گروه گزارش
روزهايي نه خيلي دور درست در لحظات پاياني روز و آنجا كه خورشيد
آرام آرام در گوشه اي ازآسمان ناپدید می شد وصداي خوش مناجات قبل از افطار در خانه
ها مي‌پيچيد، ناگهان زنگ در خانه به صدا در مي‌آمد وقطار قطار مهمان براي افطار از
راه مي رسيدند و همه برسرسفره اي مي نشستند كه براي آمدن هيچ كس به جزماه خدا آماده
نشده بود.
سفره اي كه نه تدارك و نه رنگ ولعاب خاصي داشت.سفره هايي درست به
سادگي دل روزه داران.
اما اين روزها ديگر نه خبري از آن مهمانان سرزده افطار است
ونه ميزباناني كه در حين سادگي اماعاشقانه براي روزه داران سفره پهن كنند.
اين
روزها اگرمهماني هم دركارباشد يا در تالارها و سالن هاي مجلل است و يا با برنامه
ريزي از مدت‌ها قبل كه مبادا فلان دسر يا فلان پيش غذا ازسفره بلند بالاي ماه خدا
جا بماند!
از همه مهم تر در چنین میهمانی هایی بیشتر منتظر آمدن فلان وزیر و
معاون وزیر و استاندار و فرماندار و . . .هستند و دغدغه اصلی میزبان چنین سفره های
رنگینی، به موقع رسیدن میهمانانی است که از نظر شغلی و موقعیتی در جایگاه های
بالایی قرار دارند.
و اما تاسف بارتر این است که متوجه شوید اغلب این بریز و
بپاشها و ضیافت های مجلل و با شکوه و صرف غذاهای متنوع،همگی با پول بیت المال است!
اسراف به بهانه افطار
مي گويند ماه خدا،ماه روزه داري وتزكيه نفس،بهارقرآن
وفرصت خودشناسي وخودسازي است اما درست درهمين ماه بندگي و بنده نوازي كه قراراست
سفره هاي افطارتقسيم شود،خبرمي‌رسد كه ميانگين مصرف روزانه مردم دراين روزها
چندبرابرشده وازطرفي سفره هاي رنگارنگ وعریض و طویلي كه دراين روزها به اسم ضيافت
افطار پهن مي‌شود، بزرگ تروبزرگ ترمي شود و اسراف هم بيشتر و بيشتر!
اين موضوع
از يك سو و ازسوي ديگر پخش و اجراي برنامه هاي متنوع با دكورهاي رنگانگ ومجريان شيك
پوش كه قرار است درپايان سفره مفصل افطار، براي مهمانان برنامه های شاد و مفرح اجرا
کنند، خواسته يا ناخواسته به تبليغات منفي تبديل شده كه باعث شده برای برخی ها نه
تنها ماه مهماني خدا درنهايت سادگي وخالصانه برپا نشود كه حتي اين خلوص جايش را به
تجمل و اشرافي‌گرايي بدهد.
هيچ كسي هم نيست كه دراين ميان ازبرنامه‌سازان و
مجريان چنين طرح هايي بپرسد كه مگر مردم همگي مي توانند از چنين سفره‌هاي رنگارنگي
استفاده كنند كه يك ساعت مانده به افطار با تمام هنرمندي،سفره هايي اينچنيني را به
نمايش مي گذاريد؟ و از همه مهم تر چرا چنین اشرافی گری را به پای ماه مبارک رمضان و
سفره افطار می گذارید؟
فلسفه روزه داري وسفره هاي رنگين
دكتر محمد تقي مبشري
،عضوهيئت علمي پژوهشگاه فرهنگ ومعارف اسلامي با اشاره به هدف از روزه داري درماه
مبارك رمضان به گزارشگر روزنامه کیهان مي گويد: «واقعا فلسفه اصلي روزه‌داري
چيست؟آيا صرف نخوردن ونياشاميدن كافي است؟خير،قطعااين طورنيست ،درحالي كه عمده علل
روزه داري در اين ماه مبارك توجه به همنوع است.براي چه گرسنگي و تشنگي را آن هم با
اين ساعات طولاني در طول روز تحمل مي كنيم ،براي اينكه يادمان باشد انسان هاي زيادي
هستند كه نه تنها يك ماه بلكه،درتمام طول سال گرسنگي وتشنگي را تحمل مي كنند و
وظيفه شرعي و دینی ما به عنوان انسان هاي مسلمان كمك ودستگيري از اين نيازمندان
است.حال جای این سؤال اساسی باقی است که آيا با گستراندن سفره هاي رنگارنگ و
آنچنانی افطار و هزینه های چند میلیونی برای یک شب در تالارهای شیک و مجلل واقعا
اين هدف برآورده مي شود؟!»
آنچه در اين ميان توجه به آن اهميت بسزايي دارد،بحث
تبليغات معكوس با بروز چنين رفتارهايي است.
به راستي زماني كه خیلی ها شاهد اين
تجمل گرايي افراطي آن هم در چنين ماه مقدسي هستند،چطور مي توان مدعی ساده زیستی و
پرهیز از اسراف شد؟
دكترمبشري ضمن تاكيد بر اين موضوع عنوان مي كند :« امام صادق
(ع) فرمودند ،با رفتاردرست دين خود را معرفي كنيد،يعني دعوت غير زباني اما متاسفانه
الآن اين گونه نيست، خب طبيعي است كه چنين رفتاري در باب گسترش ضیافت های آنچنانی
به نام ماه مبارک رمضان و افطار از سوي تمام جهان رصد مي شود ونگاه آنها نسبت به
چنین رفتاري چندان مثبت نخواهد بود.از طرف ديگر در جهت معرفي دينمان ورفتارهاي ديني
هم با پيش گرفتن اين رفتارها چندان موفق نخواهيم بود.»
بیت المال در خدمت ضیافت
های مجلل
حجت الاسلام والمسلمين سيدمرتضي اديب يزدي كارشناس مذهبي در گفت وگو با
گزارشگر روزنامه کیهان می گوید:«بسياري از نهاد ها و سازمان‌هاي دولتي و غیر دولتی
كه بايد الگويي براي پرهيز از اسراف باشند، متاسفانه خودشان به مناسبت هاي مختلف
مثل ماه محرم و صفر ويا ماه مبارك رمضان سفره هاي رنگين پهن مي كنند و از پول بیت
المال ضیافت برگزار می کنند.»
وی ادامه می دهد: «اين نهاد ها و سازمان‌ها به
جاي آنكه فرهنگ والاي اسلامی را ترويج کنند وخود پرچم دار اخلاقيات ناب اسلامی
باشند،دركمال تاسف تحت تاثیر برخی شرایط قرار می‌گیرند و با بودجه بیت المال به
برگزاری مراسم افطار در برخی سالن های مجلل و گران قیمت می پردازند.»
این
کارشناس مسایل مذهبی در ادامه می‌افزاید:« در برخی ادارات و ارگان ها شاهديم كه
ضیافت های پر تجملات به نام مراسم افطار و با دعوت از فلان وزیر یا مقام مسئول
برگزار می شود كه اي كاش چنین مراسمی از جيب خود مديران بود،بلكه از بيت المال
هزينه هاي آنچناني صرف ضيافت هاي افطار مي شود كه اصلا محل پيگيري شرعي و قانونی
دارد.»
حجت الاسلام و المسلمين اديب يزدي با تاکید بر اینکه نفس برگزاری افطاری
های پر تجملات اشکال دارد،می گوید: « اگر مدير سازمان يا اداره‌اي قصد برگزاري چنين
مراسمي را دارد بايد با هزينه شخصي و از جيب خودش اين كار را انجام دهد.متاسفانه
عناصر فرهنگ ساز ما بيشتر از آنكه موثر باشند، متاثرهستند كه اين موضوع خطرات زيادي
براي تداوم اخلاقيات اسلامی در جامعه ايجاد كرده است و ما هر روز بيشتر از قبل شاهد
سقوط اخلاقيات و ترویج و گسترش سفره های اشرافی گری به نام مراسم افطار در جامعه
هستيم .»
اين مشاور امور روحانيون سازمان صدا و سيما در ادامه با اشاره به
آمارهاي تكان دهنده مصرف گرايي در کشورمان مي گويد:«واقعا آمار تمام موارد مصرفي
حتي سوخت وانرژي تكان دهنده است.اگر مردم فقط 5 درصد به نفس خود غلبه كنند و با
پرهيز ازچشم و هم چشمي ،عادت هاي غلط رفتاري را اصلاح كنند،شايد اين آمارها تا نصف
هم تقليل يابد.»
وی تصریح می کند: « رسانه های دیداری و شنیداری و مکتوب ما
خصوصا صدا وسيما به‌عنوان يك نهاد تاثير گذار درجا انداختن مصرف صحيح فرايند
روانشناسي و مردم شناسي چندان موفق نبوده اند و عمدتا انفعالي عمل مي كنند این در
حالی است که باید به جریان سازی در زمینه نهادینه کردن فرهنگ درست مصرف کردن و
پرهیز از اسراف و مصارف بی رویه اهتمام کنند.چرا که يكي از مباني توليد ثروت پرهيز
از اسراف است و اسراف به معناي جلوگيري از مصرف بي رويه و بي جااست.»
حجت
الاسلام و المسلمين اديب يزدي خاطر‌نشان مي كند :«در هر صورت اسراف يكي از آفت‌هاي
ويرانگر هر جامعه ای است كه اميدواريم با تدابير درستي كه در اين زمينه انديشيده مي
شود وتعريف يك پروسه زماني با دكترين عميق موثر از احكام در اين زمينه بتوانيم شاهد
دگرگوني مثبتي باشيم چرا كه بسياري از ما روش هاي علمي براي كنترل مسائل اخلاقي را
به كار نمي بريم و به صورت انفعالي عمل مي كنيم .»
آمارهای بالا از مصرف بی
رویه
آمارهاي موجود و مقايسه مواد و لوازم مصرفي در دنيا به خوبي نشان مي دهد كه
مصرف ما در چه وضعيت اسفباري قرار دارد.
برخی آمارها می گویند که ايراني ها
بيشترازچهاربرابر مصرف جهاني نوشابه مصرف مي‌كنند، بيشتر از شش برابر مصرف جهاني
نان مصرف مي كنند، بيشتر از شش برابر مصرف جهاني شكر مصرف مي كنند،بيشتر از سه
برابر مصرف جهاني برق و بيشتر از دو برابر نمك وآب مصرف مي كنند.
همين طور ما
سالانه سه برابر بيشتر از مصرف جهاني گاز مصرف مي كنيم .همچنين مصرف داروي ايراني
ها هم سه برابر بيشتر از استاندارد جهاني است و مدت مكالمه با تلفن و موبايل هم به
صورت روزانه چهار برابربيشترازاستاندارد جهاني است.
يكي ديگر از دلايلي كه به
خوبي مهر اثبات بر مصرف بي رويه ونابجا در جامعه را مي زند، زباله است.
دكتر
محمد صادق پوروادي، مدرس دانشگاه وكارشناس مديريت شهري در اين خصوص در گفت‌وگو با
گزارشگر روزنامه كيهان مي‌گويد:«تهراني‌ها هر روز 7هزارتن زباله توليد مي كنند كه
اين ميزان هم در برخي مواقع مانند روزهاي پاياني سال،تابستان وماه مبارك رمضان حتي
تا چندبرابر هم افزايش مي يابد.اينكه در بسياري از شهرهاي دنيا زباله هفته اي يك يا
دو بار جمع آوري مي شود،اما در تهران اين مساله به صورت روزانه اتفاق مي افتد
،واقعيتي تلخ است كه به دليل فرهنگ نادرست مصرف يا به عبارت بهتراسراف رخ مي دهد.»
به گفته اين كارشناس شهري در تهران روزانه 7 هزار و 500تن زباله خانگي ودريك
سال دو ميليون تن زباله توليد مي شود.آمارها نشان مي دهد هر فرد تهراني به طور
متوسط سالانه شش برابر وزن خود زباله توليد مي كند ومتوسط سرانه زباله توليد شده در
شهر تهران 320 كيلوگرم است.اين آمارتنها مختص تهران نيست و در اكثر شهرها ي بزرگ
كشور وضعيت توليد زباله به همين شكل است.
فقط كافي است یک نگاهي به زباله هايي
كه جلوي بيشتر خانه ها و مغازه ها ريخته شده است بیندازیم.زباله هايي كه واقعا
زباله وپسماند نيستند بلكه مواد غذايي ومصرفي و حتي پوشاكي هستند كه تاريخ مصرفشان
گذشته است.غذاهاي نيم خورده، ميوه هاي گنديده،سبزي هاي پلاسيده،لباس هاي سالم اما
قديمي،لوازم خانگي و ... .
گزارش روز |
