صدیقه توانا
شاید برای خیلی از ما پیش آمده باشد که به خاطر سلامت یکی از
عزیزانمان که روی تخت بیمارستان خوابیده و منتظر آمپول یا قرص کمیاب است، نسخه به
دست روانه داروخانه‌ها شویم. حاضریم برای خوب شدن حال بیمارمان فرش زیر پایمان را
بفروشیم، پیچ وخم جاده‌ها را زیر پا بگذاریم و خود را به هر دری بزنیم تا بتوانیم
داروی مورد نظر و تایید پزشک معالج را پیدا کنیم. ولی امان از روزی که متصدیان
داروخانه‌ها و پزشکان دارو ساز دست رد به سینه ما بزنند و ما را از یافتن مثلا فلان
داروی خاص ناامید کنند. حاضریم زمین و زمان را به هم بدوزیم تا داروی تجویز شده را
پیدا کنیم . در چنین شرایطی نه من ونه شما و نه هیچ‌کس دیگر حال خود را نمی‌فهمد،
تنها چیزی که مهم است پیچیدن نسخه و پیدا کردن دارو است تا حال بیمار خوب شود.
همیشه گفته‌اند عمر دست خداست و بی‌تردید شفادهنده اصلی اوست ولی همه همراهان
بیماران تا آخرین لحظه دست از تلاش برای تامین سلامتی بیماران خود برنمی‌دارند و از
هیچ کاری مضایقه نمی‌کنند.
بی‌تردید برای کسی که در چنین موقعیتی قرار گیرد بالا
و پایین رفتن نرخ ارز، ترخیص نشدن دارو از گمرک، متوقف شدن خط‌های تولید دارو، و
بعضا مشکلات سیاسی و مهم تر از همه وعده‌های بی‌عمل مسئولان هیچ توجیه منطقی ندارد.
مسئولان بیکار نیستند و...
شاید تا قبل از آنکه سری به داروخانه‌های 13 آبان و
هلال‌احمر بزنم وحال و روز همراهان بیماران را از نزدیک ندیده بودم، من هم به راحتی
این توجیهات و توضیحات را می‌پذیرفتم وتا حدودی قانع می‌شدم ولی وقتی پای سلامت و
جان یک انسان به میان می‌آید که جانش به ثانیه‌ای در تزریق یک آمپول یا خوردن یک
قرص بند است، خیلی سریع تر به فکر بیان مشکلات مردم در تامین دارو برای بیماران و
بخصوص بیماران خاص و سرطانی می‌افتادم.
پرواضح است که هیچ یک از مسئولان وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا مسئولان سازمان غذا و دارو نسبت به کمبود دارو یا
گرانی نسخه‌هایی که دست بیماران است، بی‌تفاوت نیستند و شرایط و حال و روز مردم
گرفتار را درک می‌کنند ودنبال راه‌حل‌هایی برای دسترسی آسان مردم به داروهای مورد
نیاز بیماران خود هستند ولی این دغدغه داشتن، نیاز به تلاش بیشتر و تعامل وهمکاری
سریع تر بین دستگاه‌های مربوطه دارد. چرا که بحث سلامتی و جان انسان‌ها با دیگر
مسائل روزمره زندگی توفیر زیادی دارد.
داروخانه نسخه‌ها را سانسور می‌کنند
احمد شهوند مدتی است که رگهای قلبش را بالن زده‌اند و باید قرص چربی را مدام مصرف
کند. او گله‌مندانه از اینکه قبلا می‌توانست در هر نسخه‌ای 100 عدد قرص تهیه کند
می‌گوید: «متاسفانه با توجه به اینکه پزشک متخصص قلب در دفترچه برایم این دارو را
100 تا می‌نویسد، ولی داروخانه‌ها 50 تا بیشتر نمی‌دهند و می‌گویند این دارو کم
است. باید کمتر مصرف کنید.»
محمد قنبری از لرستان برای تهیه دارو به تهران آمده
و نسخه به دست در صف طویلی جلوی داروخانه 13 آبان ایستاده است.
با صدای بلندی که
سعی دارد عصبانیتش را به من نشان دهد می‌گوید: «دو شبانه‌روز تمام تهران را زیر پا
گذاشته‌ام. شبها در پارک می‌خوابم و جایی ندارم. تازه امروز موفق شدم به این
داروخانه بیایم تا شاید داروی سرطان را پیدا کنم. می‌گویند این دارو تنها راه نجات
همسرم است...»
به او می‌گویم توکل بر خدا ان‌شاءالله بیمارتان شفا یابد و دارویش
را پیدا کنید. گویی مرا حلال مشکلاتش می‌داند و در ادامه حرفهایش می‌گوید:
«نمی‌دانم پس از 4-3 ساعت معطلی تازه این داروخانه این دارو را دارد یا نه، می‌شود
شما لطف کنید دفترچه‌ام را به دکتر نشان دهید تا داروی مرا زودتر به من بدهد!! یا
اصلا بدانم این دارو را دارند یا نه؟»
و البته این کار خلاف مقررات است، چون در
آن صورت باید 100 تا دفترچه را به گیشه مخصوص تحویل نسخه می‌بردم.
آمپول 700
هزار تومانی یک میلیون و 161هزار تومان تعداد زیادی از بیماران دورم حلقه زده‌اند
و همه نسخه به دست، دنبال داروی خاص یا داروهای سرطانی، داروهای سی‌تی‌اسکن،
انسولین و فلوتامید هستند. امید دارند با مطرح کردن گله و شکایت‌شان، مشکلات‌شان حل
شود. ومن هم که فقط انجام وظیفه می‌کنم و درددل و مشکلات مردم سرگردان را می‌نویسم،
کاری بیشتر از این از دستم برایشان برنمی‌آید بدان امید که مسئولان بیشتر در جریان
مشکلات مردم باشند و به فکر راه‌حل آسان‌تری برای نجات جان بیماران باشند.
آقای
دارایی به دنبال یک آمپول برای تومور فک و صورت برادرش به این داروخانه آمده است
ظاهرا دارو را تهیه کرده ولی از گران شدن دارو بسیار شکایت دارد، می‌گوید:
«نمی‌دانم چه اتفاقی در این 2 ماه افتاده است که این آمپولی را که قبلا 700 هزار
تومان می‌خریدم الان باید به قیمت یک میلیون و 161 هزار و 500 تومان بخرم!»
فاکتور را نشانم می‌دهد و می‌گوید: «درصد کمی از این پول را بیمه تقبل می‌کند، همه
را باید از جیبم بدهم.»
مختار قنبری هم که 67 ساله است و از بندر دیلم برای تهیه
داروی سرطان فرزندش به این داروخانه آمده است، می‌گوید: «متاسفانه هر نوع کالای
زینتی و غیرقابل ضروری از گمرک ترخیص می‌شود، الا دارو...». وی که از شرایط به وجود
آمده در مورد ترخیص کالاها از گمرک خیلی شکایت دارد اضافه می‌کند: «مسئولان بایدهر
چه سریع تر به فکر راه‌حلی برای رفع مشکلات گمرکی با سازمان غذا و دارو و وزارت
بهداشت باشند و به سلامتی مردم بیشتر اهمیت دهند.»
نگرانی از کمبود دارو
یک
بیمار دیابتی می‌گوید: «انسولین که تا 2 ماه قبل 6 هزار تومان بوده، در تیرماه به
12 هزار تومان رسیده و نوار تست قند خون که پیشتر 35 هزار تومان بود به 45 هزار
تومان رسیده است.»
رحیمی مادر یک فرزند سرطانی است که از تقلایش برای تهیه
آمپولی به نام «ساندوستاتین» می‌گوید که از سه ماه قبل نایاب شده و در بازار آزاد 4
میلیون تومان است ولی در هیچ داروخانه‌ای پیدا نمی‌کند.»
قبل از این هم دکتر
مسعود مردانی، رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان تهران در گفت‌وگویی اعلام کرده بود:
«دلهره‌ای که به دلیل کمبود دارو در بیمار و همراهان او به وجود می‌آید می‌تواند
روند درمان و فعالیت بیمار را تحت‌الشعاع قرار دهد و حتی برای پزشک معالج نیز مشغله
فکری ایجاد کند.»
رضا قنادیان، عضو خانواده یک بیمار است که به گزارشگر کیهان
می‌گوید: «یک بیمار سرطانی داریم که باید داروی هرسپتین تزریق کند. اما این دارو در
هلال‌احمر 5 میلیون و 500 هزار تومان و در بازار حدود 9 میلیون تومان است. حالا
آمده‌ام داروخانه 13 آبان شاید ارزان‌تر و راحت‌تر بتوانم آن را تهیه کنم.»
او
از من می‌پرسد:«بیمار ما باید 18 نوبت این دارو را تزریق کند. شما حساب کنید چه
هزینه‌ای باید متقبل شویم؟ تمام درآمد من کارمند در ماه کمتر از یک میلیون تومان
است...»
شبکه توزیع مناسب نداریم
چرا این همه شاهد کمبود دارو در داروخانه‌ها
هستیم و چه عواملی باعث گرانی داروها بخصوص داروهای سرطانی و سرگردانی مردم در
داروخانه‌ها شده است؟
دکتر شمسعلی رضازاده، کارشناس دارویی و معاون سابق امور
دارویی سازمان غذا و داروی ایران در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان در پاسخ به این سؤال
در توضیحاتی می‌گوید: «کمبود دارو همیشه بوده و در مقاطعی بالا و پایین می‌شود و طی
8-7 ماه گذشته این کمبود تشدید شده بود.»
دلیل این مسئله را از وی می‌پرسم
می‌گوید: «به خاطر کم شدن واردات مواد اولیه و دارو از اواخر سال گذشته تا 2 ماه
اوایل سال جاری این مشکل زیاد بود ولی خوشبختانه با باز کردن مسیرهای واردات به
صورت فوریتی و تسریع در امور مربوط به مواد اولیه و داروهای مصرفی، این خلأ پر شد و
درحال حاضر به صورت کلی دارو در بازار موجود است.»
دکتر رضازاده در ادامه
می‌گوید: «ولی فقط برخی از اقلام دارویی همچنان مشکل دارند. مثلاً درمورد برخی از
داروها که کم‌مصرف هستند و مصرف محدود دارند و شبکه توزیع آنها هم محدود است مشکل
باقی است.»
وی به عنوان نمونه به داروهای سرطانی اشاره می‌کند و خاطرنشان
می‌سازد: «داروهای سرطانی در همه داروخانه‌ها موجود نیست چون مصرف آنها محدود است و
شرایط نگهداری خاص و ویژه می‌خواهد و یکی از دلایل گرانی آن هم همین مسئله است و ما
داروهای زیادی داریم که جزو این اقلام هستند که مصرف محدود دارند بنابراین باید
کنترل شده و البته به راحتی در اختیار مردم قرار گیرد.
ولی متأسفانه شبکه توزیع
مناسب این داروها تعریف نشده و هر دارویی در هر داروخانه‌ای عرضه می‌شود و همه
بیماران نمی‌توانند به راحتی به داروی خاص و موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.»
این کارشناس دارویی در ادامه تصریح می‌کند: «شما گاهی در یک داروخانه کوچک در
شهرستانی دورافتاده داروی سرطان پیدا می‌کنید ولی در یک داروخانه معروف که باید
حتماً مثلاً فلان داروی سرطان را داشته باشد، این دارو نایاب می‌شود.»
معاون
سابق سازمان غذا و دارو با تأکید بر اینکه نحوه عرضه دارو باید حل و اصلاح شود،
خاطرنشان می‌کند: «مهم‌ترین راه‌حل مشکل این است که این نوع داروها در داروخانه‌های
محدود عرضه شود و همه بیماران بدانند با مراجعه به فلان داروخانه حتماً آن دارو را
با کمی صبر و حوصله تهیه خواهند کرد.»
گرانی دارو طبیعی است!
گرانی دارو
طبیعی است، افزایش قیمت فروش دارو تابع افزایش هزینه‌هاست.
این نکته‌ای است که
دکتر رضازاده بدان اشاره می‌کند و در توضیحات بیشتری درمورد دلایل گرانی دارو
این‌طور می‌گوید: «در سالهای قبل دارو 15 تا 20درصد هر سال متناسب با نرخ تورم
سالانه کشور افزایش داشت و این اتفاق در اواسط هر سال می‌افتد و مردم متوجه تغییر
قیمتها نمی‌شدند، اما امسال داروهایی که قبلاً با نرخ ارز مرجع تهیه می‌شد، به
یک‌باره با نرخ ارز مبادله‌ای تهیه و دو برابر شد. در این حالت 20درصد افزایش تورم
را که از قبل داشتیم و 25درصد هم افزایش قیمت تهیه مواد اولیه داخلی به آن اضافه شد
و در نهایت متوسط افزایش قیمت داروها برای محصولات داخلی 40 تا 50درصد و داروهای
خارجی 90درصد گران تر شده است.» وی درمورد محصولات وارداتی هم می‌گوید: «همان‌طور
که خرید می‌شود براساس قیمت خرید، قیمت‌گذاری می‌شود.»
دکتر رضازاده خاطرنشان
می‌کند: «مسئله‌ای که خیلی به مردم فشار می‌آورد این است که برخی از بیمه‌ها مثل
تأمین اجتماعی افزایش قیمتها را تقبل نمی‌کردند و مردم افزایش 20درصد نرخ دارویی را
باید از جیب خود پرداخت می‌کردند این مشکل 10 روز قبل حل شده و سازمان تأمین
اجتماعی درحال حاضر افزایش قیمتهای دارویی را پذیرفته و هزینه داروها را به بیماران
می‌دهد.»
فرانشیز ثابت برای هر نوع داروی خاص
از دکتر رضازاده می‌پرسم
اقدامات شما برای ایجاد تسهیلات ویژه به بیماران خاص درمورد تهیه دارو چه بوده است،
می‌گوید: «قیمت دارو برای داروهای معمولی خیلی هزینه سنگینی برای خانواده‌ها ندارد
چون برای تولید این داروها در داخل مشکلی نداریم، ولی فرانشیز پرداختی برای داروهای
خاص رقم بالایی بود و برنامه ما این بود که دولت برای داروهای بیماران خاص یک
فرانشیز ثابت برای هر نوع دارو تعریف کند و این فرانشیزها برای تک‌تک داروها نوشته
شود و بقیه پول دارو از طریق سیستم یارانه‌ای پرداخت شود و امیدواریم که دولت و
وزیر جدید بتوانند این طرح را اجرایی کنند.»
وی در توضیح بیشتر این طرح می‌گوید:
«پیشنهاد ما این بود که برای داروهای سرطانی و صعب‌العلاج این سیستم یارانه‌ای
پیگیری شود و برای هر داروی سرطانی یک فرانشیز مستقل تعریف شود و به هر دارو یک عدد
مشخص پرداخت شود و این فرانشیز نیز از محل یارانه دارو در دولت پرداخت شود. که
مراحل اولیه کار با معاونت وزارت بهداشت و درمان مطرح گردیده و هماهنگی‌های لازم
انجام شد که امیدواریم مطالبات بیماران پیگیری شود تا فرمایش رهبر معظم انقلاب که
فرمودند بیمار نباید غیر از درد بیماری، درد دیگری داشته باشد، محقق شود. و این کار
قطعاً نیاز به مدیریتی کارآمد دارد.»
ترخیص 80درصد داروها از گمرک
رئیس
سازمان غذا و داروی کشور هم با اشاره به اینکه ارز 1226تومانی فقط برای آزادسازی
دارو می‌باشد از ترخیص 80درصد داروها از گمرک خبر می‌دهد و به گزارشگر کیهان
می‌گوید: «بیش از 80درصد داروهایی که از قبل باقی مانده بود و مشکلات قانونی داشت
ترخیص شده است، اما دیگر داروها به روز وارد گمرک و به روز هم ترخیص می‌شود، اما
این 80درصد مربوط به داروهایی است که مشکل قانونی داشت.»
دکتر عباس حاجی‌آخوندی
در پاسخ به این سؤالم که ارائه و ترخیص ارز 1226 تومانی برای دارو به چه صورت است،
می‌گوید: «این داروهایی که ترخیص می‌شود براساس ارز 1226تومان است ولی شرکتها متعهد
شده‌اند که مابه‌التفاوت آن را بعد از مدت زمانی تسویه کنند.»
وی در پاسخ به
سؤال دیگرم که حال که این داروها براساس ارز 1226تومان ترخیص می‌شود شما چطور
می‌خواهید از فساد و سوءاستفاده جلوگیری کنید، چون به هرحال ارز دارو بار دیگر دو
مرجع شده است و چگونه بازار دارویی را کنترل می‌کنید، می‌گوید: «خیر این‌طور هم
نیست چون ارز دارو دو مرجع نشده است، بلکه این ارز برای آزادسازی داروهاست و
قیمت‌گذاری و تسویه حساب با همان ارز معمول 2500تومان است.»
گزارش روز
|
