E-mail:shayanfar@kayhannews.ir

شيو ه هاي مزدورپروري آمريكا درايران

رامبد، هلاكو - 4
يادداشت تاريخ: 17 مي 1966 - 27/2/45
خيلي محرمانه - غيرقابل رؤيت براي بيگانگان
از: بخش سياسي - مارتين هرتز
به: سفير
عطف به: يادداشت من در 14 مي
موضوع: امتياز ميهمان بين المللي براي نماينده مجلس، هلاكو رامبد
براساس گزارش منبع كنترل شده در 14 مي، شاه تصويب كرده است كه اعضاي كميته مركزي حزب مردم و از جمله آقاي هلاكو رامبد مي توانند كانديد مجلس و «انتخاب» شوند. اين مطلب نشانگر اين است كه رامبد به وضوح ديگر (اگر وقتي واقعاً بود) در هاله اي از ابهام و شك، تا آنجا كه به اعليحضرت مربوط مي شود، نيست. بنابراين، ما نبايد تأخيري در اطلاع دادن به وي داشته باشيم كه وي امتياز ديدار از ايالات متحده را به صورت ميهمان دريافت داشته است.
راسياس
يادداشت تاريخ: 14 مي 1966
خيلي محرمانه - غيرقابل رؤيت براي بيگانگان
از: بخش سياسي - مارتين هرتز
به: سفير
موضوع: امتياز ميهمان بين المللي براي نماينده مجلس، هلاكو رامبد
سابقه
وزارت خارجه تصويب نموده است كه سفارت امتياز ميهمان بين المللي را به هلاكو رامبد، نماينده مجلس اعطا كند. به هر حال، از زماني كه اين اجازه دريافت شد، حزب مردم كه آقاي رامبد رهبر آن در مجلس است، به علت حمله شديد و منطقي حزب به بودجه 1965 دولت، كه در آوريل به مجلس ارائه شده بود، در ارتباط با شاه زير سؤال قرار گرفت. حمله حزب از طريق رامبد مطرح گرديد، ولي سخنران واقعي، نمايندأ مجلس، عبدالله والا، بود.
براساس گزارش منبع كنترل شده، سخنان والا باعث شد كه رئيس ساواك، نعمت الله نصيري، تعداد زيادي از اعضاي حزب مردم را احضار و در مورد سوابق امر بررسي نمايد؛ نصيري ظاهراً مشكوك به «دخالت خارجي» در نوشتن متن سخنراني است. در سلام روز
21 مارس، شاه اشاره مشخص و مطمئني به دخالت خارجي در امور داخلي ايران نمود كه بسياري از اعضاي حزب مردم آن را به طور مستقيم اشاره به سخنان والا مي دانند. چند روز بعد، نصيري، رامبد را احضار و حزب مردم را متهم نمود كه به يك سفارت خارجي اجازه تهيه سخنراني والا را داده اند. او به رامبد گفت كه حزب بايد يكي از چند راه زير را انتخاب نمايد: (1) ثابت كند كه اتهام فوق غير حقيقي است ؛ (2) اعلام نمايد كه سخنان والا نظريه شخصي خود بوده و او را از حزب اخراج نمايد؛ يا (3) حزب را منحل كند.
حزب مردم اين مورد را به دبيركل، سناتور يحيي عدل ، ارجاع نمود و او اظهار داشت كه شاه در اين مورد با وي نيز با عصبانيت صحبت نموده بود و متحير بود (عدل) كه آيا بهتر نخواهد بود حزب را منحل نمايند، زيرا ساواك اصرار دارد كه از هر صحبت و نظريه اي كه توسط حزب در مجلس يا در محافل عمومي مطرح مي شود، برداشت سوء نمايد.
متعاقباً گزارشي در اين مورد توسط يك گروه كار اقليت مجلس تهيه شد كه توسط عدل به شاه داده شده است. در گزارش قيد شده كه والا سخنراني را با كمك وكيل سابق مجلس، كاظم جفرودي، كه يك مهندس ساختمان و مقاطعه كار مشهوري است، تهيه نموده است. شاه مجدداً عصباني شده و به عدل گفته است كه او و نصيري مشتركاً بايد گزارشي در مورد وضعيت سخنراني تهيه نمايند، ولي بعداً در يك ملاقات خصوصي، عدل وضعيت را به طور مشروح توضيح داده
(ما نمي دانيم اين جزئيات چه بوده اند) كه در نتيجه آن شاه موافقت كرده است كه حزب مردم به كار خود ادامه دهد، ولي اقليت مجلس نبايد درگير هرگونه فعاليت انتقادي در مجلس شوند كه موجب تأخير در امور اجرايي يا تحريك ساير نمايندگان مي گردند. در 17 آوريل، به هر حال نصيري به نمايندگان حزب مردم هشدار داده كه هر چند شاه رفتار سابق نمايندگان حزب را بخشيده است، ولي او ( نصيري) تصميم دارد از نزديك فعاليت هاي آنها را تحت نظر بگيرد.
در آوريل متوجه شديم (بعد از رو شدن مسائل فوق) كه بسياري از رابطين ما در حزب مردم از ديدن ما اكراه داشتند. در رابطه با
«دست خارجي» دخيل در ماجرا، ما فقط از محافل مجلس شنيده ايم كه اعتقاد بر اين است كه انگليس ها مقصر شناخته شده اند.
بحث
همراه با وقايع مشروحه فوق اين مسئله براي ما مطرح گرديده است كه آيا به نفع ماست كه در چنين زماني از رامبد براي يك بازديد افتخاري دعوت كنيم؟ ترديدي نيست كه رژيم نسبت به «نفوذ خارجي» حساس تر شده است. آخرين نشانه ها عبارتند از: (1) لزوم اطلاع قبلي براي خروج از تهران، (2) يك يادداشت وزارت خارجه به كليأ سفارتخانه ها كه تأكيد نموده است دعوت هاي به خارج كشور بايد از طريق وزارت امورخارجه انجام شود، (3) شواهد نشان مي دهند كه مأمورين دولت ايران به طور غير رسمي، اگر نه رسمي، توجيه شده اند كه قبل از شركت در ميهماني هاي خارجي مجوز لازم را كسب نمايند و نظاير آن. هر چند كليه اين كنترل ها احتمالاً براي جلوگيري از نفوذ روسيه (كمونيزم) و ساير قدرت هاي مخالف است، روزنامأ اطلاعات در 3 مي (براساس سياست خارجي ايران) تذكر داد كه دخالت خارجي از هر طرفي كه باشد اجازه داده نخواهد شد. بنابراين اگر، اين امتياز و پيشنهاد را به رامبد بدهيم با خط مخالفت رژيم روبرو خواهيم شد، كه احتمالاً از معيارهاي ما جهت انتخاب رهبران و رهبران بالقوه آگاه است. همچنين با چنين كاري «بوسه مرگ» را به رامبد خواهيم داد. البته، به هر حال او آزاد خواهد بود پس از آن كه بطور خصوصي از او دعوت كرديم، آن را رد كند. از سوي ديگر، شاه به كرات حزب را بخشيده است، لذا مخالفت شخصي وي با آنها قابل صرفنظر كردن است. سال گذشته ما رهبر گروه اكثريت حزب ايران نوين را فرستاديم (منظور به ايالات متحده است. م)، لذا فرستادن رهبر اقليت رسماً تشكيل شده، موجب انتقاد از ما نخواهد شد. به هر حال، واقعيت اصلي اين است كه حزب مردم توسط رژيم شكل گرفته است، بنابراين اعزام يكي از رهبران آن به ايالات متحده واقعاً نمي تواند كه حركت «غير دوستانه اي» باشد. علاوه بر اين، رامبد ارتباط خوبي با وزارت دربار دارد و حتي در مدت سفر شاه به اروپا در 1964 با وي همراه بود. همچنين براي شاه چندان آسان نخواهد بود كه با دعوت ما مخالفت كند، زيرا ما با اين كار سعي مي كنيم تمايل وي به نشان دادن اين كه يك حكومت پارلماني واقعي در ايران برقرار است، را بپذيريم.
امتيازات ما عبارت خواهند بود از: (1) داشتن يك ايراني با نفوذ (با توانايي سياسي واقعي به عنوان يك فرد و اين كه حتي كمي بيشتر آزادي سياسي در ايران وجود دارد) كه كشور خود و سيستم سياسي آن را به وي بشناسانيم، (2) به طور غيرمستقيم دولت ايران را تشويق به اعزام نمايندگي از دولت به ايالات متحده كنيم كه عضو حزب حاكم نباشند، (3) داشتن يك مورد عالي براي آزمايش كه ببينيم تا چه حدي، در يك زمان مناسب در آينده، مي توانيم ميزان بيشتري از انتخاب سياسي را در ايران تشويق كنيم، براي نمونه در انتخابات سال 7619 مجلس. ممكن است ما را به دليل دعوت رامبد ملامت نمايند، ولي اين حتي در بدترين شرايط بايد به صورت يك گناه كوچك نگريسته شود.
پيشنهاد
سفارت رامبد را مطلع سازد كه از وي دعوت شده است تا قبول نمايد به عنوان بازديدكننده افتخاري بين المللي به ايالات متحده سفر نمايد، و اينكه اين دعوت مطابق روش هاي معمولي ما صورت گرفته است.
رامبد، هلاكو - 5
زمان: 18 فوريه 1967 - 29/11/45
خيلي محرمانه
صورت مذاكرات شركت كنندگان: حنيفه رمضاني، نماينده حزب مردم از بندرپهلوي، ويليام ا. هلسث ، دبير اول سفارت
موضوع: سفر افتخاري بين المللي رامبد
نماينده حزب مردم، رمضاني، يكي از معتمدين رامبد، گفت كه حزب مخالف سفر رامبد به ايالات متحده براي دو ماه است، بدليل الف) انتخابات، و ب) برخورد پيش بيني شده در مورد مخالفت با هزينه هاي دولت بلافاصله پس از نوروز.
حزب تصميم گرفته است كه سفر رامبد را به طور آزمايشي به يك ماه محدود نمايد. در پاسخ به پيشنهاد من، او راضي شد كه در مورد شش هفته بازديد موافقت نمايد، ولي گفت كه رهبري حزب از دادن اجازه جهت دور شدن رامبد به مدت زياد در چنين مقطع بحراني بسيار اكراه خواهد داشت.
در پي آن رامبد تلفن زد و گفت كه براي يك هفته بازديد به رشت مي رود. هر چند بايستي او را بلافاصله مي ديدم، وي در بازگشت با من تماس خواهد گرفت. وقتي او گفت ترجيح مي دهد سفر خود را تا نيمه دوم آوريل به تعويق اندازد (زيرا با نوروز مخالفت شده بود)، توصيه كردم پس از بازگشت يكديگر را ببينيم. او همچنين تعجب كرد كه ممكن است به جاي دو ماه، 54 روز پذيرفته شود. من او را مطمئن ساختم كه اين كار را به نفع هر دومان به پايان خواهم رساند.
رامبد، هلاكو - 6
زمان و مكان: رستوران اكسانادو، 20 نوامبر 1967 - 29/8/46
خيلي محرمانه
صورت مذاكرات شركت كنندگان: آقاي هلاكو رامبد، نماينده مجلس از حزب مردم ويليام ا. هلسث، دبير اول سفارت
موضوع: حزب مردم
رامبد در مورد وضعيت سياسي در ايران خيلي نااميد بود و به طور اخص اشاره وي، به شانس يك حزب اقليت در ايفاي يك نقش مؤثر بود. او اظهار داشت كه حزب اكثريت هر چه بيشتر در حال غصب كليه مسئوليت ها براي خودش هست و اين كه براي مردم پيوستن به حزب مردم مشكل مي شود.
رامبد اظهار داشت كه بايد شرايط زندگي «سياسي» تغيير يابد. حزب مردم نياز به اشاره خيرخواهانه از سوي شاه دارد تا بتواند به طور مؤثري مسئوليت هاي خود را به عنوان حزب مخالف در مجلس انجام دهد. كميته مركزي به علت شكست انتخاباتي استعفا داد. به دبيركل، عدل ، مأموريت داده شده است كه يك كميته 51 نفره جديد انتخاب نمايد. رامبد انتظار دارد كه عدل، رامبد، ناصر عامري و سناتور جفرودي در كميته مركزي باقي بمانند، ولي معتقد است كه تعدادي چهره هاي جديد رو خواهند شد.
او پيش بيني مي كند كه عدل با شاه صحبت و سعي خواهد كرد اجازه شاه را براي فعاليت حزب مردم بتواند مؤثرتر اخذ نمايد. اگر اين اجازه داده شود، رامبد و نخست وزير راههايي كه حزب مردم به نحو فعال شود را بررسي خواهند نمود. او اظهار داشت بالاخص اميدوار است كه ضمانت هاي لازم را حاصل نمايد كه افرادي كه وارد حزب مردم مي شوند، مانند آنچه فعلاً عمل مي شود، جريمه نخواهند شد. او گفت كه حزب مردم در معرض اين خطر است كه تبديل به حزب پيرمردهايي شود كه بازنشسته شده اند و چيزي ندارند كه بترسند، زيرا مردان جوان براي پيوستن به حزب از آينده خود نگران هستند.
رامبد، هلاكو - 7
زمان و مكان: 11 مارس 1968 - 20/12/46، منزل سفير
خيلي محرمانه
صورت مذاكرات شركت كنندگان: هلاكو رامبد، رهبر حزب مردم در مجلس ويليام ا. هلسث، دبير اول سفارت
موضوع: لايحه توسعه و بازسازي شهري
رامبد نگراني خود را در مورد پيش نويس لايحأ توسعه بازسازي شهري تشريح كرد. او احساس مي نمود كه اين پيشنهاد توسط كساني ارائه شده است كه هر چند در حوزه وظايف خود شايستگي دارند، از ارتباطات ظريف بين اداره كننده و اداره شونده (governed and governing) آگاه نيستند. اين جنبه است كه او را بيشتر نگران ساخته است، و اين كه او قبل از حمايت از لايحه به اطمينان قلبي بيشتري نيازمند است.
علاوه بر اين نگراني كلي و تمايل به حصول اطمينان از اجراي صحيح اين قانون، رامبد اظهار داشت كه تغييرات مختلفي را در آن پيشنهاد خواهد كرد. بالاخص، او عقيده دارد كه معافيت مبنا به ميزان 200000 ريال، در حالي كه امكان دارد براي تهران خيلي خوب باشد، براي شهرستانها رقم خيلي بالايي است. هر چند او مبناي معافيت مورد نظر خود را بيان نكرد، اظهار داشت كه رقم خيلي پايين تري براي ساير شهرستانها بايد در نظر گرفته شود. او اميدوار بود كه ببيند در لايحه، مقررات بهتري براي اخذ ماليات پيشنهاد شده باشد. او ضمن مراقبت با اين كه شهردارهاي جديد، در مقايسه با مأمورين قديمي كه تا رأس فرمانداري ها نيز بالا رفته اند، بيشتر مورد اعتماد هستند، ولي هنوز اميدوار است تا حد ممكن مطمئن شود كه جابجا شدن پولها درست باشد و سيستمي به وجود آيد كه مردم بتوانند به آن اطمينان نمايند تا پول ماليات ها يك باره خرج «زيباسازي شهر» نخواهد شد. رامبد همچنين گفت كه محكوم نمودن موارد لايحه نيز نياز به پاره اي بازنگري ها دارد. زمان لازم براي كشف اين جنبه هاي آن در اختيار نيست.
رامبد، هلاكو - 8
هلاكو رامبد رهبر حزب مردم در مجلس
سرّي
هلاكو رامبد رهبر حزب مردم در مجلس است. پس از درگيري شديد وي در انتخابات تابستان 1967، حزب مردم سعي دارد كه وجوه سازماني خود را منظم نمايد. در دسامبر 1967، رامبد با سناتور كاظم جفرودي به عنوان دستيار رهبر حزب، يحيي عدل عمل مي كرد.
رامبد در 10 نوامبر 1919 در طوالش، شهر كوچكي در سواحل بحر خزر، متولد شد و متعلق به يك خانواده زميندار در آن منطقه است. از سوابق وي خيلي كم مي دانيم. ظاهراً در سال 1939 از دانشكدأ افسري ايران فارغ التحصيل شد، ولي پس از آن از ارتش استعفا داد و براي يك شركت حمل و نقل در طوالش كار كرد. يك كانديد ناموفق براي انتخابات دوره هيجدهم بود و در دوره هاي نوزدهم و بيستم از حوزأ انتخابي شهر زادگاهش انتخاب شد. وقتي حزب مردم در 1964 مجدداً احيا شد، رامبد در آن فعال و رهبر حزب در مجلس شد. او مديريت آليتاليا در ايران را دارد.
رامبد در 1954 از انگلستان، آلمان غربي و هلند و در 1955 از آلمان غربي ديدار كرد. وي شاه را در يك بازديد از هندوستان همراهي كرد و 1956 از تركيه بازديد نمود. در سال 1967 او سفر موفقيت آميزي با خرج وزارت خارجه آمريكا به ايالات متحده نمود. او با ارائه يك ذهن خلاق و طرز برخوردي مشتاق و پذيرنده، تحسين خود را نسبت به پيشرفت صورت گرفته توسط مردم آمريكا و تشكر خود را براي ميهمان نوازي سخاوتمندانه ابراز شده به وي، اظهار داشت.
او ازدواج كرده و داراي دو فرزند است. او علاوه بر فارسي، انگليسي، فرانسه و آلماني را در سطحي خوب صحبت مي كند.
28 مارس 1968 - 8/1/74
رامبد، هلاكو - 9
زمان و مكان: رستوران اكسانادو، 23 مي 1968 - 2/3/74
خيلي محرمانه
صورت مذاكرات شركت كنندگان: هلاكو رامبد، نماينده مجلس ( حزب مردم) ويليام ا. هلسث، دبير اول سفارت
موضوع: حزب مردم
رامبد اظهار داشت كه حزب مردم با دو مسئله اصولي مواجه است. يكي داخلي و يكي خارجي. در مورد مسئله خارجي، او گفت كه حزب ايران نوين از دستگاههاي دولتي براي اعمال فشار بر حزب مردم و پرسنل آن استفاده مي كند، و او گفت كه حزب مردم هيچ وسيله اي براي مقابله و حتي حفاظت پرسنل خود ندارد. او ادامه داد، بنابراين اين، اميد كمي در داخل حزب به پيشرفت وجود دارد. همزمان با آن، تقسيم بندي عميقي در داخل حزب مردم وجود دارد كه مانع تمركز انرژي پرسنل موجود آن بر مسائل كليدي است.
اين شكاف و سهل انگاري در توافق بين رده هاي پايين، موجب شده كه رده هاي بالاي حزب ترسي از نتايج مقابله اعضاي حزب با اقداماتشان (يا عدم فعاليت آنها) نداشته باشند. رامبد به مصالحه اي فكر مي كرد كه از طريق آن اميدوار بود مجدداً روحيه وحدت را در حزب برقرار نمايد. او نمي خواست كه وارد جزئيات شود، ولي اظهار داشت كه نتايج كار وي موفقيت آميز خواهند بود. در گردهمايي برنامه ريزي شده شوراي عالي كه اخيراً به تعويق افتاد، رامبد گفت كه تعداد مخالفين بيشتر از موافقين عدل بود، ولي او پيشنهاد كرده بود گردهمايي به تعويق بيفتد. او تذكر داد كه كميته مركزي فعلي، كه هنوز به شوراي عالي معرفي نشده است، در حال كار كردن براي تدوين سياست و برنامه اي براي حزب است.
او در مورد شركت حزب مردم در انتخابات آينده انجمن شهر خوشبين نبود. او گفت، بسياري از اعضاي حزب مردم، احساس مي كنند كه دولت همانند انتخابات مجلس در 7691 عمل خواهد نمود، به گونه اي كه هرگونه موفقيت حزب مردم در نهايت ملغي شود. هنوز هيچ گونه تصميمي در مورد كانديداهاي حزب مردم اتخاذ نشده است.
رامبد، هلاكو - 10
تاريخ: 29 ژوئيه 1972 - 7/5/51
خيلي محرمانه
از: بخش سياسي، استان اسكودرو
به: بخش سياسي، آقاي كيلگور
موضوع: استعفاي علي نقي كني
بنا به اظهار منوچهر سعيدي، آخرين شايعات اين است كه كني به دستور شاه استعفا داده است، زيرا وي بيش از حد از دولت هويدا انتقاد كرده است. به دليل پشتيباني شاه از هويدا، اين انتقادات به شخص وي باز مي گردد. وقتي به كني راجع به ناخشنودي اعليحضرت گفته شد، گزارش شده است كه واكنش وي اين بوده كه به وي دستور داده شده است كه يك حزب مخالف به راه بيندازد و اين كار بدون انتقاد كردن از دولت امكانپذير نيست. او از قطع تاكتيك هاي فعال خويش، خودداري نمود و از او خواسته شد كه استعفا دهد. من تاكنون تأييدي بر اين مطلب دريافت نكرده ام.
در هدايت پست جديد دبيركلي حزب مردم، نماينده مجلس، هلاكو رامبد، قرار دارد. رامبد وقتي فارسي حرف مي زند بيشتر شبيه به علم و شاه است تا همتاي اصلي اش دكتر جفرودي. رامبد در تهران متولد شده و نماينده يك شهر كوچك در فارس است كه هرگز آن شهر را نديده است. گفته مي شود كه وي فردي قابل و مشهور در بين مردم است كه بخشي از آن به علت قابليت وي به عنوان يك سخنران مي باشد.
پاورقي