نگاهي به درس ها و عبرت هاي فصل چهاررنگ پاييز(بخش دوم)
خلوت خانه نشيني را به دامان طبيعت ببريم

در اين فصل سعي كنيد خواب منظم و خوبي داشته باشيد، زيرا بي خوابي مشكل بسياري از افراد در پاييز است.
مغناطيس زيبايي هاي عطرآگين سومين فصل سال؛ پاييز، سنجيده ترين پديده براي آسايش جان و آرامش انديشه انسان است كه نقاش قهار طبيعت ارزاني مان كرده است.
پاييز را باور كنيم، جذاب ترين فصل سال است اگرچه آسماني گاه به رنگ روشن متمايل به خاكستري دارد در حالي بهار و زمستان هم دارد، تازه همين يك دو ماه گذشته بود كه سيلاب باران در بسياري از شهرها و حتي برف زياد در چند منطقه كشورمان جاري و ريزان شد. پاييز در ميان فصل ها، كلكسيوني بي نظير و ممتاز از رنگباران درخت ها و گياهان دارد كه روح و احساس را به غوغايي شگفت بار وا مي دارد.
در اين شماره گزارش بخش ديگري از نظرات مردم با مضامين پاييز بهار عاشقان، قشنگ ترين فصل سال و كاش نقاش پاييز مي شدم و... و همچنين فرآيندهاي تغييرات زماني، افت دماي هوا و... پاييز و ابتلا به ناراحتي هاي خستگي و احتمال كسالت و نيز توصيه هاي روان شناسي در خصوص اين دگرگوني هاي فصل را مي خوانيم.
طبيعت فصول سال به لحاظ روان شناختي و مادي و علمي، خواسته يا ناخواسته بر روان، انديشه و مجموعه زندگي انسان تسلط دارد. تسلسل اين واقعيت بيانگر انس و پيوند ما به همه پديده ها است؛ دلمان در فصل زمستان، هواي بهار و در تابستان هواي پاييز با تمام مشخصات و ره-آوردهاي چرخش زمان دارد كه در مجموع، تقويم عمرمان را خاطره ساز مي كنند. بنابراين، ديد و درك و فوايد و محاسن هر فصل، لذت بار و سبب آرامش روح، تمركز فكر و زلالي احساس انسان مي شود كه لازمه اش اندك تامل و فارغ از بده بستان هاي مادي است. در حالي كه در طول سال چنانچه طبيعت يك حالت و يك چهره داشته باشد، موهبت زندگاني از كسالت زنگار مي گيرد. در صورتي كه اين رويداد پديدار شود و انسان غافل از برق آسايي گذر هفته و ماه و سال به ساليان باشد به هر حال در يك جا اندك نگاه به آينه عمر مي كند كه مي پندارد تا همين چندي پيش كودك و نوجوان بود چه گوشه چشمي به سخاوت هاي متنوع و جذاب خالق طبيعت داشته و چه بهره معنوي، روحي و خرسندي از كاروان عمر برده؟ كه در پس تحمل امواج هستي اينك به كناره ساحل غفلت رسيده است، گرچه همين پاييز با تمام هيجان مفتون كننده اش كه تا پشت پنجره اتاق مان رسيده است، نسيم عطرناك خود را به مشام و جان و زندگي مي ريزد...
پاييز فصل برداشت محصول
و محاسبات اقتصادي
مسئول يك كتاب فروشي در توصيف و برآيندهاي فصل پاييز اظهار مي دارد: «هر فصلي از سال محاسن، خصوصيات مجزا و تاثيرات طبيعي خود را دارد. سرماي پاييز حتي در جسم انسان تاثيرگذار است؛ اگر بدن شخص قوي و سالم باشد بادهاي شديد و امراض اين فصل روي سلامت او اثر نخواهد داشت.
«غلامرضا آستركي»، با اين نگاه به ماه سوم سال، همانند نظر برخي افراد پيرامون تاثيرات روحي پاييز چنين باور دارد كه اين فصل تلويحا احساس سالخوردگي انسان ها را برمي انگيزاند. او حتي نشان پاييز را در محاسبات اقتصادي و داد و ستدها مطرح مي كند و مي گويد: «پاييز نه تنها فصل برداشت محصول كشاورزي است كه در هر كسب و كار ديگر نتيجه سرمايه گذاري و سود و ضرر را آشكار مي كند.»
اين ناشر و كتاب فروش در پايان اين قسمت از نظرات خود همچون بعضي شهروندان، باور دارد فرآيند برگ هاي خشكيده در فصل سبز ديگر به صورت خاك و كود باعث انرژي بر و بار درختان مي شود. ادامه صحبت او تعريف خاطره اي متفاوت از پاييز است كه در شماره پاياني گزارش مي خوانيم.
پاييز بهار عاشقان
پاييز بهار عاشقان است و زيبايي آموزنده انسان از دگرگوني طبيعت نشانگر اين بهار رنگارنگ است.
«يدالله بهار»، دبير بازنشسته، با اين مطلع نظر ادامه مي دهد: «هر درخت در فصل پاييز نشان دهنده نهايت زيبايي خود است كه در حقيقت مبين فصل عاشقان طبيعت مي باشد.
پاييز در سرشت خود نيز پيام دهنده اين اصل است كه زيبايي هايش مثل عمر هر انسان جاوداني نيستند چرا كه عمر انسان هم يك بهار و يك خزان دارد و نتيجه ثمره اش اين يادآوري مكرر است كه به دنبال دوره جواني و زيبايي يك خزان است.
«بهار» بازنشسته در ادامه ديدگاه و باورهاي خود مرتبط با منظوم مبحث اين فصل، يك شاخص پرخروش و شوق فصل سوم سال را بازگشايي مدارس و دانشگاه ها در «مهر» پاييز مي خواند كه پرتوافشان دانايي و توانايي در تقويم عمر و مجموعه روزگار انساني مي باشد.»
كمك به همنوع نه وصف پاييز
از يك تكنيسين مكانيك تحصيلكرده سؤال مي كنم چه وصف و تعريف و احساسي از فصل پاييز دارد؟ او خيلي سريع و راحت چنين پاسخ مي دهد كه در زندگي اجتماعي علاقه به چيزي ندارد، نه مطالعه كتاب نه ورزش و سينما و حتي رفت و آمد و ديدارهاي خويشان.
«امير عزيزي»، در دهه هفتاد رئيس بخش تعميرگاه ماشين آلات مترو بوده است، در خصوص احساس خود نسبت به پاييز توضيح مي دهد و مي گويد كه دوست دارد مردم راجع به مكانيك از او سؤال كنند. وي در ادامه اضافه مي كند: «سعي مي كنم به فرد يا كساني در زمينه مسائل علمي كمك كنم. از سن 18 سالگي تا الان كه زمان بازنشستگي و فصل پاييز عمر است با بهره گيري از انرژي توانمندي و علمي خود آمادگي كمك به مردم در بخش مكانيك ماشين آلات را دارم.»
او همچنين با اين نظر خود كه عمر ما در فصل پاييز و برگ ريزان صرف تدارك و برنامه ريزي زمستان مي شود، تاكيد مي كند: «در حالي كه از خود بايد پرسيد در طبيعت فصول تقويمي و عمر خود چه خدمتي به مردم كرده ايم و بار چه كسي به دوش گرفته ايم و چه محبتي به همنوع كرده ايم؟ و اين مسئله اي است كه خيلي مهم مي باشد.»
كاپيتان كشتي
غبطه نقاشي پاييز دارد
يك كاپيتان كشتي غبطه مي خورد چرا نقاش نيست كه هزار رنگ طبيعت فصل پاييز را نقاشي كند.
كاپيتان «محمدرضا ابراهيمي» 36 سال به گفته خود روي آب بوده است و هنوز به نوعي تجاربش را ادامه مي دهد.
او به اين پرسشم كه تعريف و احساس شان از فصل پاييز چيست؟ چنين پاسخ مي دهد: «از نظر من پاييز قشنگ ترين فصل سال است. در پاييز، طبيعت هزار رنگ است. غبطه مي خورم چرا نقاش نيستم كه اين رنگ ها را نقاشي كنم. بهترين فصل شمال، پاييز است ولي به نوبه خودم، تابستان شمال را به دليل شرجي بودن هوايش دوست ندارم با اين كه ويلا در شمال دارم در طول سال به ندرت به آنجا مي روم درحالي كه عاشق راه رفتن زير باران در پاييز هستم.» وي درباره احساس خود از پاييز، با اين بيان كه زمين كشاورزي دارم مي افزايد: «پاييز است كه انرژي طبيعي كشاورزي را مي سازد و ريشه درخت ها را نگهداري مي كند تا در بهار شكوفا شوند.»
«كاپيتان ابراهيمي» درخصوص اين كه پاييز طبيعت مي تواند نسبتي با پاييز عمر انسان داشته باشد؟ مي گويد: «پاييز عمر با پاييز طبيعت برابري مي كند. اگر عمر انسان را به چهار قسمت تقسيم كنيم شامل دوره كودكي، جواني، ميانسالي (پاييز) و دوره زمستاني است كه در اين زمان بيشتر اوقات صرف ديدن بچه ها، نوه ها و نظاره گر محيط زندگي مي شود.» ادامه صحبت هاي وي تعريف خاطره اي پاييزي- دريايي است كه در شماره بعدي گزارش مي خوانيم.
در تجزيه و تحليل سرشت پاييز يكي از پديده هاي آشكاراي آن همانا رنگين شدن پررمز و راز برگ هاي سبز كه نقش تأمين انرژي و غذايي حيات درختان و گياهان را دارند، است. پاييز اما تنها به اين پديد آوردن و فعل و انفعال بسنده و تعريف نمي شود. تغييرات جوي و زماني در اين فصل، خود تأثيراتي دارد از جمله آسمان اغلب خاكستري و كوتاه شدن زمان روز و افزوني مدت شب است كه اين اتفاقات از ديد علم روان شناسي مي توانند تأثيراتي در روان انسان به وجود بياورند.
شرح احوال پاييز يعني رنگارنگ شدن برگ هاي درختان، فرايند تأثير و تغيير زمان شبانه روز، ابري بودن اغلب مواقع آسمان ضمن احساس دلتنگي و بي حوصلگي برآمده از وضعيت جوي نظير كاهش دماي هوا و رنگ پريدگي خورشيد را از ديدگاه علم روان شناسي مي خوانيم:
روان شناسي تأثيرات پاييز در انسان
«محمد كيوان زاده» كارشناس ارشد روان شناسي، با خلاصه گويي از تغيير چند رنگي شدن برگ درختان، و...، بيشتر به اثر پاييز در روان و منع دلتنگي و افسردگي كم و بيش شايع در اين فصل مي پردازد او مي گويد: «هنگامي كه فصل پاييز از راه مي رسد، معمار قهار طبيعت انواع گوناگون رنگ ها را در رنگين كماني از شاخه هاي درختان و برگ ها به صورت زنده به ما نشان مي دهد و تمام گياهان متأثر و بسياري رو به زردي رفته و برگ درختان و گياهان همچون باران بهاري به زمين مي ريزند. لذا در اين ارتباط، بي دليل نيست كه در گذشته اين فصل را پاي ريز مي ناميدند.»
وي ادامه مي دهد: «با زرد و پژمرده شدن درختان و گياهان، انسان تصور مي كند كه عمر هر چيز چقدر كوتاه است و غم بزرگي بر روح و روان وي مستولي مي شود، طوري كه از بين بردن اين غم و دلتنگي بسيار مشكل است. در ارتباط با طبيعت پاييز به طور كلي بايد گفت با پايان يافتن فصل تابستان كه انسان بيشتر وقت خود را در خارج از محيط خانه سپري مي كند و با آغاز پاييز به روزهاي كوتاه و سرد و شب هاي بلند مي رسيم، خواب زمستاني به انسان چيره مي شود. از سوي ديگر به دليل كوتاه شدن زمان روز و كم شدن نور خورشيد، برخي افراد دچار افسردگي مي شوند كه اين اتفاق بيشتر به موقعيت زندگي آنان مربوط مي شود.» وي در همين زمينه، مي افزايد: «در اين فصل، زندگي انسان به دليل سرما محدود شده و بيشتر وقت خود را در خانه و مكان هاي سربسته سپري كرده و اغلب دچار افسردگي مي شوند.»
توصيه جلوگيري از افسردگي فصلي
«كيوان زاده» ادامه گفتار خود را معطوف به راهكارهاي پيشگيري از ابتلا به دلتنگي هاي ناشي از فصل پاييز مي دارد. او در همين مورد بر اين نظر است كه با به كارگيري چند توصيه ساده مي توان از افسردگي جلوگيري كرد: يكي اين كه افراد به جاي فكر كردن به كارهايي كه توانايي انجام آنها را ندارند به كارهايي كه تاكنون توانسته اند با موفقيت انجام دهند فكر كنند. مورد ديگر براي جلوگيري از افسردگي، رابطه خود را با دوستان و اقوام بيشتر كرده و به ميهماني رفته و يا در خانه خود ميهماني برگزار كنند چرا كه با استفاده از مصاحبت با يكديگر احساس تنهايي و خموشي نكرده و كمتر به ياد شب هاي طولاني فصل سرما مي افتند. اين درحالي اتفاق مي افتد كه در خانه ماندن در روزهاي تعطيل اين فصل جدا اجتناب كنند، به دامن طبيعت رفته و از تغيير رنگ هايي كه در طبيعت به وجود آمده لذت ببرند چرا كه در هر فصل مواهبي وجود دارد كه در فصل ديگر نيست.»
عوارض بي خوابي را جدي بگيريد
«كيوان زاده» درباره حفظ سلامت روان با رعايت نكات مذكور، مي افزايد: «هرگاه خواستيد در خانه باشيد بيكار نمانيد و وقت خود را صرف اموري همچون كتاب خواندن، كارهاي هنري، نرمش و... نموده و نيروي خويشتن را در جهت انجام كارهاي مفيد صرف كنيد. از همه مهم تر سعي كنيد در اين فصل، خواب منظم و خوبي داشته باشيد زيرا بي خوابي مشكل اصلي بسياري از افراد در اين فصل است و باعث خستگي و عدم تمركز فكر طي روز شده و بازدهي انسان را به شدت كاهش مي دهد.»
وي در بخش پاياني اين مباحث، تأكيد مي كند: «در كل، زندگي را سخت نگيريم و با كمك مواهب و علايقي كه خداوند به ما ارزاني داشته، غم و افسردگي احتمالي ناشي از فكر كردن به فصل پاييز را به شادي تبديل كنيم. فراموش نكنيم كه پاييز تنها سه ماه از سال است و مابقي مربوط به سرفصل ديگر مي باشد...»
گزارش روز