E-mail:shayanfar@kayhannews.ir

فهرست افراد سرشناس

زاهدي، اردشير - 4
اردشير زاهدي سفير در ايالات متحده (از آوريل 1973)
خيلي محرمانه
عنوان خطاب: آقاي سفير
اردشيرزاهدي يكي از مشهورترين ديپلماتها در واشنگتن است، او در حال حاضر دومين دوره سفيري خود در اينجا مي گذراند؛ او قبلاً در جريان سالهاي 1960 تا 1962 اين سمت را داشت و ايالات متحده را وطن دوم خودش مي خواند. او مردي فريبنده و پر انرژي و باهوش متوسط است و خيلي سريع در موارد مختلف با اعتماد به نفس اظهارنظر مي كند و اين به وي ظاهر فردي با اطلاعات وسيع مي دهد. او دوست دارد كه يكي از «مهم ها» (BOYS) باشد. او به بعضي از سازمانها وابسته است و منافع گستردأ تجاري دارد. او خود را به عنوان نخست وزير بالقوه در نظر مي گيرد.
سفير پسر مرحوم تيمسار فضل الله زاهدي، رهبر كودتاي 1953، است كه دولت مصدق را ساقط و شاه را مجدداً به قدرت رساند. او داراي ليسانس كشاورزي از دانشگاه يوتا مي باشد. زاهدي به عنوان آجودان غيرنظامي شاه، سفير ايران در ايالات متحده، سفير ايران در انگلستان (67 - 1962) و وزير امورخارجه (71 - 1967) خدمت نموده است.
زاهدي، 50 ساله، بلند قد، خوش هيكل، مردي آراسته و خوش خلق است. او ماشين هاي لوكس و زنان خوشگل را دوست دارد و يكي از ميهماني دهندگان موفق و بسيار علاقمند به ميهماني دادن است. او همچنين از تيراندازي، شكار و تماشاي فيلم لذت مي برد. زاهدي در سال 1957 با دختر بزرگ شاه ازدواج كرد و در سال 1964 با هم متاركه نمودند. آنها يك دختر دارند. سفير انگليسي را با لهجأ عاميانه آمريكايي، خوب صحبت مي كند. در مارس 1977 او و سفراي مصر و پاكستان در دستگيري مسلمانان حنفي مسلح، بعد از اينكه آنان 134 نفر را در ساختمان هاي مختلف واشنگتن گروگان گرفتند، نقش مهمي ايفأ نمودند.
1 اوت 1978 - 10/6/75
زاهدي، اردشير - 5
13 دسامبر 1978 - 22/9/57
سفارت ايالات متحده آمريكا، تهران، ايران
جناب آقاي اردشير زاهدي
آقاي سفير عزيز:
صحبت مجدد با شما براي من موجب كمال امتنان بود و اميدوارم كه وضعيت به اندازه كافي آرام شود تا بتوانيم دوستي ديرينه خود را بار ديگر به طور حضوري، به جاي گفتگوي تلفني، تجديد نماييم. همه ما تحرك و درايت شما را در انجام مسئوليت هايتان تحسين مي كنيم.
به خاطر مي آوريد كه به شما گفته بودم كه به دو نفر از كاركنان سيستم هاي الكترونيكي داده ها (EDS) اجازه خروج از كشور داده نشده است. آنها عبارتند از آقاي پاول جون چيپارون با شماره پاسپورت 1101602 - H و آقاي ويليام دمينگ گاي لرد با شماره پاسپورت 277649 - J. ظاهراً وزارت دادگستري مايل است آنها به عنوان شهود براي محاكمه اي كه در آينده نزديك برگزار خواهد شد، در كشور باقي بمانند.
آقاي راس پيرات (ROSS - PERROT) يك تاجر بسيار مشهور آمريكايي كه ممكن است شما هم با وي در سفرهاي خود به ايالات متحده ملاقات كرده باشيد، علاقه شديدي به اين مورد دارد و بارها به من و سفير سوليوان تلفن نموده است.
او شخصاً به من و سفير سوليوان قول داده است كه هريك يا هر دو نفر از كاركنان شركت وي در صورت لزوم جهت ارائه شهادت و توضيحات، به ايران مراجعت داده خواهند شد. او همچنين ما را مطمئن ساخته است كه اگر دولت ايران بخواهد، هريك از كارمندانش آماده خواهند بود در هر محلي كه دولت شما بخواهد به كار مشغول شوند. آقاي پيرات همچنين به ما گفت كه او مايل است، اگر با قوانين ايران مغايرت نداشته باشد، يك ضمانت يا هر نوع چيز ديگري كه دولت شما بخواهد، جهت اطمينان از اين كه اين افراد در زمان مورد نياز براي محاكمه به ايران بازگشت داده خواهند شد، بدهد. ما از هرگونه مساعدت مناسب كه شما بتوانيد جهت حل اين مسئله انجام دهيد، به گونه اي كه اين دو نفر بتوانند اجازه ترك ايران را حاصل نمايند، بسيار متشكر خواهيم شد.
چارلز دبليو. ناس وزير مختار
زاهدي، اردشير - 6
تاريخ: 14 دسامبر 1978 - 23/9/57
سرّي - توزيع محدود
از: سفارت آمريكا، تهران 31220
به: وزارت امورخارجه، واشنگتن
موضوع: ملاقات با سفير زاهدي، 13 دسامبر
1- من در عصر روز 13 دسامبر، دو ساعت را با اردشير زاهدي گذراندم. وي همچنان با به هم زدن اوضاع داخلي ادامه مي دهد، ولي هنوز كاملاً مشهود نيست كه در چه جهتي حركت مي كند. واضح است كه او در تظاهرات موافق شاه در دو روز گذشته به طور فعالي درگير بوده است. باوجود اين، نظر مرا در مورد اين كه وي براي خواب آيت الله قمي در مشهد سرمايه گذاري كرده است، نفي نمود (به هر حال در مدتي كه با او بودم، او اخباري دريافت نمود كه شش هزار تلگرامي كه وي ترتيب آنها را داده بود، براي آيت الله خوب، ارسال شده بودند).
2- وي جزئيات بيشتري در مورد ترتيباتي كه براي تظاهرات 10 دسامبر صورت گرفته بود و اعتبار زيادي كه براي بروز عدم خشونت در آن تظاهرات قائل بود، به من ارائه نمود. او گفت ارتش براي اقدام عليه حاميان خميني آماده و در خشم بود و اين كه وي با يادآوري خاطرأ پدر عزيزش و يك پيام تلفني از شاه، خشم آنها را فرونشاند. او ادعا كرد كه نخست وزير، ازهاري، استعفا داده و آن را پس گرفته بود.
3- با قيافه اي مانند يك ملخ، او يك ليست بلند بالا از افرادي كه در حال ديدنشان بوده است را به من نشان داد و اين تأثير را برجاي گذاشت كه وي در هر دو سمت بازي مي كند (با هر دو گروه كار مي كند). وقتي وارد شدم او در حال ملاقات با يكي از حاميان خميني بود و ادعا كرد كه با نخست وزير شام خواهد خورد. با وجود همه اينها، اين عقيده كلي حاصل شد كه وي مخالف مذاكرات شاه با جبهه ملي بوده است. از سوي ديگر، او گفت كه در 41 دسامبر براي ترتيب دادن دادن ملاقات بعدي سنجابي با شاه، با سنجابي چاي خواهد خورد.
4- در بحث در مورد آيندأ نزديك، او گفت كه از يك دولت تحت امر علي اميني جانبداري مي كند، زيرا او قادر است چرخهاي اقتصادي مملكت را به حركت درآورد. او احساس مي كرد كه ممكن است چند نفري از جبهه ملي ها بتوانند در آن شركت نمايند، ولي شك بسياري وجود دارد كه سنجابي و همكارانش بتوانند دولت تشكيل دهند. او با صديقي و افراد متعدد ديگري از جبهه ملي خيلي بي تعارف بود و همأ آنها را با اسم كوچك نام مي برد و مي گفت كه همأ آنها با وي خيلي صميمي و مرتبط هستند و مثل برادر باهم بزرگ شده اند.
5 - آنگاه او فهرست افراد سرشناسي را خواند كه از آنان دعوت كرده بود در چند روز آينده با آنها ناهار بخورد و آنهايي كه بعداً براي ديدن شاه خواهد برد. او گفت اين افراد كساني هستند كه وي انتظار دارد به عنوان طرفداران سلطنت يارگيري كند. آنها به سراسر كشور اعزام خواهند شد و با افراد درگير مذاكره خواهند كرد تا براي آنها روشن سازند كه مهم اين است كه شاه در جاي خود (محل) باقي بماند. من به وي اين واقعيت را تذكر دادم كه حدود نيمي از آنها در فهرست اسامي شوراي پيشنهاد شده توسط ميناچي هستند (تهران 86121). بنابراين من ساير اسامي آن شورا را (به استثناي نظامي ها) بدون مشخص كردن منبع آنها به وي دادم و او با عجله آنها را به فهرست ناهار خودش اضافه نمود. (به نظر مي آيد اين كار خيلي ايراني باشد. )
6- پس از اين PARSIFLAGE ما به سه هدف اصلي ملاقات بعدازظهر رسيديم: شركت ملي نفت ايران، بانك مركزي و وزارت دارايي. او تأييد كرد كه انصاري استعفاي خود را از شركت ملي نفت ايران اعلام نموده است و براي من مقداري از ضوابط چرند و بي معني شركت ملي نفت ايران را خواند كه تأييد مي نمود كه نه مينا و نه نابغ، هيچ كدام نمي توانند رئيس هيئت مديره شوند، زيرا لازم است قبلاً يا وزير يا حداقل پنج سال مدير شركت ملي نفت ايران بوده باشند. به هر حال مي بايستي راهي وجود داشته باشد كه يا مينا يا نابغ به جاي رئيس هيئت مديره عمل نمايند. او تأييد نمود كه شاه به وي گفته است كه اين شغل را هم به علي اميني و هم به انتظام پيشنهاد كرده بود و هر دو نفر آن را رد كرده بودند (آنها مي توانستند فاجعه باشند).
7- بعد از بحث راجع به شركت ملي نفت ايران، به مسئله سيستم بانكي و وزارت دارايي پرداختم. من گفتم كه هر دو وضعيت خفت بار و غيرقابل تحملي دارند و كسي بايد پيدا شود كه هر دو محل را پاكسازي نمايد. او يادداشت نمود و قول داد كه بعضي از افراد خودش را براي اين كار منظور خواهد نمود. من مذاكراتم را با هوشنگ رام (تهران 36121) به وي گفتم، او گفت مراتب را دنبال خواهد كرد.
8- اظهارنظر: زاهدي بيش از اغلب ايراني ها انرژي دارد، ولي به قدري آن را پخش و پراكنده مي كند كه كارآئي وي زير سؤال مي رود. اگر او (يا هر شخص ديگري) براين مسئله مهم به طور واقعي متمركز شوند كه بار ديگر اقتصاد را به راه اندازد، ممكن است زمان كافي براي همه اين رشته از دسايس وجود داشته باشد كه افراد مناسب براي عمل در چهارچوب قانون اساسي را دور هم جمع كند. هر چند به نظر مي رسد كه چنين مانورها و گشتهايي براي ايرانيان از نظر رواني مهم هستند و شايد به واقع در نهايت همأ فشاري را كه در مدت اخير وجود داشته است، از ميان بردارد، من به تلاش بي وقفه ام براي يافتن چند نفر افراد مسئولي كه علاقأ شديدي به از ميان برداشتن ركود اقتصادي مبتلابه اين كشور داشته باشد، ادامه خواهم داد. به طور طبيعي اين كارها دو روز آخر هفته را گرفته اند و زمان بعدي براي اين كه بتوانم دماغ ديگري را براي خرد كردن پيدا كنم، روز شنبه، 61 دسامبر خواهد بود.
سوليوان
گزارشگر: ويليام اچ. سوليوان
زاهدي، اردشير - 7
جناب آقاي اردشير زاهدي
تهران 71 دسامبر 8791 - 26/9/75
آقاي سفير عزيز:
سناتور پرسي (PERCY) خواسته است كه پيام زير به شما مخابره شود:
اردشير عزيز:
افكار ما در اين دوره ديرگذر و سرنوشت ساز، با شما و اعليحضرت بوده است.
شما در زماني كه در ايالات متحده بوديد، تحت فشار زيادي قرار گرفته بوديد و بر آن مشكلات فائق آمديد. من مطمئن هستم كه بر مسائل فعلي خود نيز پيروز خواهيد شد. دوستان زياد شما در كنگره با من همكلام هستند كه عميق ترين آرزوهاي خود را براي موفقيت شما اعلام دارند.
سناتور چوك پرسي
اجازه دهيد بار ديگر براي شما آرزوي موفقيت هاي زياد در كوشش هاي فعلي خود بنمايم.
ارادتمند شما چارلز دبليو. ناس وزير مختار
زاهدي، حسن - 1
حسن زاهدي 28 وزير كشاورزي
خيلي محرمانه
حسن زاهدي به عنوان وزير كشاورزي در كابينه اكتبر 1967 منصوب گرديد. او قبلاً رئيس و مديركل بانك اعتبارات كشاورزي و توسعه روستايي ايران (ACRDBI) بود. او مردي خوش قيافه، پويا، متين، بافراست و اغواكنندگي يك فروشنده است، وي برخي اوقات به آنچه قول داده، عمل نمي كند. نقطه ضعف بزرگ اداري وي به نظر مي رسد اصرار وي به اجراي نمايش يك نفره باشد. زاهدي با مأمورين سفارت آمريكا، صميمي و معمولاً كمك كننده بوده است. او تمايل دارد به طوري خاص با افرادي كه احساس مي كند مي تواند روي آنها سرمايه گذاري كند، خيلي دوستانه رفتار كند. او به ويژه در رابطه با موضوعات حيثيتي و شخصيتي، مرد حساسي است. وزير به نظر مي رسد كه صادقانه و صميمانه طرفدار آمريكا باشد، هر چند نشان داده كه در هر موردي كه نشانه اي از وابستگي وي يا كشورش به آمريكائيان مشاهده نموده است، حساس مي باشد. زاهدي در سال 1913 در تهران متولد شد. او از دانشگاه تهران در رشته حقوق و اقتصاد مدرك گرفت، در سال 1936 به وزارت دارايي پيوست. تا سال 1947 در بانك كشاورزي كار كرد. در سال 1947 او به ايالات متحده آمد و به مدت 10 سال در دبيرخانه سازمان ملل متحد كار كرد، وي همچنين فوق ليسانس خود را در رشتأ بانكداري از دانشگاه كلمبيا گرفت (195). در حالي كه در مدت خدمت در سازمان ملل متحد او در تأسيس انستيتو اداري عمومي در تركيه كمك نمود، سرپرست اداري و مديريت قسمت كمك هاي فني به كشورهاي خاورميانه، آسيا و آفريقا و يكي از سرپرستان انتخاباتي سازمان ملل متحد در توگولند بود. در سال 19528 به ايران بازگشت، او به وزارت دارايي پيوست، در 1960 به رتبه معاون وزير در امور درآمدها ارتقأ يافت. او معمولاً به عنوان يكي از مأمورين مالياتي كارآ و از لايقترين مقامات در وزارت دارايي محسوب مي شود.
در سال 1961 او ظاهراً به علت فساد از كار خود بركنار شد، هر چند بسياري از مقامات ايراني مشكوك هستند كه اين اتهامات وارده به وي واقعاً درست باشند.
با انتقال به بانك اعتبارات كشاورزي و توسعه روستايي ايران، (ICRDBI)، انتقاداتي به خاطر روش هاي كار وي بر او وارد آمد. او در حصول اطمينان از اين كه بودجه مناسب براي مناطق روستايي اختصاص يافته باشد، به طور مؤثر عمل نكرده بود. پرداخت هاي كوچك نياز به تصويب شخص وي داشتند. او در كمك به سازمان تعاون مركزي خيلي كند بود، احتمالاً به علت اين كه بين شغل قبلي او كه كنترل مستقيم بر فعاليت تعاوني ها بود، و شغل فعلي وي واقع شده بود. بانك مركزي از بانك اعتبارات كشاورزي و توسعه روستايي ايران با صورتحساب بد تهيه شده و سياست هاي افتضاح، خشنود نبود. عدم توجه مشهود وي به ملزومات قانوني موجب گرديد كه بعضي از ناظرين معتقد شدند كه او يا موردي پنهاني و سرّي دارد يا اين كه پشتيباني محكمي در ردأ خيلي بالا دارد، يا هر دوي اين موارد را زاهدي در دسامبر 1966 و مجدداً در مي 1967 به عضويت كميتأ مركزي حزب ايران نوين انتخاب شد.
زاهدي به طور گسترده اي در اروپا ، آفريقا و ايالات متحده مسافرت نموده است. او و همسرش فاطمه، دو دختر بزرگ دارند، كه در West Coast ايالات متحده زندگي مي كنند. زاهدي علاوه بر زبان مادري اش فارسي، به فرانسه و انگليسي عالي صحبت مي كند.
3 آوريل 1968 - 14/1/47
سام، محمد - 1
محمد سام، وزير كشور
خيلي محرمانه
دكتر سام 84 ساله ليسانس خود را در ايران از دانشگاه تهران و فوق ليسانس را از دانشگاه نبراسكا و دكترا را از دانشگاه كاليفرنيا در امريكا گرفت. او به عنوان نماينده در مجلس، معاون وزير در وزارت فرهنگ، استاندار استان گيلان، استاندار اصفهان و وزير اطلاعات قبل از انتصاب به سمت وزارت كشور در سال گذشته، خدمت كرده است. دكتر سام كه يك حيوان سياسي جاه طلب است، صريحاً اعتراف مي كند كه بعضي از تصميمات و تغييرات پرسنلي انجام شده توسط وي در وزارت فرهنگ بيشتر بر يك اساس سياسي صورت گرفته است تا اين كه پيشرفت آموزشي مد نظر باشد. گرچه سام شديداً مورد انتقاد است (شايع شده كه او هنگام استانداري در اصفهان از بودجه و وجوه سوءاستفاده كرده است) و تاكنون نتوانسته است با عملكرد خود به عنوان وزير كشور كسي را مجذوب نمايد، ولي واضح به نظر مي رسد كه سام در نظر دارد براي مدتهاي مديد آينده در سمت هايي در سطح كابينه باقي بماند. علاوه بر اين دكتر سام به عنوان وزير كشور مسئول هماهنگ كردن دو سازمان مهم اجراي قانون در ايران در زمينه مواد مخدر (يعني پليس ملي و ژاندارمري) مي باشد و اخيراً دكتر سام را براي برنامه بازديد افتخاري سران انتخاب كرده ايم تا به امريكا بيايد و مي تواند گذشته از مطالب ديگر، مسائل و فنون اجرايي مواد مخدر در آنجا را مورد مطالعه قرار دهد.
دكتر سام با يك زن بسيار آرام و فروتن و چند سال جوانتر از خود ازدواج كرده است، او به زبان انگليسي به رواني صحبت مي كند.
مي 1972 - ارديبهشت 1531
سام، محمد - 2
محمد سام - وزير كشور
خيلي محرمانه
محمد سام در 32 سپتامبر 1971 در يك ترميم كابينه، وزير كشور شد. او به سرعت در دولت ترقي كرده است و شهرت خوبي به عنوان يك مقام وزارت فرهنگ و يك استاندار به دست آورده است. سام يك كارمند لايق و يك سياستمدار بالفطره است. او متمايل به روشهاي مديريتي اداري آمريكايي است.
مواضع در قبال ايالات متحده:
سام در عقايد محكم سياسي اش، به طور اصولي طرفدار آمريكا است و شخصاً نسبت به امريكائيان حسن ظن دارد. او تماس با تعدادي از دوستان آمريكايي اش در اين كشور را حفظ كرده است.
زندگي اوليه و سوابق خدمتي:
محمد سام طبق برخي منابع در 1918 و طبق برخي منابع ديگر در 1924 در كرمان متولد شد. او ليسانس حقوق از دانشگاه تهران، فوق ليسانس آموزش روستايي از دانشگاه نبراسكا و دكترا در مديريت عمومي از دانشگاه كاليفرنياي جنوبي دارد.
سام در 1942 به وزارت فرهنگ پيوست و شروع به تدريس نمود. بعداً وي به عنوان معاون مدير مؤسسأ مديريت بازرگاني در دانشگاه تهران خدمت كرد. در پي آن، كارمند بنياد خاورميانه گرديد و در پروژأ كشاورزي بنياد در ورامين درگير شد. در 1963، سام نماينده مجلس شد. در 1964 وي عضو كميتأ اجرايي حزب حاكم ايران نوين و معاون وزير فرهنگ گرديد. به عنوان معاون وزير، او فردي لايق، شايسته و مشهور بود. برخي اصطكاكها بين سام و هادي هدايتي، وزير فرهنگ وجود داشت، ولي به مسائل خدمتي سام بدين سبب لطمه اي وارد نيامد. در 1965 او استاندار گيلان شد.
به عنوان استاندار، سام كفايت و انرژي زيادي از خود نشان داد. او مكانيزه كردن مناطق روستايي و توسعه صنعتي را تشويق نمود. در مدت شيوع بيماري و با در سال 1965، كوشش هاي خارق العادأ او، تقدير و تشكر سازمان بهداشت جهاني را برايش به ارمغان آورد. پس از پايان شيوع بيماري، او يك سيستم لوله كشي آب مخصوص شهر رشت ، مركز استان ايجاد كرد.
در 1969، سام با استانداري اصفهان، يك شغل مهم تر، مورد تشويق قرار گرفت. در 1971، او وزير اطلاعات شد. او فقط به مدت چند ماه در اين پست بود و پس از آن سمت مهم تر وزارت كشور به وي داده شد.
سفر
سام به اروپا ، خاورميانه و خاور دور مسافرت كرده است. او براي بار اول در 1960 و براي بار دوم در ژوئيه تا اوت 1972 ، تحت نظارت خدمات بازديدكنندگان بين المللي، از ايالات متحده ديدار كرد. سفر سال 1972 وي، شهرهاي واشنگتن، لينكلن ، نبراسكا ، لوگان ، يوتا ، سانفرانسيسكو ، هانالولو و لوس آنجلس را شامل مي شد. او در 1966 از اتحاد جماهير شوروي ديدار كرد.
اطلاعات شخصي
وزير مردي صميمي و خوش صحبت است. در مارس 1973 وي براي معالجأ سنگ كليه در بيمارستان بستري گرديد. او به فرانسه و انگليسي به صورتي عالي صحبت مي كند. وي متأهل است و همسرش، لعيا، او را در سفر سال 1972 به ايالات متحده همراهي نمود.
28 سپتامبر 1973 - 6/7/52
پاورقي