صدیقه توانا
عقده‌ها و حقارتها، دعواها و مشاجرات خانوادگی، رفقای ناباب،
عدم قدرت نه گفتن، برچسب بچه طلاق داشتن، انگ بیو‌گی و گاهی هم عوامل ژنتیک تو را
به سمت نشئگی برای فرار از تمام این بحران‌ها می‌کشاند و برای چند روز سرخوشی و لذت
کاذب، تو را در آسمان آبی اما تو خالی توهم به پرواز می‌آورد؛ حس کاغذی فرمانروایی
و قدرت‌طلبی، حس خوش شاد بودن... اما در آخر خط این تب تند خوشی‌ها، فقط خرد شدن و
شیشه‌ای شدن و شکستن و از درون تهی گشتن و پوچ و فانی شدن به انتظارت نشسته است و
تو نمی‌دانی که چه زود و چه ساده‌لوحانه بدبینی به سراغت می‌آید تا جائی که
بی‌اراده دستان بی‌احساساتت، بی‌رحمانه به سمت سلاحی می‌رود و در چشم برهم زدنی پر
از حماقت، خط بطلان بر کانون خانواده‌ات می‌زنی و همسر بی‌گناهت را به قتل می‌رسانی
و فرزند 8 ساله‌ات را بی‌مادر و محروم از داشتن پدری مسئولیت‌پذیر می‌کنی و باز هم
نمی‌دانی که چگونه، چه آینده شوم و سرنوشت سیاه و تکراری مثل خودت را برای او هم
رقم زده‌ای...
اعتیاد بلای خانمان‌سوزی است که دامن خیلی از خانواده‌ها را گرفته
و باید برای درمان آن چاره‌ای اندیشید.
تو فاز جنگ بودم!
تنها 9 بهار از عمرش
گذشته بود که به دام اعتیاد گرفتار شد و الان که 22 ساله است به جرم مشارکت در سرقت
مسلحانه، زورگیری و شرارت و موادمخدر در دستان قانون گرفتار آمده اما هنوز
روزنه‌های امید برای نجاتش از این گرداب هولناکی که عمویش برایش ساخته وجود دارد.
صورت شطرنجی فرشته را نمی‌توان از جعبه جادویی به خوبی دید، اما بغضی نهفته که در
صدایش موج می‌زند این واقعیت را بر هر بیننده‌ای ملموس‌تر می‌کند افرادی که سوءمصرف
مواد و به‌خصوص شیشه دارند، براثر توهمات ناشی از مصرف حتی کم مواد، بی‌محابا دست
به هر کار خلافی می‌زنند.
از آشپزخانه بیرون می‌آیم تا دقیق‌تر پای صحبت‌های این
دختر جوان که دقیقا همسو یا سوژه گزارشم است بنشینم، می‌گوید: «اول هروئین کشیدم و
سپس شیشه، شیشه می‌کشیدم و توهم می‌زدم.» گزارشگر می‌پرسد: توهمت چه بود؟ می‌گوید:
«تو فاز مأمور بازی بودم. فکر می‌کردم مأمور می‌آید، با آنها درگیر می‌شدم خودزنی
می‌کردم، سرم را به دیوار می‌کوبیدم، با مادرم دعوا می‌کردم و او را هم به باد کتک
می‌گرفتم. اوایل بی‌خوابی داشتم و همه‌اش تو فاز جنگ و دعوا بودم. ولی الان که در
این شرایط گرفتار آمده‌ام به همه دخترها توصیه می‌کنم سراغ موادمخدر نروند!!»
220 میلیون مصرف‌کننده موادمخدر در دنیا
در دنیا 220 میلیون نفر مصرف‌کننده
موادمخدر وجود دارد از این تعداد 40میلیون نفر مواد محرک، 20میلیون مواد روانگردان
توهم‌زا، 140میلیون نفر حشیش و 20میلیون نفر موادمخدر ترکیبی مصرف می‌کنند.
در
ایران براساس آخرین آماری که در سال 86 به صورت رسمی اعلام شده یک میلیون و 300هزار
نفر موادمخدر مختلف مصرف می‌کنند. ولی آماری که در اوایل سال جاری از سوی سازمان
پزشکی قانونی کشور در مورد جان‌باختگان اعتیاد اعلام شده مؤید این نکته است که آمار
اعتیاد و مصرف موادمخدر در کشور روبه افزایش است. این آمار زنگ خطری را برای
خانواده‌ها، والدین، اولیای مدارس، مسئولان فرهنگی و دانشگاهی به صدا درمی‌آورد که
باید تمام هم و غم خود را صرف آگاهی‌بخشی فرزندان خود از مضرات مصرف این مواد
افیونی، محرک و توهم زا کنند و به تبعات منفی آن در جامعه تأکید ورزند.
سازمان
پزشکی قانونی کشور اعلام کرد: سال گذشته 3هزار و 56نفر براثر مصرف موادمخدر در کشور
جان خود را از دست دادند که از این تعداد 2هزار و 857 نفر مرد و 199 نفر زن بودند.
این سازمان همچنین اعلام کرده است، آمار مرگ ناشی از مصرف موادمخدر در سال گذشته در
مقایسه با سال قبل از آن (1390) با کاهش 9/14 درصدی مواجه بوده است. تعداد فوتی
موادمخدر در سال 1390 سه هزار و 593 نفر گزارش شده است.
در سال گذشته بیشترین
آمار مرگ ناشی از مصرف موادمخدر به ترتیب در استانهای تهران با 820 نفر 769 نفر مرد
و 51 زن، اصفهان با 224 نفر، فارس با 185 نفر و خراسان‌رضوی با 185 نفر ثبت شده
است.
همچنین استانهای کهگیلویه و بویراحمد با 2 فوتی، بوشهر و آذربایجان‌غربی
هرکدام با 15 فوتی و خراسان جنوبی با 16 فوتی کمترین مرگ ناشی از موادمخدر را در
سال گذشته داشتند.
یک بار کشیدن و در دام اعتیاد گرفتار آمدن!!
موادمخدر
صنعتی طی چه مدت زمانی فرد را معتاد می‌کند و این مواد چه اثرات سوئی بر جسم و روان
فرد مصرف‌کننده می‌گذارد؟
دکتر شهره فوادیان پژوهشگر حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با
گزارشگر روزنامه کیهان در پاسخ به سؤالات فوق با بیان اینکه مصرف موادمخدر صنعتی در
همان ابتدا فرد را دامنگیر اعتیاد می‌کند، خاطرنشان می‌سازد: «افراد اغلب به دلیل
ناآگاهی نسبت به اثرات بسیار مخرب این مواد، به سمت آنها می‌روند. البته باید
بدانید که پدیده اعتیاد تنها در مصرف مواد افیونی خلاصه نمی‌شود بلکه طیف وسیعی از
داروهای متفاوت را شامل می‌شود، به طوریکه امروزه اعتیاد مصرف داروهای محرک مثل
شیشه، کراک و نخ را دربرمی‌گیرد.
این پژوهشگر حوزه اعتیاد می‌افزاید: «بسیاری از
مطالعات نشان می‌دهد نوجوانان و جوانانی که والدینشان موادمخدر، آرامبخش و سیگار
مصرف می‌کنند بیش از نوجوانان و جوانان دیگر در معرض استفاده از موادمخدر هستند و
به راحتی در مقابله با زندگی یکنواخت به داروهای محرک پناه می‌برند، همان طور که
امروزه مصرف شیشه به عنوان یک الگوی رایج مشاهده می‌شود.
خانم فوادیان با بیان
اینکه تغییر الگوی مصرف موادمخدر از سنتی به صنعتی از تهدیدات جدی است که کشورهای
مختلف از جمله کشور ما را تهدید می‌کند اظهار می‌دارد: مصرف این مواد تبعات
جبران‌ناپذیر جسمی و روانی بر مصرف‌کنندگان دارد و افراد اغلب به دلیل ناآگاهی نسبت
به اثرات بسیار مخرب این مواد به سمت آن می‌روند و در ابتدای مصرف نیز دامنگیر
اعتیاد می‌شوند.»
از این پژوهشگر اعتیاد می‌پرسم آثار موادمخدر سنتی بیشتر است
یا صنعتی، می‌گوید: «آثار مخرب جسمی و روانی موادمخدر صنعتی و روان‌گردان‌ها به
مراتب بسیار بیشتر از موادمخدر سنتی است. موادمخدر سنتی مانند تریاک تنها سستی‌زا و
حشیش توهم‌زا هستند ولی موادمخدر صنعتی که ترکیبی از مخدرهای سنتی با مواد شیمیایی
می‌باشند، اثر ترکیبی از توهم‌زایی و تحرک‌بخشی دارند.به همین علت مصرف مواد مخدر
صنعتی و ترکیب شیمیایی آنها، سیستم مرکزی اعصاب را تحریک کرده و باعث بروز نوعی
تشنج و حرکات غیرقابل کنترل به همراه تعریق، گشادی مردمک چشم و کنش‌های شدید رفتاری
در معتادان وابسته به آنها می‌شود.»
به اعتقاد وی، شناخت ابعاد اعتیاد، شیوع و
گسترش آن در بین نسل جوان به بررسی‌ها و تحقیقات علمی نیاز دارد، اما با وجود
مطالعات زیادی که در حیطه شناخت اعتیاد انجام شده است، هنوز تا رسیدن به هدف نهایی
راه بسیار طولانی در پیش است.
تناسب اندام و جوانی پوست با مواد صنعتی!
تقویت
عضلات، آماده‌سازی بدن جهت پذیرفتن انواع ورزش‌های مناسب برای بدنسازی، ایجاد انرژی
فوق‌العاده و مقابله با چین و چروک پوست! اینها شعارهای جذابی هستند که ممکن است
فروشندگان شیشه برای تبلیغ بیشتر کالایشان آن را در گوش مراجعه‌کنندگان به سالن‌های
زیبایی و ورزشی بخوانند. اینجا جایی است که خیلی از زنان و دختران جوان پایشان
می‌لرزد و به بهانه زیبایی و داشتن انرژی بیشتر فریب می‌خورند.
با وجود اینکه
بگویید فریب خوردن با چنین شعارهایی بعید به نظر می‌رسد، اما کارشناسی‌ها نشان
داده‌اند مصرف شیشه برای لاغری در میان زنان با توجه به تبلیغات فروشندگان مواد
باعث افزایش استفاده از این ماده در میان آنان شده است. این درحالی است که بنا به
اعتقاد کارشناسان اعتیاد، مواد مخدری همچون شیشه و کراک باعث تضعیف یا ضعف عضلانی،
اختلال در سیستم عصبی و مغزی و از بین رفتن قدرت تمییز و تشخیص افراد می‌شود و در
نهایت جز وابستگی و تخریب سیستم دفاعی بدن چیزی به همراه ندارد.
دکتر سعید
صفاتیان، مدیرعامل موسسه دانش اعتیاد (ایرسا) در گفت و گو با گزارشگر روزنامه کیهان
اطلاعات بیشتری در این مورد می‌دهد و می‌گوید: «با مصرف این مواد کم کم همه چیز عوض
می‌شود، به علت ترشح زیاد «نوروترنسمیترها» یعنی همان مواد بین سلولها، بعد از مدتی
اشتهای اعصاب مغز تحلیل می‌رود و مغز دیگر نمی‌تواند روند طبیعی خود را داشته باشد
و سپس علائم بد مصرف شیشه آشکار می‌شود و بیمار با اینکه علائم خوبی را تجربه
نمی‌کند، به خاطر ترس از عوارض ترک شیشه مصرفش را ادامه می‌دهد.»
از وی می‌خواهم
به عوارض دیگر مصرف مواد محرک صنعتی اشاره کند، می‌گوید:«افت حافظه، پرخاشگری و
تهاجم، رفتارهای جنون‌آمیز و آسیب‌های قلبی و مغزی شروع و ضربان قلب نامنظم
می‌شود.»
دکتر صفاتیان اضافه می‌کند: «کسی که شیشه می‌کشد به شدت تحریک‌پذیر و
پرخاشگر می‌شود و شاید دست به هر خشونتی بزند.»
اضطراب، گیجی، لرزش اندام‌ها و
گاهی تشنج هم از عوارض دیگر شیشه ذکر شده است.
دکتر صفاتیان بدبینی شدید، کاهش
حافظه، توهم‌های شنوایی و بینایی و بسیاری از اختلالات عصبی دیگر را هم به موارد
فوق اضافه می‌کند.
محمدرضا امینی، پژوهشگر حوزه اعتیاد هم با ارائه آماری در
مورد اعتیاد زنان به سوء مصرف شیشه، به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «35درصد
زنان از طریق دوستان در مهمانی‌ها و 65 درصد نیز از طریق همسران معتاد خود شیشه
مصرف می‌کنند.»
وی با بیان اینکه زنان معتاد به شیشه در گروه سنی 24 تا 35 سال
قرار دارند، می‌گوید: «ادامه این ترکیب ذهنی غلط که شیشه اعتیادآور نیست، هم اکنون
روشی است در دست کسانی که می‌خواهند به نام لاغری پول هنگفتی را با معتاد کردن زنان
به جیب بزنند.»
بدین ترتیب افزایش مصرف شیشه و مواد مخدر صنعتی در کنار مصرف
مواد مخدر سنتی از مسائلی است که هشدارهای جدی متخصصان و کارشناسان امر را به دنبال
دارد.
فشارهای عصبی و گرایش به سمت شیشه
علاوه بر مسائل زیبایی چه دلایلی
باعث می‌شود افراد به سمت مواد مخدر به خصوص از نوع صنعتی بروند؟
عطاءالله
محمدی، روان‌شناس کانون اصلاح و تربیت در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به
اینکه مصرف هر نوع ماده مخدر دلایل مشابهی دارد ، گرایش افراد به خصوص جوانان به
سمت مواد مخدر را ناشی از عوامل متعددی می‌داند و می‌گوید: «برآورده نشدن نیازهای
روانی و جسمی به صورت اصولی در خانواده، تغییرات خلق وخوی روحی در شرایط متفاوت و
عدم درک صحیح این شرایط از سوی والدین و فشار از سوی گروه‌های هم سال را می‌توان از
دلایل اعتیاد افراد به خصوص بین جوانان بیان کرد.»
وی تبعات منفی ناشی از مصرف
مواد مخدر را به دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌کند و می‌گوید: «خرید و فروش مواد،
سرقت‌های کوچک که منجر به سرقت‌های بزرگتر می‌شود و قتل‌های ناشی از توهمات شدید،
بدبینی نسبت به همسر و بچه‌ها، اختلالات عصبی و رفتاری همه از عوارض سوء مصرف مواد
مخدر صنعتی است.»
محمدی الگوبرداری از کشورهایی که گام‌های مثبتی در مورد
پیشگیری از اعتیاد برداشته‌اند در کاهش اعتیاد موثر می‌داند و می‌گوید: «با توجه به
آن که راه‌های پیشگیری از اعتیاد در دنیا مدون است هر کشوری می‌تواند به نوعی از
آنها و مطابق با فرهنگ خود الگوبرداری کند.»
آمار متعدد کمپ‌های ترک اعتیاد
کمپ‌ها و درمانگاه‌های ترک اعتیاد که تبلیغات آنها بر در و دیوار شهر غوغا می‌کند
آیا واقعا کارآمد هستند و چه تعداد از افرادی که وارد این کمپ‌ها می‌شوند سالم
بیرون می‌آیند؟
محمدی، روان‌شناس کانون اصلاح و تربیت ترک اعتیاد، این کمپ‌ها را
موثر می‌داند و می‌گوید: «اگر نظارت دقیقی بر آنها باشد و معتادان به صورت علمی
همراه با آموزش‌های لازم زیرنظر مربیان و پزشکان خبره قرار گیرند نتیجه مثبت خواهد
بود.»
وی آمار مراکز درمان اعتیاد و در کل کشور را 5هزار و 200 مرکز اعلام
می‌کند که زیرنظر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی فعالیت
می‌کنند. ولی آماری که چندی پیش از سوی معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شده
بود حاکی از آن است که تعداد این مراکز در کشور 3هزار و 940مرکز داوطلبانه درمان
اعتیاد است. سال گذشته حدود 700هزار نفر زیرپوشش برنامه‌های درمان و کاهش آسیب این
مراکز قرار گرفتند و تعداد 400هزار نفر هم در حال حاضر در چرخه درمان هستند. در عین
حال دکتر فرید براتی سده، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی هم تعداد
مراکز اقامتی ترک اعتیاد تحت پوشش سازمان در کشور را «753» مرکز اعلام کرده و
می‌گوید که سال گذشته 185هزار نفر در کشور از خدمات این مراکز بهره‌مند شدند.»از
دکتر براتی سده در مورد اینکه چه تعداد به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کرده و به صورت
قطعی درمان می‌شوند می‌پرسم، پاسخم را این طور می‌دهد: «700 هزار نفر مراجعه‌کننده
برای ترک با قرص متادون داشتیم که از این تعداد حدود 500هزار نفر در مراکز بهزیستی
به صورت سرپایی و اجتماع درمان مدار (6ماهه) مورد درمان قرار گرفته‌اند و براساس
آمارهای جهانی حداکثر 10 درصد افراد ترک موفقیت‌آمیز دارند و این آمار در کشور ما
15 درصد است.»
گزارش روز
|
