گروه گزارش
ازدواج یک رخداد و اتفاق مبارک چند عاملی است. داشتن شغل، مسکن و
امکانات اولیه برای آغاز یک زندگی در کنار دهها عامل دیگر می‌تواند در تشویق و
ترغیب جوانان به ازدواج مؤثر باشد و طبیعی است که تهیه این امکانات مستلزم حمایت
همه‌جانبه مسئولان از جوانان در شرف ازدواج است. کمی قصور و کوتاهی در این خصوص
دختران و پسران دم‌بخت را از اقدام به ازدواج، این سنت حسنه پیامبر(ص) دور و دورتر
می‌کند.
همان‌طور که در قسمت قبلی گزارش اشاره شد، وام و تسهیلاتی که برای
جوانان در شرف ازدواج در نظر گرفته شده است، با مشکلات زیادی همراه است. ناچیز بودن
مبلغ وام از یک سو و متوقف شدن پرداخت آن از سوی دیگر باعث شده این موضوع این روزها
با واکنش و البته گلایه زوج‌های جوان زیادی همراه باشد.
مبلغ وام ازدواج سه
میلیون تومان در نظر گرفته شده است که در صورت داشتن چند شرط خاص از جمله مهریه
پایین یا دانشجو بودن یا ازدواج در سن قبل از 25 سالگی دومیلیون دیگر به آن افزوده
می‌شود، اما پرداخت همین مبلغ ناچیز هم از سال گذشته به دلیل آنچه بانک مرکزی کمبود
اعتبارات عنوان کرده متوقف شده است.
برای درج اطلاعات دقیق تر با واحد تسهیلات
ازدواج بانک مرکزی در قالب یکی از متقاضیان تماس گرفتیم. مسئول مربوط در پاسخ به
این سؤال که چرا با وجود سپری شدن هفت ماه از ثبت‌نام هنوز دستوری مبنی بر دریافت
وام صادر نشده است، می‌گوید: «فعلا اعتبار بیشتر بانک‌ها تمام شده و باید منتظر
دستورالعمل جدید ماند. چند ماه که زمان زیادی نیست، زوج‌هایی هستند که نزدیک به دو
سال است ثبت‌نام کرده‌اند. حتی ممکن است در بخشنامه‌های جدید شرایط و مبلغ این وام
تغییر کند.»
اما این مسئول هیچ توضیحی نمی‌دهد تکلیف کسانی که بعد از مدت زمان
طولانی که از ثبت‌نام می‌گذرد هنوز پاسخی دریافت نکرده‌اند، چه می‌شود. هر چند که
از صحبتهای کلی و اظهار بی‌اطلاعی از زمان باز شدن مجدد سایت ثبت‌نام به خوبی
پیداست که شاید اصلا دیگر وامی در کار نباشد!!!
باید به فراتر از وام فکر کنیم
در همین لحظه که این گزارش تنظیم شده است قیمت طلا در بازار گرمی 104 هزار تومان،
میانگین کرایه لباس عروس بین 800 هزارتا 2 میلیون تومان، کرایه یک آپارتمان 60 متری
در مرکز شهر حدود 600 هزار تومان و در نهایت کرایه تالار پذیرایی و برگزاری یک
عروسی ساده با تعداد مهمانانی نزدیک به 250 نفر بیش از 7میلیون تومان هزینه دارد.
هر چند این قیمت‌ها تقریبی است، اما با یک حساب سرانگشتی هم می‌توان به آسانی به
این نکته پی برد که یک وام سه میلیون تومانی از پس هزینه‌های یک جشن عروسی ساده هم
برنمی‌آید چه برسد به پشتوانه‌ای مالی برای زندگی آینده.
عباس صلاحی، نماینده
مجلس شورای اسلامی و عضو کار گروه جوانان درباره پیامدهای عدم اختصاص این دست
اعتبارات در گفت و گو با کیهان می‌گوید: در واقع ازدواج یک رخداد چند فاکتوری است و
نمی‌توان صرف نبود یا کمبود تنها یک عامل عنوان کرد که این امر با مشکل مواجه است.
شما می‌گویید متوقف شدن پرداخت وام اما من می‌گویم مسکن، اشتغال و دهها عامل دیگر
که می‌تواند در تشویق جوانان به ازدواج موثر باشد. باید به معضل ازدواج عمیق‌تر
نگاه کنیم و به این باور برسیم که مشکل کنونی ما با یک وام سه میلیونی یا حتی
5میلیونی حل نمی‌شود. طبیعی است زمانی که زیرساخت‌ها فراهم نباشد نمی‌توان حتی با
اختصاص چنین اعتباراتی هم مشکل ازدواج جوانان را حل کرد؟
این نماینده کمیسیون
اجتماعی همچنین از ارائه طرحی از سوی نمایندگان در خصوص تسهیل و افزایش وام ازدواج
خبر می‌دهد و می‌گوید: «زمانی که بحث بودجه مطرح شد سال گذشته نمایندگان طرحی ارائه
دادند تا براساس آن هم مبلغ وام افزایش یابد و هم زمان پرداخت آن نسبت به قبل در
مدت زمان کوتاه‌تری باشد، اما همان طور که قبلا اشاره کردم سرعت بخشیدن به زمان
ارائه وام ازدواج و افزایش مبلغ آن تنها یک وجه است و نمی‌توان مدعی شد که به
پشتوانه آن می‌توان وضعیت را بهتر کرد.
او همچنین با اشاره به نقش مسئولان وزارت
ورزش و جوانان در موضوع ازدواج جوانان اظهار می‌کند: «در حالی که شاهد هستیم
مسئولان وزارت ورزش و جوانان برای مدال‌آوری جوانان در رقابت‌های مختلف جوایز و
هزینه‌های هنگفتی پرداخت می‌کنند نسبت به موضوع ازدواج جوانان توجه لازم را ندارند
و اصلا در برخی مواقع به نظر می‌رسد این موضوع به کلی فراموش شده است. نکته جالب
دیگر این است که سال گذشته زمانی که از بانک مرکزی در خصوص پرداخت وام اشتغال و
مشاغل خانگی پرس و جو می‌کردیم به ما پاسخ می‌دادند که در حال حاضر برای پرداخت وام
مشاغل خانگی با کمبود اعتبار مواجه هستیم و فقط می‌توانیم وام ازدواج را پرداخت
کنیم اما می‌بینیم که حتی پرداخت وام ازدواج هم ماه‌ها است متوقف شده و هیج نهادی
به درستی پاسخگو نیست. در هر صورت ما به اتفاق سایر نمایندگان در مجلس در تلاش
هستیم و این موضوع را پیگیری می‌کنیم تا هرچه سریع‌تر این مشکل مرتفع شود.»
وعده‌های شیرین اجرا نشد
سال گذشته 923 هزار و 124 نفر وام ازدواج دریافت
کرده‌اند اما در حال حاضر، 837 هزار و 566 نفر در لیست انتظار دریافت وام ازدواج
هستند.
این خبر شیرین هم چندی پیش از زبان صادق اکبری، معاون ساماندهی امور
جوانان وزارت ورزش و جوانان شنیده شد. اینکه در صورت تصویب شورای پول و اعتبار وام
5میلیون تومانی ازدواج برای تمامی زوج‌ها پرداخت شود.
او همچنین گفته بود، وزارت
ورزش و جوانان با پیگیری‌هایی که در سال گذشته انجام داد، موفق شد عیدی جوانان
ایرانی را به آنها بدهد و با تلاش این وزارتخانه و بانک مرکزی دوباره وام ازدواج از
ابتدای سال جدید به جوانان در آستانه ازدواج پرداخت می‌شود. اگر بسته پیشنهادی
ازدواج ارائه شده به دولت تصویب شود و همچنین شورای پول واعتبار نیز منابع مالی
کافی داشته باشد به جوانانی که دارای چهار شرط دانشجو بودن، داشتن سن زیر 25 سال،
فوت یکی از والدین زوج‌ها و مهریه کمتر از 110 سکه باشند، وام 5 میلیون تومانی
پرداخت می‌شود.
همچنین مسعود امینی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی ازدواج وزارت ورزش و
جوانان نیز درباره عدم همکاری بانک‌های عامل این وام گفته بود، براساس آخرین اخبار
بانک مرکزی، در حال حاضر، بانک‌های ملی و صادرات پرداخت وام‌های ازدواج را آغاز
کرده‌اند و براساس صحبتهای انجام شده با مسئولان بانک مرکزی قرار شده تا در هر سال
حداقل به 1 میلیون و 600 هزار نفر وام ازدواج پرداخت شود.
اما براساس اخبار
رسیده به وزارت جوانان، 10 بانک کار پرداخت وام ازدواج را انجام می‌دهند که اعتبار
8 بانک به اتمام رسیده است.
تشویق به ازدواج
با اعتماد از دست رفته
اما
این معضل گذشته از تبعاتی که دارد همچون کاهش تمایل عمومی جوانان به ازدواج و تشکیل
خانواده به لحاظ اجتماعی و فرهنگی هم می‌تواند عواقب سویی به همراه داشته باشد.
عواقبی که شاید جبران آن دیگر حتی با افزایش قابل توجه مبلغ وام هم ممکن نباشد.
دکتر زهرا سادات فراهان‌پور، جامعه‌شناس حوزه مطالعات جوانان و مدرس دانشگاه در این
خصوص در گفت‌وگو با کیهان می‌گوید: معمولا برای اینکه در جوامعی با جمعیت جوان
بتوان نوعی هم‌گرایی و وفاق عمومی ایجاد کرد باید طی سالهای متمادی و با کمک
کارشناسان و صاحب‌نظران این حوزه برنامه‌های اجتماعی گسترده‌ای تدوین و اجرا کرد.
برنامه‌هایی که معمولا زمان و هزینه قابل توجهی را باید صرف آن کرد. حال تصور کنید
پس از پیمودن این مسیر وایجاد این وفاق اجتماعی میان جوانانی که بالاترین
سرمایه‌های اجتماعی هستند یک مرتبه شکاف اعتمادی ایجاد شود. یعنی در مرحله اول
بیاییم وبه جوانان وعده دهیم اگر ازدواج یا مثلا تحصیل را در اولویت خودتان قرار
دهید، به عنوان تشویق فلان فرصت‌ها در اختیار شما گذاشته می‌شود اما بعد یک مرتبه
اعلام کنیم که فعلا همان فرصت‌هایی که وعده داده بودیم متوقف شده است. خب در چنین
شرایطی ترمیم این اعتماد از دست رفته به مراتب دشوارتر از قبل خواهد بود.»
این
مدرس دانشگاه می‌افزاید: «بسیار تعجب‌آور است که چطور موضوعی به این مهمی که
می‌تواند در نهایت به بی‌اعتمادی جوانان منجر شود، در لیست اولویت‌های مسئولان امر
نیست و این موضوع به صورت جدی پیگیری نمی‌شود که ماه‌ها است وعده‌ای درخصوص ارائه
وام و تسهیلات متوقف شده است. به اعتقاد من این معضل بیش از آنکه توامان با فشار
مالی برای جوانان باشد، آسیب روحی و اجتماعی عمیقی با خود به همراه دارد و نباید به
هیچ عنوان به آسانی از کنار آن عبور کرد.»
گزارش روز
|
