(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


دوشنبه 23 شهريور 1388- شماره 19462
 

ويژگيهاي يك پرستار خوب در خانه
نوزادان و رفلاكس
هشدار به خانم هاي باردار



ويژگيهاي يك پرستار خوب در خانه

همواره به دلايلي در زندگي مجبور هستيم از افرادي دعوت كنيم تا به انجام برخي امور در منازل مان بپردازند. پرستار كودك، نظافتچي، باغبان و پرستار.
اطلاع از ويژگي هاي يك پرستار خوب خانه هميشه سؤال برانگيز بوده است. صحت در اجراي فرامين پزشك مهمترين وظيفه يك پرستار در خانه است. پزشك مسئول معاينه، تجويز دارو و كنترل علائم و نشانه هاي تشديد يا بهبود بيماري مي باشد و اين بيمار، خانواده و اطرافيان او هستند كه بايد از فرامين پزشك تا بهبودي كامل پيروي كنند. خطرناكترين موقعيتي كه مي تواند پيش بيايد، اين است كه يك پرستار احساس كند از دكتر بيشتر يا بهتر مي داند. پرستار هيچ گاه حق ندارد اظهارات و نقطه نظرات خود را بر فرامين پزشك ارجح بداند.
ازجمله موارد خطرناك ديگر در مراقبت از بيماري هاي خاص، خواب آلودگي و خواب سنگين است. اين خيلي مهم است كه پرستار با كوچكترين صدا يا تماس از خواب بيدار شود. پرستار بايد سعي كند اين قابليت را درخود تقويت كند چرا كه علاج واقعه را بايد قبل از وقوع كرد و چه بسا يك چرت كوتاه در يك لحظه بحراني، حوادث ناگواري را به وجود بياورد.
مراقبت دقيق و هوشياري از ديگر وظايف يك پرستار است. يك لحظه كوتاهي ممكن است باعث شود بيمار از روي تخت سقوط كند و يا ممكن است در موارد جدي تر از روي پله يا بالكن به زمين بيفتد و حتي ممكن است پتو از روي بيمار كنار رود و سرما، بيماري را تشديد كند.
به هرحال همانطور كه در كشتي وظيفه محافظت از مسافران و اثاثيه آنها به عهده «ناخدا» مي باشد، در خانه نيز وظيفه مراقبت از بيمار به عهده پرستار است.
اگرنياز است چندين دارو و قرص در ساعات مشخص و به اندازه هاي معين به بيمار خورانده شود، بهتر است پرستار به جاي اعتماد به حافظه خود، مطالب را يادداشت كند و بعد از دادن دارو روي برگه علامت بگذارد تا علاوه بر اطمينان از انجام وظيفه در دادن گزارش به پزشك نيز كار به سهولت انجام گيرد.
از ديگر موارد مهم در اتاق بيمار سكوت و حفظ آرامش بيمار مي باشد. صحبت كردن با صداي بلند، ايجاد سر و صدا با كفش هنگام راه رفتن، ايجاد سر و صدا با حركت دادن صندلي گهواره اي، استفاده از راديو و تلويزيون با صداي بلند، بستن و بازكردن محكم درب ها و پنجره ها، تاكردن و تكاندن لباس ها با سرو صدا، صحبت با تلفن با صداي بلند و بالاخره زنگ نامناسب درب منزل و زنگ تلفن و موبايل، از مصاديق ايجاد مزاحمت و برهم خوردن آرامش در اطاق بيمار مي باشد.
از سويي پچ پچ كردن يا درگوشي صحبت كردن، روي پنجه پا حركت كردن نيز در اتاق بيمار توهين آميز است.
غذاها يا نوشيدني هاي بيمار ملاك دستور پزشك است و پرستار نبايد از بيمار سؤال كند كه چه غذا و يا نوشيدني را دوست دارد بلكه بايد طبق دستور پزشك عمل كند.
چه ويژگي هايي يك پرستار خانه بايد داشته باشد؟
عطوفت و مهرباني، شعور بالا، محتاط بودن، هوشيار بودن، ساكت بودن (انجام كار بدون سر و صدا)، فرز و چالاك بودن و شاد بودن از مولفه هاي يك پرستار خوب به شمار مي رود.
علاوه بر موارد مذكور پرستار بايد از نظر فني و پزشكي نيز در كار خود مهارت داشته باشد كه بتواند وظايف خود را به نحو احسن انجام دهد.
صبر و تحمل: همدردي با بيمار در كاستن رنج بيمار موثر است. صبر بهترين ابزار در نگهداري بيمار است. صبر و همدردي چيزي است كه افراد خودخواه ندارند و با پول هم قابل خريداري نيست بلكه فقط از عشق و مهرباني قلبي حاصل مي شود.
درك و فهم بالا: داشتن شعور و درك و فهم بالا اين توانايي را به پرستار مي دهد تا اصول و مقدمات نگهداري بيمار را به خوبي فراگيرد و در موقعيت هاي مختلف به كار ببندد.
احتياط: ضرورت احتياط نيز برهمگان آشكار است. كسي كه بدون توجه به دستور پزشك يا نوشته روي شيشه دارو به بيمار دارو مي دهد، يا به جاي 10قطره، 20 قطره دارو به بيمار مي دهد در واقع صلاحيت خود را زيرسؤال مي برد.
چالاك بودن: مهارت داشتن و چالاك بودن نيز از موقعيت ها و شرايط لازم در انجام هركاري مي باشد. در اطاق بيمار همچنين موقعيتي لازم است. هرچند چالاك بودن در انجام همه امور ضرورت محسوب نمي شود ولي بي شك نداشتن اين خصيصه باعث بروز آسيب ها و گرفتاريهايي مي شود. افراد زيادي وجود دارند كه در كارشان مهارت تخصص زيادي دارند ولي به علت دست و پاچلفتي بودن همواره مشكلاتي پديد مي آورند.
شادي و سرزندگي: اطاق بيمار بايد مملو از شادي و طراوت باشد. شادي همانند نور خورشيد لذت بخش است بدون اينكه به كسي آسيب برسد، همه از آن بهره مند مي شوند.
ديدن يك صورت محزون و يا شنيدن صداي محزون در اتاق بيمار جايي ندارد چرا كه در اتاق بيمار به اندازه كافي رنج و غم وجود دارد و افزودن غم و ناراحتي به اين اتاق باعث تشديد بيماري فرد مي شود. بنابراين همه بايد تلاش كنند كه اميد به آن اطاق برگردد. يك ضرب المثل قديمي مي گويد: هرجا زندگي هست، اميد هم هست.
رعايت نظم و بهداشت: تميز نگهداشتن اطراف بيمار، توجه به گرما و سرماي (دماي) اطاق از جمله موارد مهم درنگهداري بيمار مي باشد. در اطراف بيمار هيچ چيز كثيف نبايد و جود داشته باشد. البته روزي چندبار جاروكردن و ايجاد سر و صدا هم توصيه نمي شود. بهتر است رفت و روب با يك دستمال مرطوب انجام شود و يا قبل از نظافت بيمار را به اتاق ديگري منتقل كنيم.
در خاتمه ذكر اين نكته ضروري است كه صحبت در مورد علائم بيماري (مگر با پزشك)، مرگ و مير ديگران، تشابه علائم بيماري فرد با ديگران و مقايسه كردن افراد در اطاق بيمار كاري نادرست مي باشد. چنين صحبت هايي در اتاق بيمار بخش هاي ديگر مغز را كه درگير مرمت و بازسازي كلي بدن مي باشند، درگير بيماري مي كنند و باعث تشديد بيماري يا بروز افسردگي در فرد مي شوند.
وحيد حاج سعيدي
تكتم قنبري عبدالملكي

 



نوزادان و رفلاكس

برگشت اسيد از معده يا همان رفلاكس درنوزادان خيلي شايع است. افراد درهر سن وسالي از رفلاكس شكايت دارند ولي در نوزادان به اين دليل كه فقط از مايعات و غذاهائي غيرجامد استفاده مي كنند اين امر بيشتر شايع است. ساختار معده نوزاد با افراد بزرگسال چندان تفاوت ندارد و وقتي دريچه پائين ناي درحال استراحت است. رفلاكسي يا برگشت اسيد رخ مي دهد. اين دريچه به صورت يك زبانه وظيفه دارد مانع از برگشت محتويات معده به داخل مري شود. هنگام بلع غذا اين دريچه باز مي شود و بعد از اتمام عمل اين دريچه بسته مي شود تا مري و ساير اعضا ازتماس با اسيد معده در امان باشند.
متاسفانه تشخيص اين كه آيا نوزادان دچار سوزش سردل مزمن شده است يا خير چندان راحت نيست. به منظور تشخيص اين مطلب شما بايد حتما با پزشك خود مشورت كنيد. هرچند نشانه هايي نيز وجود دارد كه مشكلات در خوابيدن، سرفه، كاهش وزن، بي اشتهايي، ترشح بزاق بيش از حد و مشكلات تنفسي از علائم اين نشانه ها مي باشند.
عارضه بازگشت اسيد معده باعث به وجود آمدن ناراحتي هاي تنفسي نيز مي شود نظير سينه پهلو، تنگي و زخم ديواره مري و سوء تغذيه . از ديگر علائم رفلاكس اسيد در نوزادان مي توان به سرفه مداوم، اختلالات تنفسي، ترشح بيش از حد بزاق دهان، تحريك پذيري و گريه غير معمول، درد سينه و تورم گلو اشاره كرد.
دلايل زيادي براي بازگشت اسيد معده در نوزادان وجود دارد. يكي از دلايل عمده مصرف بيش از مايعات و غذاهاي غير جامد به نسبت افراد بزرگسال مي باشد.
دومين دليل شايع خوابيدن بيش از حد به پشت مي باشد كه باعث تشديد اين حالت مي شود وجود اين دو حالت و قابليت برگشت سريع مايعات به نسبت جامدات، به دريچه ناي فشار وارده مي كنند و باعث برگشت اسيد مي شوند از ديگر دلايل برگشت اسيد مي توان به آناتومي ساختارمعده كودك، عادات غذايي نامناسب، استعمال دخانيات توسط اطرافيان، اضافه وزن و حساسيت هاي غذايي اشاره كرد.
علاوه بر معاينه كودكان جهت تشخيص بيماري بازگشت اسيد معده، نوع اسيد معده كودك نيز بايد آزمايش شود. شرايطي نيز وجود دارد كه بازگشت اسيد معده را كاهش مي دهد از جمله تغييرات عادات غذايي، سرپا نگه داشتن كودك بعداز خوردن غذا.
هرچند برگشت اسيد معده يك بيماري و نيازمند مراقبت و داروهاي پزشكي است ولي به مرور با تغييرات شيوه تغذيه كودك و رشد او به مروراز بين مي رود.

 



هشدار به خانم هاي باردار

يك برنامه غذايي درست، تمام گروه هاي غذايي را شامل مي شود: لبنيات، ميوه ها، سبزيجات، ماهي، گوشت قرمز، تخم مرغ، اسيدهاي چرب، كربوهيدرات (قند) و... زنان باردار بايد به اندازه لازم از تمام اين غذاها در سبد غذايي شان بهره ببرند؛ مشروط بر اين كه:
¤ حدود 10 درصد از كالري هاي مورد نياز روزانه از پروتئين ها دريافت شود (و پروتئين ها اصولا در گوشت قرمز، ماهي، لبنيات و سويا يافت مي شوند).
¤ حدود 35 درصد از كالري هاي مورد نياز روزانه از اسيدهاي چرب دريافت شود (و اسيدهاي چرب اصولا در كره، روغن، لبنيات و آجيل يافت مي شوند).
¤ حدود 55 درصد از كالري هاي موردنياز روزانه از كربوهيدرات ها اصولا در نان، برنج، سيب زميني، ذرت و ماكاروني يافت مي شوند).
متخصصان تغذيه مي گويند اگرچه در دوران بارداري نبايد از غذاهاي آماده (فست فود) و دسرهاي شيرين و امثالهم به عنوان پايه اصلي يك وعده غذايي استفاده كرد، ولي هيچ لزومي ندارد كه خودتان را از خوردن غذاهايي كه دوست داريد، صرفا به خاطر باردار بودن، محروم كنيد. مي توانيد شربت انواع ميوه ها را بخوريد و حتي خوردن يك تكه كوچك از كيك يا شيريني مورد علاقه تان هيچ ضرري براي شما يا فرزندانتان نخواهد داشت. اما فراموش نكنيد كه همواره بهتر است ميوه ها (به ويژه سيب، موز، هلو و زردآلو) و كمپوت ميوه ها را در برنامه غذايي روزانه تان بگنجانيد.
آن چه شما خواهيد خواست
اسيد فوليك، آهن، كلسيم و روي. تمام خانم هاي باردار به اين 4 موردنياز دارند. اما چقدر و چگونه؟ در قالب غذا يا مكمل؟ كارشناسان تغذيه پاسخ مي دهند:
¤ اسيد فوليك
اسيد فوليك يا همان ويتامين B9 در سه ماهه بارداري (و حتي از 2 ماه قبل از شروع بارداري) موردنياز است.
اين ويتامين در تشكيل و تكامل سيستم عصبي جنين نقش مهمي دارد. كمبود اسيد فوليك در نخستين ماه هاي بارداري ممكن است به بيماري اسپينا بيفيدا منجر شود. اين بيماري به دنبال عدم تكامل رشد مغز، نخاع و پرده مننژ بروز مي كند و منجر به فلج شدن نوزاد مي شود. اين ويتامين همچنين مي تواند از بروز بسياري از ناهنجاري هاي مادرزادي مانند لب شكري جلوگيري كند.
منابع مناسب اسيد فوليك عبارتند از: جو، ميوه ها و سبزيجات تازه، آب پرتقال، عدس، نخود و برنج.
اما سواي مصرف اين موادغذايي، استفاده از مكمل اسيدفوليك (روزانه 400 ميكروگرم) از 2 ماه قبل از بارداري و تا انتهاي 3 ماهه اول بارداري توصيه مي شود. البته اين مقدار فقط براي خانم هايي با شرايط عادي توصيه مي شود و در شرايط غيرعادي حتما نياز است كه با پزشك در مورد ميزان مصرف اين مكمل مشورت شود.
¤ آهن
آهن، خون موردنياز براي ارسال موادغذايي به جفت را فراهم مي كند و يك خانم باردار در طول بارداري بيشتر از زمان عادي به آهن نياز دارد. منابع خوب آهن عبارتند از: سبزيجات سبز (مانند كلم بروكلي و اسفناج)، توت فرنگي، پسته و نان.
ويتامين C جذب آهن را بالا مي برد و به همين خاطر توصيه مي شود همراه يا بلافاصله بعداز خوردن غذاهاي حاوي آهن، ويتامين C (آبليمو، پرتقال، گوجه سبز يا...) نيز مصرف مي شود. اما كافئين، تئين و كلسيم باعث كاهش جذب آهن مي شوند و به همين دليل توصيه شود از مصرف چاي، قهوه، ماست و شير همراه با غذاهاي حاوي آهن و حداقل تا 1 ساعت بعداز صرف اين غذاها پرهيز شود.
متخصصان تغذيه به خانم هاي باردار توصيه مي كنند كه از هفته بيستم بارداري، روزانه يك قرص مكمل آهن بخورند. البته اگر خانمي تغذيه خوبي داشته باشد و در آزمايش هايش نيز كم خوني ديده نشود، ضرورتي براي مصرف قرص آهن ندارد اما چنين موردي به ندرت پيش مي آيد.
در ضمن توجه داشته باشيد كه مصرف قرص آهن ممكن است با بروز عارضه يبوست همراه باشد.
¤ كلسيم و روي
مصرف تمام مواد معدني و به ويژه مصرف موادي مانند كلسيم و روي براي رشد جنين ضرورت دارند. اگر چه روي و كلسيم در موادغذايي مختلف يافت مي شوند اما در صورت نياز به مصرف مكمل آنها بايد با پزشك مشورت شود. خانم هاي بارداري كه تحت درمان دارويي هستند(مثلا خانم هايي كه ديابت يا كم خوني دارند) و خانم هايي كه سابقه زايمان نوزادي با كمبود وزن را دارند، حتما بايد براي مصرف انواع مكمل ها و مقدار آنها با پزشك خود مشورت كنند. در ضمن بايد به خاطر داشته باشيد كه مصرف بيش از حد اين مكمل ها نه تنها مفيد نيست، بلكه ممكن است براي كودك بسيار مضر هم باشد، پس بايد در مصرف آنها حد اعتدال را رعايت كرد.
هر 4ساعت يك بار غذا بخوريد
در طول بارداري، زياد اتفاق مي افتد كه شما خودتان گرسنه نيستيد اما كودكتان گرسنه است. به همين دليل توصيه مي شود برنامه مشخصي براي غذاخوردن داشته باشيد و صرفا به احساس گرسنگي خودتان تكيه نكنيد. بهتر است هر4ساعت يك بار غذا بخوريد؛ حتي اگر حالت تهوع داريد يا بي اشتها هستيد يا سوءهاضمه داريد يا...
هر روز بايد بين 5تا 6وعده غذا بخوريد، هرچقدر هم كه اين وعده ها مختصر باشد، اهميتي ندارد و بسيار بهتر از آن است كه روزانه 3 وعده غذا بخوريد، آن هم با اشتهاي زياد و مفصل و بي برنامه. جنين شما براي رشد، به مصرف وعده هاي غذايي منظم و متداوم نياز دارد.
نبايدهاي تغذيه در بارداري
در طول بارداري از مصرف زياد غذاهاي حاوي ويتامين A (مانند دل و جگر) پرهيز كنيد، زيرا افراط در مصرف اين ويتامين با خطر آسيب هاي جنيني همراه است. از مصرف الكل جدا بپرهيزيد. مطالعات متعددي نشان داده است كه مصرف الكل در دوران بارداري منجر به بروز ناهنجاري هاي جسمي، ناتواني هاي ذهني و مشكلات رواني در كودك مي شود.
خوردن محصولات كافئين دار را هم محدود كنيد. تحقيقات نشان داده است كه مصرف بيش از 4فنجان چاي در طول روز ممكن است در برخي موارد منجر به سقط جنين يا تولد نوزادي با وزن كم و حتي مرده زايي شود. كافئين اصولا در چاي، نوشابه ها و شكلات يافت مي شود. مي توانيد جوشانده هاي بدون كافئين را جايگزين كنيد. به جاي اين نوشيدني ها بهتر است شير، آب ميوه هاي طبيعي و حتي خود آب به همراه چند قطره آبليمو را به عنوان نوشيدني انتخاب كنيد. در ضمن يادتان باشد كه از مصرف شير و پنيرهاي غير پاستوريزه نيز پرهيز كنيد، چرا كه احتمال بروز بيماري هاي واگيردار متعاقب مصرف آنها وجود دارد.

 

(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14