بررسي علل تاريخي شكل گيري فرهنگ «تفاخر به مارك هاي خارجي»
تحقير مي كردند تا مسلط شوند

سيد مصطفي تقوي
درباره ي چگونگي استفاده از كالاهاي مصرفي، پيش از هر چيز يك اصول ثابتي در رفتار انسان ها وجود دارد. اين اصول تقريباً حالت فرازماني دارد و در هر دوره اي انسان ها در چهارچوب آنها عمل مي كنند. يكي از اين اصول ثابت، اين است كه انسان ها اگر احساس كنند كالايي از جهت كيفيت ساخت و نوع كاربرد قابل استفاده تر است و با سود و زيان و درآمد و خرج زندگي آنها تناسب بيشتري دارد، تمايل بيشتري به خريد آن كالا دارند. در حالي كه اين نوع رويكرد به مصرف يك مسأله است و «مرعوبيت فرهنگي» يك مسأله ي ديگر .
مرعوبيت فرهنگي مسأله اي است كه از دوره ي قاجار به بعد و به تبع شكست ايران در جنگ هاي ايران و روس اتفاق افتاد. تا پيش از آن همواره تعاملات تجاري و بازرگاني بين ايران و كشورهاي مختلف، از چين و هند تا آفريقا و اروپا وجود داشت. اگرچه در آن زمان معمولاً سطح توليد داخلي ما با سطح مصرف ما برابر بود و ما در كالاهاي مختلف خودكفا بوديم، اما در عين حال كالاهاي خارجي در ميان اقشار مرفه، رجال، حكام و فرمانروايان كشور براي استفاده يا هديه دادن به ديگران كاربرد داشت. در آن زمان ها نوع نگاه به كالاي خارجي هرگز نگاهي توأم با خودباختگي يا حقارت نبود، بلكه صرفاً كالاي خارجي به عنوان يك تنوع، كار ظريف و كار هنري متفاوت از محصولات داخلي، با مطلوبيت هايي براي برخي اقشار خاص جامعه نيز همراه بود. همان گونه بخش عمده ي انگيزه ي مصرف كنندگان كالاي خارجي در زمان كنوني نيز همين انگيزه است. همين نگاه البته درباره ي خريد كالاهاي ظريف، هنري و با كيفيت داخلي هم وجود داشت و دارد. يعني ما در بين كالاهاي باكيفيت وطني هم دنبال آن كالايي مي گرديم كه مي توانيم با هزينه اي كمتر و با شرايط مناسب تر و بهره وري بيشتر خريداري كنيم .
بنابراين در شرايط برابر، بين كشورها و در طول تاريخ، ملت ها همواره از كالاهاي ساخت يكديگر استفاده مي كردند و مسأله ي مرعوبيت فرهنگي نيز در اين بين وجود نداشت، اما با شكست ايران در جنگ هاي ايران و روس كه علي رغم انگيزه ي بالا براي پيروزي بر دشمن، به دليل عدم توازن در تجهيزات و سلاح هاي جنگي اتفاق افتاد، روندي جديد در نگاه مردم و حاكمان به كشورهاي صاحب فناوري پديد آمد. از اين به بعد بود كه تدريجاً نوعي خودباختگي و مرعوبيت فرهنگي در برابر توليدات خارجي آغاز شد و اين مسأله اي بود كه هرگز در دوران صفويه يا افشاريه و زنديه وجود نداشت .
نظريه ي ابن خلدون درباره تشبه به بيگانگان
پس از آن شكست هاي نظامي، ما به تدريج با ديگر قدرت هاي اروپايي نيز مواجه شديم و به نوعي در چنبره ي تعامل قدرت هاي سياسي بين المللي قرار گرفتيم. در آن هنگام كه ما به لحاظ توان اقتصادي و سياسي در شرايط برابر و مطلوب براي رويارويي با اين قدرت ها نبوديم، همان وقتي بود كه چهره ي اروپا در قالب علم و صنعت و تكنولوژي با اهداف استعماري رخ مي نمود و با همين چهره بر كشور ما مسلط مي شد. از پي اين سلطه ي سياسي و اقتصادي نيز سلطه ي فرهنگي روزبه روز بيشتر شد. تا جايي كه مردم ما احساس مي كردند اگر آنها امروز در صنعت و فناوري رشد كرده اند، شايد كالاهاي آنها هم مرغوب تر است. لذا مردم ما تدريجاً جذب كالاهاي ساخت آنها شدند و نسبت به استفاده از كالاهاي ساخت داخل احساس ترديد پيدا كردند. پس اين مرعوبيت از وقتي اتفاق افتاد كه ما رابطه اي نابرابر با اروپا پيدا كرديم. اروپا با سلاح سلطه و استعمار بر ما مسلط شد و آن گاه ما در استفاده از كالاهاي ساخت او گرفتار نوعي خودباختگي شديم و آن كالاها را بر كالاهاي خود ترجيح داديم .
ابن خلدون كه از متفكران برجسته ي مسلمان است، به مسأله ي مرعوبيت فرهنگي و تشبه جستن به الگوهاي بيگانگان پرداخته است. او اين موضوع را در قالب «رابطه ي قوم غالب و قوم مغلوب» تحليل كرده است. اين اصطلاح در دنياي معاصر ما همان اصطلاح »رابطه ي قدرت هاي سلطه گر با قدرت هاي زيرسلطه« است. ابن خلدون مي گويد: از آن جا كه در نهاد انسان همواره اعتقاد به كمال و برتري قوم غالب وجود دارد، بنابراين ملت زير سلطه يا شكست خورده همواره قوم غالب را برتر مي پندارد. در اين شرايط برخي افراد قوم مغلوب گمان مي كنند كه برتري قوم غالب به خاطر ارزش ها، باورها و آداب و رسوم ايشان است و به سبب اين فكر، كمتر به عامل اصلي غلبه و تسلط آنها بر خود، يعني كار و كوشش و دلاوري و قدرت آنها توجه مي كنند. بنابراين مي پندارند همين شكل و شمايل و آداب و هنر و رسوم و پوشاك و خوراك قوم غالب است كه آنها را به اين غلبه رسانده است. ابن خلدون مي گويد: به خاطر همين اعتقاد است كه قوم مغلوب در اكتساب كليه ي آداب و شئون قوم غالب مي كوشد و سعي مي كند كه در همه ي اين موارد به قوم غالب تشبه بجويد. او مي گويد قوم مغلوب كه مرعوب آداب و رسوم و فرهنگ قوم غالب شده است، گمان مي كند كه قوم غالب در پرتو عادات و رسوم و شيوه ي زندگي به اين برتري رسيده است و به همين علت در نوع لباس، مركوب، سلاح و در چگونگي پوشش و شكل و رنگ آن همواره از قوم غالب پيروي مي كند و بلكه در همه ي آداب و شئون زندگي به آن قوم تشبه مي جويد .
تحقير مي كردند تا مسلط شوند
نكته اي كه ما بايد به آن توجه داشته باشيم، اين است كه سه ركن سياست، فرهنگ و اقتصاد در چرخش زندگي بشر رابطه اي متقابل دارند. يعني جامعه اي متوازن است كه فرهنگ، سياست و اقتصاد آن با هم رابطه اي متوازن داشته باشند. هرگاه يكي از اين ها دستخوش تغيير شود، خودبه خود دو عنصر ديگر نيز به گونه اي با اين عنصر به چالش كشيده مي شوند تا دوباره به توازن برسند و جامعه بتواند رفتار متناسب و متوازني بروز دهد. كشور ما در دوره هاي پيش از استعمار در هر سطحي از رشد تاريخي، اجتماعي و اقتصادي كه بود، اما مجموعاً عرصه هاي سياسي و اقتصادي و فرهنگي متوازني داشت. بنابراين هيچ گونه بحران هويتي يا احساس حقارت و مرعوبيتي هم وجود نداشت .
با ورود استعمار به ايران اين موازنه بر هم خورد و اين تغييرات سياسي و اقتصادي و فرهنگي، كشور را با چالش مواجه كرد. اما هدف استعمار از ورود به ايران و ايجاد اين چالش ها چه بود؟ نظام سرمايه داري اروپا به دنبال بازار مصرف براي فروش توليدات انبوه خود بود. در واقع وقتي مي خواست توليدات انبوهش را به ديگر كشورهاي زير سلطه ي خود منتقل كند، بايد شرايط و مقدماتي را فراهم مي كرد. اين شرايط و مقدمات چه بود؟ اول بايد بتواند نظام سياسي آن كشورها را با خودش همراه و همسو كند؛ همان كاري كه در دوره ي قاجار انجام دادند و بعد از آن نيز با بر سر كار آوردن حكومت پهلوي ادامه دادند .
دوم اين كه آنها بايد نظام ارزش ها و باورهاي يك جامعه را دگرگون و متناسب با ارزش هاي خود مي كردند تا آن جامعه براي آنها و توليداتشان ارزش قائل مي شد و در ذهنش اين توليدات نسبت به توليدات خودش رجحان پيدا مي كرد.اين است كه قدم بعدي استعمار، استفاده از مستشاران بود؛ چه در قالب جهانگرد و ديپلمات و چه در كسوت مستشار فرهنگي و ميسيونر هاي مذهبي. همه ي اين ها اصولاً كارشان اين بود كه بستر فرهنگي را براي مصرف كالاي خارجي در جامعه ايجاد كنند و با تحقير كردن يك جامعه و نظام ارزش ها و باورها و اعتقادات آن،به طور كلي شيوه ي معيشت و زيرساخت هاي زندگي در آن را زير سؤال ببرند. در چنين فضايي بود كه مي توانستند سليقه ها را به سمت استفاده از كالاي خارجي سوق دهند .
كشمكش اسلام سياسي و تفكر غربي
اصولاً نظام سلطه و استعمار در طول تاريخ هميشه درصدد بوده تا با نفوذ در دولتمردان، مستشاران، ديپلمات ها و ميسيونرها، اهداف خود را در بسترسازي اقدامات سلطه گرانه اش محقق كند. همچنان كه وقتي كشور ما از نظر صنعتي از كشورهاي اروپايي عقب افتاد، برخي از افراد در پاسخ به اين پرسش كه چه بايد كرد تا ايران ما دوباره به آن شأن تاريخي و تمدني خودش بازگردد، تحت تأثير افكار غربي پيشنهاد مي دادند كه ما بايد از هر آن چه كه خود داريم، دست بكشيم و نسخه ي بدون دخل و تصرف غرب را براي توسعه ي كشورمان به كار بگيريم. بنابراين به طور طبيعي برخي افراد داخل كشور هم تحت تأثير سلطه ي قدرت استعماري غرب به اين گفته و فكر اعتقاد پيدا مي كردند و آن را راه سعادت و نجات كشور مي دانستند .
از اين رو نفوذ و رسوخ به درون نظام آموزشي و فرهنگي و دانشگاه هاي كشورهاي تحت سلطه با هدف تربيت عناصر غربگرا و بسط افكار غربي در عرصه هاي فكري، فرهنگي و آموزشي، همچنين نفوذ به عرصه هاي نشريات، مطبوعات و كتاب و امور اجرايي و مديريتي كشور، از اهداف اصلي نظام سلطه بوده است. آنها سعي مي كنند تا در اين صحنه ها به عنوان مروج نظام ارزشي قدرت برتر ايفاي نقش كنند؛ اتفاقي كه باعث شد كشور ما طي بيش از 150 سال درگير كشمكش بين اسلام سياسي و تهاجم فرهنگي غرب براي ورود و ا عمال سلطه ي اقتصادي و فرهنگي باشد .
از اوايل دوره ي قاجاريه يك رويارويي بين قدرت استعماري غرب و اسلام سياسي در ايران شكل گرفته است. در اين رويارويي عده اي بر طبل خودباختگي و ترجيح غرب و فرآورده هاي آن كوبيده اند و عده اي بر شعار بازگشت به خويش و تكيه بر خود و تزكيه و كارآمدسازي و روزآمدسازي عناصر فرهنگي و اقتصادي و سياسي تأكيد كرده اند. بالاخره هم ديدگاه اسلام سياسي كه در واقع ديدگاه مراجع و علماي ديني و بدنه ي مسلمان جامعه ي ايراني بوده، توانست در برابر بيش از 150 سال هجمه ي سياسي و فرهنگي و اقتصادي ديدگاه غربي كه مورد حمايت شاهان مستأصل و وابسته و قدرت هاي خارجي بود، مقاومت كند و با رهبري مراجع ديني و با پشتوانه ي حمايتي ملت مسلمان ايران در موضوعات گوناگوني مانند قرارداد رويتر، واقعه ي رژي و نهضت مشروطه ديدگاه غربي را شكست دهد .
اصولاً تكنيك اقتصادي غرب براي به زانو درآوردن كشور ما اين بوده است كه كالاهاي خود را با كيفيتي بهتر و قيمتي مناسب تر به جامعه ي ما عرضه كنند و حتي به دولت ها فشار بياورند كه اين كالاها را از عوارض گمركي معاف كنند تا راحت تر و ارزان تر به فروش برود. متقابلاً نيز در 150 سال اخير بخش مهمي از كاركرد علماي ديني كشور ما همانا رهبري جامعه ي اسلامي براي رهايي از سلطه ي غرب بوده است. در اين مدت علماي شيعه همواره كوشيده اند كه غير از عرصه ي سياسي، با سلطه و نفوذ فرهنگي و اقتصادي بيگانگان نيز مبارزه كنند. مثلاً علماي اصفهان و شيراز و ديگر شهرهاي مهم كشور با ايجاد تعاوني ها يا مؤسسات اقتصادي اسلامي و صدور فتوا براي تحريم خريد كالاهاي خارجي، به رويارويي فرهنگي و تمدني با سلطه ي غرب پرداختند .
منبع : پايگاه اطلاع رساني رهبر معظم انقلاب اسلامي
 

گزارشي از روند روزافزون اقتدار دفاعي ايران؛
مروري بر تحول موشك هاي ايراني

رهبر معظم انقلاب سه شنبه گذشته در جمع فرماندهان ارتش و دست اندركاران نمايشگاه دستاوردهاي ارتش بر اين نكته تاكيد كردند كه «نيروهاي مسلح بايد به قابليت هايي برسند كه هيچ كس نتواند حصار مستحكم كشور و ملت عزيز ايران را مورد تعرض قرار دهند.» نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي از روزهاي نخست پيروزي انقلاب اسلامي در اين مسير و در جهت رشد و شكوفايي گام برداشته و مسير استقلال از قدرت ها را در صنعت دفاعي كشور طي مي كنند ، در اين راستا سايت خبري تحليلي مشرق در آستانه هفته دفاع مقدس گزارشي از روند اقتدار دفاعي ايران در بخش موشكي منتشر كرده است كه با هم اين گزارش را مرور مي كنيم .
همه ساله در سالروز آغاز دفاع مقدس نيروهاي مسلح كشورمان طي مراسم رژه در مرقد مطهر امام خميني(ره) به نمايش نيروها و تجهيزات خود مي پردازند.
به طور معمول برخي تجهيزات قبلا معرفي شده و در رژه در معرض ديد عموم خبرنگاران داخلي و خارجي قرار مي گيرد، بعضي از آنها براي اولين بار در اين رژه ها معرفي شده و به نمايش در مي آيد و البته تعداد اندكي هم بدون هيچ گونه معرفي خاصي فقط از مقابل جايگاه عبور كرده مانند پهپادي كه در چند رژه اخير در كنار پهپاد سفره ماهي نمايش داده مي شود.
هر چند اين گونه اتفاقات بيشتر در تهران مي افتد اما گاهي در رژه هاي شهرهاي ديگر هم تسليحات بسيار مهم به نمايش در مي آيد مانند موشك خليج فارس كه در اولين نمايش عمومي، همزمان با رژه تهران در بوشهر نيز حضور داشت ويا برخي مواقع هم موشك هاي مهمي پيش از آنكه در تهران ديده شوند مدتها در رژه شهرهاي ديگر حضور داشته اند مانند موشك هاي هوا به سطح روسي مربوط به هواپيماي بمب افكن تاكتيكي سوخو-24 از جمله موشك ضد رادار خا-58. حضور پرتعداد ادوات توليد شده در رژه شهرستان ها هم از نكات قابل توجه و تأييد كننده كاربردي شدن آن تجهيزات در سراسر كشور است.
لازم به ذكر است در رژه روز ارتش در 29 فروردين و رژه نيروهاي مسلح در 31 شهريور هر سال، هم تجهيزاتي كه به مرحله نمونه سازي رسيده و هم تجهيزاتي كه توليد انبوه شده اند در معرض ديد قرار داده مي شوند.
گفتني است بسياري از تجهيزات كه در اينجا به آنها چندان اشاره اي نكرده ايم، پاي ثابت رژه ها هستند مانند موشك هاي هوا به هواي كوتاه برد و ميانبرد، و برخي از انواع موشك هاي هوا به سطح و انواع راكت هاي شليك شونده از پرتابگرهاي چند لوله اي.
سال 1385
از ويژگي هاي شاخص سامانه هاي راكتي و موشكي حاضر در آن سال، تنوع بالاي سامانه هاي به نمايش درآمده نسبت بود. 25 نوع سامانه راكتي و موشكي شامل همه انواع سطح به هوا، هوا به سطح، هوا به هوا و سطح به سطح بود. موشك هاي دوش پرتاب سهند3 با برد كوتاه، سامانه هاي ميانبرد هاوك با برد 40 كيلومتر، سام-6 با برد 25 كيومتر، اچ-كيو-2 با برد 34 كيلومتر اما سقف پروازي هدف بيش از 20هزار متر و موشك دوربرد پدافند هوايي اس-200 با برد بيش از 150 كيلومتر و سقف پروازي هدف بيش از 35هزار متر از جمله تجهيزات دفاع هوايي موشكي اين رژه بودند.
از ديگر موشك هاي به نمايش درآمده در اين روز بايد به انواع
شهاب-1، 2 و 3 و تندر69 اشاره نمود كه در كنار راكت هاي زلزال-1، نازعات-6 و 10 و راكت انداز 4 لوله اي فجر-5 سطوح بسيار بالايي از قابليت هاي سطح به سطح نيروهاي مسلح كشورمان را ارائه نمودند.
موشك هاي سوخت مايع شهاب ايران با تلاش هاي بومي بر اساس موشك هاي بالستيك اسكاد روسي توسعه يافتند و به مرور و با بلوغ فناوري هاي موشكي در كشور، مولد انواع جديدتر، با ابتكارات و طراحي هاي بومي شده بودند در حالي كه در آن سال كسي از وجود نمونه هاي جديد با توانمندي هاي بالاتر كه در سال هاي بعد رونمايي شدند خبر نداشت.
در اين رژه موشك هاي سطح به سطح ضدكشتي نيروهاي دريايي كشورمان نيز حضور داشتند اما آنچه امروز جالب به نظر مي رسد اعلام نمايش موشك سطح به هواي فجر در زمره تجهيزات دريايي در رژه سال 1385 است، موشكي كه نوع بهسازي شده آن با نام محراب در آخرين رزمايش نيروي دريايي ارتش آزمايش شد. البته چند سالي است جاي اين موشك در رژه تهران خالي است و بعضاً در رژه بوشهر حضور داشته است.
سال 1386
در رژه سال 1386، در كنار خانواده موشك هاي شهاب، يك نمونه از بالستيك هاي جديد كشور با نام قدر-1 حضور پيدا كرد، موشكي با سوخت مايع كه دست كم 500 كيلومتر برد بيشتر نسبت به نمونه پايه موشك شهاب-3 داشت و در نتيجه از مناطق مركز كشور نيز قادر به هدف قرار دادن نقاط مهم سرزمين هاي اشغال شده توسط رژيم صهيونيستي بود.
اين موشك يك تفاوت مهم با شهاب-3 هاي اوليه داشت و آن هم شكل متفاوت سرجنگي آن بود . البته بيشتر بودن طول بدنه و بخش سرجنگي از ديگر تفاوت هاي قدر-1 با شهاب-3 بود در حالي كه هر دو از پرتابگر مشابهي استفاده مي كردند.
يكي از دستاوردهاي مهمي كه در اين سال براي اولين بار به نمايش در آمد بمب هوشمند و 2000 پوندي(907 كيلوگرمي) قاصد است كه با برد دور ايستايي دست كم 30 كيلومتر، در اوائل شهريور ماه همان سال با حضور وزير دفاع وقت رونمايي شده بود.
همچنين موشك دوش پرتاب سطح به هواي ميثاق-2 نيز كه قابليت هاي بيشتري نسبت به نمونه هاي قبلي داشت در اختيار نيروهاي مسلح ديده شد. اغلب سامانه هاي موشكي به نمايش در آمده در سال 85 در اين رژه نيز حضور داشتند.
سال 1387
تنوع راكت هاي سطح به سطح در اين رژه با حضور نمونه هاي جديدتر زلزال بيشتر شد كه برد نمونه آخر آن به بيش از 200 كيلومتر رسيده بود.
نمونه هاي موشك هوا به سطح و سطح به سطح ضد كشتي كوتاه برد كوثر، نصر-1 و دوربرد نور و اژدر والفجر-2 در اين رژه حضور داشتند. راكت فجر-3 با برد 45 كيلومتر و پرتابگر 8 لوله اي و فجر-5 با برد 75 كيلومتر به همراه موشك سطح به هواي دوش پرتاب ميثاق، و موشك هاي ضد زره توفان و بالستيك هاي شهاب هاي 1 و 2 و 3 و قدر-1 نيز از شركت كنندگان راكتي و موشكي اين رژه بودند كه يكي ديگر از پرتنوع ترين رژه هاي موشكي سال هاي گذشته را شكل داد.
در اين سال به طور رسمي از اجراي بهسازي هاي مهمي روي سامانه دفاع هوايي موشكي دوربرد اس-200 سخن به ميان آمد و موشك بهينه شده آن نيز در مراسم حضور داشت.
يكي از موشك هاي جالب كه در اين رژه به نمايش درآمد، نمونه اي از شهاب-3 با شكل متفاوتي از سرجنگي بود كه در گزارشي به بررسي آن پرداخته ايم.
سال 1388
دو سامانه موشكي مهم كه براي اولين بار در اين رژه در معرض ديد خبرنگاران داخلي و خارجي قرار گرفت، يكي موشك بالستيك دوربرد سجيل ساخت ايران و ديگر سامانه دفاع هوايي كوتاه برد تور-ام-روسي بود.
سامانه تور-ام-1 به عنوان يكي از آخرين لايه هاي دفاع هوايي در هر منطقه و تا حدود بسيار زيادي به طور مستقل عمل مي كند. هر خودروي پرتابگر در اين سامانه خود مجهز به رادارهاي جست و جو و ردگيري و سامانه كنترل آتش بوده و توانايي شناسايي 48 هدف و درگيري با 2 هدف را تا برد 12 كيلومتر و سقف پرواز هدف تا 6هزار متر دارد كه البته در ايران و بدست متخصصان داخلي اين محدوديت تا حدود 10هزار و پانصد متر مرتفع شده است.
اما موشك دو مرحله اي و سوخت جامد سجيل با برد 2هزار كيلومتر به عنوان يكي از شاخص ترين دستاوردهاي بومي در حوزه موشكي توجه بسياري از كارشناسان موشكي دنيا را به خود جلب كرد. وجود سوخت جامد با فناوري هاي خاص خود، استفاده از دو مرحله براي جدا شدن بخشي از بدنه كه از سوخت خالي شده براي سبك تر شدن و فناوري هاي لازم براي اجراي ايمن و مطمئن فرايند جدايش دو مرحله، سامانه هاي هدايت و كنترل(راهبري) مراحل اول و دوم در كنار استفاده از سرجنگي مشابه موشك هاي دوربرد قدر، از مهمترين شاخصه هاي موشك سجيل بود كه هر يك چالش فناورانه مهمي محسوب مي شود.
اين موشك كه طول آن از نمونه هاي قبلي بالستيك هاي ايراني كمي بيشتر است از پرتابگري متفاوت نسبت به نمونه هاي سوخت مايع استفاده مي كند.
سال 1389
رژه اين سال يكي از پربار ترين رژه ها از نظر نمايش پروژه ها و محصولات جديد دفاعي كشور در حوزه موشكي بود به طوري كه بالغ بر 4 دستاورد جديد مشاهده شد.
موشك دورايستاي قاصد-3 با هدفگيري الكترواپتيكي در فاز نهايي پرواز و برد بيش از 100 كيلومتر، موشك هاي ضد كشتي سي-801 و سي-802 به ترتيب با برد هاي بيش از 40 و 120 تحت پروژه قائم، سامانه سطح به هواي كوتاه برد اف-ام-80 با برد 8 تا 11 كيلومتر كه پس از بهسازي و تجهيز به ادوات پيشرفته الكترواپتيكي مجدداً وارد خدمت شده، سامانه كوتاه برد دفاع هوايي راپيير به همراه رادار جداگانه كه قابليت درگيري مؤثري به آن مي دهد، سامانه دفاع هوايي موشكي مرصاد با موشك شاهين و از همه جالب تر موشك بالستيك ميان برد قيام بود.
موشك سوخت مايع قيام با برد 800 كيلومتر جزء آخرين دستاورهاي موشكي كشور بود كه كمي پس از معرفي در اين رژه نمايش داده شد. اين موشك با بهره گيري از فناوري و روش هاي جديد و دقيق هدايت و كنترل براي ايجاد پايداري بي نياز از بالك شده و در نتيجه سطح بدنه آن فاقد بالك هايي است كه در همه موشك هاي قبلي ايراني حتي سجيل ديده مي شد. اين مسئله صرف نظر از كاهش نسبي وزن، موجب كمتر شدن سطح مقطع راداري موشك شده و ذخيره و انبارداري آن از بابت حجم مورد نياز را هم كاهش داده و براي پرتاب احتمالي از سيلو نيز به فضاي كمتري احتياج دارد.
قيام-1 با وجود 300 كيلومتر برد بيشتر نسبت به موشك ميان برد شهاب-2، تنها 2 كيلومتر بيشتر از آن اوج مي گيرد كه اين مسئله به بسياري از سامانه هاي ضد موشكي دشمن براي انهدام آن فرصت بيشتري نمي دهد. به علاوه اين موشك با وجود طول بيشتر، تنها 100 كيلوگرم سنگين تر از شهاب-2 است كه نشان دهنده بهره گيري از فناوري ها و مواد جديد در ساخت اجزاي آن است. با در نظر گرفتن مجموع ويژگي هاي قيام-1، آن را حاصل 25 سال فعاليت موشكي كشور مي دانند.
در اين سال ركورد حضور موشك هاي بالستيك در رژه ها شكسته شد و 20 فروند از انواع مختلف شهاب و قدر و سجيل به نمايش در آمدند.
موشك ضد كشتي رعد كه نوع توسعه يافته از موشك هاي ضد كشتي كرم ابريشم توسط متخصصان داخلي است براي شركت در اين رژه در نظر گرفته شده بود. از تفاوت هاي اين موشك با نمونه هاي اوليه، تجهيز به موتور اصلي جت به جاي موتور راكتي براي رسيدن به بردهاي بيشتر و در حدود 300 كيلومتر است.
سال 1390
رژه سال گذشته نيروهاي مسلح در مرقد امام، نيز با حضور پررنگ تجهيزات موشكي در حوزه هاي مختلف و ركورد شكني مجدد بالستيك ها برگزار شد. 20 فروند پرتابگر موشك هاي ضد زره توسن با برد بيش از 4هزار متر كه بر روي خودروهاي تاكتيكي سفير نصب شده بودند، نزديك به 25 فروند موشك دوش پرتاب كه توسط موتور سواران و واحدهاي خودرويي حمل مي شد، 14 فروند موشك بالستيك از انواع شهاب و قدر و سجيل و قيام، 7 فروند فاتح-110 و خليج فارس، سه نمونه از كروزهاي دريايي و 7 نوع سامانه دفاع هوايي موشكي از جمله مهمترين تجهيزات موشكي حاضر در مراسم اين سال بودند.
موشك كروز دريايي دوربرد صاعقه با برد بيش از 300 كيلومتر بر روي پرتابگر مخصوص خود، سكوي پرتاب سه فروندي قارعه كه به نظر حامل موشك هاي ميانبرد نصر يا ظفر بود، سامانه خوداتكاي ولايت كه حامل موشك هاي نور يا قادر است، سامانه هاي دفاع هوايي كوتاه برد راپيير، اف-ام-80، ميانبرد هاوك، دوربرد اس-200 در غالب يك يا دو پرتابگر، و همچنين سامانه هاي تور-ام-1 و سام-6 و صياد-1 هر يك با سه پرتابگر در معرض ديد قرار گرفتند.
پرتابگر 3 فروندي خليج فارس؛ پرتابگرهاي تكي فاتح-110 در زمينه تصوير ديده مي شود
موشك هاي فاتح-110 كه برخي آن را شبه بالستيك مي نامند به صورت 4 پرتابگر تك فروندي كه دو تاي آن فاقد اتاقك خدمه زير ريل موشك بود، يك پرتابگر سه فروندي موشك ضد كشتي خليج فارس كه نمونه دريايي فاتح-110 محسوب مي شود، 4 موشك ميانبرد شهاب-2 و سه فروند قيام-1، 4 موشك دوربرد قدر-اف كه براي اولين بار به نمايش در مي آمد و سه فروند سجيل هم 21 موشك بالستيك حاضر در اين رژه بودند.
راكت هاي زلزال نيز با پرتابگر سه فروندي مشابه موشك خليج فارس در اين رژه حضور يافتند كه البته قبلاً در رزمايش پيامبر اعظم ديده شده بود. با توجه به مصاحبه خبري روز گذشته فرمانده كل سپاه و اشاره به خطاي كمتر از 50 متري زلزال و برد 300 كيلومتري آن، مي توان علت حضور پر رنگ زلزال در رژه هاي اخير و رزمايش پيامبر اعظم در سال 90 را بهتر درك نمود.
انواع تسليحات هواپرتاب نيروي هوايي ارتش نيز مانند رژه 29 فرودين 90 با رنگ آميزي جديد كه آنها را عملياتي تر نشان مي داد در رژه حاضر شده بودند. از آن جمله بايد به بمب 2000 پوندي قدر، بمب هوشمند اپتيكي قاصد، موشك قاصد-3، موشك و بمب هدايت ليزري ستار محصول پروژه عصر-67 اشاره كرد.
يكي از نكات مهم در رژه سال گذشته، حضور موشك خليج فارس در رژه شهر بوشهر است كه نشان دهنده اهميت اين سلاح براي نيروهاي مسلح كشور و از طرفي مستقر بودن آن در مناطق عملياتي مربوط به خود است.
همچنين در اين رژه ماكت هايي از برخي تجهيزات موشكي بزرگ به نمايش در آمد كه به نظر مي رسد براي عمليات هاي فريب و در پايگاه هاي موشكي غيرواقعي به كار مي رود.
تسليحات ساخت داخل كه همگي با رويكرد ايجاد بازدارندگي براي پيشگيري از حماقت دشمنان تا حد امكان و پاسخ كوبنده و مؤثر براي پشيمان كردن وي در صورت بروز يك درگيري ساخته شده اند بعضي بر مبناي نمونه هاي خارجي و برخي با تكيه بر طراحي بومي ساخته شده اند اما همه آنها به علاوه نمونه هايي كه مستقيماً از خارج خريداري شده اند در طي دوران خدمت خود در برنامه هاي مختلف بازسازي و بهسازي شده اند و امروزه متخصصان كشورمان به تمام زواياي عملكردي آنها آشنايي و حتي احاطه دارند.