اي جمله عالم گوش داريد
كلام آوازه اي بر گوش داريد
به ايران، رهبري فرزانه داريم
اشارت او كند جان مي سپاريم
الا اي فتنه گر، ما مرد جنگيم
براي رجمت اي ابليس، سنگيم
چو شمشير آخته، در دست اوييم!
بميريد از حسد، سر مست اوييم
ابابيليم اگر بر فيل هاييد
چو ريگي نرم آخر زير پاييد
9 دي سيل مردم باز جوشيد
تمام سينه ها آخر خروشيد
خس و خاشاك را از شهر راندند
سران فتنه زير پاي ماندند
ولي حرفي ست بي پيرايه اي دوست
كه اين حرف از زبان يار حق گوست
«بصيرت » ياب، بيدارست دشمن
ز حقد و كينه تبدار است دشمن
صف آرايي ست! اما در غبار است
ميان فتنه ره دشوار و تار است
چراغ راه ما را جز وليّ نيست
كسي رهبر به جز «سيد علي » نيست

در آستانه حماسه نهم دي ماه؛ كتاب«فتنه گران و جنگ نرم عليه انقلاب در نگاه امام خميني(ره)» رونمايي شد
چشم انداز آينده ايران روشن است

انگار همين ديروز بود كه مردم با حضور حماسي خود در نهم دي ماه سال 88 فتنه اي كه هر روز بيشتر زبانه مي كشيد را خاموش كردند. گويا براي دفع و دفن كردن فتنه راهي جز حضور حماسي مردم نبود. دشمن جنگ نرمي را كه از سال ها پيش آغاز كرده بود پيروز شده مي ديد كه ناگهان به يكباره حضور حماسي مردم همه محاسبات آن ها را به هم زد، درست مثل دفاع مقدس. مردم، اين سربازان انقلاب برايشان فرق نمي كند جنگ نرم باشد يا سخت، مهم احساس وظيفه اي است كه مي كنند و به ميدان مي آيند. نهم دي ماه 88 تجلي يكي از حماسه آفريني هاي مردم در برابر جنگ نرم بود. چند روز پيش، در دومين ساگرد اين حماسه عظيم، كتابي درباره اين موضوع رونمايي شد. كتابي كه جنگ نرم فتنه گران را از نگاه مردي كه كه دنيا را تكان داد بررسي مي كند. كتابي با عنوان«فتنه گران و جنگ نرم عليه انقلاب در نگاه امام خميني(ره)» كه عصر دوشنبه، پنجم دي ماه در نشستي در سراي اهل قلم مورد نقدو بررسي قرار گرفت. نشستي كه با حضور و سخنراني «احمد عطايي»؛ مدير مسئول موسسه فرهنگي ـ هنري موسسه قدر ولايت و « دكتر عباس حاجي نجاري»؛ كارشناس حوزه سياست برگزار شد.
در اين نشست حاجي نجاري گفت: كتاب «فتنه گران و جنگ نرم عليه انقلاب در نگاه امام خميني(ره)» بسياري از مصاديق مقابله با نظام سلطه در انقلاب اسلامي را منعكس كرده است. در واقع، حركت انقلاب و امام خميني (ره) با بهره گيري از قدرت نرم براي تغيير در قدرت سياسي صورت گرفته است. وي با تاكيد بر دوري امام(ره) از جنگ مسلحانه در دوران مبارزات انقلابي اظهار كرد: همين راهبرد امام خميني (ره) از قيام 15 خرداد 1342 تا بهمن ماه 1357 باعث فروپاشي زودهنگام رژيم پهلوي شد. ايشان با بيان ايدئولوژي انقلاب و نظريه حكومت اسلامي و ابعاد مختلف آن، دو تاثير بر مسير تاريخ گذاشتند. اول فروپاشي نظام شاهنشاهي و دوم، طرح گفتمان در مقابل ماركسيسم و ليبراليسم بود.
وي گفت: جنگ نرم در دو دهه گذشته در عرصه سياسي جهان و ايران مطرح شده است و با وجود انكار پديده جنگ نرم، شاهد مطالعات، تحقيقات، نظريه پردازي غرب و به كارگيري آن در عرصه جهاني هستيم.
اين كارشناسي حوزه سياست با تقسيم تهديدات جهاني به سه دوره استعمار «كهن»، «نو» و «فرانو» ، افزود: استعمار كهن در نيمه اول قرن بيستم با بهره گيري از ابزار قدرت نظامي براي تغيير نظام سياسي شكل گرفت كه جنگ هاي جهاني اول و دوم، برجسته ترين نمونه هاي استفاده از جنگ سخت در اين دوره هستند. تحولات پس از اين جنگ هاي تاريخي مانند به كارگيري بمب اتم، هزينه هاي سنگين جنگ سخت و پيامدهاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي جنگ، باعث شدند كه دوران جنگ نيمه سخت سربرآورد. در اين دوران، اثرگذاري قدرت ها در حوزه هاي يكديگر را مدنظر قرار داشتند و حاكميت سياسي به جاي سرزمين ها مورد حمله قرار مي گرفت كه جنگ سرد، نمونه اي از آن به شمار مي رود.
به گفته حاجي نجاري، آگاهي كشورهاي جامعه هدف و ملل جهان، پيشرفت تكنولوژي، نبود كاركرد و تاثير ابزارهاي امنيتي از جمله عوامل موثر بر ورود به مرحله نوين استعمار فرانو است. او گفت: مهم ترين سند راهبردي اين حوزه، در كميته خطر جاري موسسه امريكن اينتر پرايز در سال 1974 و براي تغيير راهبرد آمريكا در قبال شوروي سابق نوشته شد. آمريكا كه ايستادگي در مقابل شوروي را باعث فلج اقتصادي دنيا مي دانست، با ظرفيت سازي و سرمايه گذاري بر روي چالش ها و شكاف هاي اجتماعي شوروي و با ايجاد گسل در وحدت و انسجام جامعه، وارد عمل شد. البته گسترش تفكر انقلاب اسلامي نيز نقش عمده اي در تخريب بافت هاي ماترياليستي شوروي سابق داشت ، اما نقش آمريكا در بسترسازي اين واقعه را نمي توان ناديده گرفت.
جانشين پيشين رييس اداره سياسي سپاه پاسداران، نامه امام خميني (ره) به گورباچف را دريچه اي تازه به سوي نشان دادن خطر استعمار نو از سوي آمريكا خواند و خاطرنشان كرد: جنگ نرم از نظر آكادميك، داراي ظرفيت نظريه پردازي است كه در اين ميان، نظريه «جنگ تمدن ها» هانتينگتون و نظريه «قدرت نرم» جوزف ناي قابل تامل اند. اين فعال سياسي در ادامه با اشاره به تغيير راهبرد آمريكا به سوي جنگ نرم گفت: فتنه منافقان، ترورهاي خياباني، كودتاي نافرجام نقاب (كودتاي نوژه) و تلاش براي تجزيه قومي، گوشه هايي از اين فعاليت ها بودند كه البته با تفكر انقلابي از اين ورطه ها نجات پيدا كرديم.
عباس حاجي نجاري، دوران دفاع مقدس را جزو مولفه هاي قدرت نرم انقلاب اسلامي اعلام و تصريح كرد: تفكر بسيجي در همين دوران شكل گرفت و دشمن هم به تدريج پس از رحلت امام خميني (ره) ارزش هاي بنيادين انقلاب اسلامي مانند وحدت و انسجام، امام(ره) و رهبري و ولايت فقيه را مورد حمله قرار داد. وي در پايان با اشاره به بصيرت مردم ايران يادآور شد: چشم انداز آينده ايران، روشن است و جنبش هاي كشورهاي اسلامي هم نشان گر اين امر هستند.
احمد عطايي، مدير مسئول موسسه
فرهنگي ـ هنري موسسه قدر ولايت در ادامه نشست نقد و بررسي كتاب «فتنه گران و جنگ نرم عليه انقلاب در نگاه امام خميني(ره)» به گوشه هايي از بيانات حضرت علي (ع) درباره جنگ نرم و انواع آن در كتاب نهج البلاغه اشاره كرد.
كتاب «فتنه گران و جنگ نرم عليه انقلاب در نگاه امام خميني(ره)» به همت موسسه فرهنگي ـ هنري قدر ولايت وارد بازار نشر شده است.

¤ نقد و بررسي كتاب «كاش چشم هايش دروغ گفته باشد»
سردار محمدعلي آسودي: در عرصه جنگ نرم به افراد توانمند نياز داريم...

كانون پاسداران اهل قلم با همكاري اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي فارس، نخستين جلسه نقد خود را به كتاب كاش چشم هايش دروغ گفته باشد، اثر محمد محمودي نورآبادي، اختصاص داد. اين نشست با حضور جمع كثيري از نويسندگان و دوست داران هنر داستان نويسي، در تالار غزل شيراز برگزارشد. ميهمان ويژه اين نشست، سردار محمدعلي آسودي معاون فرهنگي و تبليغات كل سپاه و باني اصلي جلسه بود كه قبل از شروع بحث هاي تخصصي منتقدان كتاب، دقايقي را با اصحاب قلم به گفت وگو نشست و مطالبي را بيان كرد. آسودي با اين نكته كه امروز در عرصه جنگ نرم به افرادي توانمند و متخصص در اين حوزه نياز داريم، جنگ نرم را پيچيده تر و دشوارتر از جنگ سخت دانست و گفت: «از همين رو بايد بيش از پيش در اين فكر باشيم كه چهره هاي فكري و فرهنگي را شناسايي و مورد حمايت همه جانبه قرار دهيم.»
معاون فرهنگي و تبليغات سپاه يادآور شد كه با برگزاري هفت دوره همايش سراسري پاسداران اهل قلم و راه اندازي كانوني خاص همين امر تاكنون بالغ بر دوهزار پاسدار اهل قلم را در رشته هاي مختلف شناسايي كرديم كه رقمي بالا و قابل تحسين است. ايشان راه اندازي جلسات نقد را ايده تازه كانون دانست و يادآورشد كه چون امسال در بخش ادبيات جشنواره كتاب آقاي محمودي رتبه نخست را كسب كرده بود، تلاش كرديم تا اولين نشست نقد را در شهر اديب پرور شيراز داشته باشيم و ان شاءالله در ديگر شهرستان هاي كشور هم اين بحث را دنبال خواهيم كرد...» بحث تخصصي در مورد كتاب كاش چشم هايش دروغ گفته باشد، بعد از صحبت هاي سردار آسودي شروع شد. منتقدان اين نشست، اكبر صحرايي و طاهره جوشكي بودند و حميد اكبرپور نيز اداره جلسه را برعهده داشت.اكبر صحرايي نويسنده كتاب «آنا هنوز هم مي خندد» گفت: «تفاوت هاي اساسي بين جنگ هاي دنيا و دفاع مقدس ايران وجود دارد كه اين تفاوت ها در وجوهي مانند ايثار و شهادت طلبي است. چشمه اصلي در دفاع مقدس ايران عاشورا است و همه الگوگيري ها در بين نيروهاي شركت كننده در دفاع مقدس از اين رويداد برگرفته مي شود. اما در بين نويسندگان جنگ نيز دو ديدگاه به صورت مشهود به دفاع مقدس وجود دارد نگاهي سفيد و صحيح و نگاهي سياه كه از مصائب جنگي و مشكلات آن پر است. در بين نويسندگاني كه سياه مي نويسند اغلب افرادي به چشم مي خورند كه در جنگ حضور نداشتند و يا درك درستي از دفاع مقدس در آنها نيست و به همين دليل بيشتر از موشكباران ها و تخريب جنگ و مشكلات آن سخن مي گويند. اما در اين ميان؛ نويسندگاني با ديدگاه شهري نيز در ارتباط با جنگ نگاشته اند كه اينان نيز از منظرهاي مختلف رزمندگان و حضور آنها را به تصوير كشيده اند. اما نويسنده كتاب «كاش چشمانش دروغ گفته باشد» براي اولين بار نگاهي به سياه چادر ايل و قوميت لر و ترك و حضور آنها در جنگ داشته كه مي توان گفت مبتكر اين نوع نگاه به جنگ در حوزه ادبيات داستاني در ژانر جنگ است. به طوري كه وي در كتاب خود ايل را مي شكافد و با پديدآوردن شخصيت هاي متفاوت و بهره گيري از شگرد طنز كه كار هر نويسنده اي نيست، روايت زيبايي را در مقابل قضاوت مخاطب قرار مي دهد. از اين رو مي توان ادعا كرد كه ايشان اولين نويسنده اي بوده كه توانسته به صورت ريز و حرفه اي از عهده اين كار برآيد و شايد رمز موفقيت ايشان در كسب رتبه هاي كشوري نيز متأثر از همين نكته بوده كه به سبب روستايي بودن و اشراف و آشنايي دقيق با روستا، ايل و زندگي سياه چادرنشيني به خوبي از عهده امر برآمده است.»
نويسنده كتاب حافظ هفت، كتاب كاش چشم هايش دروغ گفته باشد را از حيث فضاسازي زاويه ديد، انتخاب رواي و چيدمان شخصيت ها بسيار خوب دانست و گفت: «به رغم تكثر شخصيت ها به خوبي از عهده شخصيت پردازي ها برآمده است اما نكته مورد غفلت ايشان در بحث شخصيت ها اين است كه آن قدر كه به درونيات شخصيت ها و منش و رفتارشان بها داده، به ظاهر و چهره آن ها توجه چنداني نكرده و از اين رو خواننده قادر به تشخيص برخي چهره ها و ساختن آن ها در ذهن خود نخواهد بود كه البته نويسنده در آثار ديگرش از عهده اين امر نيز برآمده است.»اما طاهره جوشكي ديگر منتقد كتاب با نگاهي كاملا تئوريك و آكادميك به موضوع پرداخت و گفت: « من اول از محاسن كتاب مي گويم. اين كه نويسنده توانسته با خلق شخصيت هاي كاملا متفاوت با نقش هاي متفاوت رماني اين چنيني بنويسد، قابل تقدير است و من به ايشان تبريك مي گويم. شخصيت گلبس كه بار منفي داستان را به دوش مي كشد، بسيار خوب و درخشان كار شده است. درواقع گلبس نماينده فكر منفي در اين اثر است كه كاركرد خودش را دارد. اما شخصيت زال هم يك جور ديگر متفاوت است. مردي ساده لوح كه بار طنز داستان را به دوش مي كشد و به اعتقاد من اگر نويسنده زال را با شيرين كاري هايش وارد قصه نمي كرد و مي خواست همان اندوه خانواده كاظم را براي مخاطب بيان كند، سنگيني غم داستان براي خواننده سخت و شكننده بود. اما نويسنده آگاهانه يا ناخودآگاه از زال استفاده بسيار خوبي كرده است. او را تعمدا در همسايگي خانواده كاظم قرار داده است تا بتواند به موقع از آن استفاده كند و هر جا كه غم داستان بر مخاطب سنگيني مي كند، بلافاصله زال را وارد ماجرا كرده و با شيرين كاري هاي او از غم و تألم خواننده مي كاهد. ديگر شخصيت هاي داستان نيز هر كدام كاركرد خود را دارند. به عنوان مثال ننه مونس هم براي خودش دنياي متفاوتي دارد.» جوشكي گفت: «نويسنده علاوه بر استعداد بايد اصولي را رعايت كند كه اين اصول در صورت ناديده گرفتن، اثر وي را دچار آسيب و ضعف جدي مي كند. از اين رو كتاب كاش چشم هايش دروغ گفته باشد كاري است قوي كه از اصول نويسندگي تبعيت كرده است.»
اين منتقد سپس به شخصيت پردازي در اين داستان اشاره كرد و گفت: «شخصيت هاي داستان با تمام وجوهشان به خواننده معرفي مي شود كه اين يكي ديگر از نقاط قوت اين اثر محسوب مي شود. در اين رمان اگر چه مضموني تلخ بيان مي شود كه آن عدم اطلاع از شهادت يا زنده بودن يكي از اهالي روستا يا ايل در دفاع مقدس است اما شخصيت پردازي طنز آن در برخي از شخصيت ها كمي از تلخي داستان مي كاهد. از منظر ديگر اين داستان از نظر دستوري و علائم نگارش بسيار كم اشتباه است اما نكته قابل توجه در آن كه كمي خواننده را دچار مشكل مي كند عدم وجود واژه نامه با توجه به كاربرد كلمات لري در آن است. درخصوص نكات ضعف اين اثر اگر بخواهيم صحبت كنيم، بايد ابتدا يك بحث كلي را طرح كرد و آن هم ضعف در كشش و تعليق عمده داستان نويسان كشور است. خواننده براي خوانش كتاب ما هيچ اجبار و تعهدي ندارد و از اين رو هنر نويسنده اين است كه با تمهيدي خواننده را دنبال داستان بكشاند و اين مهم هم با خلق كنش ها و ايجاد گره ها و تعليق ها امكان پذير است. در كتاب كاش چشم هايش دروغ گفته باشد، نويسنده از اين مهم آگاهي داشته و تلاش كرد گره و تعليق اصلي داستان را تا پايان 200 صفحه بسته نگه دارد. اما به اعتقاد من اين به تنهايي كافي نبود و نويسنده بايد در طول روايت از كنش هاي بيشتري بهره مي گرفت.