گالیا توانگر
بوی آبگوشت فضا را پر کرده است. صدای چرخ ها از طبقه بالا می
آید. رد بوی دیزی را که می‌گیرم به پله ای کم عرض و طویل (رابط دو طبقه) می رسم.
کتانی های گرد گرفته ام از خاک کارگری - که همه جای سالن این تولیدی خوش نشسته - را
روی پله اول می گذارم و عزم می کنم خودم را به دریچه زندگی کارگران تولید پوشاک
برسانم.
گویی این پله ها آدمی را از فضای شلوغ کوچه “برلن” به آرامش زندگی
کارگری می کشانند. آرامشی که از صبر برمی خیزد و پشت آن سوزش دردناک هزار زخم مخفی
است.آرامشی که باید به صبوری و سکوت تعبیرش کنیم.
سه مرد جوان کاپشن دوز مشغول
چرخکاری روزانه هستند. هر کدامشان روزانه 3تا 4 کاپشن مردانه می دوزند. از صبح زود
تا غروب آفتاب، تنها صدای چرخ نوای زندگی آنهاست تا با عرق جبین نان زن و بچه بدهند
و چرخ زندگی شان بگردد.هر کدامشان ماهیانه بین 600 تا 800 هزار تومان حقوق می گیرند
و بیمه شان هم رد می شود.
سرکارگر که برای خودش استاد کاری در صنف کاپشن دوزی
به حساب می آید،می گوید:«مدل ها را یا از ژورنال می گیریم و یا اگر برایمان یک
نمونه بیاورند،عین آن را تحویلشان می دهیم.»
روی کارهایشان مارک تولیدی ایرانی
هم نمی زنند!
جدای از مشکلات نبود طراح داخلی و نیز برند ایرانی مشکل بزرگ تر
این است که هنوز هم مشتری‌هایی پیدا می شوند که غافلانه حاضرند برای جنس خارجی ولو
جنس بنجل چینی هر مبلغی را بپردازند،اما برای تولید داخلی با مارک ایرانی- حتی اگر
با کیفیت هم باشد – رو ترش می کنند! بی خبر از این که دود این انتخاب اشتباه نه
تنها به چشم خانواده آنها بلکه به چشم تولیدی های داخلی و اقتصاد کشور می رود.
در شرایط فعلی باید با این دید خرید کنیم که هر چه ایرانی بخریم سود بیشتر به جامعه
ایرانی خواهد رسید و چه بسا با تقویت زیر ساخت های تولید، فردا روزی که فرزندانمان
بزرگ می شوند، در میدان تولید داخلی صاحب شغل خواهند بود.
شهریور ماه بود که
مهدی محمودی مشاور رئیس اتحادیه پوشاک صراحتا عنوان کرد: 90 درصد پوشاک تولید داخل
با برندهای خارجی به فروش می رسند!
ضمنا 70 درصد پوشاک بازار تولید داخل و 30
درصد تولید خارجی هستند.
اما خوشبختانه در آذرماه با سر زدن به بازار متوجه می
شویم که اقبال پوشاک داخلی به ویژه در شاخه پوشاک زمستانی با مارک ایرانی رو به
فزونی گذاشته به حدی که کاملا این استقبال قابل لمس و مشهود است.
پوشاک ایرانی
با کیفیت بخریم
“بیان” فروشنده سویشرت ها و کاپشن های مردانه که قریب به یک دهه
است در این صنف فعالیت دارد،برایمان دلایل استقبال از پوشاک زمستانی تولید داخل را
این گونه بیان می کند:«یکی از دلایلی که اکثرهم صنفی هایم برای فزونی اقبال پوشاک
زمستانی تولید داخل ذکر می کنند این است که پوشاک خارجی به‌ویژه کت ها و کاپشن ها
قیمت شان چندین برابر پارسال شده و دیگر اقشار ضعیف و کم در آمد نمی توانند مثل
گذشته پوشاک خارجی خریداری کنند.
اما من فکر می کنم الان تولید داخل بیشتر از
وارد کردن سود آور است. قبلا به ندرت کاپشن و یا سویشرت تولید داخل در بازار می
دیدی و یا اساسا تولیدی ها کار نمی کردند، اما در حال حاضر با بالا رفتن قیمت‌های
پوشاک خارجی برای تولید کننده صرفه دارد که جنس تولید داخل را به دست مشتری اش بدهد
و از آنسو مشتری هم برایش می صرفد که با قیمت کمتری پوشاک مارک ایرانی خریداری کرده
و بپوشد،به امید این که با استقبال بیشتر فضا برای ارتقای کیفی تولید داخل نیز
فراهم آید.»
در حین گفت و گویمان با این فروشنده با تجربه مشتری جوانی وارد
مغازه شده و سراغ سویشرت های ایرانی را می گیرد و یک مدل دیگر از سویشرت های ایرانی
خرید سال گذشته اش را نیز به تن دارد.
از وی دلیل استقبالش از پوشاک ایرانی را
سوال می‌کنم،وی پاسخ می دهد:«اوایل خیال می کردم یکی دو بار سویشرت ایرانی را به
داخل ماشین لباسشویی بیندازم، چون کیفیتش پایین است یا رنگ می دهد و یا پرز بر می
دارد، اما پارسال که یک مدل ایرانی اش را خریدم متوجه شدم اینطورها هم نیست. من که
خیلی راضی بودم به همین دلیل تصمیم گرفتم امسال هم یک مدل ایرانی خریداری کنم.»
قیمت سویشرت ایرانی مردانه و طوسی رنگی که انتخاب کرده 75 هزار تومان است در حالی
که عین همین سویشرت با مارک خارجی 125 هزار تومان قیمت خورده است که لااقل از لحاظ
ظاهری ، جنس و زیپ کاری شان با هم تفاوت چندانی ندارند!
“بیان” فروشنده در مورد
تفاوت های پوشاک تولید داخل و خارج توضیح می دهد:«تنها تفاوت فاحش در تمیزی برش ها
و دوخت خارجی است. چون آنها دستگاه‌های مدرن به روزی برای برشکاری و دوخت دارند که
ما از آنها محرومیم.»
وی در تکمیل صحبت هایش می گوید:«برای پوشاک داخلی 20 درصد
سود می کنیم و برای پوشاک خارجی 25 تا 30 درصد سود مجازمان است.»
تقویت زیر
ساخت های تولید داخلی
و مهار قاچاق
سید علیرضا موسوی مجد معاون نظارت و
بازرسی سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان تهران در گفت‌و گو با گزارشگر روزنامه
کیهان می گوید:«حقیقتش را بخواهید در بحث نظارت بر واردات، پوشاک رتبه کالای گروه
ده را به خود اختصاص داده است.بنابراین برای واردات پوشاک دست وارد کننده باز
گذاشته شده چون زیر ساخت های تولید داخل به حدی تقویت نشده اند که تمام و کمال نیاز
بازار داخلی را مرتفع کنند. اینجاست که بحث قاچاق پوشاک هم داغ می شود.»
وی
ادامه می دهد:«در تعریف ما به پوشاکی قاچاق گفته می شود که وارد کننده برگ ثبت
سفارش نداشته واز کانال های خارج نظارت،بدون پرداخت عوارض پوشاک وارد می کند.در ده
هزار و پانصد مورد بازدیدمان از مغازه‌ها و فروشگاه های صنف پوشاک در سال جاری 1500
مورد پرونده تخلف تشکیل شده و به تعزیرات حکومتی معرفی شده اند.»
معاون نظارت و
بازرسی سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان تهران تصریح می کند: « همین جا موقعیت
مناسبی است که اعلام کنیم تلفن 124 تلفنی برای دریافت پیام ها و شکایات مردمی از
سوی حوزه نظارت و بازرسی سازمان صنعت،معدن و تجارت استان تهران است. شهروندان می
توانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف گران فروشی،عدم درج قیمت،عدم صدور فاکتور،مشاهده
کالای قاچاق با این شماره مراتب امر را به مسئولین گزارش دهند.»
موسوی از افزایش
کشفیات انبارهای قاچاق و دپوی کالا خبر می دهد و می گوید:«در سال جاری تلاش کردیم
با حضور در واحد های عمده فروشی فضا را برای ورود کالای قاچاق از جمله پوشاک قاچاق
ناامن کنیم.در نتیجه این بازدیدها انبارهای بزرگی از قاچاق کالاهای مختلف و پوشاک
شناسایی شدند که در حال توزیع به خرده فروشی ها بودند.»
معاون نظارت و بازرسی
سازمان صنعت،معدن و تجارت استان تهران در پاسخ به این سوال که چرا قاچاق پوشاک رخ
می دهد،می گوید:«چون زیر ساخت های تولید به حدی تقویت نشده که نیازمان صرفا با تکیه
بر تولید داخل تامین شود.لذا با حجم زیاد واردات و بعضا از کانال های خلاف و قاچاق
،عمده فروشی ها و خرده‌فروشی ها تغذیه می شوند.
به مسئولان و حامیان جامعه
تولیدی کشور این اطمینان را می دهم که چنانچه بتوانیم برای تولید سرمایه‌گذار جذب
کنیم و زیر ساخت های تولید را تقویت کنیم هم مبادی قاچاق را می بندیم و هم سلیقه
جامعه به سمت تولید داخل سوق خواهد یافت.»
راهکار دیگراین کارشناس و صاحب
نظرتولید داخلی برای ارتقای این عرصه بویژه در عرصه پوشاک برند سازی است.
وی می
گوید:«برای مثال چنانچه در زمینه پوشاک آقایان همین چند برند معروف و مشهور کت و
شلوار را نداشتیم،این واقعیت است که خیلی از آقایان می رفتند و از کشورهای خارجی و
دوبی برای خودشان خرید می‌کردند. بنابراین در صنعت پوشاک برند سازی حائز اهمیت است
و به تقویت زیر ساخت های تولید و ایجاد فضای رقابتی کمک خواهد کرد.»
کاپشن هایی
که زخم زندگی کارگری را مخفی می کنند!
از پله های کم عرض و طویل که به طبقه
بالای تولیدی صعود می کنم،دریچه مصائب زندگی کارگران چرخکار پوشاک بویژه کاپشن
دوزها گشوده می شود.
در این کارگاه کوچک سه کارگر به همراه استاد برشکار مشغول
کار هستند.به سبک قدیم علاالدینی برای گرم شدن میانه میزچرخکارها قرار داده اند تا
با همین وسیله ساده گرمایشان را در روزهای سرد آذرماه تامین کنند.
اهالی این
خرده کارگاه تولیدی در پایتخت،خود کاپشن های رنگ و رو رفته ای به تن دارند که
درزشان باز شده است.زیرپوسته کاپشن های کهنه شان چه بسا زخم هایی از زندگی کارگری
بر تن شان نشسته که حتی برای تسکین شان مجال آخ گفتن هم پیدا نمی کنند.تازه‌واردهای
کارگرمعمولا با حقوق ششصد تومان در ماه برای دوخت چهار کاپشن در یک روز کاری
استخدام می شوند.
استاد برشکار که پیرمرد 58 ساله ای است و تمایلی به معرفی خودش
ندارد یکی از مشکلات کاپشن دوزی در این روزها را کمبود مواد اولیه عنوان کرده و می
گوید:«به سختی می توانیم رنگ ها را در مدل های کاپشن هایمان سِت کنیم.مثلا یک مدل
زیپ ارزان قیمت خریداری کرده‌ایم که رنگش با پارچه سِت نیست.زیپ رنگ خودش هم ممکن
است گرانتر باشد و برایمان صرف نکند. در مورد سِت کردن رنگ نخ، پارچه آستری ، پارچه
رویه و زیپ قضیه به همین منوال است.»
این استاد برشکار روزهایی را در کارگاه به
یاد می‌آورد که دست کم ده ،پانزده کارگر کاپشن دوز در کارگاه کوچکشان مشغول فعالیت
بوده اند، اما در حال حاضر به خاطر هزینه های بیمه ای ، مالیات و نیز مزایایی که
باید به کارگران تعلق بگیرد معمولا صاحبکاران ترجیح می‌دهند از اقوام و آشنایان خود
آن هم به تعداد معدودی برای کاپشن دوزی استفاده کنند.
طریقه کار به دو شیوه
است:یا تعداد کاپشن هایی را که باید در طول روز بدوزند (سه تا چهار عدد) معین
می‌کنند و یا به طور هفتگی کارگران تعهد می دهند که مثلا از فلان مدل کاپشن چند
صدتایی بدوزند.ناگفته نماند که جدای از خرده تولیدی های تهران اغلب برشکاری در
پایتخت صورت می گیرد سپس کارهای برش خورده در شهرستان هایی چون همدان، ملایر، قزوین
و اطراف تهران دوخته می شوند و دوباره در نقاط دیگری شسته شده و برای بسته بندی به
کارگاه در تهران باز می گردند.
استاد برشکار باتجربه برایمان در مورد سایر
چالش‌های مشهود صنف تولید پوشاک زمستانی می‌گوید:«چون ماشین آلاتمان مبتدی است
روزانه با هر چرخ در این کارگاه نمی توانیم بیش از 4 تا 5 کاپشن بدوزیم. این در
حالی است که برای تجهیز کارگاه به ماشین آلات جدید و به روز هیچ تسهیلات دولتی
دریافت نکرده ایم.اگر هم می بینید کارهای خارجی دربرش و دوخت تمیزتردر می‌آیند به
این دلیل است که آنها از ماشین آلات به روز و مدرن استفاده می کنند.»
یکی از
کارگرها گوشه کارگاه سفره ای پر از خرده نان و یک دیزی سنگی پهن کرده و تعارف
می‌زند:”بفرمایید” هر دیزی را دو نفری می خورند.
رساندن مواد اولیه ارزان به
تولید کننده داخلی
عباس روشنایی 30 سال است که در صنف فروش لباس بچه فعالیت می
کند.وی معتقد است که اگر به تولید‌کننده ایرانی مواد اولیه مرغوب داده شود و
تولیدی‌ها به ماشین آلات مدرن و جدید تجهیز شوند، کار ایرانی حرف نخواهد داشت و حتی
می تواند در بازار جهانی با کار خارجی رقابت کند.
وی می گوید:«برای مثال هم
اکنون ترک‌ها مواد‌اولیه مرغوب از کشور ما می برند،با دستگاه های مدرن برش می دهند،
با ماشین آلات به روزشان می دوزند و به عنوان کار تمام ترک می فروشند. حتی در برخی
موارد با وجود همین کمبودها در کارگاه های تولیدی داخل کارهایی تولید می شود که
رویشان به جای مارک ایرانی برندهای ترکی و برندهای جنس درجه یک چینی می‌خورد و در
بازار جهانی به نام پوشاک تولید خودشان می‌فروشند!پس تولید کننده ایرانی پتانسیل
رشد تا رسیدن به بازارهای جهانی را دارد اگر به او بها داده شود و برایش تسهیلاتی
در نظر بگیرند.»
پیشنهاد این صاحب نظر عرصه پوشاک داخلی برای رونق تولید در داخل
چنین است:«باید مواد اولیه مرغوب به دست تولید کننده ایرانی با قیمت مناسب و ارزان
برسد.ضمنا مالیات را برای تولید کننده کم کنند تا جنس ارزان تر به مراکز توزیع برسد
و مغازه دار هم با سود کمتر بفروشد.»
گزارش روز
|
