ضرورت بررسي موانع پيش روي كرسي هاي آزاد انديشي (بخش دوم)
فرصتي ناب براي تربيت افسران جنگ نرم

كرسي هاي آزاد انديشي تا چه ميزان توانايي نخبه پروري دارند و آيا قادرند نقد صحيحي بدون تنش و نزاع در جامعه ايجاد كنند يا نه اشكالي است كه كارشناسان نه به كرسي ها بلكه به مجريان آن وارد مي كنند كه پس از سال ها از بحث و سخن پيرامون آن هنوز نتوانسته اند كرسي هايي با محتوا در فضاي دانشگاهي به راه بيندازند. اشكالات ديگري هم به ماهيت كرسي هاي آزاد انديشي وارد است و آن نوع طراحي كرسي ها و موضوعات مورد بحث در آن، ظرفيت علمي و انتقادي دانشجويان و اساتيد همچنين مسئولان دانشگاهي در اينكه كه كرسي ها به محلي براي خالي كردن عقده هاي سياسي و جنجال آفريني نباشد.
كرسي هاي آزاد انديشي موضوعي بود كه از سوي حضرت ايت الله خامنه اي رهبر معظم انقلاب مورد تاكيد قرارگرفت اما مانند ديگر بحث ها مظلوم واقع شد.
اين كرسي ها كه در اصل مطالبه جدي رهبر معظم انقلاب بود مورد بي توجهي همگان قرار گرفت و علي رغم گزارش هاي مكرر در همين صفحه و تاكيد بر احساس نياز دانشجويان نسبت به مجهز شدن دانشگاه ها به جلسات اين كرسي ها اما آن طور كه شايسته جامعه دانشگاهي و اساتيد علمي و دانشجويان بود ضرورت وجودي كرسي ها درك نشد.
در حالي كه بعد از فتنه 88 و مطرح شدن مقولاتي از جمله جنگ نرم و شبيخون فرهنگي و ناتوي فرهنگي انتظارمي رفت برگزاري كرسي هاي آزاد انديشي مورد توجه دلسوزان انقلاب قرار بگيرد كه متاسفانه بايد اذعان نمود با بي توجهي مسئولان دانشگاهي روبرو شد.
اعتماد به نفس بدهيد
در آسيب شناسي عدم برگزاري اين كرسي ها عوامل متعدد و زنجيرواري دخالت داشته اند و بايد هر قسمت كم كاري خود را بپذيرد و توپ را در ميدان ديگري نيندازد.
اين طرح بر عهده مسئولان دانشگاهها، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، وزارت علوم، اتحاديه هاي دانشجويي و كارشناسان متخصص و نظريه پرداز قرار مي گيرد.
كرسي هاي آزاد انديشي؛ موضوعي كه اكنون تمامي اعضاي تشكل هاي دانشجويي گلايه هاي فراواني در باره آن دارند، «به مساله مورد بحث در رسانه ها تبديل شده و درددل هاي دانشجويان به ويژه اعضاي تشكل هاي دانشجويي در اين بحث قابل توجه است.
علاوه بر دانشجويان فعال دانشگاه هاي تهران، اميركبير، علم وصنعت، علامه و صنعتي شريف وغيره دانشجويان شهرستاني هم دل پردردي از عدم برگزاري اين كرسي ها دارند.
از جمله ابوالفضل چمندي، دبير جامعه اسلامي دانشجويان دانشگاه كرمان كه معتقد است كرسي هاي آزاد انديشي كاملا با بي توجهي مسئولان مواجه شده است.
وي در گفت و گوي خود با خبرنگار سرويس گزارش كيهان تاكيد مي كند: «داشتن تحمل و جرئت بيشتر از سوي حراست و مسئولان دانشگاهها و مقامات ارشد وزارت علوم و القاي اعتماد به نفس به تشكل هاي دانشجويي از سوي اين افراد، شرط اول برگزاري اين كرسي ها است كه بايد اذعان كرد تا به حال حتي در كمترين سطح اين اتفاقات صورت نگرفته است.»
وي البته در توضيح بيشتر تصريح مي كند: داشتن تحمل به معناي آنچه كه اصلاحات آن را معني مي كند نيست.در اين زمينه تعيين رديف بودجه مخصوص از طرف دانشگاه ها ضروري به نظر مي رسد هرچند با تدبير وزارت علوم و ايجاد معاونت فرهنگي نويد روزهاي خوش براي جبهه فرهنگي در دانشگاهها مي رفت اما همچنان تشكل ها براي برگزاري برنامه هاي فرهنگي سياسي خود با مشكلات مالي روبرو هستند و بايد خاطر نشان كرد كه با تخصيص بودجه كمتر از 20 ميليون تومان در سال اين مشكلات مرتفع خواهد شد.»
قصور نهاد و اساتيد متعهد
ورود افراد مغرض به جرگه كرسي ها ديگر اشكالي است كه به كرسي هاي آزاد انديشي وارد مي شود.
در اصل بايد كرسي ها را طوري طراحي كنيم كه اين گونه افراد خود به خود از چرخه اين جلسات خارج شوند و همگان بدانند اين كرسي ها محلي براي نقد افكار و نظريه هاست نه محملي براي خالي كردن عقده هاي سياسي. اين افراد بايد بدانند اين كرسي ها از نوع تعامل سياسيون با رسانه ها و جنجال آفريني نيست.
يكي ديگر از مشكلاتي كه تشكل ها را براي برگزاري اين جلسات آزار مي دهد انتخاب كارشناسان متعهد و زبده است.
به گفته دبير جامعه اسلامي دانشجويا ن دانشگاه كرمان تشكل ها براي دعوت از اساتيد زبده و متعهد با مشكلات فراواني روبه رو هستند. وي مي گويد «به نظر بنده اين وظيفه را نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها بايد انجام دهد كه متاسفانه حتي در گردآوري و معرفي اين افراد براي حضور در دانشگاهها قصور فراواني را مرتكب مي شود.»
جهانبخش سلمانيان عضو سابق تشكل دانشجويي نيز مي گويد:« زماني كه بحث كرسي هاي آزاد انديشي مطرح شد خيلي خوشحال شديم اما بعد از مدتي ديديم هيچ نتيجه اي نداشت و اتفاق خاصي هم نيفتاد. مظلوميت كرسي ها در دانشگاه هاي شهرستان ها بيشتر ديده مي شود و گاهي اصلا اين كرسي ها برگزار نمي شوند. در دانشگاه هاي شهر تهران هم بندرت شاهد برگزاري كرسي ها هستيم و جسته و گريخته برپا مي شود.»
وي نقش دستگاه هاي فرهنگي را در اين راستا مهم ارزيابي مي كند و معتقد است:«در صورت اتحاد و هماهنگي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و نهادهاي فرهنگي همچنين تلاش كميسيون فرهنگي مجلس حمايت اعتقادي و اعتمادي آنها از دانشجويان مي توان از تشكيل و اثربخشي فرصت آزادانديشي در دانشگاه ها مطمئن شد.»
مسئول سابق كميسيون فرهنگي اتحاديه جامعه اسلامي دانشجويان در گفت و گوي خود ضمن تاكيد بر توصيه هاي رهبر معظم انقلاب و به فراموشي سپردن آن از سوي دستگاه هاي فرهنگي اضافه مي كند؛ «تشكل هاي دانشجويي ظرفيت بالايي براي كار و فعاليت دارند و بايد از اين فرصت استفاده كرد.
بنابرهمين اظهارات نقش حمايتي وهدايتي نهادهاي فرهنگي را مي توان در ارايه برنامه، اعتماد به دانشجويان و گوشزد كردن هزينه كرسي ها عنوان كرد تا تشكل هاي ارزشي كشور جايگاه عالي تري يافته و از ضعفي كه آنها را تهديد مي كند جلوگيري كنيم.»
جنجال آفريني برخي
جنجال آفريني برخي در دانشگاه ها نيازمند كرسي هاي آزاد انديشي است كه محمد سجاد زارع مسئول برگزاري كرسي هاي آزاد انديشي در دانشگاه اميركبير بدان اشاره مي كند.
وي در گفت و گو با خبرنگار سرويس گزارش روز كيهان مي گويد: «معمولا زماني نياز به برگزاري كرسي ها احساس مي شود كه موضوع حاد و برجسته سياسي يا اعتقادي در جامعه به وجود آمده باشد و براي پاسخگويي به افكارعمومي و آرام شدن اذهان جلساتي تشكيل شود و با بيان انتقادات و پاسخگويي به آنها به وحدت نظر برسند.»
زارع اضافه مي كند: «اما برخي مسئولان دانشگاه ها تصور مي كنند با برگزاري اين جلسات افكار دانشجويان عليه آنها شكل مي گيرد بنابراين سعي مي كنند مانع شوند.»
زارع در توضيح بيشتر اظهار مي دارد: «يكي ديگر از علت ها اساتيدي هستند كه در تريبون هاي مختلف اعم از سايت ها، صدا وسيما يا تريبون دانشگاهي به ارايه نظرهايي مي پردازند كه جوساز است و وقتي از آنها براي شركت در جلسات آزادانديشي دعوت مي كنيم شركت نمي كنند تا از نظرشان دفاع كنند همين اتفاق باعث جنجال هاي حاشيه اي مي شود.»
از محافظه كاري مسئولان اگر بگذريم و جنجال هاي برخي اساتيد را كنار بگذاريم ماهيت خود تشكل ها نيازمند بازتعريف جدي است.
به اعتقاد كارشناسان حتي گفته مي شود اينكه تا به حال اين مطالبه محقق نشده است به دليل نداشتن هدف و استراتژي از سوي برگزار كنندگان بوده كه با عنوان مناظره در سطح دانشگاه عمل شده و در توليد فكر و هدف اصلي موفق نبوده است.
در واقع آزاد انديشي اين كرسي ها بايد بر پايه و مبناي اصول و بنيان هاي اصيل و ارزشي جامعه باشد و گرنه دچار انحراف خواهد شد.
به اعتقاد چمندي برگزاري كرسي هاي آزادانديشي در دانشگاه و حوزه كمك بسزايي در از بين بردن فضاي چاپلوسي و تملق در جامعه دارد كه اين هم يك مطالبه جدي مقام معظم رهبري بوده است.
به اعتقاد كارشناسان در اين كرسي ها بايد از بحث هاي تكراري پرهيز كرد و عام ترين مخاطبان را در دانشگاه در نظر بگيريم چرا كه دادن اعتماد به نفس به دانشجو يكي از اهداف اين جلسات است.
تشكل ها هم ضعيف عمل كردند
علاوه بر كم كاري نهادهاي فرهنگي و علمي در برپايي هر چه بهتر كرسي ها برخي از اعضاي تشكل هاي دانشجويي انتقاد خود را در ضعف كرسي هاي آزاد انديشي متوجه تشكل هاي دانشجويي مي دانند.
از جمله اين انتقادات كه نمي توان تشكل هاي دانشجويي را در براورده كردن اين مطالبه رهبري معظم انقلاب ناديده گرفت يا اينكه تشكل هاي دانشجويي براي برگزاري جلسات نبايد منتظر امضا و موافقت مسئولان دانشگاه ها باشند و كمي خودسري در مقابل محافظه كاري مديران دانشگاهي مي تواند راهگشاي ارتقاي كرسي ها باشد.
اين عضو شوراي مركزي انجمن اسلامي دانشگاه اميركبير اضافه مي كند: «خود تشكل ها و هم قصوري دارند مثلا تفكرات بيش از حد محتاطانه برخي از دانشجويان و اعضاي تشكل ها باعث مي شود علي رغم ميل باطني شان از فرمايشات رهبر معظم انقلاب هم فراتر بروند و اجازه ورود به مباحث ديني و اعتقادي و حتي سياسي را ندهند. اين يك ضعف اساسي است در حالي كه جاي نقد پذيري حتي در مباحث ديني باز گذاشته شده است.»
وي ادامه مي دهد: به عنوان مثال مي توان به بحث ولايت فقيه اشاره كرد كه برخي از اعضاي تشكل ها اجازه برگزاري كرسي در اين رابطه را نمي دهند و فكر مي كنند مغاير با اصول نظام و دين است.
در واقع بايد گفت همه كساني كه ادعاي سربازي ولايت را داشتند بايد به اين فرمايش رهبر انقلاب به عنوان تكليف شرعي نگاه مي كردند.
وي اضافه مي كند: «حساسيت برگزاري كرسي هاي آزاد انديشي بسيار بالا است به طوري كه اين فرمان مولايمان را بايد در ادامه ملموس شدن جنگ نرم در خاكريزهاي دانشگاه تحليل كرد كه در صورت عدم برگزاري اين كرسي ها ،مقوله مهم ناتوي فرهنگي، شبيخون فرهنگي و سرانجام «جنگ نرم» به زودي مانند اكثر فرمايشات رهبري به وادي فراموشي سپرده خواهد شد.»
دبير جامعه اسلامي دانشجويان دانشگاه كرمان با بيان اين عبارات اذعان مي كند: «كرسي ها مي توانند حركات راديكالي و حزبي نيرو هاي پياده دشمن را كه در دهه هاي هفتاد و هشتاد دانشگاه هاي كشور را تهديد مي كرد به فرصتي مناسب براي تربيت افسران جنگ نرم تبديل كنند؛ افسراني كه وظيفه اصلي آنها حراست از مرزهاي اعتقادي نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران است.»
اهميت كرسي هاي آزاد انديشي را بايد در تشكيل لشكر اعتقادي امام روح الله و حضور 20 ميليون افسران جنگ نرم در جبهه فرهنگي انقلاب اسلامي جست وجو كرد كه بايد به دنيا گسيل شوند تا پيام اين انقلاب و رهبرشان را به مرزهاي دور دست برسانند.
گزارش روز