(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


دوشنبه 26 دی 1390- شماره 20122

نگاهي به آسيب شناسي حمل ونقل تاكسي هاي درون شهري ( بخش پاياني )
تاكسي هاي خطي و پايان كار تاكسيمترها



نگاهي به آسيب شناسي حمل ونقل تاكسي هاي درون شهري ( بخش پاياني )
تاكسي هاي خطي و پايان كار تاكسيمترها

حسن آقايي
مثلث تاكسي- كرايه- نظارت، متساوي الاضلاع نيست. بنا به سوابق، اين وسيله حمل و نقل شهري كه هماره لوكس مي نموده هميشه هم در برهه هاي مختلف عمرش با چكش هيچ مهندسي تساوي ضلع ها را به خود نديده است تا اينك كه پس از سال ها تزيين به تاكسيمتر شده، همچنان تن به آرامش مدير، راننده و مسافر نداده است و هربار سنگيني كش مكش ها بر سر نرخ ثابت را تحمل كرده است و به راه و كار خود ادامه داده است.
اما خبري حاصل مي شود كه قرار است سنگر بي نظمي ، زحمت، نظارت و آشفتگي نرخ كرايه درهم خواهد ريخت: خبر اين است: «تاكسي هاي گردشي در يك زمان پنج ساله تبديل به تاكسي خطي مي شوند.» با اين پسوند كه: «اين فوايد زيادي دارد.» در حاشيه: پيشاپيش مي شود گفت: خداحافظ تاكسيمتر؟...
گزارش پاياني را با هم مي خوانيم:
نظارت قاطع، جامع و فراگير، مديريتي مقتدر و فرانگر مي تواند مكمل كارنامه اجرايي زيرمجموعه متبوع و طيف مخاطبان در عرصه هاي مختلف اجتماعي باشد. اين اتفاق همچنين نياز به نظارت ميداني و حتي گاه رودررويي دوستانه، حمايت و راهنمايي مديريت مسئول با مخاطبان مربوط دارد. نظارت مسئولانه و متحولانه بر گردش كار متعارف تاكسي دار به ويژه در شرايطي كه دامنه كار در سطح يك جامعه چند ده ميليوني گسترده است مي بايست به جريان خدمات و تسهيلات جاذب شتاب بخشد و تاثير مثبت بگذارد تا حداقل درصد پيشرفت اهداف مديريتي بيش از پيش در جريان بازدهي ملموس احساس شود و اكثريت جمعيتي را پوشش دهد. با اين حال نظارت صحيح يك الزام براي ايمني و آرامش خاطر است كه بهتر است با مطالعه جنبه هاي سازندگي فردي و جمعي توسعه يابد.
راننده تاكسي:
من مسافركش نيستم!
نخست نقل شهروندي را از تاثير حاضر بودن مامورگشت و نظارت تاكسيراني بخوانيم: چند مدت پيش سر خيابان حافظ سه نفر منتظر آمدن تاكسي ايستاده بودند... يك تاكسي خالي از راه رسيد. بازرس تاكسيراني جلوي آن را گرفت. هر سه شهروند شادمان سوار شدند. ليكن... بعد از اندك مسافتي راننده توقف كرده با عذرخواهي گفت : «من مسافركش نيستم.» مسافران شگفت زده پياده شدند... هاج و واج به همديگر نگاه كردند... آنان ماندند تاكسي ديگر بيايد...
«توتونچيان» مديرمالي يك شركت درباره اعمال نظارت بر روند كار معمول تاكسي با اين پيش گفت كه نظارت موثر فراگير وجود ندارد، بيان نظرش را چنين ادامه مي دهد: «اگر قرار باشد كنترل صورت گيرد لازم است بازرس گشت تاكسي، خود به عنوان مسافرسوار تاكسي شود و در مسير شاهد نحوه پرداخت و دريافت كرايه و خالي رفتن برخي تاكسي ها شود. اما ديده شده ناظران بيشتر سر چهارراه ها در خودرو مستقر هستند و شاهد بوده ام نيامده اند از مسافر بپرسند چقدر كرايه مي دهند. موارد زيادي در اين خصوص ديده ام.
وي به رغم اين نگاه، اما آن حضور قاطع و قانوني مامورگشت و نظارت سازمان تاكسيراني مبني بر گرفتن جلوي يك تاكسي خالي و سوار شدن و احساس آرامش سه نفر مسافر را شايان توجه و خوب قلمداد مي كند، اگرچه مابقي قضيه آن شد كه راننده مسافران را در اوايل مسير پياده كرد و باز خالي رفت!»
«حسين نوبهاري» كارمند بازنشسته، معتقد است: نظارت مستمر مهم ترين عامل جلوگيري از تضعيف حقوق شهروند و ايجاد آرامش خاطر مسافران است. به نظرم جاي نظارت اغلب خالي است. او مي گويد: «ترجيح مي دهم براي انجام كاري در سطح شهر، خودرو را در جايي مناسب پارك كنم و با مترو كه خيلي سريع و باصرفه است بروم گرچه مقداري هم پياده به مقصد خود مي رسم اما اگر كاري خيلي ضروري باشد از تاكسي استفاده مي كنم.»
يك شهروند كه عجله رفتن دارد مي گويد: «نظارت نيست. اگر باشد خوب و موثر است. نظارت از تخلف جلوگيري مي كند...» موبايلش زنگ مي زند و سخن خود را ناتمام مي گذارد.
«علي محمدي» شغل آزاد، هم بر اين نظر است كه نظارت ها براساس معيار مشخصي وجود ندارد. مي گويد: «تجربه نشان مي دهد كه نرخ ها روي قاعده نيستند، بحث هم كنيم فايده اي ندارد. چون راننده كار خودش را انجام مي دهد و گوشش بدهكار اين حرف ها نيست.»
سؤال رانندگان
پاسخ عضو شوراي شهر
چند لحظه قبل مصاحبه شان با تلويزيون تمام شده كه عده اي خبرنگار از پيش منتظر، سؤال هاي خود را مطرح مي كنند. در ميان گفت وگوها، خلاصه فشرده اي از نظرات برخي رانندگان درباره تفاوت نرخ كرايه تاكسيمتر با توافقي، هزينه هاي مختلف تاكسي و نيز اين خواسته شان از شوراي شهر مبني بر تشكيل تعاوني صنفي را با سخنگوي شوراي اسلامي شهر تهران در ميان مي گذارم.
«دكتر خسرو دانشجو» سرگفت جوابش چنين است: «رويكرد شوراي اسلامي شهر، تصويب و تعيين نرخ تاكسي است.» بعد مثال مي زند: «فرضا مبلغ نرخ كرايه تاكسي مسافري كه از ميدان آزادي مي خواهد به مقصد ميدان ونك يا ميدان انقلاب برود معين شده است. با همين ديدگاه، اكثر عمده مسيرهاي پرتردد در شهر تهران نرخ گذاري و تعيين شده است.» مي گويم پرسشم درباره تاكسي هاي گردشي است كه به گفته برخي راننده ها به رغم اين كه كار تاكسيمتر را خوب مي دانند، مي گويند در اثر ترافيك سنگين، ميزان كرايه زياد مي شود، در نتيجه، كرايه توافقي مي شود؟» وي در جواب با اين تاكيد كه ملاك كرايه تاكسيمتر مي باشد، در ادامه مي گويد: «كه براي كاركرد تاكسي ها از نيمه شب تا ساعت 6صبح جهت انگيزه رانندگان در سطح شهر يك امتياز (ريالي) تعيين شده ولي در خارج از اين زمان، نرخ ها ثابت هستند.»
تاكسي هاي گردشي
تبديل به خطي مي شوند
«دانشجو» عضو شوراي اسلامي شهر تهران، در ادامه اظهارات خود با بيان اين كه در يك جا، ده ها و صدها تاكسي ديده مي شوند، مي گويد: براساس تصميم سازمان حمل و نقل شهري، شهرداري موطف شده است تاكسي هاي گردشي را در يك زمان پنج ساله تبديل به تاكسي خطي كند كه اين فوايد زيادي دارد.»
بازرسان مسافر
«مهندس رضاقاضي» معاون برنامه ريزي سازمان تاكسيراني تهران، كاربرد جهاني تاكسيمتر را با لحاظ پارامترهاي «زمان و مسافت» تعيين كننده نرخ كرايه سفرهاي درون شهري خوانده و همچنين تاكسيمتر را خط كشي معين كردن نرخ كرايه قانوني مي نامد.»
وي در ادامه درخصوص چگونگي نظارت بر چرخه سرويس دهي تاكسيداران اظهار مي دارد:«معمولا بازرسان ما به صورت نامحسوس و به عنوان مسافر سوار تاكسي ها شده علت عدم استفاده از تاكسيمتر را مشخص مي كنند، اگر تخلف و تكرار آن صورت بگيرد موضوع به مرجع قانوني ارايه خواهد شد.»
«رضا قاضي» باور دارد رانندگان واقعي به دنبال اين هستند كه به صورت قانوني و براساس مصوبه نرخ شوراي شهر، كرايه دريافت كنند.»
به گفته اين مقام تاكسيراني، بيشتر مردم عادت كرده اند نرخ كرايه تاكسي از طريق تاكسيمتر ثابت باشد.»
از «علي جعفري» راننده تاكسي گردشي، كه گفته هايش درخصوص برخي مسايل جاري تاكسيداران ازجمله نرخ مصوب كرايه و توافقي غيررسمي مي پرسم كه راهكار موردنظرش پيرامون رعايت فراگير نرخ ثابت چيست؟ پاسخش اين است: «بهترين شيوه كرايه تاكسي با توجه به بالا رفتن نرخ تورم و تأثيرش بر كالاهاي مصرفي عمومي، به نظرم اين است كه شوراي شهر يا تاكسيراني نرخ كرايه تاكسي را با رعايت جامع تاكسيمتر بازنگري كنند تا حداقل تعادل نسبي بين كاركرد تاكسيدار و مخارج روزمره اش ايجاد شود.»
80000 تاكسي و چگونگي نظارت و شكايت
«محمد كاظم اكبري» معاون امور مناطق سازمان تاكسيراني به موضوع احتمال اجحاف و شكايت شهروندان از برخي رانندگان تاكسي بر سر كرايه اشاره مي كند و مي گويد: «چنانچه بين مسافر و راننده بر سر ميزان كرايه و مسافت مسير درگيري ايجاد شود دراين زمينه ملاك سازمان در تاكسي هاي گردشي تاكسيمتر است. اگر شهروندي درباره اخذ بيش از مبلغ كرايه مصوبه مسيري كه به عنوان مثال هر روز 300 تومان مي پرداخته، راننده از او 500 تومان گرفته است شاكي باشد به منطقه سازمان مراجعه كند تا مورد رهگيري شده، راننده مربوط و شهروند شاكي دعوت شده و موضوع با حضور نمايندگان شوراي شهر و سازمان رسيدگي مي شود. چنانچه ضرورت باشد هيئت انضباط شورا، حراست، نمايندگان رانندگان و مدير منطقه مربوطه، شكايت را بررسي مي كنند و رأي صادره قابل اجرا مي باشد مگر مسئله شكايت به ديوان عدالت ارجاع شود كه آنجا پرونده را بررسي خواهند كرد و مورد شكايت به نتيجه نهايي قانوني مي رسد.»
معاون امور مناطق تاكسيراني، در همين ارتباط مي افزايد: «مردم اگر احساس كردند راننده اي درخصوص كرايه مصوب اجحاف كرده از آنان مي خواهيم با شماره تلفن سامانه هاي 1888 سازمان تاكسيراني يا 137 شهرداري موضوع را اعلام كنند. سامانه سازمان ظرف 48 ساعت مورد اعتراض را پيگيري مي كند.»
وي در پايان صحبت خود به اين پرسش كه آمار تاكسي ها در تهران و وضعيت نظارت بركاركرد تاكسي ها چگونه است؟ اين گونه پاسخ مي دهد : «80هزار تاكسي شامل گردشي، خطي، ويژه فرودگاه راه آهن، تلفني و شركت خصوصي در شهر تهران وجود دارد. واحدهاي گشتي بازرسي سازمان از ساعت 6 صبح تا 9 شب در دو شيفت و نيز كلا در ايام هفته حتي روزهاي تعطيل بر فعاليت سرويس دهي تاكسي ها نظارت مي كنند.»
فرهنگ سازي دوجانبه استفاده از تاكسيمتر
معاون برنامه ريزي سازمان تاكسيراني، در پايان گفت وگو مان دو پيشنهاد دارد: شهروندان در ساعات كاهش ترافيك اقدام به سفر درون شهري كنند و ديگري لزوم فرهنگ سازي مناسب براي شهروندان و تاكسيرانان است.
وي دراين باره توضيح مي دهد: «پيشنهاد به شهروندان محترم اين است كه زمان سفر خود را طوري تنظيم كنند كه در ساعات غيراوج انجام شود. دراين صورت ضمن اين كه كرايه حمل و نقل كمتر مي پردازند، مدت سفرشان نيز كوتاه تر خواهد شد. مورد ديگر براي استفاده از تاكسيمتر دركليه تاكسي ها نيازمند آن هستيم كه فرهنگسازي مناسبي براي شهروندان و تاكسيرانان دراين زمينه انجام گيرد.» وي با تاكيد بر اين موضوع، مي افزايد: «به عنوان مثال در برنامه هاي صدا و سيما وقتي از تاكسي صحبت مي شود بايستي حتما تاكسيرانان به مسافران اطلاع دهند كه در تاكسي شان نرخ كرايه تاكسي براساس تاكسيمتر خواهد بود.»
تاكسيران به عبارت ديگر
يك كارشناس بازنشسته اقتصادي، مباحث و امور مرتبط چرخه كار و فرايند هاي حرفه رانندگي را مورد پژوهش قرار داده و لايه برداري مي كند.
«قاسمي» درباره موقعيت حرفه و چگونگي گذران خرج و دخل برخي از رانندگان تاكسي، نكاتي را مطرح مي كند. او مي گويد: «ميانگين يك شيفت كار راننده حدود 10 تا 12هزار تومان مي شود. او مجبور است بيشتر در خيابان هاي پرتردد و ترافيك، كيلومترها حركت كند. طبعا فشار روحي، پياپي ترمز و كلاژ و سوخت بيش از زمان روان بودن ترافيك مصرف مي كند. بيشتر رانندگان در خيابان هاي فرعي دنبال مسافر نمي گردند. يك تفاوت حركت در خيابان اصلي پرترافيك اين است كه تصادف كمتر صورت مي گيرد، برعكس در خيابان هاي فرعي وقوع تصادف زياد است. رانندگان حال چه با خودرو سنگين و چه با خودرو سبك در تمام فصول روح و فكرشان خسته است و دچار استرس هستند و همواره در معرض انواع آلودگي هاي هواي شهر تهران قرار دارند. اما راننده بايد درچنين وضعيتي هر روز 15-10 كيلومتر كار كند. فكر و ذكرش هزينه هاي بيمه، تعمير قطعات، سوخت، استهلاك خودرو و مخارج خانوادگي است.»
گزارش روز

 

(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14