كارگروه هاي ويژه، در حلقه وحدت و همدلي
بررسي راهكارهاي تحقق جهاد اقتصادي در سال جديد (بخش نخست)

ايرج نظافتي
حضرت آيت الله خامنه اي، رهبر معظم انقلاب اسلامي در پيام نوروزي خود به مناسبت حلول سال 1390 هجري شمسي، با برشمردن فعاليت هاي گسترده مردمي و حكومتي در سال گذشته، سال جديد را به نام سال «جهاد اقتصادي» نامگذاري فرموده و همه دستگاه هاي مسئول و مردم را به حركت همه جانبه در اين زمينه فراخواندند.
بخشي از پيام نوروزي مقام معظم رهبري را بخوانيد: «من اين سال را سال «جهاد اقتصادي» نامگذاري مي كنم و از مسئولان كشور، چه در دولت، چه در مجلس، چه در بخش هاي ديگري كه مربوط به مسائل اقتصادي مي شوند و همچنين از ملت عزيزمان انتظار دارم كه در عرصه اقتصادي با حركت جهاد گونه كار كنند، مجاهدت كنند. حركت طبيعي كافي نيست؛ بايد در اين ميدان، حركت جهشي و مجاهدانه داشته باشيم...»
با توجه به پيام نوروزي رهبر معظم انقلاب و تأكيد ايشان بر حركت هاي جهشي و مجاهدانه در راه پيشرفت هاي اقتصادي، اين ضرورت بيش از پيش احساس مي شود كه قواي سه گانه بايد اقدامات منسجم و هماهنگي را در تحقق عيني جهاد اقتصادي انجام دهند، از طرفي هم ضرورت وجود ستادي جهت پيگيري نحوه تحقق پيام نوروزي رهبري نيز امري بديهي به حساب مي آيد.
گرچه سرويس گزارش روزنامه كيهان در سال هاي گذشته نيز در گزارش هاي تحليلي، تحقيقي خود بر لزوم تشكيل ستاد پيام هاي نوروزي تأكيد نموده، اما امسال اين ضرورت بيشتر از سال هاي قبل احساس مي شود. بر همين اساس در دو شماره گزارش روز كيهان به تحليل و بررسي چگونگي عملياتي شدن پيام نوروزي رهبري و حركت به سمت جهاد اقتصادي خواهيم پرداخت.
تكليفي بر مسئولان و مردم
نامگذاري سال ها از سال 1378 توسط رهبر معظم انقلاب اسلامي آغاز شد و از همان زمان نامگذاري سال ها به نوعي به استراتژي و خط راهبردي يك سال مردم و مسئولان مبدل گرديد و درواقع رهبري با تعيين نام براي يك سال شمسي، تكليفي ويژه بر مردم و دولتمردان و مسئولان كشور نهادند تا در اين چارچوب در راستاي پيشرفت و توسعه همه جانبه حركت كنند و به نوعي اين نامگذاري مشعل فروزنده و چراغ راه حركت در مسير توسعه اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي ايران اسلامي بوده است، كه در اين ميان وظيفه آحاد مردم و مسئولان قواي سه گانه براي رسيدن به ايراني آباد و آزاد دوچندان مي شود.
احمدرضا نصرتي، دانشجوي سال آخر كارشناسي مديريت فرهنگي از دانشگاه
جامع علمي كاربردي تهران در تحليل خود درباره سال جهاد اقتصادي به گزارشگر كيهان مي گويد: «به نظر من اين نامگذاري نقطه عطفي است تا مسئولان و مردم در كنار هم به فكر تبيين راهكارهايي اصولي و كارشناسي شده در جهت نيل به اهداف بلندمدت اقتصادي باشند، چون در دنياي اطلاعات و فناوري هاي ارتباطات كنوني، توان اقتصادي حرف اول را مي زند و هر كشوري كه در زمينه اقتصاد بتواند در عرصه جهاني حرفي براي گفتن داشته باشد بدون شك در عرصه هاي اجتماعي، فرهنگي و سياسي هم مي تواند موفق باشد.»
اين دانشجو در ادامه مي گويد: «امروز هر مسئله اي به اقتصاد مرتبط است، يعني پيشرفت هاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي به نوعي بستگي به پيشرفت هاي اقتصادي دارد، اگر اقتصاد هر كشوري پويا و قوي نباشد خود به خود در عرصه هاي ديگر هم توفيقي نمي تواند كسب كند، از همين رو نامگذاري سال 1390 از سوي رهبر معظم انقلاب به نام جهاد اقتصادي و با توجه به اجراي قانون هدفمندي يارانه ها و تحريم هايي كه از سوي دشمنان با آن مواجهيم، بسيار نامگذاري هوشمندانه و بجايي بوده است.»
زهرا سادات حسيني، دانشجوي رشته ارتباطات از دانشگاه آزاد اسلامي كرج نيز مخاطب ديگر سؤالم قرار مي گيرد. وي درباره نامگذاري سال جديد به نام جهاد اقتصادي و راهكارهاي عملياتي شدن اين موضوع به خبرنگار سرويس گزارش كيهان مي گويد: «اين نامگذاري فرصت مغتنمي را براي همه ايجاد كرده تا با برنامه هاي دقيق و با استفاده از نظر كارشناسان و صاحب نظران به فكر محكم كردن پايه هاي اقتصاد كشورمان باشيم.»
وي مي گويد: «اقتصاد شاهرگ حياتي هر كشوري محسوب مي شود و اگر ما هم مي خواهيم سند چشم انداز 20 ساله را به طور همه جانبه محقق نماييم و در افق 1404 در منطقه و جهان حرف اول را بزنيم بايد از اين فرصت مناسب نهايت استفاده را ببريم.»
مرتضي راوندي كاشاني، كارشناس شيمي و استاد دانشگاه به نقش جوانان در رسيدن به توسعه پايدار و پويايي اقتصاد كشور اشاره مي كند و به خبرنگار سرويس گزارش كيهان مي گويد: «جوانان بهترين و مناسب ترين گزينه براي قدم نهادن در مسير توسعه و رسيدن به اقتصادي پويا هستند كه اگر مسئولان بتوانند با برنامه هاي كارشناسي شده از اين قشر توانمند استفاده كنند مي توان گفت تحقق جهاد اقتصادي و رشد و شكوفايي استعدادها در زمينه اقتصاد امري شدني و دست يافتني است.»
اين استاد دانشگاه ايجاد اشتغال را بارزترين زمينه رشد اقتصادي جامعه عنوان مي كند و در ادامه مي گويد: «ايجاد فرصت هاي شغلي مناسب براي جوانان و ريشه كن كردن معضل بيكاري مي تواند بسترساز اقتصادي پويا و بالنده باشد، چرا كه يكي از مسائلي كه باعث ركود اقتصادي مي شود بالا بودن آمار بيكاري و عدم استفاده از استعدادهاي جوانان است»
مريم ورزدار، استاد دانشگاه نيز با اشاره به ابتكار و خلاقيت جوانان در تحقق شعار جهاد اقتصادي، مي گويد: «در سال جديد كه به سال جهاد اقتصادي نامگذاري شده بايد طراحي، ابتكار و خلاقيت جوانان را در بحث اشتغال ترويج و گسترش دهيم و به گونه اي برنامه ريزي كنيم كه خود جوانان به سمت اشتغال زايي بروند و بسترها را طوري مهيا كنيم كه ديگر جوانان منتظر ايجاد شغل از سوي مسئولان نباشند بلكه خود اشتغال آفرين باشند.»
اين استاد دانشگاه تصريح مي كند: «بدون شك ايجاد اشتغال براي جوانان به ثبات اقتصادي كشور كمك خواهد كرد و از طرفي هم تداوم اين مسئله باعث از ميان رفتن هر نوع وابستگي به كشورهاي بيگانه مي شود، به همين دليل براي رسيدن به اقتصادي پويا با زيربناهاي محكم و استوار بايد مسئله اشتغال جوانان را جدي بگيريم و به آن توجه ويژه اي داشته باشيم.»
وي مي گويد: «بايد براي مسئله اشتغال جوانان تعريف جامع و كاملي ارايه كنيم و مشكلات پيش روي رسيدن جوانان به شغل مناسب و ايده آل را به درستي آسيب شناسي نماييم تا رفته رفته جهاد اقتصادي شكل كاملا عملياتي به خود بگيرد.»
كميته ويژه جهاد اقتصادي در مجلس
مجلس شوراي اسلامي در اولين جلسات خود در سال جديد تشكيل كميسيون ويژه جهاد اقتصادي را كليد زد و به نوعي اولين گام از سوي قوه مقننه در راستاي تحقق شعار سال1390 برداشته شد. اين كميسيون با 113 رأي موافق، 55رأي مخالف و 23رأي ممتنع نمايندگان به تصويب رسيد. كميسيون ويژه جهاد اقتصادي مجلس شوراي اسلامي زمينه تقويت و توسعه كارآفريني در كشور، رفع مشكلات معيشتي مردم و حمايت از ايده هاي جديد در فضاي فرهيخته كشور را فراهم مي كند و كار خود را معطوف به مقوله هاي اشتغال زايي، توسعه اقتصادي در كشور و بررسي لوايح و طرح هاي اقتصادي خواهدكرد.
از قرار معلوم اعضاي اين كميته يا كميسيون 15نفر هستند كه با رأي مستقيم نمايندگان انتخاب شده و نمايندگان مجلس در كميسيون هاي برنامه و بودجه، اقتصادي، جهاد كشاورزي، صنايع و معادن، عمران، انرژي و اعضاي هيئت رئيسه در اين كميسيون شركت دارند.
فرهاد تجري، عضو كميسيون حقوقي و قضايي و نماينده مردم قصرشيرين، گيلانغرب و سرپل ذهاب در مجلس شوراي اسلامي درباره اهدافي كه اين كميته ويژه جهاد اقتصادي در مجلس دنبال مي كند به خبرنگار سرويس گزارش كيهان مي گويد: «تشكيل كميته ويژه جهاد اقتصادي از سوي نمايندگان در مجلس شوراي اسلامي نقطه عطف خوبي مي تواند در تحقق نامگذاري سال جديد باشد و درواقع در اين كميته قرار است كارگروه هاي متعددي در زمينه هاي مختلف اقتصادي تشكيل شود و اين كارگروه ها در كنار كارگروه هايي در قوه مجريه و قضاييه در قالب يك برنامه مدون و منسجم و كاملاً هماهنگ زمينه تحقق عيني و همه جانبه جهاد اقتصادي را فراهم كنند.»
تجري موفقيت كميته ويژه جهاد اقتصادي را منوط به همكاري و همراهي قواي مجريه و قضاييه و ساير مسئولان مي داند و مي گويد: «هدف اصلي نمايندگان مجلس از تشكيل اين كميته اين بود تا منويات رهبر معظم انقلاب به مرحله اجرا درآيد و همچنان كه معظم له فرمودند نبايد با نامگذاري سال به طور شعاري برخورد كرد، نمايندگان مجلس نيز براي تحقق عيني نامگذاري سال1390 به نام جهاد اقتصادي، اين كميته ويژه را تشكيل دادند و اميدواريم در اين راستا قواي مجريه و قضاييه هم در كنار مجلس قرار بگيرند و به صورت راهبردي و كاملاً هماهنگ و بدون هيچ گونه موازي كاري بتوان نتيجه عملي و اجرايي جهاد اقتصادي را در پايان سال از خروجي اين كميته به دست آوريم.»
بررسي موانع قانوني جهاد اقتصادي
يكي از مسائلي كه مي تواند جهاد اقتصادي را به طور كامل در كشورمان ايجاد كند بررسي و شناخت دقيق موانع قانوني تحقق اين شعار است. همچنين برداشته شدن اين موانع نيز نيازمند همكاري و همراهي صميمانه قواي سه گانه و ساير مسئولان و مردم است.
فرهاد تجري، عضو كميسيون حقوقي و قضايي مجلس درباره اينكه در كميته ويژه جهاد اقتصادي مجلس قرار است چه اقداماتي از سوي نمايندگان صورت بگيرد، مي گويد: «در اين كميته ويژه جهاد اقتصادي، تمامي موانع پيش روي جهش اقتصادي و مشكلات موجود به دقت بررسي خواهد شد و كارگروه هاي تخصصي تشكيل مي شود و پس از شناخت موانع موجود، راهكارهاي قانوني براي آن تعريف خواهدشد و اگر در جايي با نبود يا كمبود قانون روبه رو باشيم، قوانين لازم طرح و به رأي نمايندگان جهت تصويب گذاشته خواهد شد و يا اگر در مواردي نياز به اصلاح قانون باشد، اين كار صورت خواهد گرفت.»
تجري با اشاره به قواي مجريه و قضاييه و نقش آنان در تحقق نامگذاري سال1390 به نام سال جهاد اقتصادي، مي گويد: «انتظاري كه مجلس شوراي اسلامي و كميته ويژه جهاد اقتصادي از قواي محترم مجريه و قضاييه و آحاد مردم و نخبگان و صاحب نظران جامعه دارد اين است كه اگر مي بينند در مواردي با موانع قانوني روبه رو هستيم، اين موانع را به صورت لايحه يا پيشنهاد طرح به مجلس ارايه كنند تا در دستور كار بررسي نمايندگان قرار بگيرد، به عنوان مثال در طرح بزرگ هدفمندي يارانه ها و باتوجه به تهديدها و تحريم هايي كه پيش روي ما قرار دارد و از طرفي با حساسيت هاي بالايي كه در اجراي اين طرح وجود دارد، لازم است تا سه قوه به طور منسجم در كنار هم باشند و تمام جوانب را به دقت زير ذره بين داشته باشند و از هرگونه موازي كاري و شعاري كاري بپرهيزند تا انشاءالله بسترهاي جهاد اقتصادي و رسيدن به توسعه پايدار و تحقق سند چشم انداز 20ساله نظام فراهم شود.»
تحقق جهاد اقتصادي و رضايت رهبري
ولي امر مسلمين جهان، حضرت آيت الله خامنه اي تكليف بزرگ شرعي را بر دوش مسئولان و مردم نهادند و با نامگذاري سال 1390 به نام جهاد اقتصادي، درواقع وقوع انقلاب اقتصادي را در اين سال طلب نمودند، كه در اين راستا مردم و مسئولان بايد با عزمي راسخ در كنار هم قرار بگيرند و با كنار گذاشتن هر نوع اختلافي، به فكر تحقق اين شعار باشند.
حجت الاسلام والمسلمين سيدكاظم موسوي، نماينده مردم اردبيل در مجلس شوراي اسلامي مي گويد: «همانگونه كه در تحقق شعار همت مضاعف، كار مضاعف در سال گذشته طبق فرمايش مقام معظم رهبري موفق بيرون آمديم، امسال نيز در جهاد اقتصادي هم بايد به گونه اي عمل كنيم تا رضايت ولي امر مسلمين جهان حضرت آيت الله خامنه اي فراهم شود.»
مجيد ابهري، مشاور كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي نيز در اين باره مي گويد: «باتوجه به اعلام سال 1390 به عنوان جهاد اقتصادي توسط رهبر معظم انقلاب اسلامي، توجه به ابعاد فلسفه و چرايي اين دستور بايد توسط صاحب نظران و فرهيختگان مورد واكاوي قرار گيرد و زواياي مختلف آن به خوبي تبيين شود.»
ابهري به فارس مي گويد: «هر حركت الهي و خالصانه كه با زيربناي آرماني و اعتقادي و بدون كمترين توقع مادي انجام گيرد جهاد خوانده مي شود. جهاد به معناي رفتار خالصانه الهي و متفاوت با همه فرايندهاي اجرايي است.»
مشاور كميسيون اجتماعي مجلس به نقش جوانان در تحقق جهاد اقتصادي اشاره مي كند و مي گويد: «باتوجه به عشق و دلدادگي جوانان به رهبر معظم انقلاب اسلامي و لطف معظم له به جوانان، اين قشر بايد براي تمامي دولتمردان به عنوان الگوي رفتاري قرار گيرند و درواقع جوانان موتور محركه جهاد اقتصادي هستند.» وي مي گويد: «با قرار دادن اعتدال به عنوان مبناي رفتارهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و با حركت به سوي ساده زيستي و پرهيز از اسراف و اشراف زدگي بايد بتوانيم در سال جديد اين موضوعات را براي تمام جوانان مسلمان و غيرمسلمان به عنوان الگوي رفتاري معرفي كنيم.»
اين استاد دانشگاه شهيد بهشتي تصريح مي كند: «نسل سوم و چهارم انقلاب اسلامي بايد همانند رزمندگان و جهادگران اوايل انقلاب، با الهام از رهنمودهاي آسماني رهبر معظم انقلاب، در اجراي هدفمندسازي يارانه ها و تحقق اهداف اين طرح تاريخي با عزم راسخ در مقابله با مفاسد اقتصادي مقدمات تحقق انقلاب اقتصادي را فراهم كنند.»
نقش كليدي دانشگاه ها
در تحقق نامگذاري سال1390 به نام جهاد اقتصادي، دانشگاه ها مي توانند نقش محوري و كليدي داشته باشند.
حجت الاسلام عليرضا سليمي، نماينده مردم دليجان و محلات و عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس در اين باره مي گويد: «اگر مي خواهيم با جهاد اقتصادي با كشورهاي قدرتمند رقابت كنيم بايد به مباني علمي اين مسئله به خوبي نگاه كنيم، كه اين نگاه علمي در دانشگاه ها بايد مورد توجه قرار بگيرد، به بيان ديگر بايد گفت كه بدون شك اقتصاد دانش محور توانايي اداره كشور و توانايي ايجاد رقابت با كشورهاي بزرگ را به ما مي دهد كه بايد در دانشگاه ها اين مهم مورد توجه قرار گيرد.»
سليمي مي گويد: «فعاليت در عرصه صنعت و كشاورزي درصورتي ما را به اهداف مي رساند كه با رويكرد علمي انجام شود، مباني علمي براي فعاليت هاي تجاري، صنعتي و عمراني بايد مورد توجه قرار بگيرد.»
وي تصريح مي كند: «بهره وري يكي از چالش هاي امروز ماست. براي بالا بردن بهره وري مي توانيم منابع انساني لازم را در دانشگاه ها داشته باشيم، چراكه اين دانشگاه ها هستند كه مي توانند نيروهاي ماهر و متخصص تربيت كنند و اين نيروهاي ماهر هستند كه در تمام عرصه ها توانايي دوچندان دارند. از همين رو دانشگاه ها مي توانند با تربيت نيروي ماهر و متخصص چشم انداز آتي كشور را براي حركت در عرصه جهاد اقتصادي تعريف كنند.
گزارش روز