نقش دستاوردهاي صنعت دفاعي در فضاي تحريم و تهديد

اكبرصفري
افتتاح بيش از 126 نوع محصول نظامي همچون زير دريايي ناو افكن «غدير»، موشك هوشمند زمين به زمين بدون بالك «قيام-1»، جت جنگنده بدون سرنشين «كرار»، موشك انداز 333 ميلي متري «فجر5»، نسل سوم موشك «فاتح 110»، قايق هاي موشك انداز «سراج» و «ذوالفقار» و ... درطول يك سال گذشته، علاوه بر اينكه نشان از پيشرفتي جهشي و غيرقابل تصور در عرصه خودكفايي نيروهاي مسلح محسوب مي شود، خود دليل محكمي بر توانمندي متخصصين داخلي در دستيابي به فناوري هاي نوين نظامي و بومي در فضاي تحريم و تهديد نيز مي باشد. اما آنچه امروزه در شرايط حساس حاكم بر منطقه علاوه برموارد مورد اشاره بسيار برجسته به نظر مي رسد، تقويت بنيه دفاعي نيروهاي مسلح و تجهيز آنان به تسليحات بازدارنده بومي وپيشرفته با هدف افزايش قدرت پاسخگويي به هر نوع تجاوز احتمالي ازسوي دشمنان است. لذا تلاش شبانه روزي فرزندان گمنام ملت درعرصه جهاد خودكفايي درمجموعه وزارت دفاع و نيروهاي مسلح كه هر روزه با دستاوردي نوين، ارزشمند و برخوردار از قدرت بازدارندگي همراه شده است؛ خود حركتي حياتي درعرصه تقويت امنيت ملي و استقلال كشور محسوب مي شود كه از زاوياي مختلف قابل توجه و واكاوي است.
1) امكان پاسخ مناسب به هر نوع تهديد و تجاوز احتمالي:
تجهيز و تقويت نيروهاي مسلح به فناوريهاي بومي و نظامي مي تواند در پاسخ گويي به تجاوز دشمنان بسيار موثر باشد. اين موضوع در شرايط حساس حاكم بر منطقه كه احتمال عملي شدن هر نوع تهديد سخت، نرم يا نيمه سخت عليه منافع جمهوري اسلامي از سوي دشمنان تقويت شده است، خود نقطه قوتي است كه در تغيير معادلات و روند تصميم گيري هاي نظامي اثربخش و قابل توجه به نظر مي رسد. توانايي پاسخگويي به هر نوع تهديد و تجاوز گري از سوي آمريكا و رژيم صهيونيستي كه امروزه به انواع تسليحات كشتار جمعي مجهز مي باشند؛ علاوه بر همدلي و هماهنگي مردم و نيروهاي مسلح و اطاعت پذيري آنان از فرماندهي معظم كل قوا، نيازمند برخورداري از تجهيزات و تسليحات بومي مناسب و همگام با فناوري هاي نوين نظامي در سطح نيروهاي مسلح نيز مي باشد. لذا همانطور كه دشمنان نظام با صرف بودجه هاي كلان و استفاده از متخصصين برجسته همواره درصدد بهره گيري از تسليحات و تجهيزات نظامي برتردر راستاي گسترش شعاع تجاوز و تهديد به ديگر كشورها هستند و همواره با برگزاري رزمايش ها براي حفظ آمادگي خود تلاش مي كنند؛ نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي نيز با هدف مقابله با دشمناني از اين طيف كه حد و مرزي براي خويش قائل نيستند، نيازمند برخورداري از توانمندي هاي نظامي در سطح بالاتر از دشمنان مي باشند.
لذا برخورداري از آمادگي لازم براي دفع تجاوزهاي احتمالي، كاهش قدرت مانور دشمن و مقابله با انواع تهديدات در شرايط مختلف، ضروري به نظر مي رسد. درهمين رابطه فرمانده معظم كل قوا در ديدار- روزچهارشنبه 27 مرداد - با مسئولان و كارگزاران نظام درباره تهديد نظامي آمريكا تأكيد كردند:«اگر اين تهديد عملي شود، ميدان مقابله ملت ايران فقط منطقه ما نخواهد بود بلكه اين مقابله، ميدان گسترده تري خواهد داشت».
دكتر احمدي نژاد، رئيس جمهور كشورمان نيز روز سه شنبه 21سپتامبر،30 شهريور ساعاتي پيش از سخنراني اش در مقر سازمان ملل متحد درگفت وگو با خبرنگاران اظهار داشت:« درصورت حمله به تاسيسات هسته اي ايران، آمريكا با جنگي روبه رو خواهد شد كه «حد و مرزي»نمي شناسد.»
اتخاذ اين مواضع مقتدرانه از سوي رهبر معظم انقلاب و ساير مقامات رده ارشد نظام و توان پاسخگويي به هر نوع تجاوز احتمالي از سوي دشمن درميدان عمل، امروزه درپرتو كار و تلاش شبانه روزي فرزندان ملت طوري فراهم شده كه نه تنها قدرت پاسخگويي به دشمنان وحاميان اصلي آنان در ابعاد منطقه اي فراهم شده، بلكه دشمن درخانه خويش و در فراسوي مرزها نيز در امان نيست و اين چيزي است كه امروزه موجوديت رژيم صهيونيستي را به علت برخورداري ازجمعيت غير بومي و پروازي و عدم عمق استراتژيك به شدت نگران كرده است.
2- مصداقي از همت مضاعف وكار مضاعف:
رهبر معظم انقلاب طبق يك سنت حسنه - براساس شرايط داخلي و بين المللي- امسال را نيز مانند سنوات گذشته براساس نام و عنوان خاصي كه درآغاز هرسال، همراه با پيام نوروزي از سوي ايشان اعلام مي شود، نشان دار كردند. درهمين راستا دستاوردهاي ارزشمند صنعت دفاعي به لحاظ مديريت صحيح و نظارت كيفي پروژه ها از يك سو مرهون همت و تلاش مديران و فرماندهان است و از ديگر سو وامدار كوشش و كار بي وقفه متخصصين و كارشناسان صنعت دفاعي دررده هاي مختلف وزارت دفاع و نيروهاي مسلح است.
تلاش شبانه روزي وبي وقفه متخصصين گمنام صنعت دفاعي و امنيتي كشور، نه تنها مصداقي روشن و الگويي قابل عرضه درحوزه همت مضاعف و كار مضاعف است، بلكه از جمله مصاديق قابل توجه و تحسين برانگيز، درناكامي مضاعف دشمنان، درفضاي تحريم و تهديد نيز به شمار مي رود. لذا همانطور كه رهبر معظم انقلاب درپيام نوروزي خود با تاكيد بر نقش محوري اشعار امسال، افزودند: «ما به اين همت مضاعف نيازمنديم. كشور به اين كار مضاعف نيازمند است.» توجه به همت مضاعف و كار مضاعف درحوزه دفاع و امنيت به عنوان يكي از نيازهاي ضروري كشور، ضروري و قابل توجه است؛ زيرا كمك به برقراري امنيت و توان مقابله با تجاوزهاي احتمالي دشمنان نه تنها به لحاظ داخلي بر امنيت، اقتدار و خودكفايي كشور درحوزه هاي مختلف كليدي و حياتي اثر گذار است، بلكه در معادلات جهاني و جايگاه بين المللي كشور نيز نقش تعيين كننده اي دارد.
3-تقويت بنيه دفاعي نيروهاي مسلح:
پشتيباني موثر از نيروهاي مسلح با هدف دفاع همه جانبه از مرزهاي گسترده و متنوع كشورمان در سه حوزه هوايي، دريايي و زميني از جمله راهبردهاي مهم وزارت دفاع محسوب مي شود. لذا تلاش براي تقويت بنيه دفاعي نيروهاي مسلح و برخورداري از توان دفاعي مناسب، علاوه بر اينكه نوعي قدرت بازدارندگي محسوب مي شود در كم رنگ كردن تهديدات احتمالي و قدرت مانور دشمن نيز بسيار مؤثر است. لذا در شرايطي كه دشمن در قبال هر نوع تجاوز و عملي نمودن هر نوع تهديد، با يك پاسخ قاطع، كوبنده وبهنگام مواجه شود و منافع خود و حاميان اصلي اش را در تيررس جدي ببيند؛ نه تنها دايره تجاوز و تهديدش تنگ تر خواهد شد بلكه با ترس و هراس راه تقابل و تجاوز را در پيش خواهد گرفت. بنابر اين شرايط ايجاب مي كند نيروهاي مسلح به عنوان چشمان بينا و دستان قدرتمند كشور، مي بايست به لحاظ برخورداري از تجهيزات و تسليحات پيش رفته و بومي از جايگاه ممتاز و برجسته اي در صنعت دفاعي درميان كشورهاي منطقه و جهان برخوردار باشد.
برخورداري از توانمندي هاي حوزه دفاعي به اندازه اي در معادلات جهاني و منطقه اي مهم و تاثيرگذار است كه در موارد بسياري انجام يك رزمايش مقتدرانه با استفاده از تجهيزات و تسليحات بومي و برخوردار از فناوري هاي روز، باعث شده قدرت دفاعي كشور در كانون توجه رسانه ها و تحليلگران حوزه دفاع و امنيت قرار گيرد و كفه ترازو در معادلات بين المللي به نفع جمهوري اسلامي سنگين شود.
4- خودكفايي كشور و بي اثر كردن تحريم هاي دشمنان:
هجوم تحريم هاي ظالمانه و صدور قطعنامه هاي پي درپي از جمله گزينه هايي است كه طي سه دهه گذشته همواره در دستور كار دولت مردان آمريكا و متحدان اروپايي اين دولت قرار داشته است. اما آنچه در پرتو اين تحريم ها و قطعنامه ها نصيب كشور شده است تقويت روحيه خودباوري و اعتماد بنفس ملي است. پيشرفت هاي بزرگ در عرصه هاي گوناگون و كسب دستاوردهاي برجسته طي ساليان متمادي تحريم به جهانيان نشان داد؛ تلاش دنياي غرب براي تحريم جمهوري اسلامي ايران نه تنها نتوانست اين كشور را منزوي كند، بلكه به توسعه، تحول و تعالي جمهوري اسلامي در ابعاد مختلف كمك شاياني نيز كرد.
موضوع تحريم و برخورد با كشورها و شركت هايي كه قصد هر نوع همكاري با ايران را داشته باشند گرچه در حوزه هاي مختلف از سوي آمريكا و متحدانش رصد مي شود و با عوامل بي اعتنا به تحريم به شدت برخورد مي شود؛ اما اين موضوع در مورد مسائل حوزه نظامي و دفاعي با شدت و سختي بيشتري اجرا مي شود. بنابر اين بي اثر كردن تحريم ها در حوزه دفاعي و امنيتي نسبت به ساير حوزه هاي تحت تحريم، خود جهاد مقدس و حركت ارزشمندي است كه علاوه بر نااميد كردن دشمنان از ادامه روند صدور قطعنامه، در تقويت بنيه دفاعي كشور نيز مؤثر بوده است.
5- تشديد نگراني در ميان دشمنان:
انتشار خبر و نمايش دستاوردهاي نظامي و دفاعي جمهوري اسلامي ايران در رسانه هاي جهان، در اولين گام با اظهار نگراني دولتمردان و مقامات آمريكايي همراه شد. واكنش صريح و ابراز نگراني جدي دولت آمريكا و فرماندهان نظامي اين كشور از پيشرفت روزافزون جمهوري اسلامي در حوزه دفاع و امنيت، حكايت از عمق توانمندي و نقش برجسته اين تجهيزات در نبردهاي احتمالي آينده و درگيرهاي منطقه اي دارد.
در همين زمينه به گزارش خبرگزاري فرانسه، «فيليپ كراولي»، سخنگوي وزارت امور خارجه ايالات متحده، انتشار اخباري درباره ساخت شناورهاي تندروي جديد و نيز هواپيماي بدون سرنشين در ايران را نگران كننده خوانده است.
وي در گفت و گو با شبكه خبري ان. بي اس آمريكا، ضمن ابراز نگراني از تحركات ايران، ابراز اميدواري كرد كه در ماه هاي آينده امكان گفت و گو با ايران درباره مقاصد اين كشور به وجود بيايد.
فليپ كراولي در پاسخ به اين پرسش كه نظر دولت آمريكا درباره جت بمب افكن بدون سرنشين «كرار» چيست، گفت: «آنچه كه ما را نگران مي كند، نيات ايراني هاست.»
سخنگوي وزارت خارجه آمريكا افزود، وقتي ايران قابليت هاي نظامي خود را مدام افزايش دهد، موجب نگراني ايالات متحده و ديگر كشورهاي منطقه خواهد شد و آمريكا «به شكل مناسب» در برابر آن واكنش نشان خواهد داد.
پيشتر، «رابرت گيتس»، وزير دفاع ايالات متحده آمريكا در اواسط ارديبهشت ماه سال جاري و اندكي پس ازبرگزاري يك مانور دريايي از سوي ايران در آب هاي خليج فارس گفته بود: «ايران با تركيب موشك هاي بالستيك و كروز، موشك هاي ضد كشتي، مين هاي دريايي و قايق هاي تندرو به چالشي براي نيروي دريايي ما در منطقه تبديل شده است.»
پايگاه اطلاع رساني «بي بي سي فارسي» نيز از نگراني هاي وزير دفاع آمريكا از «توانايي» ايران در زمينه دست يابي به فناوري هاي ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين خبر داد. چرا كه به گفته او اين كشور مي تواند با اين ابزار در عراق و افغانستان براي آمريكا «دردسر» درست كند. رابرت گيتس كه در يك كميته مجلس سنا در پاسخ به نگراني هاي نمايندگان در مورد انتقال فناوري ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين تجسسي و جنگي به «دشمنان» آمريكا اظهار نظر مي كرد، گفت: «نيروهاي ارتش آمريكا تاكنون در وضعيتي نبوده اند كه فناوري هواپيماهاي بدون سرنشين پيشرفته عليه آنها به كار گرفته شود.»
با اين حال او به دو نقطه آسيب پذير آمريكا در اين زمينه اشاره كرد: «استفاده احتمالي كشوري مانند ايران از اين هواپيماها و همچنين افتادن آنها به دست پيكار جوياني كه با آمريكا مي جنگند.» بنابر اين گزارش وي گفت: «كشورهايي مانند ايران در حال توسعه فناوري خود در زمينه ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين (يواي وي) هستند و در اين زمينه قابليت هايي دارند... اين مايه نگراني است زيرا يكي از مواردي است كه اگر آنها بخواهند مي توانند در عراق و در افغانستان براي ما مشكل درست كنند.»
اما وزير دفاع آمريكا افزود كه نگراني اصلي او اين است كه دست تروريست ها به اين فناوري برسد. وزير دفاع آمريكا افزود: «نگراني من اين خواهد بود كه قابليت هاي اينچنيني به دست عوامل غيردولتي كه مي توانند از آنها براي مقاصد تروريستي استفاده كنند بيافتد.»
در همين راستا خبرگزاري «دويچه وله» آلمان از ايالات متحده آمريكا خبر داد، توليد قايق هاي تندرو جديد و نيز ساخت هواپيماي بدون سرنشين در ايران به نگراني هاي ايالات متحده آمريكا درباره قابليت هاي نظامي ايران دامن مي زند.
6-بازتاب جهاني:
همانطور كه در طول سه دهه گذشته به تجربه ثابت شده جمهوري اسلامي همواره در كانون توجه خبرگزاري ها و خبرنگاران قرار داشته و رويدادهاي آن در موارد متعدد، مورد واكاوي و تحليل كارشناسان و مفسرين قرار گرفته است.
در اين ميان نقش مؤثر انقلاب اسلامي در معادلات منطقه اي و جهاني، اعتراف به شكل گيري يك ايران قوي و قدرتمند، استفاده ابزاري و سياسي از رويدادهاي داخلي كشور و تقويت ايران هراسي از جمله انگيزه هايي است كه اشتياق اهالي مطبوعات و رسانه هاي جهان، به ويژه رسانه هاي بيگانه را به اخبار و رويدادهاي جمهوري اسلامي افزايش مي دهد.
در اين ميان دستاوردهاي صنعت دفاعي و امنيتي، پيشرفت ها و تحولات علمي و عملياتي ايجاد شده در مجموعه وزارت دفاع و نيروهاي مسلح كه تقريباً بخشي از اخبار روزانه كشور را به خود اختصاص مي دهد، همواره مورد توجه رسانه ها و خبرگزاري هاي مختلف جهان قرار داشته است. در اين ميان اختصاص خبر دستاوردهاي دفاعي و امنيتي جمهوري اسلامي ايران درصدر اخبار رسانه هاي جهان و پوشش گسترده اين اخبار در سطوح منطقه اي و فرامنطقه اي حكايت از اهميت اين اخبار و نقش برجسته آنها در تحولات منطقه اي دارد. در اين قسمت با نگاهي به بازتاب تنها يكي از دستاوردهاي صنعت دفاعي كشور، تحت عنوان جت جنگنده بدون سرنشين «كرار» در رسانه -هاي جهان، كه روز يكشنبه 31 مرداد، به دست رئيس جمهور رونمايي شد، به گوشه اي از آثار جهاد علمي متخصصين و كارشناسان حوزه صنعت دفاعي و امنيتي كشور در فضاي مجازي اشاره مي كنيم.
بنابه گزارش «خبرگزاري فرانسه»، فيليپ كراولي، سخنگوي وزارت امور خارجه ايالات متحده، انتشار اخباري درباره ساخت شناورهاي تندروي جديد و نيز هواپيماي بدون سرنشين در ايران را نگران كننده خوانده است. وي با اذعان به مديريت كردن پروژه ايران هراسي در خاورميانه، تأكيد كرده است، ايالات متحده در همين راستا و باتوجه به افزايش قابليت هاي نظامي ايران در سال هاي گذشته «اقدام به توسعه همكاري هاي نظامي خود با ساير كشورهاي منطقه كرده است»
پيشتر، «رابرت گيتس»، وزير دفاع ايالات متحده آمريكا در اواسط ارديبهشت ماه و اندكي پس از برگزاري يك مانور دريايي از سوي ايران در آب هاي خليج فارس گفته بود: «ايران با تركيب موشك هاي بالستيك و كروز، موشك هاي ضدكشتي، مين هاي دريايي و قايق هاي تندرو به چالشي براي نيروي دريايي ما در منطقه تبديل شده است.»
از سوي ديگر اعلام ساخت شناورهاي جديد در صنايع دريايي ايران تنها چند روز پس از آن انجام گرفته است كه رهبر و رئيس دولت جمهوري اسلامي در واكنش به گمانه زني ها درباره احتمال حمله به ايران تهديد كرده بودند، واكنش ايران «به مرزهاي ايران محدود نمي شود» و حتي «كره زمين» را هم در برخواهد گرفت.
همچنين «اينديپندنت» با اشاره به رونمايي جت بمب افكن بدون سرنشين ايران گزارش داد كه نماينده مرگ دشمنان بشريت با پيام اصلي صلح و دوستي رونمايي شد.
«الشرق الاوسط» ضمن اعلام اين خبر، نوشت كه رونمايي جت بمب افكن ايران در چارچوب اعلام مجموعه اي از تجهيزات جديد نظامي ساخت داخل ايران است.
«بي بي سي» هم با اعلام خبر رونمايي از هواپيماي بدون سرنشين «كرار» در حضور محمود احمدي نژاد رئيس جمهور ايران و تعدادي از مقامات دولتي از نگراني هاي وزير دفاع آمريكا از «توانايي» ايران در زمينه دست يابي به فناوري هاي ساخت هواپيماهاي بدون سرنشين خبر داد. چرا كه به گفته او اين كشور مي تواند با اين ابزار در عراق و افغانستان براي آمريكا «دردسر» درست كند.
«ديلي تلگراف» در بازتاب رونمايي پهپاد جت بمب افكن ايران اعلام نمود كه قاصد پرهيزگاري و وقار بشريت رونمايي شد.
«دويچه وله» نيز گفت: در ايران جت بمب افكن بدون سرنشيني به نام «كرار» با حضور محمود احمدي نژاد رونمايي شد. اين خبرگزاري در ادامه مي افزايد: گفته مي شود اين جت بمب افكن قادر است ميزان قابل توجهي مواد منفجره را با خود حمل و به سمت اهداف مورد نظر دور دست شليك كند.
«گاردين» پس از رونمايي پهپاد جت بمب افكن ايران در روز صنعت دفاعي اعلام كرد كه ايران بمب افكني را رونمايي كرد كه هدف آن صلح و دوستي است.
«ريانووستي» نيز در گزارش خود نوشت: ايران با جديت به ساخت و توسعه تسليحات جديد مشغول است تا در مقابل كشورهاي غربي و پيش از همه آمريكا كه فشار خود بر ايران را ادامه مي دهد، قدرت نمايي كند.
«نيويورك تايمز» با انعكاس خبر رونمايي جت بمب افكن بدون سرنشين ايران موسوم به «كرار» در روز صنعت دفاعي نوشت: بمب افكن كرار جديدترين نمود پيشرفت هاي نظامي ايران است.
«اكسپرس» طي گزارشي با اشاره به رونمايي جت بمب افكن بدون سرنشين ايران موسوم به «كرار» در روز صنعت دفاعي نوشت: ايران روز گذشته نخستين پهپاد جت بمب افكن خود موسوم به كرار را به عنوان پاسخي به متجاوزان جمهوري اسلامي رونمايي كرد.
بنابراين نقش دستاوردهاي دفاعي و امنيتي برخوردار از فناوري هاي نوين و بومي علاوه بر اينكه در تقويت بنيه دفاعي كشور و افزايش ضريب امنيت ملي در حوزه جنگ سخت قابل توجه است به همان اندازه نيز در تقويت اراده ملي كشور و گشودن دريچه هاي تحول و تعالي كشور به سوي پيشرفت و نوآوري در فضاي تحريم و تهديد نيز مهم است.
هر چند در اين ميان نقش بسيار مهم و حياتي اين دستاوردها را نبايد در ناكامي مضاعف دشمنان و استقلال نيروهاي مسلح به عنوان چشمان بيدار كشور و بازوان توانمند نظام و سپر بلاي ملت، فراموش كرد.

ضرورت رسيدگي قضايي در خصوص عملياتهاي تروريستي حاشيه امن تروريست ها تا كجا ؟

دكتر محسن صغيرا
عملياتهاي تروريستي سازمان يافته گروههاي معاند از ابتداي انقلاب اسلامي تاكنون موجب شهادت نزديك به 16500تن از هموطنان عزيزمان و ايراد صدمات جسمي و روحي و مالي
غيرقابل جبران به هزاران نفر ديگر از ايرانيان شده است كه در بين اين شهدا و مصدومين، مسئولين رده بالاي نظام تا افراد عادي به چشم مي خورند.
متأسفانه عليرغم اين همه فجايع و جناياتي كه توسط گروههاي تروريستي مختلف با اسامي و عناوين گوناگون بر ملت عزيز و نظام مقدس ما تحميل شده، تشكيل پرونده و محكوميت قضايي آمرين، مسببين، و مباشرين فراري اين هزاران اقدام تروريستي و تعيين كيفر و محكوميت ايشان به پرداخت و جبران صدمات و خسارات مالي و معنوي وارده (ديه و ديگر خسارات مادي و معنوي وارده به اشخاص و وراث ايشان)، به اتهام مشاركت در جنايت به دلايل مختلف تاكنون حتي در يك مورد هم در داخل كشور اتفاق نيافتاده است.
اين روند انفعالي و غيرقانوني آنقدر موجب تعجب و خرسندي مباشران فراري و مسببين اين جنايتها و رهبران گروههاي تروريستي شده كه امر بر آنها مشتبه شده و هم اكنون عليرغم مدارك متقن و غير قابل انكار متعددي كه در مكانها و ادارات مختلف قضايي و امنيتي كشور بصورت پراكنده در انتساب اين جنايات به آنها وجود دارد، با وقاحت تمام عملا منكر اين اقدامات جنايتكارانه مي شوند؟! گويي كه اصلا جناياتي رخ نداده است؟! و حتي در مقابل، حكومت اسلامي را متهم مي كنند كه اعضاي گروههاي آنها را بدون هيچ دليل و ناعادلانه مجازات نموده است؟!
علي ايحال باز هم بايد گفت گذشته ها گذشته و بايد در پي اين باشيم كه از هم اكنون چه بايد كرد؟!
طراحي و فرمان انجام عملياتهاي تروريستي در سلسله مراتب تشكيلاتي شكل گرفته و در نهايت توسط عامل و يا عوامل شاخه نظامي گروه تروريستي به انجام مي رسد. لذا در اين فرآيند به سبب وحدت قصد معاونين و مباشرين، از نظر حقوق كيفري پذيرفته شده بين الملل و همچنين حقوق داخلي جنايت صورت گرفته عملا منتسب به تمام افراد دخيل در آن فرآيند از ابتدا تا انتها بوده و ايشان شريك در جنايت قلمداد مي شوند. چه اينكه در حقوق بين الملل كيفري و كنوانسيونها و قطعنامه هاي ضدتروريستي شوراي امنيت سازمان ملل متحد نيز همين تفكر و ديدگاه به وضوح مشاهده مي شود.
بنابراين در بعد داخلي تمامي افرادي كه در اين سلسله وجود دارند علاوه بر مجازات مقرره در قانون مجازات اسلامي، مستند به مواد 316، 318، 363 همان قانون و نيز مواد 1و 2 قانون مسئوليت مدني، و ديگر مواد قانوني مرتبط و همچنين قواعد حقوقي بين المللي تقصير و كنترل، مسئول جبران خسارات مادي و معنوي وارده مي باشند و حتي اگر همه و يا بعضي از ايشان نيز معدوم، و يا فراري و مجهول المكان باشند دليل و توجيهي بر توقف دادرسي و عدم احضار متهمين زنده و اصدار قرار مجرميت و كيفر خواست و نهايتاً راي غيابي بر محكوميت جزايي و الزام به جبران خسارت وارده ايشان نخواهد بود.
ناگفته نماند در اينجا مجازاتهاي مذكور در كتاب حدود قانون مجازات اسلامي (مجازات از باب محاربه) موردنظر نيست چرا كه اگر محاربه را داراي خصيصه حق الهي صرف بدانيم اصدار راي غيابي در آن خصوص منع قانوني دارد هر چند كه حتي در آن مورد نيز شروع به رسيدگي قضايي و احضار متهم و يا متهمين از طريق نشر آگهي و تحصيل دلايل و اخذ شهادت شهود و غيره از وظايف دستگاه قضايي بوده و هست و صرفا پس از تكميل پرونده، اصدار راي منوط به حضور متهم خواهد بود. ولي از آنجا كه در اين موارد شاكي و مدعي خصوصي نيز وجود دارد دستگاه محترم قضايي تكليف داشته و دارد تا نسبت به محكوميت مسببين در خصوص جبران خسارات وارده رسيدگي و اصدار راي نمايد.
نكته بسيار اساسي و حائز اهميت اينكه عليرغم اين واقعيت كه قضات ما در خصوص جرايم عادي تمايلي به صدور راي محكوميت معاونين و مسببين جرم به پرداخت ديه و ديگر خسارات مادي و معنوي وارده ندارند و معمولا صرفا مباشر جنايت را مسئول پرداخت ديه و احتمالا خسارات مي دانند، ولي از آنجا كه در گروه هاي تروريستي وضعيت خاصي حاكم است به يقين مي توان و بايد اذعان نمود در اين جنايات سبب اقوي از مباشر است و اگر آمران و طراحان و مسببين نبودند به يقين مباشر آن عمليات را انجام نمي داد.
همچنين سياق مواد 186 و 187 قانون مجازات اسلامي كه تمامي اعضا و حتي هواداران آن گروه ها را محارب قلمداد نموده مويد وضعيت ويژه اي است كه در گروه هاي معاند و برانداز وجود دارد. لذا فرض صحيح اين است كه همه اعضاي خرد و كلان اين گروه ها با علم به اهداف آن گروه و نتايجي كه ممكن است اقدامات اين گروه ها به بار آورد به عضويت آن گروه ها درآمده و نسبت به آن اهداف آگاهي دارند و به همين خاطر در جناياتي كه توسط اعضاي آن گروه انجام مي شود به عنوان شريك محسوب مي شوند.
همچنين ماده 318 قانون مجازات اسلامي اشعار مي دارد:
تسبيب در جنايت آن است كه انسان سبب تلف شدن يا جنايت عليه ديگري را فراهم كند و خود مستقيما مرتكب جنايت نشود به طوري كه اگر نبود جنايت حاصل نمي شد.
بنابراين بايد گفت، معاونت در جرم و يا سببيت در ايجاد خسارت، با وجود و اثبات قصد مشترك و علم معاون براي عمل مباشر، و يا مدخليت و كمك در ايجاد و تاثير سبب نهايي به وقوع مي پيوندد و در اين جنايات نيز رابطه عليت و سببيت بين نتايج حاصله از جنايات صورت گرفته و خسارات وارده با افعال و قصد رهبران و آمران سازمان تروريستي به منظور ايراد ضربه به نظم عمومي جامعه با ايجاد رعب و وحشت بوده و اين امر احراز و اثبات شده است.
بعلاوه، مستند به نظريه شماره 73255/7- 18/10/1384 ا.ح.ق: «هر چند تسبيب درجنايت في نفسه از اقسام عمد و شبه عمد نيست لكن ممكن است در حكم عمد و شبه عمد باشد مثلا اگر ايجاد سبب به قصد قتل باشد در حكم قتل و مستوجب مجازات قتل عمد است...»
مستند به ماده 316 قانون مجازات اسلامي «جنايت اعم از آن كه به مباشرت انجام شود يا به تسبيب يا به اجتماع مباشر و سبب موجب ضمان خواهد بود»
و ماده 363 آن قانون تصريح مي نمايد: «در صورت اجتماع مباشر و سبب در جنايت مباشر ضامن (ديه و خسارات) است مگر اين كه سبب اقوي از مباشر باشد»
همچنين، وفق موازين فقهي در مواردي كه جنايت صورت گرفته عرفا منتسب به فعل مسبب يا مسببين مي باشد سبب اقوي از مباشر خواهد بود كه مصداق اين امر در سازمانهاي غيرقانوني و تروريستي به وضوح عينيت يافته و عامل بر اثر تحميل، اكراه و يا اغفال صرفا از سلسله مراتب سازماني اطاعت كرده و به دستور آنان مبادرت به انجام عمليات تروريستي نموده و عرف بدون هيچ شك و شبهه اي آن عملياتها را منتسب به سازمان مي داند و نه شخص عامل و يا مباشر. مضافاً اينكه جذب، آموزش، و پشتيباني لجستيكي و اطلاعاتي و عملياتي مباشر تماماً برعهده سازمان بوده است و به قطع و يقين بايد گفت كه اگر سازمان تروريستي و فرمان صادره سلسله مراتب آن سازمان نبود عمليات تروريستي انجام نمي شد. مواد 1 و 2 قانون مسئوليت مدني اشعار مي دارد:
ماده 1- هركس بدون مجوز قانوني عمداً يا در نتيجه بي احتياطي به جان يا سلامتي يا مال يا آزادي يا حيثيت يا شهرت تجارتي يا به هر حق ديگر كه به موجب قانون براي افراد ايجاد گرديده لطمه اي وارد نمايد كه موجب ضرر مادي يا معنوي ديگري شود مسئول جبران خسارت ناشي از عمل خود مي باشد.
ماده 2- در موردي كه عمل واردكننده زيان موجب خسارت مادي يا معنوي زيان ديده شده باشد دادگاه پس از رسيدگي و ثبوت امر او را به جبران خسارات مزبور محكوم مي نمايد و چنان چه عمل واردكننده زيان فقط موجب يكي از خسارات مزبور باشد، دادگاه او را به جبران همان نوع خساراتي كه وارد نموده محكوم خواهد بود.
شايان ذكر اينكه، مستند به ماده 259 ق.م.ا: «هرگاه كسي كه مرتكب قتل موجب قصاص شده است بميرد قصاص و ديه ساقط مي شود» بنا بر ماده اخيرالذكر اگر در عملياتهاي تروريستي كه در اغلب اوقات مباشرين در حين و يا پس از عمليات به هلاكت مي رسند و يا اساساً شناسايي نمي شوند ولي يك گروه تروريستي مشخص مسئوليت آنرا بعهده مي گيرد و يا شواهد و قرائن حاكي از انجام آن عمليات تروريستي توسط گروه خاصي است، سبب را اقوي از مباشر و ضامن پرداخت خسارات ندانيم برخلاف عقل و عدالت عمل كرده و عملا با دست خود به دشمن خود كمك كرده ايم و با فرض اينكه معاونين و مسببين استطاعت جبران خسارات وارده را داشته باشند (كه معمولا دارند) اين حق را از بازماندگان محترم شهداي ترور و آسيب ديدگان از بابت عمليات تروريستي سلب كرده ايم و من غير حق تمام بار مسئوليت جبران خسارات را بر بيت المال تحميل كرده ايم.
اكنون شايد اين سؤال به ذهن متبادر شود كه نتيجه انجام فرآيند آيين دادرسي و در نهايت اصدار رأي محكوميت معاونان، مسببان و مباشران عملياتهاي تروريستي چيست؟
پاسخ اينكه:
1. اصل صلاحيت سرزميني از اصول اساسي و زيربنايي صلاحيت قوانين كيفري جهاني به شمار مي رود و مستند به ماده 3 قانون مجازات اسلامي رسيدگي به جرايم ارتكابي در سراسر كشور در صلاحيت دادگاههاي كشورمان و از وظايف اين مراكز قضايي مي باشد و هيچ مرجع قضايي حق ندارد به هر بهانه از جمله در دسترس نبودن متهم يا متهمين كار رسيدگي به جرايم ارتكابي در كشور و تعيين كيفر براي مرتكبين و محكوميت ايشان به جبران خسارات ناشي از جرم را متوقف نمايد.
لذا رسيدگي به اين جرايم تا اصدار حكم مقتضي از وظايف عيني و غيرقابل انكار دستگاه محترم قضايي بوده و هست كه متأسفانه در خصوص جرايم تروريستي تاكنون به نحو غيرقابل گذشتي اهمال شده است. پرواضح اينكه اگر اين اقدامات صورت گيرد، ما از بعد داخلي و بين المللي به تكليف قانوني خود عمل كرده و علاوه بر انجام وظيفه ذاتي خود ايجاد هرگونه تشكيك در وقوع جنايت و يا چگونگي وقوع آنرا از مخالفان و بدخواهان سلب كرده ايم.
2- موجب تحصيل به موقع دلايل، از جمله گزارشات كارشناسي در خصوص برآورد خسارات وارده، اخذ شهادت شهود، گواهي پزشكي قانوني وغيره پس از وقوع جنايت و قبل از كمرنگ شدن و يا از بين رفتن دلايل خواهد شد.
3- انجام كامل فرآيند، دادرسي اين شبهه را درمحافل بين المللي و احتمالاً داخلي پيش نخواهد آورد كه فرآيند دادرسي عادلانه رعايت نشده است و آنها ناعادلانه مجازات شده اند. چرا كه عدم رعايت شيوه دادرسي عادلانه و عدم احضار و ابلاغ وقت دادرسي به متهم يا متهمين از طرق مقرر در قانون از جمله نشر آگهي درمورد متهمين مجهول المكان، و موارد جزايي ديگر تماماً موجب مي شود كه ازحيث حقوقي، اين فرآيند يك بازي سياسي جلوه داده شود و موجبات جوسازي عليه حكومت ج. ا. ايران را فراهم نمايد.
4- پس از انجام تكليف قانوني با تقديم آراء صادره به پليس بين الملل مي توان تقاضاي جلب بين المللي آن افراد را نمود كه بسيار موثرتر از درخواست جلبي است كه مستند به دلايل قضايي و راي محكوميت دادگاه صالحه نباشد و شبهه سياسي بودن و كم اعتباري آن درخواست را مرتفع خواهد كرد.
5- اگر اموالي از مباشرين و مسببين جنايت دركشور يافت شود مي توان از آن اموال خسارات وارده را جبران نمود.
6- با ارائه راي صادره به دادگاههاي دولي كه محكومين در محدوده قلمرو آن كشورها اقامت دارند مي توان درخواست استرداد مجرمين را نمود. چرا كه تمام كنوانسيونهاي بين المللي مربوط به تروريسم، براساس اصل «استرداد يا مجازات» دولتهاي عضو را مكلف مي سازند تا در صورت عدم استرداد متهم، نسبت به محاكمه و مجازات وي اقدام نمايند و از آنها مي خواهند درجلوگيري و سركوبي جرايم تروريستي با يكديگر همكاري داشته باشند.
7- براساس قاعده عموماً پذيرفته شده و بين المللي، اجراي احكام مدني دادگاههاي خارجي از كشور بيگانه، مي توان تقاضاي توقيف، اموال محكومين دركشورهاي خارجي و جبران خسارات وارده را بنماييم.
8-بر فرض اينكه دولتي كه متهمين درآن اقامت دارند حاضر به استرداد و اجراي حكم پرداخت خسارت مدني از اموال محكوم عليهم نشد و يا صرفاً دستور اجراي پرداخت خسارات وارده از اموال محكوم عليهم را تنقيذ و اجرا كند ولي حاضر به استرداد محكومين براي تحمل كيفر دركشورمان نشود، با استناد به قاعده بين المللي انكار و ممانعت از اجراي عدالت، درخواست رسيدگي ماهوي به جرايم انتسابي به محكومين ومجازات ايشان دركشورمتوقف فيه متصور و امكان پذير خواهد بود.
9-به لحاظ انجام اقدامات قضايي، عملاً قاطع مرور زمان مجازات جنايات كيفري كه تقريباً همه كشورهاي جهان در آئين دادرسي كيفري خود درج نموده اند خواهيم شد و اگر دربرهه اي از زمان بمنظور مجازات مرتكبين عملياتهاي تروريستي ناچار به طرح شكايت كيفري بر عليه محكومين دركشورهايي شويم كه ايشان در آنجا اقامت دارند انجام تكاليف قضايي از ابتدا تا انتها قاطع مرور زمان جرم انتسابي درآن كشورها خواهد بود و با قرار موقوفي تعقيب به لحاظ مرور زمان مواجه نخواهيم شد.
پيشنهادات:
1- همه روساي محترم دادسراها مكلف شوند در انجام وظيفه ذاتي خود، كليه اقدامات قضايي لازم مورد اقدامات تروريستي كه درچند سال اخير توسط كليه گروههاي تروريستي درنقاط مختلف كشور خصوصاً شهر زاهدان صورت گرفته و يا احتمالاً درآينده بوقوع خواهد پيوست. فوراً به انجام برسانند و پس از تكميل پرونده آن را بمنظور اصدار حكم محكوميت مسببين به مجازات وجبران خسارات وارده به دادگاه صالحه ارسال نمايند.
تذكر بسيار مهم اينكه تمامي مرتكبين اعم از مباشرين و مسببين مربوطه گروه تروريستي كه بصورت مستقيم يا غير مستقيم درجنايت صورت گرفته نقش داشته اند به عنوان متهم طبق آئين دادرسي كيفري تحت تعقيب قضايي قرار گيرند.
2- رياست محترم قوه قضائيه درمركز هر استان، يك شعبه دادگاه بمنظور رسيدگي به پرونده هاي تروريستي اختصاص دهند و به صلاحديد خود مشكل قانوني صلاحيت محلي رسيدگي به پرونده هاي مرجوع اليه را درمركز استان حل نمايند به نحوي كه هيچ ايراد حقوقي دراين خصوص وارد نباشد.
3- روساي محترم دادگاههاي رسيدگي كننده توجيه شوند، اولاً كليه مباشرين، معاونين و دريك كلام كليه مسببين و مرتكبين جنايت را متضامناً محكوم به جبران خسارات وارده نمايند و همچنين نسبت به تمامي خسارات وارده از جمله خسارات وارده مازاد ديه و خسارات معنوي وارده اصدار راي نمايند تا در مواردي كه مباشر عمليات تروريستي درحين عمليات به هلاكت رسيد و يا در فرآيند قضايي به عنوان محارب اعدام شد، و يا اينكه توانايي جبران خسارات وارده را ندارد. بر فرض مراجعه به دادگاههاي خارجي محل اقامت محكومين، درخواست اجراي خسارات مدني ناشي از جرم كيفري رقمي قابل ملاحظه و جبران كننده خسارات وارده باشد.