تحقق نگاه متوازن به رشته هاي علمي دانشگاه ها
گزارش كيهان از تدوين نقشه جامع علمي كشور

هفته گذشته در مراسمي كه در مركز همايش هاي صداوسيما برگزار شد، نقشه جامع علمي كشور كه حاصل تلاش شوراي تخصصي نقشه جامع علمي كشور و سه سال كار كارشناسي جمعي از اساتيد و زيرمجموعه هاي آن ها است، رونمايي شد. به همين منظور در گزارش مختصري به شرح فرايند تدوين اين سند و مراسم رونمايي آن مي پردازيم.
بررسي نهايي نقشه جامع علمي كشور در جلسه 14 دي ماه شوراي عالي انقلاب فرهنگي به پايان رسيد و اين نقشه كه يك سند راهبردي در حوزه علم و فناوري محسوب مي شود، تصويب شد. به گزارش فارس، مقام معظم رهبري 23 مرداد 1385 در ديدار با رؤساي دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي كشور، نگاه متوازن به رشته هاي علمي دانشگاه ها را يكي از ضروريات مراكز دانشگاهي و تحقق اين امر را نيز منوط به ترسيم نقشه جامع علمي كشور دانستند و ضمن تأكيد بر تهيه برنامه هاي عملياتي زمان دار در راستاي تحقق اهداف چشم انداز درخصوص علم و فناوري، تدوين آن را از وظايف و مسئوليت هاي مراكز علمي و پژوهشي بيان كردند.
در همين راستا بود كه دستگاه هاي فعال در حوزه علم و فناوري از اواخر سال85 با برگزاري همايش ها، گردهمايي ها و نشست هاي مختلف و البته به صورت جزيره اي و جداگانه فعاليت خود را در زمينه نقشه جامع علمي كشور آغاز كردند و هر كدام نيز خود را متولي اصلي تهيه اين نقشه مي دانست. حدود يكسال بعد، شوراي تخصصي نقشه جامع علمي كشور براي نظم دادن به فعاليت هاي مذكور ذيل شوراي عالي انقلاب فرهنگي تشكيل شد كه معاون علمي و فناوري رئيس جمهور، وزراي علوم و بهداشت، رييس دانشگاه آزاد، رييس جهاد دانشگاهي و برخي از فعالان عرصه علم و فناوري اعضاي آن بودند.
در نخستين جلسه اين شورا كه 19 تير سال86 برگزار شد، شوراي عالي انقلاب فرهنگي به عنوان مرجع تصويب نقشه جامع علمي كشور تعيين و بر لزوم استفاده از همه مراجع علمي و اجرايي و متخصصان و صاحب نظران در تهيه اين نقشه تأكيد شد.
جلسه اول و دوم اين شورا به بررسي و تبادل نظر درخصوص چگونگي و نحوه تدوين نقشه جامع علمي كشور اختصاص يافت و زمان مناسب براي تهيه اين نقشه 6ماه درنظر گرفته شد. در جلسه بعدي نيز وزارتين علوم و بهداشت گزارش فعاليت هاي خود براي تهيه نقشه جامع علمي كشور را ارائه كردند و جلسات بعدي اين شورا نيز به صورت هفتگي و مداوم برگزار شد.
شوراي تخصصي نقشه جامع علمي كشور پس از برگزاري 38جلسه، 22صفحه از اين نقشه 35 هزار صفحه اي را در آبان 87 به صحن شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه كرد.
مقام معظم رهبري در تاريخ 9مهر 86 بار ديگر بر لزوم تهيه نقشه جامع علمي كشور تأكيد كردند و فرمودند كه نبايد كار تهيه اين نقشه يك يا 2سال طول بكشد.
با اين تفاسير نسخه نهايي نقشه جامع علمي كشور در زمستان سال88 به شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيد و سرانجام در جلسه 14 دي ماه اين شورا تصويب نهايي شد.
اين نقشه كه تدوين آن حدود 3سال به طول انجاميد و پس از 300هزار ساعت كار تخصصي بيش از 2هزار نفر از اساتيد، كارشناسان، مديران و مسئولان نهادها و ارگان هاي مختلف به تصويب رسيد، يك سند فراملي و فرابخشي است كه با تغيير دولت ها تغيير نمي كند و بايد به عنوان يك نقشه ملي در دستور كار هر دولتي قرار بگيرد.
ارايه وضع مطلوب علم و فناوري كشور، كميت هاي مطلوب و شاخص هاي كلان علم و فناوري، اولويت هاي علم و فناوري، راهبردهاي علم و فناوري، مالكيت معنوي در كشور، انسجام بخشي ساختارهاي علم و فناوري، بومي سازي علم و فناوري، مديريت دانش و شبكه هاي علم و فناوري از جمله مباحث مطرح شده در نقشه جامع علمي كشور است.
براي اجراي نقشه جامع علمي كشور كه 35صفحه دارد، يك پروسه 15ساله درنظر گرفته شده است.
در اين نقشه 8 هدف كلان و 9هدف گذاري در حوزه علمي- فناوري از جمله آموزش و پرورش، دفاع، هوافضا و هسته اي تنظيم و براي رسيدن به اين اهداف نيز 13 راهبرد كلان طراحي شده است.
اين راهبردهاي كلان نيز به 73 راهبرد ملي تقسيم مي شود و در همين زمينه 224 اقدام ملي درنظر گرفته شده است كه اين اقدامات بايد طي سال هاي مختلف اجرايي شود.
توسعه و ابداع روش هاي سهل و سريع فارسي آموزي يكي از اين اقدامات است كه در راستاي تحقق مطالبه رهبر معظم انقلاب براي تبديل زبان فارسي به زبان علم جهاني تنظيم شده است.
تبديل تهديد خروج نخبگان به يك فرصت براي كشور و تقويت مشاركت عمومي در آموزش و پرورش از ديگر اقدامات طراحي شده در نقشه جامع علمي كشور است.
براساس متن نقشه جامع علمي كشور، ستاد اجرايي اين نقشه براي نظارت و اجرايي كردن نقشه جامع علمي كشور با حضور تعدادي از اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزراي مرتبط و رؤساي كميسيون هاي مختلف مجلس و نمايندگان حوزه هاي علميه تشكيل خواهد شد كه مهمترين وظيفه اين ستاد نظارت بر اجراي صحيح نقشه جامع علمي كشور است.
كسب دانش طراحي و ساخت نيروگا ه هاي هسته اي، دستيابي به دانش انرژي گداخت، دانش طراحي، ساخت و پرتاب ماهواره به فضا و دستيابي به فناوري اعزام انسان به فضا از جمله مواردي است كه در نقشه جامع علمي كشور به عنوان هدف تنظيم شده است.
6 ماه بعد از ابلاغ نقشه جامع علمي كشور، برنامه هاي اجرايي آن براي اختصاص بودجه هاي لازم ابلاغ خواهد شد.
رونمايي از نقشه جامع علمي كشور
سه شنبه 17 اسفندماه در مراسمي با حضور رئيس جمهور از نقشه جامع علمي كشور- مشتمل بر 35 صفحه- توسط اردشير اربابي فرزند شهيد اربابي رونمايي شد.
رئيس جمهور در اين مراسم با اهداي لوح تقدير از 22 نفر از دست اندركاران تدوين اين نقشه تجليل كرد.
دكتر احمدي نژاد هم چنين با اهداي لوح تقدير از سه تن از پيشكسوتان شوراي عالي انقلاب فرهنگي كشور تجليل كرد. دكتر علي شريعتمداري، دكتر حسن حبيبي، دكتر رضاداوري اردكاني پيشكسوتاني بودند كه در اين مراسم مورد تجليل قرار گرفتند.
در اين مراسم كه حجت الاسلام محمديان رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، محمدرضا مخبر دزفولي دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي، نسرين سلطان خواه معاون علمي و فناوري رئيس جمهور، مرضيه وحيد دستجردي وزير بهداشت، كامران دانشجو وزير علوم، محمدجواد لاريجاني دبير ستاد حقوق بشر قوه قضائيه، غلامعلي حداد عادل رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي، تعدادي از اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، رؤساي دانشگاه هاي كشور و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز حضور دارند، محمود احمدي نژاد رئيس جمهور هم چنين از تمبر يادبود نقشه جامع علمي كشور رونمايي و آن را ابطال كرد.
احمدي نژاد: علوم بايد در جهت شكوفايي انسان هم افزا شود
دكتر محمود احمدي نژاد در مراسم رونمايي از نقشه جامع علمي كشور گفت: اميدوارم كه اين كار بسيار خوب و ارزشمند و پرحجمي كه قريب به 2 هزار نفر از اساتيد و صاحب نظران و 700 مركز علمي و پژوهشي آن را طراحي و اجرا كرده اند راه را براي هم افزايي فرهنگي كشور باز كند و موجب بركت و رحمت براي كشور باشد.
وي افزود: در مسير علمي، انسان به جايي مي تواند برسد كه از جنس نور شود. يعني علم و عالم يكي شوند. كار علمي درست، بالاترين كار ديني است. آن هايي كه مي گويند مي خواهند بين علم و دين پيوند بزنند بدانند كه آن ديني كه مي خواهد با علم پيوند بخورد دين نيست و آن علم هم علم نيست. كار علمي عين كار ديني است.
احمدي نژاد در ادامه گفت: بايد اين سؤال را پرسيد كه آيا امروز انسان علم را مديريت مي كند يا علم، انسان را. علم در خدمت انسان است يا انسان در خدمت علم؟ فرض كنيد 10سال ديگر انسان قادر شد كه خود را مشابه سازي كند يا توانست يك محيط مغناطيسي درست كند كه ذهن و انديشه ها را دگرگون كند يا اين كه با گسترش ارتباطاتي كه امروز شاهد هستيم در 20 سال آينده مفهوم مرزهاي جغرافيايي يا نژادي چه سرنوشتي پيدا خواهند كرد؟ به نظر مي رسد در برخي از عرصه ها كار از دست انسان خارج شده است و يك مديريت جامع حاكم نيست والا چطور مي توان اجازه داد كه بمب اتم و سلاح شيميايي ساخته شود؟ كار در برخي جاها از دست انسان به مفهوم انسان در رفته است. شايد يكي از بزرگترين كارهاي علمي اين است كه تلاش كنيم حركت علم در راستاي كمال بشر قرار گيرد؛ چرا كه هر دستاوردي لزوما مفيد نيست.
رئيس جمهور گفت: امروز در جمهوري اسلامي حركت علم پرشتاب است و 10 الي 11 برابر متوسط دنياست اما زماني اين حركت براي ما مطلوب مي شود كه علم در راستاي آرمان ها و اهداف انساني قرار گيرد و به اصطلاح چيزي در دست زنگي مست نشود. دوم اين كه كار علمي در كشور هم افزا باشد. اكنون كارهاي علمي وسيع، متنوع و پرحجمي در كشور انجام مي شود اما اين ها وقتي نتيجه و دستاورد دارد كه هم افزا باشد.
احمدي نژاد گفت: اميدوارم اين نقشه راه كه با بخشي از دانش و انديشه ايراني تهيه شده است بتواند اين دو شرط را محقق كند. توليد علم در كشور درجهت كمال انساني و خدايي شدن انسان باشد و هم چنين تلاش هاي علمي در كشور هم افزا شود و در يك راستا قرار گيرد.
وي در پايان ضمن تشكر از دست اندركاران تهيه نقشه جامع علمي كشور، گفت: اين كار اوليه است و كسي تصور نكند كه كار جامع و مانعي شده است. نقشه علمي كشور متوقف و غيرپويا نيست و دائما بايد اصلاح و تصحيح شود.
نقشه جامع علمي كشور كالاي لوكس و زينتي نيست
نسرين سلطانخواه معاون علمي و فناوري رئيس جمهور درمراسم رونمايي از نقشه جامع علمي كشور به برخي از ضرورت هاي تدوين اين نقشه اشاره كرد و اظهار داشت: بعد از ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله كشور نياز به اسناد ديگري داشتيم كه خطوط كلي سند چشم انداز را تدوين كنند و نقشه جامع علمي كشور نيز اين اهداف را در حوزه هاي علم و فناوري روشن مي سازد. وي با اشاره به تاكيد مقام معظم رهبري در الگوي اسلامي - ايراني كشور بر 4 ساحت فكر، علم، معيشت و معنويت افزود: نقشه جامع علمي كشور ساحت علم را در اين الگو روشن مي كند.
معاون علمي و فناوري رياست جمهوري با اشاره به فعاليت هاي نهادهاي مختلف كشور درعرصه علم و فناوري گفت: اگر ايجاد نهادي فرابخشي نظير معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري تا اندازه اي به سازماندهي اين فعاليت ها كمك مي كند اما وجود نقشه جامع علمي كشور به عنوان يك سند فرابخشي مي تواند به هم افزايي و تقسيم كار و حركت جهشي دراين زمينه كمك كند.
سطانخواه با بيان اينكه انتظار اين است كه نقشه جامع علمي راهكاري جامع براي افزايش كارايي نظام علم و فناوري كشور ارائه كند، خاطرنشان كرد: اين نقشه در تمام ابعاد نظام علم، فناوري و نوآوري تنظيم شده و در آن ارتباط اجزاي علم و فناوري با محيط دروني شامل تربيت نيروي انساني، پژوهش و توليد دانش و به كارگيري دانش و همچنين ارتباط با اجزاي محيط بيروني شامل ابعاد اقتصادي، صنعتي، سياسي، امنيتي، ديپلماسي فناوري و امنيت فناوري مدنظر قرار گرفته است.
وي در ادامه به بخشي از جنبه هاي حائزاهميت نقشه جامع علمي كشور از نگاه معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري پرداخت و يادآورشد: تا 15 سال آينده تعداد شركتهاي دانش بنيان در كشور به 50 هزار شركت خواهد رسيد و اكنون نيز تدوين آئين نامه هاي اجرايي قانون حمايت از اين شركتها و تشكيل صندوق نوآوري و شكوفايي مراحل انتهايي خود را طي مي كند كه بايد با توجه به راهبردهاي نقشه جامع پيگيري شود.
معاون علمي و فناوري رياست جمهوري با بيان اينكه نقشه جامع علمي كشور داراي پيوستگي، يكپارچگي و شفافيت لازم است، اظهارداشت: رهبر معظم انقلاب 4 اقدام را براي پيگيري نقشه جامع مطرح كرده اند كه تهيه برنامه اجرايي، به روزرساني، تنظيم برنامه پنجساله توسعه براساس نقشه و همچنين سازوكار غربي براي نظارت بر آن و تشكيل رصدخانه نقشه جامع علمي كشور بوده است.
سلطانخواه با تاكيد براينكه نقشه جامع علمي كشور يك كالاي لوكس و زينتي نيست كه آن را در ويترين قرار دهيم، گفت: مسئوليت اصلي پيگيري و اجراي اين نقشه برعهده ستاد راهبردي نقشه جامع علمي كشور قرار دارد كه بايد وظايف نهادهاي مسئول را براي هر راهبرد مشخص كند.
وي با بيان اينكه همه امكانات كشور براي اجراي اين نقشه بايد دخيل شود، تصريح كرد: تكميل و روزآمدكردن نقشه يكي از مسائل مهمي است كه بايد در كنار اجراي آن مورد توجه جدي قرارگيرد.
معاون علمي و فناوري رياست جمهوري در پايان با اشاره به مشاركت معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري در تدوين اين نقشه خاطرنشان كرد: معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري تمام توان خود را براي فعاليت موثر در اجراي كامل نقشه جامع علمي كشور به كار خواهدگرفت.
توجه به اسناد جزء فرهنگ ما نشده است
دكتر غلامعلي حدادعادل درمراسم رونمايي از نقشه جامع علمي كشور با تاكيد بر فرمايشات رهبرمعظم انقلاب مبني بر رايج شدن گفتمان علمي در كشور يادآورشد: در سال هاي اخير شاهد تهيه و تسهيل طرح ها و نقشه هاي درازمدت هستيم كه از آن جمله مي توان به سند چشم انداز 20 ساله كشور، قانون برنامه پنجم توسعه و نقشه جامع علمي كشور در سند ملي آموزش و پرورش اشاره كرد.
وي تصويب چنين سندهايي را مبارك و ميمون توصيف كرد و در عين حال خاطرنشان كرد: ولي توجه به اين اسناد و اسناد بالادستي جزء فرهنگ ما نشده است كه اين خطري براي كشور محسوب مي شود.
عضو شوراي تخصصي تحول علوم انساني با تاكيد بر اينكه چنين خطري براي نقشه جامع علمي كشور وجود دارد، خاطرنشان كرد: تبعيت از سندهاي بالادستي بايد جزء فرهنگ كشور شود چرا كه اين نقشه موارد مهمي چون مزيت ها، اولويت ها، تقسيم وظايف و افق چشم انداز كشور را تبيين و تعيين كرده است.
حداد عادل با تأكيد بر اينكه مديريت فعاليت هاي علمي برعهده دولت است يادآورشد: فعاليت هاي پراكنده همانند نقشه هاي موزائيك است ولي ما مي خواهيم با نقشه جامع علمي يك فرش زيبا از فعاليت هاي علمي كشور تهيه كنيم چرا كه هر گره اي كه زده مي شود مكمل فعاليت هاي ديگران است.
وي همچنين تقسيم وظايف را از جمله اهداف اين نقشه خواند و اضافه كرد: دراين نقشه وظايف هركدام از نهادها تعيين شده است كه در اين راستا وظيفه تحول در علوم انساني به شوراي تخصصي تحول و ارتقاي علوم انساني واگذار شده است.
عضو شوراي تخصصي تحول علوم انساني با تاكيد بر اينكه هماهنگي فعاليت هاي علمي در كشور برعهده دولت است، افزود: دراين راستا نتيجه تحول در حوزه علوم انساني به اين شورا واگذار شده است كه در آينده خبرهاي تحول و پيشرفت در اين حوزه كه زيربناي ساير علوم است به سمع ملت شريف ايران مي رسد.
تدوين سند نقشه نظام سلامت كشور براساس نقشه جامع علمي
مرضيه وحيد دستجردي- وزير بهداشت درمان و آموزش پزشكي- نيز در مراسم رونمايي از نقشه جامع علمي كشور با اشاره به انواع مختلف سلامت شامل سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي اظهار داشت: در چشم انداز بيست ساله، جمهوري اسلامي ايران جامعه اي آرماني و برخوردار از سلامت و رفاه كامل بدون فقر، فساد و تبعيض است كه مسئوليت تحقق اين جامعه برعهده دولت است.
وي با بيان اينكه سلامت زمينه ساز پيشرفت كشورها است افزود: سلامت، رفاه و رشد اجتماعي جوامع رابطه تنگاتنگي با هم دارند و محور رشد هر جامعه اي انسان سالم بوده است.
وزير بهداشت با بيان اينكه به همين دليل درنقشه جامع علمي كشور اساس پيشرفت علمي را برمبناي سلامت محور قرار داده ايم گفت: مقام معظم رهبري دهه پيش رو را دهه پيشرفت و عدالت نامگذاري فرموده اند بنابراين سلامت حق عمومي همه افراد است و بايد به عدالت در تامين آن توجه داشت.
وحيد دستجردي در ادامه با اشاره به جنبه هاي استراتژيك موضوع سلامت جامعه خاطرنشان كرد: نسبت بازده فروش صنايع مختلف در مقايسه با صنعت داروسازي نشان مي دهد كه اين حوزه يكي از سودآورترين حوزه ها در جهان است.
وي با بيان اينكه كشور ما حدود 85 قلم داروي وارداتي دارد كه سرمايه عظيمي را صرف خود مي كند يادآور شد: حدود 35 درصد اعتبارات دارويي ما به اين مسئله اختصاص دارد كه با تهيه بعضي از اين اقلام به طور مرحله اي از پلاسماي ايراني توانستيم 25 تا 30 درصد صرفه جويي دراين مبالغ داشته باشيم و انشاء الله با تأسيس پالايشگاه پلاسما در داخل كشور و مجهز شدن به اين فناوري، تا 70 درصد صرفه جويي اقتصادي در اين مسئله خواهيم داشت.
وزير بهداشت با بيان اينكه تلاش كرده ايم بعداز مشاركت درتهيه نقشه جامع علمي كشور نقشه سلامت جمهوري اسلامي ايران را هم تدوين كنيم اظهار داشت: اين سند مطابق سندهاي بالادستي در كشور خواهد بود و در تدوين آن 300 نفر از محققين و انديشمندان حوزه سلامت مشاركت داشته اند.
وحيد دستجردي در همين زمينه خاطرنشان كرد: براساس نقشه جامع علمي كشور بايد 700 مركز پژوهشي و 90 پژوهشگاه و مركز رشد دولتي و خصوصي در حوزه سلامت داشته باشيم.
وي با بيان اينكه وزارت بهداشت نقشه راه خود را براساس سه سند چشم انداز 20 ساله، نقشه جامع علمي و برنامه پنجم توسعه نهايي كرده است گفت: اين نقشه راه براي اجرايي شدن درهر سه سند نهايي شده و در فرصت مناسب اعلام خواهد شد.
وزير بهداشت با بيان اينكه از ابتداي سال 89 بسترسازي براي مقدمات اجراي نقشه جامع علمي در دانشگاه هاي علوم پزشكي انجام شده است، اضافه كرد: درسال جاري همه دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور نقشه علمي دانشگاه خود را در چارچوب نقشه جامع علمي تدوين و هدف گذاري كرده اند.
وحيد دستجردي هم چنين يادآور شد: در بخش آموزش سند راهبردي توسعه آموزش علوم پزشكي براساس آمايش سرزمين و سند تحول آموزش علوم پزشكي در قالب نقشه جامع علمي كشور درحال نهايي شدن است.
وي با بيان اينكه جمهوري اسلامي ايران درسال 2010 در رتبه 70 جهاني در زمينه توسعه انساني بود اظهار داشت: با پيشرفت هاي صورت گرفته جمهوري اسلامي ايران ركورددار توسعه انساني در جهان محسوب مي شود كه يكي از عوامل اصلي آن ارتقاء سلامت و گسترش تحصيلات در كشور بوده است.
نقشه جامع علمي ايستا نيست
دكتر محمد جواد لاريجاني نيز در مراسم رونمايي از نقشه جامع علمي كشور با تاكيد بر اينكه فعالان و اساتيد دانشگاه ها بايد در نقشه جامع علمي كشور جان دوباره اي ببخشند افزود: پس از تدوين اين نقشه مناقشات فراواني دراين زمينه منعكس شد ولي بايد يادآور شوم كه اين سند حركت نظام در حوزه علم و فناوري است كه استمرار و تداوم دارد.
وي با بيان اينكه نقشه جامع علمي يك سند ايستا نيست، خاطرنشان كرد: ظرفيت هايي در نقشه ديده شده است كه مي توان به راحتي برنامه هاي ديگري را در آن وارد كرد.
رئيس كميته علوم پايه نقشه جامع علمي كشور با تاكيد بر اينكه دولت براي اجراي مفاد اين نقشه نياز به ايجاد موسسات جديدي ندارد اظهار داشت: درحال حاضر نهادهايي چون وزارت بهداشت، وزارت علوم معاونت علمي ايجاد شده است كه در اين راستا مي توانند حركت كنند. دولت بايد اجراي نقشه جامع علمي كشور را به اين نهادها واگذار كند و از آن ها مطالبه عملكرد داشته باشد.

بازخواني سير تحولات گروه هاي چپ ماركسيستي در دانشگاه ها
تكاپو براي احياي يك جسد پوسيده!!

حسين حسيني
پيش تر در اين صفحه، چگونگي شكل گيري و سازماندهي جريان چپ ماركسيستي در دانشگاه هاي كشور را مورد بررسي قرار داديم و خوانديم كه برخي احزاب و گروه هاي چپ ماركسيستي فعال در خارج از كشور در دهه80، با استفاده از برخي شكاف ها و خلأهاي قانوني ناشي از اجراي سياست هاي تسامح و تساهل دولت اصلاحات، توانستند از طريق برخي بازماندگان خود در داخل كشور نسبت به سازماندهي و هدايت جريان هاي چپ ماركسيستي در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي از طريق نشريات دانشجويي در دانشگاه هاي كشور با هدف سازماندهي آنان به منظور براندازي نظام جمهوري اسلامي اقدام كنند. در اين شماره به بررسي سير تحولات گروهك دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب مي پردازيم.
از جمله گروه هاي سازماندهي شده براي نشر عقايد جريان چپ ماركسيستي در دانشگاه ها، گروهك دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب است. فعاليت هاي اين گروه را در سه دوره مي توان مورد بررسي قرارداد:
دوره اول: دوره شكل گيري و سازماندهي تشكيلاتي در فاصله سال هاي 1381 تا 1386
دوره دوم: دوره شكست تشكيلاتي در 13 آذر 1386 و خروج از كشور
دوره سوم: دوران بازسازي در قالب گروهك هاي خرد در خارج از كشور از سال 1387 تاكنون
دوره اول: دوره شكل گيري و سازماندهي تشكيلاتي
در اين دوره از فعاليت هاي دانشجويان آزاديخواه و برابر طلب، تحولات شكل گيري هسته اوليه و گروه مطالعاتي آن در سال 1381 و سازماندهي فعاليت هاي آن در ارتباط با سازمان جوانان حزب كمونيست كارگري ايران- حكمتيست ها- به ويژه در قالب گارد آزادي و نيز يكه تازي تشكيلاتي اين گروهك در دانشگاه ها به دليل اختلاف هاي تشكيلاتي منجر به انحلال يا انشعاب در گروهك هاي همسو را مورد بررسي قرار مي دهيم.
هسته اوليه دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب دانشجوياني از دانشكده هاي اقتصاد و هنرهاي زيباي دانشگاه تهران و نيز دانشگاه هنر تهران پايه ريزي و گروه مطالعاتي آن در سال 1381 شكل گرفت، رهبر اين گروه كه سعي داشت دامنه هسته مطالعاتي را با تعداد بيشتري از دانشجويان چپ گرا سازماندهي نمايد، با دو دانشجوي دانشگاه آزاد كه در يك خانواده ماركسيستي تربيت شده بودند، آشنا گرديد و از طريق يكي از اين افرادي كه مدعي بود گروه هاي چپ سنتي در شرايط فعلي جايگاه مناسبي در بين مردم ندارند و بايد با تفكر نوماركسسيستي جايگزين شوند و از طريق جستجو در اينترنت با ايدئولوژي منصور حكمت و حزب كمونيست كارگري ايران- كه عملكرد جريان هاي چپ سنتي را به نقد كشيده بود- آشنا و جذب حزب كمونيست كارگري ايران شده و با كوروش مدرسي و بهرام مدرسي ارتباط تشكيلاتي و در عين حال دوستانه اي برقرار نمايد. رهبر اين گروه نيز به عضويت سازمان جوانان حزب كمونيست كارگري ايران در آمد و بعد از انشعاب حكمتيست ها از حككا ارتباط خود را با بهرام و كورش مدرسي تقويت نمود.
كادر رهبري اين گروهك در زمستان سال 1382 به اين نتيجه رسيد كه دانشجويان چپ ماركسيست را حول محوريك نشريه راديكال سازماندهي نمايد و بدين ترتيب اولين شماره نشريه خاك در نيمه اسفندماه سال 1382 منتشر و فراخواني براي جذب نيروهاي ماركسيست انتشار داد:
از همه مي خواهيم به پاخيزند و فريادرساي نه را بلندتر از هميشه در تاريخ تكرار كنند. از همه مي خواهيم كه به روياهاي خويش بازگردند و در تحقق اين روياها بكوشند كه اين اساس زندگي است و از اين طريق از همه آنان كه خواستار تغييري بنيادي و به دور از هرگونه محافظه كاري در همه پايه ها و اصول زندگي هستند دعوت به همكاري مي كنيم.
در اولين شماره از اين نشريه، گردانندگان آن به نوعي وابستگي خود را به سازمان جوانان حزب كمونيست كارگري با انتشار سند حق جهان شمول انسان مورد تاكيد قرار دادند.
همزمان با انتشار نشريه دانشجويي خاك در دانشگاه تهران ديگر گروه هاي وابسته به اين جريان در دانشگاه هاي مازندران، فردوسي مشهد و كردستان اعلام موجوديت نمودند كه در قسمت هاي بعدي به آن ها اشاره مي گردد.
اين طيف با گرايش ماركسيسم- لنينيسم طرفدار راديكاليسم، انقلاب اجتماعي، براندازي و تحركات تند و مسلحانه درمقابل نظام جمهوري اسلامي ايران بود.
لازم به ذكر است كه سند حق جهان شمول انسان كه در نشريه دانشجويي خاك، درفش كاوياني و ديگر نشريات اين گروه در دانشگاههاي مازندران و نيز كانون هاي دانشجويي وابسته به آن يعني اشتراك، امروز و چيا، به عنوان سند راهبردي اين گروه چاپ و منتشر شده بود، از اسناد پايه اي حزب كمونيست كارگري ايران-حكمتيست- است.
در باب نحوه شكل گيري هسته اوليه اين گروهك در دانشگاه هاي مختلف كشور بايد خاطرنشان ساخت كه بعد از برقراري ارتباط تشكيلاتي هسته اوليه در دانشگاه تهران هدايت و برقراري ارتباط با فعالين در دانشگاه هاي مختلف با هدايت بهرام مدرسي از اعضاي شوراي مركزي حزب صورت مي گرفت.
سير تحولات دانشجويان آزاديخواه و برابري طلب در سال هاي 82 و 1383
از مهمترين فعاليتهاي اين گروهك دراين دو سال مي توان به موارد زير اشاره نمود:
¤ سازماندهي گروه هاي دانشجويي آزاديخواه و برابري طلب در دانشگاههاي مازندران و فردوسي مشهد
¤ سازماندهي كانون هاي دانشجويي اشتراك (تهران)، امروز (مشهد) و سازمان فرهنگي هنري چيا درشهر سنندج
¤ سازماندهي درقالب كميته پيگيري و ايجاد تشكل ها و سنديكاهاي آزاد كارگري به توسط برهان ديوارگر
¤ سازماندهي درقالب گروه رستا
كانون اشتراك
كانون اشتراك با محور قراردادن سند حق جهان شمول انسان به عنوان سند پايه اي فعاليت هاي خود را درسطح تهران در قالب كانون فرهنگي جوانان آغاز نمود. بررسي هاي به عمل آمده دراين خصوص نشان مي دهد كه در اين كانون مسئول تشكيلات گروهك دانشجويان آزاديخواه و برابري طلب محور اصلي آموزش هاي تئوريك و بازخواني سرمايه ماركس را برعهده داشته است و اين كانون محملي براي سازماندهي تشكيلات اوليه دانشجويان آزاديخواه و برابري طلب درسطح كشور بوده است.
سازمان جوانان چپا در سنندج
اين سازمان كه با عنوان سازمان فرهنگي اجتماعي و ورزشي در شهرستان سنندج فعاليت داشت موضوع فعاليت خويش را بر سه محور دفاع از حقوق زنان، كودكان كار، دفاع از جريانات مستقل كارگري قرار داده و به نوعي تريبوني براي تشكل حمايت از كارگران بيكار و تشكل حمايتي از زنان- كه ازسوي همسر يكي از عناصر وابسته به حزب كمونيست كارگري ايران- حكمتيست راه اندازي شده بود- تبديل گشته بود.
كانون امروز؛ نشريه درفش كاوياني
مقدمات تشكيل كانون امروز به انتشار نشريه درفش كاوياني در دانشگاه فردوسي مشهد برمي گردد. اين نشريه كه در شماره هاي ابتدايي خود هدف از انتشارش را مبارزه با امپرياليسم جهاني، نفي تضاد طبقاتي، حمايت از جنبش هاي كارگري عنوان مي كرد، با گسترش فعاليت هاي خود اقدام به تأسيس كانون فرهنگي اجتماعي امروز نموده، از سازمان ملي جوان مجوز فعاليت كسب نمود.
نحوه سازماندهي و شكل اغتشاشات روز دانشجو در دانشگاههاي تهران، مازندران و فردوسي مشهد نشانگر اجرايي ساختن بيان دستورالعمل هاي حزب كمونيست كارگري ايران- حكمتيست در قالب انتشار آرم سازمان جوانان و نيز پلاكاردهاي حاوي شعارهاي حزب كمونيست كارگري ايران- حكمتيست مي باشد.
در اغتشاشات دانشجويي ايجادشده بعد از مراسم انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه تهران و علوم پزشكي تهران به مناسبت روز دانشجو نيز پلاكاردهايي با آرم سازمان جوانان حزب كمونيست كارگري ايران - حكمتيست توزيع گشت.
در مشهد نيز گردانندگان كانون امروز، در تجمع روز دانشجوي سال 1383 اهداف فعاليت تشكيلات كانون را در راستاي اصول زير معرفي مي كنند:
1- تلاش براي به رسميت شناختن آزادي بي قيد و شرط تشكل بيان و عقيده و تاكيد بر آزادي زندانيان سياسي و عقيدتي
2- لغو تبعيض و جداسازي بر اساس جنسيت
3- حمايت از مبارزه كارگران عليه اخراج و بيكارسازي
4- حمايت از مبارزه همه بخش هاي طبقه كارگر از كارگران بيكار
- حمايت از خواسته هاي كارگران و آزادي تشكل هاي كارگري و تاكيد بر آزادي كارگران سقزي
در اينجا بايد خاطرنشان ساخت كه اشاره اين كانون به برهان ديوارگر از اعضاي مركزي حزب كمونيست كارگري ايران - حكمتيست و از فعالين كارگري سابق در شهر سنندج مي باشد كه تشكلي را با عنوان مبارزه عليه اخراج و بيكارسازي كارگران سازمان داده و به دنبال برگزاري مراسم روز جهاني كارگر در اردبيهشت 1383 در سقز دستگير و به زندان محكوم شده بود.
به دنبال اقدام گروهك دانشجويي آزادي خواه و برابري طلب در دانشگاه هاي تهران، مازندران و مشهد در ايجاد اغتشاش در حاشيه برنامه روز 16 آذر در دانشگاه تهران و نيز تكثير و توزيع پلاكاردهاي سازمان جوانان حكمتيست در دانشگاه تهران، كوروش مدرسي طي نامه اي به اين دانشجويان، از اقدام آن ها تقدير به عمل آورد.
سير فعاليت هاي دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب در سال 1384
در اين سال فعاليت هاي دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب را مي توان حول محورهاي زير طبقه بندي نمود:
¤ سازماندهي فراكسيون چپ ماركسيستي در دفتر تحكيم وحدت (طيف غير قانوني علامه)
¤ سازماندهي مجدد گروه ماركسيستي رستا
¤ سازماندهي اغتشاشات دانشجويي به مناسبت هاي مختلف و مراسم روز جهاني كارگر در دانشگاه تهران
¤ سازماندهي حول منشور براندازي نظام جمهوري اسلامي ايران
الف - سازماندهي فراكسيون چپ ماركسيستي در دفتر تحكيم وحدت (طيف علامه)
در سال 1384 گروهك دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب توانست فراكسيون چپ ماركسيستي را در دفتر تحكيم وحدت (طيف علامه) به منظور حذف فراكسيون ليبرال از دفتر تحكيم وحدت و تغيير شعارهاي آن و حذف اسلاميت از آن سازماندهي نمايد.
ب - سازماندهي مجدد گروه ماركسيستي رستا
در اين دوره همزمان با آغاز دور دوم فعاليت هاي گروه رستا از خرداد 1384 كه با حضور 8 گروه هم پيمان در قالب انجمن ها، كانون ها و نشريات دانشجويي شكل گرفته بود و با انتشار مانيفست در مرداد 1384 در قالب يك نشريه تك برگي با عنوان رستا و راه اندازي وب سايتي با عنوان Rostamag صورت علني به فعاليت هاي خود داده بود. نشريه خاك درخواست عضويت خود را در گروه رستا ارائه نموده كه پس از طرح و بررسي در جلسه 17/6/84 در نشست مورخ 14/7/84 توسط نماينده آن گروه به دليل عدم استقبال از درخواست آن به دليل تاكيد بر انجام فعاليت هاي مخفيانه و دارا بودن ديدگاه هاي نزديك به حزب توده از سوي سازمانده اصلي رستا در اين دوره پس گرفته شد.
ج - سازماندهي اغتشاشات دانشجويي در حاشيه مراسم روز دانشجو، براي اجرا در 20 آذر 1384 در دانشگاه تهران
در نامه كميته مركزي سازمان جوانان حزب كمونيست كارگري ايران - حكمتيست ها به دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب در آستانه مراسم روز دانشجو از آنان خواسته شده بود در مراسم روز دانشجو در دانشگاه تهران حضور به هم رسانده و بر مواردي چون: اعتراض به تمام مظاهر اختناق و سركوب جمهوري اسلامي، دفاع از هويت انساني در مقابل هويت تراشي قومي، اعتراض به جداسازي جنسي و دفاع از آزادي بيان و عقيده را به عنوان خواسته هاي اصلي خود در اين روز تاكيد نمايد.
ظهر روز 20 آذر 1384، تجمعي از طرف تعدادي از دانشجويان چپ دانشگاه هاي تهران در مقابل دانشكده فني دانشگاه تهران برگزار شد. در طول اين تجمع اعتراضي، پلاكاردهاي متعددي با شعاري زير به چشم مي خوردند:
- آزادي زندانيان سياسي فورا و بدون قيد و شرط
- هفده سال زندان و تبعيد عليه فعالين كارگري محكوم است، با ذكر اسامي فعالين كارگري فوق
- كارگر، دانشجو اتحاد اتحاد
- نه بمب اتمي، نه حمله خارجي
- تنها يك نژاد و آن نژاد انساني است
- در راه مبارزه چيزي جز زنجيرهايمان براي از دست دادن نداريم
- A Better World is Possible
- پوشش اجباري نه، به همراه طرح زني در زندان چادر تجمع كنندگان طي برنامه خود سرودهاي يار دبستاني و به پاخيز را خواندند.
شركت كنندگان در اين تجمع، تمام محوطه دروني دانشگاه را طي كرده و به تجمع خود پايان دادند.
در متن بيانيه دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب كه در اين روز در دانشگاه تهران قرائت شد، بر موارد زير تأكيد شده بود:
1- كوتاه شدن دست تمامي نهادهاي امنيتي و انضباطي از دانشگاه خواست فوري و بدون قيد و شرط ماست.
2- آزادي همه زندانيان دانشجو، همه نشريات توقيف شده، وبلاگ نويسان دستگير شده، و همه دانشجوياني كه محروميت هاي متفاوتي را متحمل شده اند، ايشان بايد فوري و بدون قيد و شرط آزاد شوند و به آنها غرامت پرداخت شود. در سال گذشته تا امروز بيش از 300 مورد اتفاق افتاده است.
3- آزادي بي قيد و شرط تشكل هاي كارگري، دانشجويي، و NGCهاي مستقل، آزادي بيان و عقيده بايد به رسميت شناخته شود و هيچ كس با هيچ بهانه اي حق محدود كردن آن را ندارد.
4- آپارتايد جنسي و تبعيض عليه زنان محكوم است و رهايي زنان از آلام و مصائب گوناگون خواست تمام جامعه است.
5- ركن جامعه ما برپايه سرمايه و سود آن بنا شده است و فقر، استثمار، فحشا، اعتياد و... از پيامدهاي آن است. ما از مبارزه طبقه كارگر اعم از كارگران بيكار، كارگران شركت واحد، نفت، ايران خودرو و كارخانجات نساجي دفاع كرده و دوشادوش آنان براي ساختن جامعه اي كه اساس آن انسان و انسانيت و دفاع از معيشت شريف ترين انسان هاي اين جامعه است تلاش خواهيم نمود. ضمنا از مبارزات تمامي اقشار اعم از معلمان، پرستاران، پزشكان و تمامي زحمت كشان جامعه دفاع مي نماييم.
6- حمله وحشيانه به كردستان، حمله به دفتر سنديكاي شركت واحد و كارهاي پليسي از اين دست محكوم است و فورا عاملان آن بايد مجازات شوند.
7- احكام دادگاه سقز عليه فعالين كارگري (برهان ديوارگر، محمود صالحي، محسن حكيمي، محمد عبدي پور و جلال حسيني) محكوم است و خواستار آزادي بي قيد و شرط آنان هستيم. اين فعالين كارگري تنها براي خواست هاي بر حقشان مبارزه كرده اند و جرمي جز برگزاري اول ماه مه ندارند. جنبش دانشجويي حمايت همه جانبه خود را از ايشان اعلام مي دارد.
8- مسئله هسته اي بر اثر تبليغات رسانه اي تبديل به يك مسئله ملي در كشورها شده است. اما ماهيت و سرشت اين مسئله، پوشش دادن براي سلاح هاي هسته اي در درجه اول و دفن زباله هاي هسته اي در مناطق محروم در درجه دوم است. ما با نظامي گري هسته اي و تخريب زيست محيط با زباله هاي هسته اي مخالفيم و خواستار جهاني عاري از فعاليت هاي مخرب هسته اي هستيم.
9- انقياد فكري نهاد دانشگاه كه متشكل از شكل رابطه استاد و دانشجو، بديهيات علمي، متد تحقيق، شيوه هاي فردگرايانه پژوهش و تخصصي شده دانش آكادميك و... را نمي پذيريم و براي تحول ساختاري آن مبارزه مي كنيم.
د- سازماندهي حول محور منشور براندازي نظام جمهوري اسلامي ايران
منشور براندازي نظام جمهوري اسلامي ايران در بهمن ماه 1383 به تصويب كميته مركزي حزب رسيد و در اسفند 1383 جهت اجرا ابلاغ مي گردد. اساس منشور براندازي جمهوري اسلامي بر سرنگوني بي قيد و شرط و كامل جمهوري اسلامي، بازداشتن عوامل آن از امكان مقاومت در مقابل مردم و متلاشي كردن بنيادهاي زندگي مدني و هم چنين تضمين حق مردم در انتخاب آزاد و آگاه نظام حكومتي آينده كشور استوار شده است و براندازي جمهوري اسلامي را پيش شرط تضمين حق مردم در تعيين نظام آتي ايران و جايگزين شدن جمهوري اسلامي با يك دولت موقت مي داند.
ادامه دارد