ريزمغذي ها تأمين كننده كمبود آهن

ريزمغذي ها شامل ويتامين و املاح مي باشند كه در مقايسه با كربوهيدرات ها، پروتئين ها و چربي ها به مقادير جزئي براي فرآيندهاي متابوليكي بدن ضروري هستند.
كمبود برخي از انواع ريزمغذي ها به ويژه كمبود يد، آهن و ويتامينA از مشكلات شايع تغذيه اي است. در كشور ما نيز شواهد موجود حاكي از آن است كه كمبود يد و اختلالات ناشي از آن و فقرآهن و كم خوني ناشي از آن مشكلات عمده تغذيه اي درگروه هاي آسيب پذير از جمله كودكان زير 5 سال است و كمبود ويتامين هاي A و D دربرخي از مناطق كشور وجود دارد.
كمبودهاي شايع ريزمغذي ها و آثار آنها:
آهن
آهن در ساختمان هموگلوبين و بيوگلوبين و بعضي از آنزيم ها شركت دارد. كمبود آهن و كم خوني ناشي از آن از جمله مشكلات اساسي بهداشت عمومي در دنيا به شمار مي رود كه آثار نامطلوب آن بر تكامل جسمي و رفتاري و كاهش بازده كاري افراد به اثبات رسيده است. تأمين آهن موردنياز كودكان در سال اول زندگي توجه خاصي را لازم دارد. ميزان آهن شيرمادر كم است اما قابليت جذب بالايي دارد و ذخيره آهن شيرخوار و آهن شيرمادر، نياز شيرخوار را در 4تا 6ماه اول زندگي تأمين مي كند. از شش ماهگي به بعد با كاهش ذخيره آهن نياز كودك به مقدار قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد.
منابع غذايي آهن:
در مواد غذايي دو نوع آهت «هم» و «غيرهم» وجود دارد. آهن «هم» درگوشت قرمز، ماهي، مرغ و جگر وجود دارد. آهن «هم» از قابليت جذب بالايي برخوردار است و در حدود 20 تا 30 درصد آن جذب مي شود. آهن غير هم در منابع گياهي (مانند غلات، حبوبات) سبزيجات سبز تيره (مثل اسفناج و جعفري) انواع مغزها (پسته، بادام، گردو و فندق)، انواع خشكبار (برگه هلو، زردآلو، خرما و كشمش) و همچنين زرده تخم مرغ وجود دارد. جذب آهن غيرهم شديداً تحت تأثير تركيب رژيم غذايي قرار مي گيرد و در صورت وجود كاهش دهنده هاي جذب آهن مانند نيتات، اگزالات و تائن ها به مقدار زيادي كاهش مي يابد. جذب آهن غيرهم در بهترين شرايط 3تا 8 درصد است. وجود مواد غذايي حاوي ويتامين C جذب آهن غيرهم را چندبرابر افزايش مي دهد.
عوامل متعددي دربروز كمبود آهن نقش دارند كه عبارتنداز:
رژيم غذايي فاقد آهن، از دست دادن خون، افزايش نياز به آهن در دوران كودكي، نوجواني و بارداري هاي مكرر و با فاصله كم، ابتلاي مكرر به بيماريهاي عفوني، محروميت از شيرمادر، شروع نكردن به موقع تغذيه تكميلي و يا نامناسب بودن غذاي كودك.
جهت پيشگيري از كمبود آهن دادن «قطره آهن» از پايان شش ماهگي و يا همزمان با شروع تغذيه تكميلي تا پايان 24 ماهگي و براي شيرخواراني كه با وزن كمتر از 2500گرم متولد مي شوند، از زماني كه وزن آنها به دو برابر وزن هنگام تولد مي رسد تا پايان 24ماهگي توصيه مي شود.
همچنين مادران باردار بايد از پايان ماه چهارم بارداري تا 3ماه پس از زايمان روزانه يك عدد قرص سولفات فرو مصرف نمايند.

صداقت را به كودكان بياموزيم

كودكاني كه به سن رفتن به كودكستان مي رسند تفاوت ميان راست و دروغ را درك مي كنند.
دربيشتر مواقع دروغگويي كودكان ناشي از فراموشكاري آنهاست (گاهي فرزندتان حقيقتا به ياد نمي آورد كه شيريني را از روي پيشخوان برداشته و از آنجا كه خيلي دوست دارد رضايت شما را جلب كند به اين باور مي رسد كه كار اشتباهي نكرده است) ولي حتي وقتي كودكان پنج ساله حقيقت را از افسانه تشخيص مي دهند ممكن است نتوانند از دروغ گفتن خودداري كنند.
در واقع امكان دارد اين كودكان از گفتن حقيقت هراس داشته باشند. چه علت اين كار ترس از مجازات باشد و چه نگراني از نااميدكردن والدين، مسئله مهم اين است كه براي آنها محيطي امن فراهم كنيد.
چند توصيه
از برچسب زدن خودداري كنيد: فرزند خود را «دروغگو» خطاب نكنيد. اين كار باعث مي شود او موضع تدافعي بگيرد و به تدريج به دروغگويي گرايش بيشتري پيدا كند. كاري كنيد فرزندتان بداند كه هرچند از دروغ خوشتان نمي آيد ولي خود او را دوست داريد. به نرمي اما با قاطعيت به او بگوييد: «همگي ما گاهي از گفتن حقيقت مي ترسيم.» اين كار باعث مي شود فرزندتان بداند رفتار او را تأييد نمي كنيد ولي مي تواند در مورد رفتار خود توضيح دهد.
سؤالي را كه جواب آن را مي دانيد نپرسيد: وقتي اطمينان داريد كه فرزندتان اتاقش را مرتب نكرده از او نپرسيد: «آيا اتاق خود را مرتب كرده اي؟» در غير اين صورت او متوسل به دروغ گفتن مي شود. بهتر است به فرزندتان بگوييد: «لطفا اتاق مرتب خود را به من نشان بده.» دراين صورت او متوجه مي شود كه شما قصد داريد شخصا به حقيقت پي ببريد. وقتي متوجه دروغگويي فرزندتان شديد از او چنين سؤالي نپرسيد:
«آيا به من حقيقت را مي گويي؟»
معدودي از كودكان (و بزرگسالان!) به اين سؤال پاسخ منفي مي دهند.
در عوض به فرزندتان بگوييد: «مطمئن باش با گفتن حقيقت به دردسر نمي افتي؟»
3- دليل دروغگويي فرزند خود را كشف كنيد: فرض كنيد فرزند شما در بازي تقلب كرده است. در اين مواقع به جاي اينكه به سخنراني بپردازيد به او بگوييد: «مي دانم كه برنده شدن دراين بازي براي تو اهميت زيادي داشت» و بعد منتظر توضيحات او باشيد:
سپس اهميت بازي جوانمردانه را به وي يادآوري كنيد:
¤ فرزندتان را به خاطر صداقت مورد تمجيد قرار دهيد: وقتي فرزندتان حقيقت را مي گويد از وي تمجيد كنيد. زماني كه به كودكتان مي گوئيد: «ممنونم كه حقيقت را به من گفتي من از اين كار تو بسيار خوشم آمد» احساس خوبي به او دست مي دهد، به خصوص اگر قبلا به شما دروغ گفته باشد.
¤ دروغ هاي مصلحتي را فراموش نكنيد: شما مي خواهيد فرزندتان روراست باشد ولي نه آن قدر كه احساسات ديگران را جريحه دار كند!
فرض كنيد فرزندتان از هديه اي كه مادر بزرگش به او داده خوشش نيامده است.
به او ياد دهيد نيمه پر ليوان را ببيند:«مادر بزرگ، از اينكه روز تولد مرا فراموش نكرده اي ممنونم.»
به كودكتان ياد دهد دروغگويي انسان را به هيچ جا نمي رساند. همگي ما گاهي دچارلغزش مي شويم وكودكان نيز از اين قاعده مستثني نيستند.
اگر كودك شما اصرار دارد كه گلدان را نشكسته، به او چنين بگوييد:« به نظر مي رسد كه آرزو مي كني گلدان را نشكسته بودي» و به او فرصت دهيد تا حدي اشتباه خود را جبران كند (به عنوان مثال با جمع كردن تكه هاي گلدان شكسته)
بدين ترتيب او متوجه مي شود كه با دروغگويي به جايي نمي رسد.
خونسردي خود را حفظ كنيد. كاملا طبيعي است كه از دروغگويي فرزند 5 ساله خود عصباني شويد. برسر او فرياد بكشيد و يا وي را تنبيه كنيد.
با اين حال بهترين راه اين است كه به ياد او دهيد كار درست را انجام دهد.
چرا ما فكر مي كنيم براي اينكه كودكان رفتار بهتري داشته باشند بايد ابتدا احساس بدي پيدا كنند؟!
معمولاً تنبيه درخشم ريشه دارد. با تنبيه كردن، كودكان مي ترسند و يا موضع تدافعي مي گيرند و در نتيجه نمي توان به آنها درس هاي زندگي را آموخت.
¤ براي فرزندتان الگوي مناسبي باشيد.بهترين راه براي آموختن راستگويي به كودكان اين است كه خودتان راستگو باشيد.
از دروغ گفتن به كودك خود اجتناب كنيد، حتي درمورد مسائل مهمي مثل بيماري، مرگ يا طلاق.
آيا تاكنون به اين موضوع فكر كرده ايد كه وقتي تمارض مي كنيد كودكتان چه چيزي ياد مي گيرد؟
راستگويي كار آساني نيست ولي مطمئن باشيد ارزش قيمتي را كه براي آن مي پردازيد دارد.

موفقيت فرزندانمان را در مدرسه افزايش دهيم

موفقيت تحصيلي تاثير زيادي براي كل زندگي فرزندانمان دارد. اين مسئله عزت نفس، برگزيده شدن در دانشگاه، پيشرفت شغلي، موفقيت هاي مالي، و حتي انتخاب همسر را هم تحت تاثير قرار مي دهد.
تعجبي ندارد كه ما بايد راهي طولاني براي رساندن فرزندانمان به تحصيلات طي كنيم. اما خبر خوب آن است كه والدين مي توانند فرزندانشان را بدون نياز به كمك پيش دبستاني ها و كودكستان هاي مخصوص پرورش نخبگان، معلم خصوصي هاي گران و يا ارزيابي هاي پرهزينه به اين برسانند.
دراين مقاله به هفت راه حل ساده شگفت انگيز براي بالا بردن شانس و موفقيت كودكان در مدرسه كه همه آنها مورد بررسي قرارگرفته شده اشاره شده است كه والدين بايد از آنها مطلع و بر آنها مسلط باشند.
1- مطمئن شويد كه كودكتان به اندازه كافي مي خوابد
كم خوابي مي تواند تاثيري جدي بر توانايي يادگيري و فعاليت هاي كودكان در مدرسه داشته باشد. پس يك قانون يكنواخت براي زمان خواب او تعيين كنيد و آن را هر شب به اجرا در آوريد. اجسام و وسايل نوراني بر روي حركات سريع چشم درخواب (REM) تاثير مي گذارد، پس كامپيوتر و تلويزيون را حداقل سه دقيقه پيش از رفتن به رختخواب خاموش كنيد. تلفن همراه را نيز هنگام خواب و درساعاتي كه بايد بخوابند، از دسترس كودكان خارج كنيد زيرا 62 درصد بچه ها تاييد مي كنند كه پس از خاموشي از تلفن هاي همراه خود استفاده مي كنند و والدين از اين مسئله بي اطلاع هستند. درباره خوراكي هايي هم كه سبب بي خوابي مي گردند، مانند كافئين، داروهاي سرماخوردگي، شكلات يا نوشيدني هاي انرژي زا، دقت كنيد.
2- كوشش هاي آنها را درست تحسين كنيد.
پژوهشگران دانشگاه كلمبيا دريافته اند كه چگونگي تشويق فعاليتهاي درسي كودكان به راستي مي تواند دستاوردهاي آنان را افزايش دهد و يا از آنها بكاهد. پس به جاي تشويق فرزندانتان براي كسب نمره 20 بر ميزان سخت كوشي او تاكيد كنيد.اين شيوه او را تشويق به استقامت كرده و به تقويت اراده او كمك خواهد كرد. اين يافته ها نشان داده اند كودكاني كه به خاطر ايستادگي و سماجت شان مورد تحسين و تشويق قرار مي گيرند، در هر گونه شكستي، بيشتر از اين كه از كمبود تواناييهاي خود انتقاد كنند (باوري كه مي تواند كودكان را به سادگي سرخورده نمايد)، از عدم كوشش كافي خود در آن فعاليت انتقاد مي كنند. بيشتر از همه اين مسئله را به خاطر داشته باشيد كه، نمره آن چيزي نيست كه به دانش آموزان ممتاز انگيزه مي دهد تا موفق باشند، بلكه نمره محركي است براي يادگيري بهتر.
3- به شيوه يادگيري آنها احترام بگذاريد.
اگر پسر شما اصرار دارد هنگام درس خواندن به موسيقي ملايم گوش دهد يا اگر دخترتان قسم مي خورد كه استفاده از فلش كارت تنها روشي است كه مي تواند املاي لغات را بهتر ياد بگيرد، قبول كنيد. زماني كه شما خانه را در سكوت مطلق و بدون مزاحم نگاه مي داريد تا فرزندتان تكاليفش را به پايان برساند، بدين معنا نيست كه اين بهترين شيوه براي تمركز اوست. يك پژوهشگر در هاروارد نشان داده است كه هشت نوع هوش براي يادگيري بهتر كودكان وجود دارد. آنها عبارتند از: هوش فضايي، منطقي- رياضي، زبان شناختي، جسمي، درون فردي، برون فردي، و طبيعت گرا. رمز اين مسئله اين است كه بايد براي تشخيص اينكه هوش او در كداميك از اين گروه ها جاي دارد، بيشتر به او توجه كنيد و به وسيله آن به او كمك كنيد تا بيشتر موفق باشيد.
4- به دوستان او توجه كنيد.
حقيقت امر اين است كه دوست مي تواند هم تاثيرات مثبت و هم تاثيرات منفي بر روي تحصيلات كودك داشته باشد. اگر فرزند شما دوستاني انتخاب مي كند كه تحصيلات و درس برايشان مهم است، او اين شانس را دارد تا خود را با رفتار و طرز فكر آنها تطبيق داده و اهميت بيشتري به سخت درس خواندن و تمركز بيشتر در كلاس بدهد. برعكس اگر بهترين رفيق فرزند شما كسي باشد كه در كلاس حواس پرت بوده، تكاليف خود را به درستي انجام ندهد و به ندرت پيش از امتحانات درس بخواند، ممكن است او با الگوبرداري از عادات بد دوست خود، گمراه شود. پژوهشي در دانشگاهي در ايالت اوهايو، دريافته در صورتي كه كودكان با والدين خود ارتباط صميمي و مثبت داشته باشند، تمايل بيشتري به دوستي با كساني دارند كه براي رفتن به دانشگاه برنامه ريزي كرده اند. بنابراين با ترويج اين شيوه پرورشي، شما فرزندتان را براي انتخاب رابطه دوستي مناسب، ياري خواهيد كرد.
5- وعده هاي غذايي اجباري ترتيب دهيد.
پژوهش اخير دانشگاه كلمبيا نشان داده است كودكاني كه به طور منظم در جمع آرام خانوادگي غذا مي خورند، نه تنها كمتر دچار اختلالات تغذيه اي مي شوند، بلكه بيشتر دوست دارند به درجات بالاتر دست يابند. ميهماني هاي خانوادگي فقط شامل وعده هاي غذايي تشريفاتي نيست. غذايي ساده و سالم تدارك ببينيد، تلويزيون را خاموش كرده، تلفنها را قطع كنيد و از جمع خانوادگي و در كنار يكديگر بودن لذت ببريد. در صورتي كه همه اعضاي خانواده نمي توانند در اين دورهمي ها شركت كنند، نگران نباشيد! زماني را براي يك عصرانه ساده يا يك خوراكي معمول خانوادگي در نظر بگيريد تا همه افراد خانواده با توجه به برنامه ريزي روزانه خود و پيش از خواب بتوانند در آن شركت كنند. راز اين عمل، يافتن بهترين سرگرمي براي خانواده شما و پرداختن به آن به طور منظم است.
6- استرس را در خانه از بين ببريد.
پژوهشها بيانگر اين است كه مواجهه كودكان با كشمكش در محيط خانه، سبب افت و ترك تحصيل آنها مي گردد. در واقع، ايجاد استرس در خانواده مي تواند بر يادگيري و رفتار كودكان تاثير شاياني داشته باشد. خانه خود را از استرس دور كنيد. روشي براي از بين بردن استرس خود و فرزندان بيابيد. به طور مثال پياده روي كنيد، براي هم چيزي بخوانيد، يا شبها يك فيلم خانوادگي تماشا كنيد. براي آنهاالگويي براي مخالفت بدون دلخوري و داد و بيداد باشيد و هرگز با افرادي كه داد و بيداد راه مي اندازند، درگير نشويد. به كودكان بياموزيد هنگام دعوا و مشاجره از آن محل خارج شوند و زماني كه آرام شدند بازگردند. به محض اين كه شما ياد بگيريد كه چگونه با نشانه هاي استرس فرزندتان هماهنگ شويد، توانايي تشخيص زمان به پايان رسيدن ظرفيت او را هم پيدا خواهيد كرد، آنچنان كه شما مي توانيد پيش از اين كه اتفاق ناگواري رخ دهد، مداخله كرده و او را آرام كنيد.
7- توقعاتي در خور توانايي هاي فرزندتان از او داشته باشيد.
همه والدين دوست دارند فرزندشان بهترين باشد. اين امري طبيعي است! شما به عنوان بهترين پدر و مادر، بايد به اشتياق يادگيري فرزندتان توجه داشته باشيد. آنها مانند يك نواركشي هستند كه بايد آرام كشيده شوند و ناگهان رها نشوند. همه كودكان با هم فرق دارند، و درست است كه تشويق آنها براي تلاش بيشتر و به دست آوردن بهترين ها بسيار ضروري است، اما به خاطر داشتن اين نكته كه «بهترين» براي هر كودكي تعريف متفاوتي دارد نيز بسيار مهم است. تنها به اين دليل كه فرزند شما در ده سالگي آهنگساز نيست يا خاطرات خود را نمي نويسد، بدان معنا نيست كه او قادر به انجام كارهاي بزرگ در زندگي نخواهدبود. همواره اين دستور الهي را در ذهن خود داشته باشيد «داشتن يك پدر و مادر خوب تنها به نفع فرزند است.» شما و فرزندانتان با اين شيوه خوشبخت تر و سالمتر خواهيدبود.
اگر مي خواهيد كارايي تحصيلي فرزندتان را افزايش دهيد و نتيجه آن را مشاهده كنيد، تنها اين چند مورد شما را ياري خواهدكرد: 1-سازگاري 2- فداكاري 3- صبوري. اين موارد حتي نسبت به همه چيزهايي كه شما با هزينه هاي گزاف خريداري مي كنيد، همواره بهترين ابزار پرورشي بوده است. و فراموش نكنيد كه هرگز دو كودك شبيه يكديگر نيستند، حتي اگر هر دوي آنها در يك خانواده و يا شرايطي يكسان بزرگ شده باشند. اگر شما به نيازهاي فردي كودكتان توجه كرده و آنچه براي او و خودتان مناسب است را انتخاب كنيد، پيامدهاي آن را هميشه در رفتار و كارنامه آنها مشاهده خواهيدكرد.
نسيبه رجبي

نوجواني كه معتاد است

گاهي علائم اعتياد بسيار پيش پا افتاده به نظر مي رسند.
معتادان آخرين كساني هستند كه از مشكل خود باخبر مي شوند و يا به آن اعتراف مي كنند. آنها اعتقاد دارند مي توانند هر زمان كه بخواهند اعتياد را ترك كنند ولي حقيقت اين است كه تا گردن در ورطه اين بلاي خانمانسوز فرو رفته اند.
اگر در مورد اعتياد يكي از نزديكان خود ترديد داريد با پاسخ دادن به چند سؤال مي توانيد تا حد زيادي از اين موضوع مطمئن شويد.
معتادان نسبت به اتفاقاتي كه در محيط پيرامون آنها مي افتد بي اعتنا هستند. آنها ممكن است از حساب بانكي خانواده پول برداشت كنند، شغل خود را از دست بدهند، دچار افت تحصيلي شوند، به رابطه خود با ديگران لطمه بزنند، سلامتي شان را به خطر بيندازند و يا با تخطي از قانون به دردسر بيفتند.
بيست سؤال اساسي
1- آيا ظاهر فرد مورد نظر تغيير كرده و به اين مسئله توجه ندارد؟
2- آيا تغذيه مناسبي دارد؟
3- آيا وزن خود را از دست داده يا اضافه وزن پيدا كرده است؟
4- آيا تاكنون ديده ايد از سرنگ استفاده كند؟
5- آيا كسل شده است؟
6- آيا بدنش مي لرزد؟
7- آيا دست هاي او سرد است و عرق مي كند؟
8- آيا نفس يا لباس هاي او بدبو شده است؟
9- آيا چشم هاي او قرمز شده است؟
10- آيا مردمك هاي او منبسط شده است؟
11- آيا صورت پف كرده اي دارد؟
12- آيا صورت او رنگ پريده يا قرمز شده است؟
13- آيا نگاه بي روحي دارد؟
14- آيا سرش گيج مي رود و تلوتلو مي خورد؟
15- آيا از مدرسه يا محل كار، زياد غيبت مي كند؟
16- عادات خوابش تغيير كرده و هميشه احساس خستگي مي كند؟
17- آيا تنبل شده است؟
18- بدون دليل هيجان زده مي شود؟
19- آيا پرحرفي مي كند؟ آيا كلمات خود را جويده جويده بيان مي كند؟
20- آيا ميان وسايل او مواد مخدر پيدا كرده ايد؟
البته داشتن اين علائم لزوما به مفهوم اعتياد نيست. از پيشداوري خودداري كنيد ولي مراقب باشيد.
يكي از مشكلات معتادان اين است كه عقيده دارند ديگران مشكل دارند نه آنها! درواقع معتادان مردم را به خاطر متهم كردن آنها سرزنش مي كنند.
يادتان باشد نحوه رابطه شما با فرد معتاد در بهبودي او نقش مهمي دارد.
هر چقدر معتاد از ديگران فاصله بيشتري بگيرد، بيشتر در دام اعتياد گرفتار مي شود. توصيه ما به شما اين است كه در مورد رابطه خود با فرد معتاد هر چه زودتر با متخصصان مشورت كنيد و دست روي دست نگذاريد!
علائم اعتياد در نوجوانان
هيچ چيز دردناك تر از اين نيست كه پدر و مادري نسبت به اعتياد فرزند خود ترديد داشته باشند و ندانند چه كاري از دست آنها ساخته است. در اين ميان تحت نظر داشتن وضعيت تحصيلي نوجوان اهميت زيادي دارد. آيا او به طور مرتب تكاليف درسي خود را انجام مي دهد؟
آيا تمايل به رفتن به مدرسه ندارد و به دنبال بهانه اي براي ماندن در خانه مي گردد؟ به والدين پيشنهاد مي كنيم به طور منظم با مدرسه فرزند خود در ارتباط باشند و راجع به حضور او در كلاس ها سؤال كنند.
آيا فرزند شما به مدرسه مي رود ولي نمرات او افت كرده است؟
آقاي «الف» مي گويد: «سارا در رياضيات نمره ضعيفي گرفته است. من كه باورم نمي شود. او به رياضيات علاقه خاصي داشت.»
كودكان غالبا تمايل ندارند كه صبح زود از خواب بلند شوند ولي اگر اين كار هميشگي است علت آن را پيدا كنيد. در ضمن مراقب اضافه وزن، كاهش وزن و حالت چشمان فرزند خود باشيد.
ظاهر: قضاوت كردن از روي ظاهر نوجوان كار آساني نيست؛ زيرا به طور مداوم تغيير مي كند. مراقب تغييرات لباس فرزند خود باشيد. آيا او به ظاهر خود توجه ندارد؟ كودكان علاقه زيادي به مرتب بودن دارند و در اين مورد با همسالان خود رقابت مي كنند.
رفتار: وقتي كودك به مرحله نوجواني مي رسد طبيعي است كه از خانواده فاصله بگيرد ولي اگر متوجه شديد فرزندتان ابدا دلش نمي خواهد شما بدانيد با چه كساني رفت و آمد مي كند و چه كارهايي انجام مي دهد موضوع را جدي بگيريد.
اگر رفتار فرزندتان مرموز شده و از شما تقاضاي پول مي كند بدون اينكه دليلي براي درخواست خود ارائه دهد احتمال دارد به دردسر افتاده باشد.
بدتر از همه اينكه ممكن است او براي تهيه موادمخدر لوازم خانه را به فروش برساند.
دلايل
دلايل زيادي براي اعتياد افراد مطرح شده ولي يك مسئله مسلم است: هيچ عاملي به تنهايي موجب اعتياد نمي شود بلكه تركيبي از عوامل در اين كار دخالت دارند.
وراثت: برخي از افراد با تمايل به مصرف موادمخدر به دنيا مي آيند هر چند همه آنها به اعتياد گرايش پيدا نمي كنند و در عوض افرادي كه با چنين ويژگي اي متولد نمي شوند گاهي به اعتياد روي مي آورند. تحقيقات نشان مي دهد احتمال اعتياد افرادي كه نزديكان آنها معتاد هستند بيشتر از ديگران است.
تأثير موادمخدر بر مغز: با مصرف موادمخدر به معتاد «احساس خوبي» دست مي دهد. تمام مواد اعتيارآور ماده اي شيميايي به نام «دوپامين» در مغز آزاد مي كنند كه اين كار احساس «لذت» را به همراه دارد.
از سوي ديگر مغز وظيفه برقراري تعادل را در بدن برعهده دارد و اين مسئله بدين مفهوم است كه معتادان براي لذت بردن به مصرف بيشتر موادمخدر نياز پيدا مي كنند.
درضمن مغز ميزان «دوپامين» را كاهش مي دهد و به همين دليل معتاداني كه به آنها موادمخدر نمي رسد دچار افسردگي مي شوند.
محيط: اعضاي خانواده، نزديكان جامعه، همسالان و فرهنگ در اعتياد افراد نقش دارند.
همچنين كساني كه به هر دليلي از اجتماع طرد شده اند ممكن است به موادمخدرگرايش پيدا كنند.
سلامت رواني:
تحقيقات نشان مي دهد بيش از نيمي از افرادي كه به موادمخدر روي مي آورند از نظر رواني دچار مشكلاتي گاه دائمي هستند به ويژه افسردگي و اضطراب.
رابطه ميان مصرف موادمخدر بيماري هاي رواني موضوع پيچيده اي است.
گروهي از كساني كه دچار اختلالات رواني هستند براي اينكه احساس بهتري پيدا كنند به موادمخدر روي مي آورند ولي مصرف اين مواد حتي در ميزان كم- وضعيت آنها را بدتر مي كند.
برقراري ارتباط با اطرافيان:
انسان تمايل دارد با ديگران ارتباط برقراركند. افرادي كه نمي توانند اين كار را به خوبي انجام دهند احساس پوچي و نااميدي مي كنند و ممكن است براي برطرف كردن اين حالت به موادمخدر روي بياورند.
افكار و احساسات
ممكن است افرادي براي رويارويي با مشكلات احساسي مثل خشم، اندوه، اضطراب، بي حوصلگي و يأس به موادمخدر پناه ببرند. در ضمن احتمال دارد دليل استفاده از اين مواد، كسب مهارت لازم براي حرف زدن با ديگران و بيان احساسات باشد.
عوامل خطرزا و حمايتي:
عواملي وجود دارند كه احتمال اعتياد يك فرد را افزايش مي دهند و درعوض عواملي نيز او را در برابر اين وسوسه محافظت مي كنند.
عوامل خطرزا
¤ اعتياد ساير اعضاي خانواده
¤ نتايج بد تحصيلي
¤ فقر، مشاجرات خانوادگي، استرس
¤ دوستان معتاد
¤ طردشدن به خاطر مسائلي مثل نژاد، قوميت، جنسيت، سن، قابليت ها و...
¤ آزارهاي جسمي و روحي
¤ تحت فشاربودن
عوامل حمايتي
¤ داشتن يك الگوي مناسب (مثل والدين، خويشاوندان، آموزگار و...)
¤ نظارت مناسب
¤ پيوند نزديك با اعضاي خانواده، مدرسه و جامعه
¤ ترسيم اهداف و آرزوها
¤ فعاليت هاي ورزشي، هنري و...
¤ در واقع عوامل خطرزا و حمايتي در ميزان احتمال اعتياد يك فرد و پاك شدن وي نقش دارند.
ترجمه از آذر شايان

نقش ميوه و سبزي در پيشگيري و درمان بيماري ها

مصرف ناكافي ميوه و سبزي ها علت 31 درصد بيماري هاي ايسكميك قلب و 11درصد سكته هاي مغزي در دنيا است.
در برنامه غذايي روزانه استفاده از 5 گروه غذايي اصلي توصيه شده است؛ اين گروه ها شامل نان و غلات، ميوه ها، سبزي ها، شير و لبنيات و گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها (دانه ها) هستند.
در سال هاي اخير در هرم غذايي، سبزي ها و ميوه ها به دليل اهميتي كه در سلامت انسان دارند در دو گروه غذايي جداگانه به نام گروه سبزي ها و گروه ميوه ها قرار گرفته اند.
گروه ميوه ها شامل انواع ميوه ها است و مصرف روزانه 2 تا 4 واحد از آن توصيه مي شود. هر واحد ميوه شامل يك عدد ميوه متوسط، نصف ليوان ميوه هاي دانه شده (انگور و...) نصف ليوان آب ميوه تازه و طبيعي و يا يك چهارم ليوان ميوه خشك است.
هر واحد ميوه حاوي 15 گرم كربوهيدرات و 60 كيلوكالري انرژي است. در هر واحد از ميوه تازه، منجمد و خشك شده حدود دو گرم فيبر وجود دارد. آب ميوه نسبت به ميوه تازه مقدار كمتري فيبر دارد. ميوه هاي تازه كامل بيشتر از آب ميوه ها حالت سيري ايجاد مي كنند و براي افرادي كه سعي در كاهش وزن خود دارند مناسب تر هستند. زياده روي در مصرف ميوه ها اگر موجب دريافت كالري زياد شود مي تواند به چاقي منجر شود.
گروه سبزي ها شامل انواع سبزي ها است و مصرف روزانه 3 تا 5 واحد از آن توصيه مي شود. هر واحد سبزي شامل يك ليوان از انواع سبزي هاي خام، نصف ليوان سبزي هاي پخته، نصف ليوان آب سبزي ها و يك عدد سيب زميني متوسط است. هر واحد از سبزي ها حاوي 5 گرم كربوهيدرات، دو گرم پروتئين و 25 كيلو كالري انرژي است. هر واحد سبزي داراي 2 تا 3 گرم فيبر غذايي است. سبزي ها منبع خوب ويتامين ها و مواد معدني هستند.
نقش مصرف ميوه و سبزي در پيشگيري و درمان بيماري ها:
- ميوه ها و سبزي ها به علت داشتن ويتامين ها، موادمعدني، آنتي اكسيدان ها و فيبرها نقش مهمي در پيشگيري و درمان انواع سرطان ها، بيماري هاي قلبي- عروقي، سكته مغزي، پوكي استخوان، ديابت و چاقي دارند.
- ميوه ها و سبزي ها به علت داشتن آنتي اكسيدان ها و فيبرها از رسوب چربي در ديواره رگ ها و گرفتگي عروق جلوگيري مي كنند.
- فيبرها باعث افزايش حجم مدفوع و افزايش حركات روده شده و از يبوست جلوگيري مي كنند.
- فيبرها باعث كاهش فشار درون روده مي شوند و از بيماري هايي چون هموروئيد (بواسير) و ديورتيكولوز پيشگيري مي كنند.
- فيبرها با كاهش سطح كلسترول خون از بيماري هاي عروق قلب و مغز جلوگيري مي كنند.
- فيبرها تخليه محتويات معده به درون روده و جذب آنها را به تأخير مي اندازند و با اين كار مانع افزايش ناگهاني قند خون مي شوند و به همين علت در كنترل بيماري ديابت مفيد هستند.
-فيبرها با ايجاد حس سيري، باعث كاهش مصرف غذا شده و به كاهش وزن كمك مي كنند.
- ميوه ها و سبزي ها نقش محافظتي در ابتلا به سرطان كولون و ركتوم دارند.
- ميوه ها و سبزي ها غني از پتاسيم بوده و مصرف آنها براي كنترل فشارخون و جلوگيري از ريتم هاي قلبي نامنظم مؤثر است.
- ميوه ها و سبزي ها به علت داشتن آنتي اكسيدان ها نقش مهمي در مقابله با آلودگي هوا دارند.
نكات بهداشتي در استفاده از ميوه ها و سبزي ها:
- باقي مانده سموم دفع آفات برروي ميوه ها و سبزي ها مي تواند احتمال بروز سرطان ها را افزايش دهد.
- سبزي ها معمولاً از طريق مدفوع انسان يا حيوان آلوده مي شوند و علت آلودگي تماس با خاك يا آبياري با آب آلوده است. بنابراين سبزي ها و ميوه ها را بايد قبل از مصرف كاملاً شسته و ضدعفوني كرد.
- ميوه ها و سبزي هايي مانند سيب و خيار بايد به دقت شسته شوند و حتي الامكان به صورت پوست كنده مصرف شوند.
- براي نگهداري ميوه ها در يخچال بايد توجه داشت هوا در اطراف همه قسمت هاي ميوه جريان داشته باشد. بنابراين نبايد ميوه ها را داخل كيسه هاي نايلوني در يخچال گذاشت.
- براي نگهداري سبزي ها بعد از پاك كردن، شستن و ضدعفوني كردن، آنها را داخل يك پارچه تميز پيچيده و داخل يخچال بگذاريد.
- موقع جابه جا كردن و شستن ميوه ها و سبزي ها بايد مراقب بود پوست آنها زخمي نشود و ضربه نخورد. اين كار باعث مي شود كه سبزي ها و ميوه ها زودتر فاسد شوند.
نكات تغذيه اي در استفاده از ميوه و سبزي:
- تا حد ممكن ميوه ها و سبزي ها را به صورت خام مصرف كنيد؛ چراكه حرارت، به ويژه اگر طولاني مدت باشد مي تواند باعث از بين رفتن ويتامين هاي ميوه ها و سبزي ها شود.
- سالادي را كه با وعده هاي غذايي مصرف مي كنيد با فاصله كمي قبل از سرو غذا آماده كنيد. زيرا ويتامين هاي موجود در اجزاي آن در معرض هوا تخريب مي شوند.
- استفاده از چاشني هايي مانند آب ليمو، آب نارنج، آب غوره و روغن زيتون براي سالاد بسيار بهتر از استفاده از سس هاي مايونز است. اين سس ها حاوي مقدار زيادي چربي هستند كه مي توانند موجب اضافه وزن و چاقي شوند. مي توان سس سالاد را در منزل با مخلوط كردن مقداري ماست كم چرب، آب ليمو يا آب نارنج يا سركه، كمي فلفل و روغن زيتون تهيه كرد.
- از جوانه غلات و حبوبات مانند جوانه هاي گندم و ماش همراه سالاد استفاده كنيد. جوانه ها غني از ويتامين ها به خصوص ويتامين C و املاح هستند.
- از ميوه ها به عنوان ميان وعده استفاده كنيد. مصرف ميوه هاي كامل بهتر از آب آنهاست.
- در تهيه كمپوت ها از شكر اضافي استفاده مي شود؛ بنابراين استفاده از ميوه هاي تازه به خصوص براي افراد ديابتي بهتر از كمپوت است.
- اگر از كنسرو سبزي ها (مانند كنسرو قارچ) استفاده مي كنيد آنها را با آب بشوييد تا نمك اضافي آنها از بين برود.
- از مصرف مقادير بيش از اندازه فيبر در يك وعده غذايي بپرهيزيد زيرا باعث دفع كلسيم، آهن، مس، منيزيم، روي و سلنيوم مي شود.
- با افزايش مقدار فيبر رژيم غذايي، بايد آب بيشتري بنوشيد.

مواد سمي بنزن در خودروي شما

لطفا پنجره ها را بعد از اينكه وارد ماشين تان شديد باز كنيد و فورا تهويه هوا را روشن نكنيد.
با توجه به تحقيقات انجام شده، داشبورد خودرو، صندلي، خوشبوكننده هاي هوا بنزن ساطع مي كنند، سم سرطان زا (سرطان زا، به بوي پلاستيك گرم در ماشين توجه كنيد.) علاوه بر ابتلا به سرطان، استخوانها را مسموم مي كنند كه سبب كم خوني و كاهش گلبولهاي سفيد خون مي گردد. قرار گرفتن طولاني در معرض اين سم باعث سرطان خون خواهد شد، افزايش خطر ابتلا به سرطان ممكن است باعث سقط جنين شود.
حد مجاز قابل قبول بنزن در فضاي بسته در سطح 50ميلي گرم در هر فوت مربع مي باشد. خودرو پارك شده با پنجره هاي بسته در فضاي مسقف شامل 400-800 ميلي گرم بنزن خواهد بود. اگر خودرو در هواي آزاد زير آفتاب در درجه حرارت بالاتر از 15درجه سانتيگراد پارك شده باشد، سطح بنزن به 2000-4000 ميلي گرم خواهد رسيد، 40 برابر سطح قابل قبول... و مردم در داخل خودرو به ناچار مقدار اضافي از مواد سمي استنشاق مي كنند.
توصيه مي شود كه شما قبل از ورود پنجره ها و درب را بازكرده تا هوا زمان كافي براي تبادل پيدا كند و سپس وارد شويد. بنزن سمي است كه بر كليه ها و كبد شما اثر مي گذراد، و براي بدن شما اخراج اين ماده سمي بسيار دشوار است.