آيا نمايشگاه هاي فصلي پاسخگوي مايحتاج عمومي مردم هست؟ (بخش دوم)
رضايت مردم، كاركرد اصلي نمايشگاه فصلي
برپايي نمايشگاه هاي فصلي در سراسر
كشور همواره اين فرصت را براي توليدكننده و مصرف كننده به وجود مي آورد كه هر دو
طرف بدون واسطه و دلال بازي بتوانند در يك زمان و مكان خاص و بدون كمترين نگراني از
اينكه شايد تقلبي در عرضه كالاها صورت گرفته باشد يا كيفيت اجناس ارائه شده خيلي
مرغوب و ازنظر قيمتي مقرون به صرفه نباشد، بتوانند مايحتاج ضروري فصل خود را تهيه
نمايند.
به زعم اكثر بازديدكنندگان در نمايشگاه هاي مختلف شهر تهران، قيمت كالاهاي عرضه شده
در نمايشگاه هاي پاييزه اولاً خيلي با قيمت بازار تفاوتي ندارد، ضمن اينكه كيفيت
برخي اقلام مثل برنج، گردو و بخشي از پوشاك و كيف و كفش زياد تعريفي نيست.
به عنوان نمونه آقاي كرمي كه مشغول خريد مغز گردو با قيمت 12هزار و 500تومان مي
باشد معتقد است، «اين گردو محصول پارسال است و بوي كهنگي مي دهد و چربي زيادي
ندارد.»
يا شهروند ديگري مي گويد: «برنج ايراني را با برنج نيم دانه و هندي مخلوط مي كنند و
به قيمت كيلويي 2هزار و 500تومان به ما غالب مي كنند!»
البته اين فقط يك روي سكه است و فروشندگان هم نقطه نظرات خاص خود را دارند و
مسئولان ناظر هم در اين خصوص پاسخگو هستند تا در اين ميان كسي متضرر نشود، نه توليد
كننده، نه فروشنده و نه خريدار.
كاركردهاي نمايشگاه فصلي
نمايشگاه هاي فصلي چندين كاركرد اصلي دارند كه مهم ترين آن عرضه محصولات جديدي است
كه توليدكنندگان ترجيح مي دهند درجايي كه اكثراً با تنوع مصرف كننده روبه رو هستند
و مصرف كنندگان بيشتري به آنجا مراجعه مي كنند و اقبال عمومي بيشتري براي كالاها
وجود دارد، محصولات خود را عرضه نمايند.
دكتر مجيد كاشاني، استاد دانشگاه و جامعه شناس در گفت وگو با گزارشگر كيهان با بيان
اين نكته كه هدف اصلي برپايي نمايشگاه هاي فصلي، ماهانه و سالانه آشنايي با محصولات
جديد است، خاطرنشان مي كند: «در تمام دنيا اين مسئله رواج دارد و خيلي از مردم
كشورهاي پيشرفته حتي براي برپايي چنين نمايشگاه هايي روزشماري مي كنند و منتظرند
اين نمايشگاه هاي سالانه و دو سالانه برگزار شود تا آنها با محصولات جديد آشنا شوند
يا احياناً توليدكنندگان هم انتظار برپايي نمايشگاه ها را مي كشند تا بتوانند
محصولات جديد خود را عرضه كنند.»
اما متأسفانه ظاهراً اين موضوع خيلي در نمايشگاه هاي فصلي كه در كشور برگزار مي
شود، رعايت نمي گردد. چون اكثر بازديدكنندگان از قديمي بودن اجناس و كيفيت پايين
كالاها گله دارند و اين نمايشگاه ها را صرفاً محلي براي عرضه محصولات بنجل و درجه 2
و 3 مي دانند.
دكتر كاشاني در ادامه صحبت هاي خود تأكيد مي كند: «نمايشگاه هاي فصلي در دنيا
آنچنان با شور و اشتياق از سوي مردم و مصرف كنندگان، توليدكنندگان و سياست گذاران و
سنديكاهاي بزرگ و اتحاديه ها انجام مي شود كه اين نمايشگاه ها خود به عنوان يك
ساختار يا يك سازمان بين المللي رسمي يا شبه سازمان در دنيا شناخته شدند، مثل
نمايشگاه عرضه اتومبيل، لوازم صوتي- تصويري و...»
اين جامعه شناس مي گويد: «اين نمايشگاه هاي فصلي كه با هدف توليد محصولات جديد برپا
مي شود، معمولاً در يك رشته خاص مطرح مي شود و حقوق مصرف كننده و توليدكننده را
همزمان تأمين مي كند.»
قيمت ها با مغازه خيلي تفاوت ندارد
به نمايشگاه پاييزه پارك ارم كه بزرگ ترين نمايشگاه مركزي عرضه محصولات و مايحتاج
عمومي مردم است، مي رويم تا از نزديك با فروشندگان و مردم گفت وگويي داشته باشيم و
نقطه نظر آنها را درمورد اجناس ارائه شده و چند و چون كيفيت و قيمت كالاها جويا
شويم.
خانم معدني پور كه به همراه فرزند خود از هشتگرد به پارك ارم و محل برپايي نمايشگاه
آمده است مي گويد: «به نظرم قيمت ها با بيرون هيچ تفاوتي ندارد، اما همين كه در اين
مكان مي توانم همزمان تمام وسايل مدرسه فرزندم را تهيه كنم خيلي خوب است. ضمناً
مقداري گوشت هم مي خرم.»
به او مي گويم، گوشت گوسفند در اين نمايشگاه كيلويي چند است؟ مي گويد: «گوشت
گوسفندي بدون دمبه را كيلويي 16هزار تومان و ران گوساله را 15هزار و 500تومان مي
فروشند، البته هنوز خريد نكرده ام، اين قيمت ها را روي تابلويي كه از سوي تعزيرات و
مسئولان نمايشگاه ها نوشته اند، ديدم. مطمئناً اين بخش از نمايشگاه خيلي خوب است.»
جنس ها 100تومان گران تر از مغازه است!
خانم فخرايي كه خودرا كارمند دانشگاه معرفي مي كند و از كرج براي خريد به اين مركز
آمده است در پاسخ به اين سؤال كه آيا قيمت اجناس شما را راضي مي كند يا خير اين طور
توضيح مي دهد: «متأسفانه قيمت موادغذايي 100تا 200 تومان از بيرون گران تر است،
درحالي كه بايد در اينجا اجناس ارزان تر از مغازه باشد.»
به او مي گويم: مثلا قيمت كدام كالا از بيرون گران تر است، مي گويد: «رب گوجه فرنگي
را در نمايشگاه 100تومان از مغازه گران تر مي فروشند.»
ولي همچنين از اينكه مسئولان محلي براي استراحت و نشستن مردم و بازديدكنندگان در
فضاي بيرون غرفه ها مكاني در نظر نگرفته اند خيلي گله مند است و اضافه مي كند:
«متاسفانه در اين نمايشگاه آبسردكن وجود ندارد و ما بايد يك بطري كوچك آب معدني را
كه از مغازه 300 تومان مي خريم، در اينجا به قيمت 1000تومان خريداري كنيم.»
با يك مصرف كننده و مشتري ديگري كه خود را بازنشسته شهرداري معرفي مي كند و با
همسرش مشغول خريد برنج از غرفه مخصوصي هستند گفت وگوي كوتاهي مي كنم. مي گويد: «به
اين نمايشگاه آمديم چون فكر مي كرديم قيمت ها با بيرون خيلي تفاوت دارد، در حالي كه
عملا مي بينيم اين نرخها خيلي فرقي ندارد، ضمن اينكه برخي محصولات مرغوب نيست. مثلا
اين برنجها را به نظرم از چند نوع مختلف با هم مخلوط مي كنند و به جاي برنج درجه يك
مي فروشند.» در مجموع اگر هزينه آمد و رفت و زمان از دست رفته را محاسبه كنيد در
عمل مي بينيد برپايي اين نمايشگاه ها خيلي به نفع مردم نيست. ولي نبايد تلاش
مسئولان را ناديده گرفت. همسر اين آقا اضافه مي كند: «مهم ترين فايده اي كه اين
نمايشگاه ها دارد اين است كه مي توانيم اجناس مختلف مثل مواد غذايي، پوشاك و وسايل
مدرسه بچه ها را يك جا و در يك مكان خريداري كنيم.»
كالاهايي با پلمب شوراي اصناف و تعزيرات
با آقاي مهدي عبداللهي كه فروشنده يكي از غرفه هاي بزرگ برنج فروشي است و هر ساله
در نمايشگاه شركت مي كند، در مورد نقطه نظرات مردم و كيفيت برنجهاي ارائه شده در
نمايشگاه گفت وگو مي كنم. او در توضيحاتي مي گويد: «اين مارك برنج10كيلو، 31هزار
تومان در مغازه به فروش مي رسد. در حالي كه الان در اينجا 25 هزار تومان به دست
مصرف كننده مي رسد.» به او مي گويم اما برخي از مردم خيلي راضي نيستند و معتقدند
شما برنجها را با هم مخلوط مي كنيد. مي گويد: در كار ما تقلب صورت نمي گيرد، تمام
اجناس ما طبق پلمب شوراي اصناف مسئولان نمايشگاه و وزارت بازرگاني به فروش مي رسد.»
او اضافه مي كند: «براي اينكه بتوانيم سال بعد هم در نمايشگاه شركت كنيم نبايد
تقلبي درارائه كالا صورت دهيم.»
نمايشگاه بهاره بهتر از پاييزه
به بخش پوشاك كه قسمت وسيعي از فضاي نمايشگاه را به خود اختصاص داده گشتي مي زنم.
فروشندگان كه اغلب تك و توك مشتري دارند همه داوطلب مصاحبه مي شوند.
آقاي لشگراني كه به اتفاق دو دوست ديگرش در غرفه لباس پسرانه و تي شرت فروشندگي مي
كنند سوژه بعدي گزارشم مي شوند. نظر آنها را در مورد استقبال مردم از غرفه پوشاك
جويا مي شوم مي گويد: «امسال مردم از نمايشگاه پاييزه خيلي استقبال نكردند، ضمن
اينكه نمايشگاه بهاره هميشه بهتر از اين نمايشگاه است.»
به او مي گويم قيمت هاي شما با بيرون و مغازه خيلي تفاوتي ندارد. علي دوست فروشنده
كه مشغول تا كردن و مرتب نمودن تي شرتها مي باشد فوري مي گويد: «در هر غرفه 3نفر
كار مي كنيم و كلي انرژي از ما گرفته مي شود در ضمن بايد اجاره غرفه را هم در پايان
10 روز دربياوريم كه با اين فروش كم نمي توانيم اميدوار باشيم.» او به يك سويشرت
طوسي رنگ كه مشتري براي تعويض آن را برگردانده اشاره مي كند و توضيح مي دهد: «شما
بايد اين لباس را از مغازه 50هزار تومان تهيه كنيد در حالي كه ما الان آن را 25هزار
تومان يعني درست نصف قيمت به مشتري مي دهيم.»
و خانمي كه اين لباس را خريداري كرده با ناراحتي مي گويد: «اين لباس زده دارد و تاي
آن در رفته، مجبور شدم به خاطر تعويض آن از محمدشهر كرج دو روز در رفت و آمد باشم و
كلي هزينه رفت و آمد بپردازم.»
روزي 90هزار تومان اجاره غرفه ها
در مورد اجاره غرفه ها هم از يك فروشنده ديگر كه خود را جواد معرفي مي كند، پرس و
جو كردم.
مي گويد: «روزي 90هزار تومان و در پايان 10 روز حدود يك ميليون تومان بايد اجاره
اين غرفه هاي كوچك كمتر از 12 متر را بپردازيم.»
به او كه شلوار و پيراهن مردانه مي فروشد مي گويم، مگر اين قدر فروش نداريد؟ مي
گويد: «الان 6روزاست كه هنوز اجاره غرفه ها را درنياورده ام، مشتري اين فصل خيلي كم
است. ضمنا اگر ما اجناس خود را 500تومان ارزان تر از قيمت مصوب شوراي اصناف به مردم
بفروشيم مورد بازخواست قرار مي گيرم.»
او مي گويد: «ما مي خواهيم جنس ارزان به مردم بدهيم اما دستمان بسته است!» به او مي
گويم: «يعني مسئولان نمايشگاه نمي گذارند شما جنس ارزان به مردم بدهيد»؟ پاسخ مي
دهد: «ما موظف هستيم اجناس را براساس قيمت اوليه نه كمتر و نه بيشتر بفروشيم، در
غيراين صورت غرفه مان تعطيل مي شود.» طبيعي است كه اين فروشنده خودش پاسخ خود را مي
دهد. اگر او قيمت واقعي كالا را به شوراي اصناف مي داد و روي كالا پلمپ مي شد، ديگر
مجبور نبود براي فروش جنس خود، قيمتها را پايين تر بياورد. چون تخفيف در همان وهله
اول توسط شوراي اصناف لحاظ مي شد.»
مكان برپايي نمايشگاه درشان مردم نيست
هدف اصلي برپايي نمايشگاه هاي فصلي كمك و ارائه خدمات بدون واسطه به مردم است و با
توجه به اينكه دولت ما يك دولت مردمي است و مي خواهد امكانات مناسبي به شهروندان
خود ارائه دهد، لذا در بخش توليد اين آمادگي را داريم كه براساس فرامين رهبر معظم
انقلاب عمل كنيم و با توجه به اينكه امسال سال توليد ملي است ما شايق هستيم كه
توليدكننده و مصرف كننده بدون دلال و واسطه با هم روبه رو شوند و دست به دست هم
دهند و كالاي مورد نياز خود را تهيه كنند. اما براي فراهم كردن اين شرايط الزاماتي
لازم است و در همين جا قاطعانه مي گويم اين مكان شرايط برگزاري يك نمايشگاه خوب را
ندارد و در شان اصناف، مردم و دولت نيست...
علي فاضلي رئيس مجمع امور صنوف توليدي و خدمات فني تهران در گفت و گو با گزارشگر
كيهان با بيان مطلب فوق مي گويد: «دولت با حسن نيت مي خواهد خدمات به مردم ارائه
دهد. اما راهكارش اين نيست.»
رئيس مجمع امور صنوف توليدي و خدمات فني تهران در ادامه با اشاره به اينكه كالاي
توليد ايراني را جهت مصرف ايراني در اين نمايشگاه به مردم ارائه دهيم مي گويد: «در
اين زمينه اعلام آمادگي كرديم و ادعا نداريم و اين موضوع ثابت شده است و در تمام
غرفه ها مشاهده مي كنيد كه كالاهاي ايراني حداقل 25درصد زيرقيمت بازار به مردم عرضه
مي شود و در بخش خدمات هم كالاهايي كه يا در سرفصل تنظيم بازار مثل گوشت- مرغ- برنج
و روغن يا در بخش كالاهاي وارداتي به خصوص در نوشت افزار قرار دارد نيز با قيمت
مناسب و با نظارت مسئولان و بازرسان در اختيار مردم قرار مي گيرد.»
آقاي فاضلي اضافه مي كند: «در اين بخش با توجه به گستردگي واحدهاي ارائه دهنده
خدمات در سازمان صنفي كشور، در سطح شهر تهران خدمات ارائه مي دهيم بدون اينكه مردم
به نقاط دورافتاده هدايت شوند و هدف دولت هم ارائه كالاي ايراني و توليدات داخل و
آشنايي مردم با اين كالاهاست كه در اين نمايشگاه اين فرصتها ايجاد مي شود، اما نياز
به الزامات خاص خود دارد.»
ازوي در خصوص گله و شكايت مردم از وضعيت امنيتي غرفه ها سوال مي كنم و اينكه چرا
قيمتها با مغازه خيلي تفاوتي ندارد، كه در توضيحاتي مي گويد: «ما هم به اين مسئله
اذعان داريم كه اگر خدايي ناكرده اتفاقي در غرفه ها بيفتد، غرفه داران حفاظ امنيتي
ندارند، اگر باران ببارد، اموال مردم خسارت مي بيند و علي رغم همت نيروي انتظامي در
اين مجموعه، حفاظت از مال مردم بسيار سخت است و متاسفانه اين الزامات فراهم نشده
است.»
وي اضافه مي كند: «اگر برپايي چنين نمايشگاه هايي ضرورت ايجاب مي كند نمي توانيم در
تهران يا شهرهاي بزرگ تر 4سوله 8 تا 10 هزار متري اجاره كنيم و اقدام به برپايي
نمايشگاه كنيم. بلكه در بودجه عمراني استانداري و شهرداري بايد اين كار انجام شود و
در دستور كار آنها قرار گيرد و وزارت صنعت و معدن و تجارت بايد تدابير خاصي در اين
زمينه بينديشد. چون برگزار كردن نمايشگاه هاي بهاره و پاييزه در چنين فضاهايي بسيار
سخت است. مجامع امور صنفي بدون استثناء در طول سال هاي پس از انقلاب با برپايي
نمايشگاه هاي فصلي نشان دادند كه همواره در كنار دولت به اوامر ولي فقيه عمل كردند
اما انتظار داريم دولت در اين امور به ما كمك كند.»
از وي در مورد اختلاف قيمت گوشت و مرغ عرضه شده در نمايشگاه با مغازه هاي بيرون و
سوپرماركت هاي محله سوال مي كنم مي گويد: «در مورد كالاهاي تعزيراتي- سبدي، اصناف
پاسخگو نيست. اما در بخش پوشاك و كيف و كفش به طور جد به فروشندگان فشار مي آوريم
تا اجناس 25 درصد زير قيمت بازار عرضه شود.»
كاركرد نمايشگاه تعيين قيمت است
با توجه به اينكه يكي ديگر از كاركردهاي نمايشگاه هاي فصلي آشنايي توليدكنندگان با
توليدكنندگان ديگر است، اين مقوله خود به صورت غيرمستقيم تري به نفع مصرف كننده
تمام مي شود.
دكتر كاشاني جامعه شناس در ادامه سخنان خود با اشاره به اينكه در نمايشگاه هاي
تخصصي منافع با چند دست واسطه به دست و جيب مصرف كننده مي رسد، مي گويد:
«توليدكنندگان در اين نمايشگاه ها مي توانند قيمتها را در عرصه ملي، منطقه اي،
استاني و حتي شهري و محلي بشكنند يا قيمت تعيين كنند...»
اما براستي چگونه اين كار امكان پذير است؟ دكتر كاشاني توضيح مي دهد: «توليدكنندگان
با عرضه نمونه هايي از محصولات يا تمام محصولات با ساير توليدكنندگان به رقابت مي
پردازند و اين رقابت از طرف مسئولان برپايي نمايشگاه تا اندازه اي تعديل مي شود و
در نهايت قيمت اين محصولات كمتر و گاهي با نوساناتي درصدي همراه مي شود اما به هر
حال تعيين كننده قيمت است.»
به اين استاد دانشگاه مي گويم اما اغلب مردم از قيمت كالاهاي نمايشگاه راضي نيستند
و توقع دارند قيمتها بيشتر كاهش يابد. ولي در پاسخم مي گويد: «كاركرد نمايشگاه
تعيين قيمت است و در اين راستا حمايت از مصرف كننده مدنظر است نه الزاما كاهش
قيمت...»
گزارش روز
|
