E-mail:shayanfar@kayhannews.ir

چانه زني برسرقيمت نفت

اطلاعات شخصي
هويدا معمولاً خسته به نظر مي رسد، اما اين ظاهري فريبنده است. وي مردي سخت كوش، با انرژي و با كارآيي غير معمول مي باشد، وي كاغذ بازي را دوست ندارد و تأكيد مي كند كه گزارشهايي كه تسليم وي مي شود به دو صفحه محدود باشد. وي از طريق يك «خط تلفني سرخ» از روي ميز خود با شاه در ارتباط است. توانايي سريع وي در نظارت، به وي كمك مي كند تا خطاها و اشتباهات را سريعاً متوجه شود، اما از ايراد انتقادات مخرب انزجار دارد. وي گفته است: «انتقاد كردن آسان است، اما پيشنهاد راه حل، جايگزين مشكل مي باشد. » در زماني وي گفته بود: «شخص نبايد هرگز در زندگي بدبين بوده بلكه بايستي همواره خوشبين باشد». وي مشكلات را نمي پوشاند و يا از ناهنجاري ها پرهيز نمي كند.
نخست وزير در هر جمعي آسوده به نظر مي رسد و با تواضع، كارداني و مهرباني براي خود دوستاني مي يابد. وي دوست ندارد كارهاي خود را جار بزند و برخلاف نخست وزيران گذشته، بندرت اجازأ ايراد اتهام عليه نمايندگان يا وزراي قبلي را مي دهد. وي كه پر حرف و پر تحرك است، هرگز از ابراز نظر خود طفره نمي رود، حتي اگر بداند شنونده با او موافق نيست. با اين وجود، وي قادر است هركس را خواه براي وي نفعي داشته باشد يا نه، راضي نگهدارد. غالباً افرادي كه براي كسب چيزي به نزد وي مي روند، اتاقش را با دست خالي، اما راضي ترك مي كنند.
هويدا كه اصولاً يك مرد خجالتي است، بيش از حد عاشق تبليغات نيست. وي ممكن است در يك ضيافت رسمي سخنراني لازمي بكند، اما خودش هرگز رمان قطع نكرده و كلنگ به زمين نمي زند و از يك شخص مسن محلي مي خواهد كه اين كار را انجام دهد. وي يك وعده نان و پنير را براي غذاي زياد و پيكان كوچك را بر كاديلاك رسمي كه بندرت از آن استفاده مي كند، ترجيح مي دهد. وي هنوز خودش از منزلش در مناطق پايين تر تهران به اداره مي رود و پشت چراغ قرمز توقف كرده و براي اشخاصي كه وي را بشناسند، دست تكان مي دهد.
هويدا نوشابه هاي الكلي را دوست دارد، اما بندرت بيش از حد مي خورد. وي در كتابخواني حريص مي باشد و به ويژه به داستانهاي جنايي علاقه نشان مي دهد. وي از تنيس، گلف، شكار و ماهيگيري نيز لذت مي برد. وي عاشق موسيقي است و مجموعه بزرگي صفحأ گرامافون دارد كه شامل بسياري از آهنگ هاي محبوب آمريكائي و فرانسوي مي باشد. وي به عنوان سرگرمي گل رز پرورش مي دهد.
نخست وزير معمولاً لباسهاي بي آلايش و قديمي و به رنگهاي آبي و خاكستري تيره مي پوشد. پيپ، عصا و گل اركيده به صورت سمبل وي درآمده است. وي از زمان بروز يك تصادف رانندگي از عصا استفاده مي كند و اگرچه براساس گزارشات ديگر به آن نياز ندارد، اما آن را همراه خود مي برد، زيرا بدون آن احساس كمبود مي كند.
هويدا يك زبان شناس حرفه اي است، فرانسوي را به رواني زبان اصلي و انگليسي و عربي را بسيار عالي و آلماني را در حد قابل قبولي تكلم مي كند. وي يكي از افسران لژيون افتخار فرانسه بوده و از بسياري از دولت هاي ديگر نشان دريافت كرده است.
هويدا در سال 1966 به 47 سال زندگي مجردي خود پايان داد، و با ليلا امامي خويي خواهر زن 33 سالأ منصور كه تقريباً براي مدت 20 سال وي را مي شناخت، ازدواج نمود. اين ازدواج در سال 1971 با طلاق خاتمه يافت.
فريدون ، برادر جوانتر هويدا، نمايندأ دائمي ايران در سازمان ملل متحد مي باشد.
28 سپتامبر 1973 - 6/7/52
هويدا، اميرعباس - 4
تاريخ: 23 نوامبر 1976 - 2/9/55
محرمانه
از: سفارت آمريكا تهران 38611
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي.
موضوع: ملاقات، كودل، ريبيكوف و بيكر با هويدا، نخست وزير ايران، در تاريخ 16 نوامبر 1976
1- هويدا، نخست وزير ايران، در اظهارات علني خود به هنگام ملاقات با كودل در 16 نوامبر، تأكيد كرد كه اميدوار است ملاقات در جوّي بي آلايش برگزار گردد و در پايان حضور خود خواستار رسيدن سؤالات شد. سپس نخست وزير با همان حالت بشاش معمولي خود، كودل را به مدت پانزده دقيقه در مورد موضع سياسي جغرافيايي استراتژيك اجتماعي اقتصادي ايران توجيه نمود و با اشارأ گاه و بي گاه به يك نقشه و چندين نمودار، آمار اصلي و ساير حقايق مربوط به ايران را نشان مي داد. وي اظهار داشت GNP فعلي ايران بالغ بر 85 ميليارد دلار مي باشد و هدف اين است كه تا پايان قرن به 450 ميليارد دلار برسد. نرخ رشد اقتصادي ايران در بخش غير نفتي 16 درصد نسبت به قيمت هاي ثابت است و رشد كلي سالانه برابر 22 درصد مي باشد، بودجه فعلي ايران 54 ميليارد دلار، يعني يك دهم بودجأ كل ايالات متحده مي باشد، نخست وزير توضيح داد كه سه بخش مهم در طرح توسعأ فعلي ايران عبارتند از: دفاع، اموركلي اقتصادي و اجتماعي. دفاع شامل خدماتي كه جنبأ غيرنظامي دارد، مانند بهداشت و سپاه دانش، نيز مي شود كه 12 درصد GNP ايران به خود اختصاص داده است، جمعيت ايران با نرخ سالانأ 3 درصد در حال رشد مي باشد.
سناتور ريبيكوف از نخست وزير، به دليل ارائه توضيحات بسيار آگاه كننده تشكر نمود و از سناتور فورد خواست اولين سؤال خود را مطرح نمايد.
سناتور فورد پرسيد وابستگي ايران به انرژي هسته اي ظرف 20 تا 30 سال آينده چگونه خواهد بود.
نخست وزير هويدا گفت ايران بايستي در اين زمينه دورنمايي در دست داشته باشد. هر چند تلاش هايي براي استفاده از انرژي آب در جريان است، توسعأ آن با افزايش تحقيقات در زمينه استفاده از انرژي خورشيدي مد نظر است، ولي دولت ايران حدس مي زند براي دستيابي به ساير اشكال انرژي، به 23 الي 30 مگاوات برقي كه از طريق نيروي هسته اي توليد شود، نياز دارد. نخست وزير همچنين بر تلاشهاي دولت ايران در زمينأ تحقيقات خورشيدي تأكيد نمود.
سناتور بامپرز با اشاره به نياز به تعيين شاخصي براي قيمت نفت، در مورد ميزان افزايش پيش بيني شدأ قيمت نفت در اجلاسيأ دسامبر وزراي نفت در دوحه ، سؤال نمود. وي گفت پانزده درصد افزايش، بخصوص براي انگليس و ايتاليا ، بيش از حد زياد خواهد بود. تعديل بايستي اولين ملاحظأ مد نظر باشد.
هويدا نخست وزير ايران، گفت كلمات ابتدايي سناتور بايستي با خط طلا نوشته شود و موافقت نمود همان طور كه شاه بيان نموده است، شاخص بهاي نفت بايد براساس تورم باشد، اگر بهاي كالاهاي غربي افزايش يابد، دولت ايران نيز براي پرداخت بهاي اين كالاها، به پول بيشتري نياز دارد. نخست وزير از كودل درخواست نمود تا هزينه هاي عمراني ساير كشورها را نيز ارزيابي نموده و درآمدهاي نفتي آنها را با آنچه كه مجبورند در ازاي خريد كالاهاي ساخته شده از غرب بپردازند، مقايسه نمايد. كشورهاي عضو اوپك در بالي موافقت نمودند تا منتظر وقايعي باشند كه در مذاكرات CIEC در پاريس پيش خواهد آمد. آنچه كه دولت ايران در ازاي فروش نفت خود كسب مي كند، در غرب به مصرف مي رسد. ذخاير دولت ايران در حال حاضر فقط 16 ميليارد است، در حالي كه درآمدهاي آن قريب به 02 ميليارد دلار مي شود. آنچه كه در دوحه اتفاق مي افتد، «يك مسئله 64 هزار دلاري» مي باشد. دولت ايران همواره در برخورد با مسئلأ افزايش قيمت هاي نفت منطقي عمل كرده است. تصميم اوپك در دسامبر، يك اقدام جمعي خواهد بود. ناداني است اگر كشورهاي اوپك تلاش كنند كشورهاي اروپايي، بخصوص انگليس و ايتاليا را «به زانو در بياورند». نخست وزير اظهار داشت كه اين كشورها از طريق اجراي برنامه هايي مانند مراقبت هاي بهداشتي عمومي مجاني و تحمل اعتصابات متعددي كه اقتصاد كشور را نابود مي كند، موجبات بروز مشكلات اقتصادي خود را فراهم كرده اند. در طي چند سال گذشته، دولت ايران نتوانسته است پيش بيني نمايد كالاهاي سفارشي انگليس در چه زماني وارد خواهند شد، نخست وزير با اظهار اين كه انگليسي ها بايد «زمان چاي خوري كمتري صرف كنند» به صحبت خود خاتمه داد.
سناتور لاكسالت نظر نخست وزير را در مورد كسري بودجه جويا شد. هويدا، نخست وزير، گفت سال گذشته دولت ايران بودجه اي را ارائه نمود كه حدود ده درصد كسري داشت. تأمين كسري اگر در كوتاه مدت باشد مضر نمي باشد، اما به عنوان يك سياست دراز مدت مصيبت بار خواهد بود.
سناتور گلن گفت كودل نگران مسئله اشاعه سلاح هاي هسته اي و خطر غني سازي سوخت هسته اي مي باشد. كارتر ، رئيس جمهور منتخب آمريكا، اظهار داشته است كه مخالف هرگونه تعهد جديد ايالات متحده مبني بر فروش سوخت يا تكنولوژي هسته اي مي باشد. دولت ايران در زمينأ سوخت هسته اي چه ضمانت هايي را لازم دارد؟
هويدا ، نخست وزير ايران، گفت دولت ايران در صدد توليد بمب هاي اتمي نيست و دولت ايران نمي تواند با زرادخانه هاي شوروي يا ايالات متحده رقابت كند. نخست وزير تأكيد نمود كه تكنولوژي هسته اي را نمي توان به چند قسمت تفكيك نمود. ضمانت هاي مربوط به سوخت يا ساير تكنولوژي هاي هسته اي بايستي ضمانت بين المللي باشد. دولت ايران به عنوان يكي از امضاكنندگان NPT نمي تواند كنترل كشورهاي ديگر را بر برنامه هاي انرژي هسته اي خود بپذيرد.
سناتور گلن پرسيد اگر چندين كشور تأمين كننده، سوخت هسته اي ايران را ضمانت كنند، دولت ايران چه سياستي اتخاذ خواهد كرد.
هويدا ، نخست وزير ايران، گفت به چنين سؤالي پاسخ نخواهد داد. وي سپس مقايسه اي با معاهدات نظامي انجام داد و گفت در زمان بروز بحران، كشورها زياد حرف مي زنند اما از عمل خبري نيست. در سال 1491، هنگامي كه ايران توسط شوروي و انگليس مورد تهاجم قرار گرفت و كشور چند تكه و اشغال شد، هيچ كشوري به ياري ايران نيامد. نخست وزير با تأكيد اظهار نمود كه اگر ايران بار ديگر توسط شوروي مورد تهاجم قرار گيرد، دولت ايران «سياست سرزمين سوخته» را اتخاذ خواهد نمود، يعني مردم ايران هر چيزي (مناطق نفتي، كارخانه ها، خطوط نفتي و غيره) را نابود خواهند كرد. «اگر نتوانيم استقلال خود را حفظ كنيم، نمي خواهيم زنده بمانيم. » نخست وزير سپس به قطعنامه 242 سازمان ملل متحد كه هم آمريكا و هم شوروي با آن موافقت كرده اند، اشاره نمود. براساس چنين قطعنامه اي ايران مانند كره و يا ويتنام تقسيم خواهد شد. نخست وزير با حالت طنزآميزي گفت خوب شد كه سازمان ملل در زمان بروز جنگ هاي داخلي ايالات متحده وجود نداشت.
سناتور گلن پرسيد آيا دولت ايران در مركز تحقيقات هسته اي اميرآباد بر روي نيروي جوش هسته اي كار مي كند يا خير.
نخست وزير هويدا پاسخ آن را به دكتر اعتماد، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران، واگذار نمود. دكتر اعتماد گفت سازمان انرژي اتمي ايران تحقيقاتي را در مورد نيروي جوش هسته اي به عمل مي آورد، اما اين تحقيقات همين اواخر شروع شده است. وي جزئيات بيشتري را ارائه نداد.
سناتور گلن پرسيد ايران در نظر دارد با منابع گسترده گاز طبيعي خود چه كند.
نخست وزير هويدا گفت اگر قيمت گاز طبيعي افزايش يابد، دولت ايران نيز طبعاً گاز را به مقدار زيادتري صادر خواهد كرد. در حال حاضر مقداري گاز از طريق خطوط گازرساني به اتحاد شوروي منتقل مي شود و هم زمان با آن مقداري نيز به مصرف داخلي و ساخت فرآورده هاي پتروشيمي مي رسد.
سناتور بيكر نظريات نخست وزير را مورد اختلافات داخلي و ناآرامي هاي حاصل از سياست هاي اخير دولت ايران جويا شد.
نخست وزير هويدا گفت ايرانياني وجود دارند كه در خارج (ليبي) آموزش ديده و در مقابل دولت ايران موضع مخالفت مسلحانه اتخاذ كرده اند. نخست وزير تأكيد نمود كه اين مشكل بسيار كوچكي است و تحت كنترل مي باشد. اين گروهها يك نهضت كلي (عمومي ) عليه دولت ايران محسوب نمي شوند. نخست وزير افزود كه با ظهور يك طبقه متوسط قوي در ايران كه از لحاظ اقتصادي مرفه مي باشد، به گوش رسيدن غرولندهايي قابل انتظار است و اين نشانه اي از سلامتي (جامعه ) مي باشد.
سناتور بيكر پرسيد آيا تروريست ها براي برنامه هاي نيروي هسته اي دولت ايران تهديدي محسوب مي شوند يا خير. نخست وزير هويدا به صراحت گفت چنين تهديدي وجود ندارد.
سناتور كالور پرسيد: 1) نظر نخست وزير در مورد جانشيني شاه چيست. و 2) آيا ايران بيش از حد از منابع انساني آموزش ديدأ محدود خود در زمينأ سيستم هاي دفاعي استفاده نمي كند.
نخست وزير هويدا در پاسخ به قسمت اول سؤال در مورد نيابت سلطنت و اين كه چگونه تا زمان قانوني شدن سن، وليعهد به انجام وظيفه خواهد پرداخت، شرح مختصري ارائه نمود. نخست وزير در پاسخ به قسمت دوم سؤال پذيرفت كه منابع انساني محدود هستند، اما افزود كه برنامه هاي آموزش هاي نظامي و حرفه اي كاملاً سازگار باهم هستند. پس از اين كه يك سرباز وظيفه آموزش ديد و خدمت نظام خود را به پايان رساند، وارد زندگي غير نظامي مي شود و مي تواند مهارت هايي را كه در ارتش فرا گرفته است در حرفه غيرنظامي خود به كار ببرد. باتوجه به اين كه فقط افسران ارتش سابقأ خود را حفظ مي كنند، اكثر پرسنل نظامي كه آموزشهاي فني ديده اند وارد مشاغل غير نظامي مي شوند.
سناتور ريبيكوف اظهار نموده شاه در مورد موضوعات مربوط به انرژي پيچيده ترين شخص در جهان مي باشد. قبلاً كيسينجر وزير امورخارجه، از تبيين شاخصي براي بهاي نفت طرفداري كرده است، اما سايمون، وزير خزانه داري، و سايرين با آن موافق نبودند. ريبيكوف سپس افزود كه در افكار عمومي جهانيان به نظر مي رسد كه دولت ايران در اوپك يك عضو پيشگام در افزايش قيمت نفت مي باشد، در حالي كه عربستان سعودي طرفدار حفظ قيمت هاي فعلي مي باشد. ريبيكوف باتوجه به اين نكته، در مورد احتمال اين كه اوپك افزايش قيمت را به تأخير بيندازد تا دولت جديد آمريكا در مصدر امر قرار گيرد و بتواند در مورد شكل كلي انرژي و قيمت نفت تدبير جديدي بينديشد، از نخست وزير سؤال نمود.
نخست وزير هويدا پاسخ داد هم اكنون گفتگوهاي دو جانبه CIEC در پاريس براي چند مدتي است ادامه دارد. علاوه براين قبل از افزايش قيمت نفت، در غرب تورم و ركود به وجود آمده است. اگر براي كالاهايمان پول بيشتري بپردازيم و براي نفتمان درآمد كمتري داشته باشيم، دولت ناچار است توضيحاتي به مردم خود ارائه نمايد. سپس نخست وزير توضيح داد هر چه دولت ايران براي نفت خود پول بيشتري دريافت نمايد، مقدار بيشتري در اقتصاد ايالات متحده صرف خواهد كرد. در حال حاضر
6/91 درصد از كل واردات دولت ايران از ايالات متحده است، در حالي كه تنها 7 درصد از كل صادرات ايران به ايالات متحده ارسال مي شود.
سناتور انگلتون پرسيد آيا تدابير تسليحاتي دولت ايران در مورد تهديد حملأ مستقيم از جانب اتحاد شوروي پيش بيني هايي داشته است يا خير.
نخست وزير هويدا ابتدا پاسخ منفي داد، اما بلافاصله صحبت خود را تعديل نمود و گفت ارزيابي اين كه آيا چنين تهديدي مستقيم خواهد بود و يا وكالتي، و از جانب كشورهاي همسايه نظير عراق و افغانستان، مشكل مي باشد. نخست وزير سپس خاطرنشان نمود كه اگر تنگه هرمز بسته شود، نفت حياتي اروپاي غربي و ژاپن كاملاً قطع مي شود. وي اضافه نمود كه عراقي ها تسليحات جديدتر و به مقدار بيشتري از اتحاد شوروي دريافت مي كنند. وي گفت در مسافرت اخيرش به اتحاد شوروي، نخست وزير شوروي از وي پرسيده است كه چرا دولت ايران خود را به اين شدت مسلح مي كند. پاسخ وي به نخست وزير شوروي اين بود كه دولت شوروي قبلاً از پاسخ چنين سؤالي اطلاع دارد. هويدا سپس با لفاظي از كودل پرسيد اگر ايران به صورت مستقيم يا غيرمستقيم مورد حمله اتحاد شوروي قرار گيرد، چه اتفاقي براي منطقه و نفت آن پيش خواهد آمد. سناتور انگلتون باتوجه به افزايش سرمايه گذاريهاي دفاعي، يازده برابر بيش از آنچه كه در سال 1970 بود، پرسيد آيا تهديدي كه نخست وزير به آن اشاره مي كند وجود دارد يا خير.
نخست وزير هويدا به سادگي پاسخ داد كه «تهديد، تهديد است، بزرگ يا كوچك». وي پرسيد: آيا ايالات متحده تضمين مي دهد كه در صورت مواجهه با هر تهديدي از ايران دفاع نمايد.
سناتور كانن پرسيد اگر ايران نتواند ملزومات تسليحاتي خود را از ايالات متحده دريافت كند، دولت ايران به كجا رو خواهد كرد. نخست وزير هويدا پاسخ داد كه ايران به بازار جهاني روي مي آورد.
سناتور ريبيكوف از نخست وزير براي توضيحات و لحن صادقانه اي كه وي در پاسخ به سؤالات كودل داشت، تشكر نمود.
نخست وزير هويدا در خاتمأ اين نشست تقريباً يك ساعت و نيمه با بلاغت، تاريخ طولاني روابط دوستانه و مودت آميزي كه بلافاصله پس از جنگ جهاني دوم بين ايران و ايالات متحده وجود داشته است، مرور كرده و گفت در آن هنگام مساعدت ايالات متحده به صورت سخاوتمندانه اي در اختيار ايران قرار گرفت. حال ايران مي تواند بر روي پاي خود بايستد. نخست وزير پس از اين كه در مورد مشكلات نخست وزير بودن شوخي نمود (افراد هميشه خبرهاي بد را به وي مي دهند، اما خبرهاي خوب را مستقيماً نزد شاه مي برند) از كودل دعوت نمود تا براي صرف ناهار وي را همراهي كند.
2- براساس تلگرام 174251 وزارت امورخارجه اين مطالب قبل از خروج كودل، ريبيكوف و بيكر توسط آنها تصحيح نشده است. در صورت لزوم بايستي در واشنگتن تصحيح شود.
هلمز
پاورقي