(صفحه(6(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(12(صفحه(9(صفحه(4(صفحه (2.3.10


یکشنبه 06 مرداد 1392 - شماره 20553 

نگاهی به فضایل و کرامات شب های قدر (بخش دوم)
ستاره های دعا در آسمان ‌اجابت
   


امشب زمین و زمان هم منتظرند که برنامه یکساله خود را دریافت کنند. خورشید و کهکشان ها می خواهند بدانند چطور باید عمل کنند که نظم جهان خدشه دار نشود؟ فعل و انفعالات مدارات زمین باید چگونه باشد؟ آیا خسوف و یا کسوفی در راه است؟ زلزله و بلایای طبیعی رخ خواهد داد؟ امسال آتش کدام جنگ بشریت را تهدید خواهد کرد و یا پرچم سفید صلح در کدام منطقه دنیا به اهتزاز در خواهد آمد؟ کدام سردمدار ظالم فنا می شود و کدام قدرتمند به اصحاب شیطان می پیوندد؟
شب قدر شبی است که درآن نه تنها سرنوشت ریز و درشت آحاد مردم رقم می خورد، بلکه سرنوشت کلی جهان هستی نوشته خواهد شد. آیا رخدادی به این عظمت سراغ دارید که غافلانه به خواب غفلت در می افتید و
بی اعتنا می گذرید؟! حاشا و کلا که قدر این
ثانیه های حساس و باارزش راندانسته و به صراط المستقیم وارد نشویم.
استاد مطهرى در تعریف قدر مى‏فرماید: قدر به معناى اندازه و تعیین است.حوادث جهان از آن جهت كه حدود و اندازه و موقعیت مكانى و زمانى آنها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهى است. (کتاب انسان و سرنوشت صفحه 52)
پس در یك كلام، قدر به معناى ویژگى‏هاى طبیعى و جسمانى چیزهاست كه شامل شكل، حدود، طول، عرض و موقعیت‏هاى مكانى و زمانى آنها مى‏گردد و تمام موجودات مادى و طبیعى را در برمى‏گیرد.
در روایتى از امام رضا(ع) پرسیده شد: معناى قدر چیست؟ امام فرمود: تقدیر الشى‏ء، طوله و عرضه. اندازه‏گیرى هر چیز اعم از طول و عرض آن است. و در روایت دیگر، این امام بزرگوار در معناى قدر فرمود:اندازه هر چیز اعم از طول و عرض و بقاى آن است.
در این شب تمام حوادث سال آینده به امام زمان(عج) ارائه مى‏شود و وى از سرنوشت خود و دیگران با خبر مى‏گردد.
امام باقر علیه السلام مى‏فرماید: در شب قدر به‏ ولى امر (امام هر زمان) تفسیر كارها و حوادث نازل مى‏شود و وى درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایى مى‏شود.
مقدرات دو نوع اند: محتوم و معلق
شب قدر شبى است كه:قرآن در آن نازل شده است،حوادث سال آینده در آن نازل شده است،این حوادث برامام زمان(عج)عرضه و آن حضرت ماموربه کارهایی می گردد.
خداوند متعال در آیه 185 سوره مباركه بقره مى‏فرماید:شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ؛ماه رمضان كه در آن قرآن ‏نازل شده است.
طبق این آیه، نزول قرآن (نزول دفعى) در ماه رمضان بوده است و در آیات 3 - 5 سوره مباركه دخان مى‏فرماید:إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِینَ* فِیها یُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِیمٍ* أَمْراً مِنْ عِنْدِنا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِینَ.
این آیه نیز تصریح دارد كه نزول دفعى‏ قرآن در یك شب بوده است كه از آن به شب مبارك تعبیر شده است. همچنین در سوره مباركه قدر تصریح شده است كه قرآن در شب قدر نازل شده است.
قدردرلغت به معناى اندازه و اندازه‏گیرى است. تقدیرنیز به معناى اندازه‏گیرى و تعیین است. اما معناى اصطلاحى قدر، عبارت است از ویژگى هستى و وجود هر چیز و چگونگى آفرینش آن به عبارت دیگر، اندازه و محدوده وجودى هر چیز،قدرنام دارد.
پس با جمع آیات سه گانه بالا روشن مى‏شود: قرآن در ماه رمضان نازل شده است. قرآن در شبى مبارك از شب‏هاى ماه مبارك رمضان نازل شده است و این شب در قرآن شب قدر نام دارد.
ویژگى خاص این شب بر حسب آیات سوره مباركه دخان دو امر است: الف. نزول قرآن. ب.‌هر امر حكیمى در آن شب مبارك جدا مى‏گردد.
حجت الاسلام علیرضا روحی نماینده ولی‌فقیه در ناحیه مقاومت بسیج مالک اشتر در مورد این که با وجود همه توضیحات بالا این شب اساسا با مبحث اختیارات انسان منافاتی ندارد،می گوید:« تقدیرات الهی به دو گونه‌اند:محتوم و معلق . تقدیرات محتوم آن دسته از مقدراتی هستند که غیر قابل تغییرند. برای مثال روند و چگونگی فعل و انفعالات جهان از این قبیل مقدرات هستند،چرا که عملا اداره کرات ، کهکشان ها و جهان هستی از ید اختیار انسان خارج بوده و ربطی هم به او ندارد.
اما تقدیر معلق آن دسته از مقدراتی هستند که اگر چه نوشته شده اند اما باز هم انسان می تواند با توبه،عمل نیک و اراده خیر خود بدی هایش را به خوبی مبدل سازد.»
برای رهسپاری به خیر اراده کنید
اما سه تفسیربرای چگونگی دخالت اختیارانسان درمحقق شدن سرنوشتش در کتب و متون دینی اسلامی آورده شده است که حجت الاسلام روحی آن را چنین مطرح می کند:«وقتی جنین در بدن مادر4ماهه شد،فرشتگان از پروردگار می پرسند:پروردگارا! چطورآدمی می آفرینی؟دختر یا پسر؟ وقتی پروردگار پاسخ می دهد برای بار دوم از خداوند متعال می پرسند:مدت عمر و روزی اش چقدر است؟ پروردگاربه این سوال نیزپاسخ می دهد. سپس به دو فرشته اذن می کند که بروید و آنچه را شنیدید میان دو چشم او بنویسید. اما در همین جا خداوند متعال جمله حساس دیگری هم بیان می کند. خطاب به آن دو فرشته می فرماید:بداع من را هم شرط کنید.
این بداع چیست؟ بداع یعنی تصمیم. خداوند این شرط راهم قید کرده که اگربنده‌ای به بی راهه رود ممکن است تصمیمات خوب را برای سرنوشت او برگرداند و برعکس اگر بنده ای به صراط المستقیم درآید تصمیمات خود را برای سرنوشت وی به سمت خیر تغییر دهد. بنابراین این گونه اختیار انسان در انتخاب راهش کاملا معنادار خواهد بود.»
وی ادامه می دهد:«تفسیر دوم در این بحث این است که تقدیر الهی بر اساس شرایط و علل خاصی تعیین می شود. در واقع خداوند مقدر فرموده که سرنوشت انسان با علل و اسبابی مقدر شود. یکی از علل و اسباب اراده انسان است.تقدیرات موید رابطه علت و معلول است. هروقت علت حاصل شود، معلول ایجاد خواهد شد.
تفسیرسوم بنا به نظر برخی علامه های دینی این است که برای یک انسان تنها یک تقدیر نوشته نمی شود.تقدیرات مختلفی نوشته می شود که انتخاب یکی از این تقدیرات بستگی به اختیار و انتخاب خود انسان دارد. مثل بیماری که خوب شدنش بستگی به روند و چگونگی درمان وی دارد.»
شب های قدراز خدا چه بخواهیم؟
یکی از ارکان عبادات در این شب ها دعاست. دعا آثار بیشماری بر زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد. دعا بر اساس علوم روانشناسی ثابت شده که غم و اندوه را رفع می کند. به تجربه می دانیم که چه بسیار مواقع لبه پرتگاه ایستاده ایم و بواسطه دعایی خالصانه رفع بلا شده است.
احد صابری یک کارشناس تعلیم و تربیت اسلامی برایمان در مورد آثار دعا بویژه در شب‌های قدرچنین می گوید:«دعا وسیله تحصیل ارزش توسط بنده است.کلید رفع مصیبت هاست. بنا به فرمایش حضرت رضا (ع) اسلحه مومن است. ایشان اطرافیانشان را چنین مژده دادند:بر شما باد اسلحه انبیا. یاران پرسیدند:سلاح انبیا چیست؟ حضرت فرمودند: دعا!
حضرت علی (ع) نیز در مورد نتایج دعا فرمودند:یا برایتان ذخیره می شود یا در دنیا حاجت روا می شود یا به وسیله دعا خدا بلا را از شما دورمی کند.»
از این کارشناس تعلیم وتربیت اسلامی سوال می کنم : در شب های قدر چطور دعا کنیم که مستجاب شود؟وی پاسخ می دهد:«اول باید مطیع امر خداباشید. حداقل اطاعت رعایت واجبات و ترک محرمات است.همواره شاکر نعمت های خدا بوده و این را بر زبان جاری سازید. در حین درخواست حاجتی گناهان خود را به یاد آورید و به خاطرگناهکار بودنتان در پیشگاه الهی اظهار پشیمانی کرده و راه توبه را در پیش گیرید. امام صادق (ع) می فرماید: قطعا بعد از این مقدمات دعا مستجاب خواهد شد.»
وی با تذکر به این که اگرهم دعایی مستجاب نشد،حتم بدانید که صلاح شما بر این بوده،می گوید:«در دعا کردن نظر بلند باشید ودراین شب های عزیز از خداوند متعال رفع گرفتاری مسلمین سراسر دنیا را بخواهید.از خدا بخواهید این بیداری اسلامی را که در کشورهای مختلف اسلامی رخ داده تداوم بخشد. ضمنا چون در تقدیر شما آورده شده که مسلمان شیعه باشید،خدا را شکر کنید.براستی چه نعمتی از این بالاتر که شما پیرو حضرت علی (ع) هستید.»
هم به قدر تشنگی باید چشید
حجت الاسلام مهدی مولوی دوست، مدیر داخلی حوزه علمیه امام قائم (عج) در مورد اهمیت شب قدر که در لابه لای پاسخ هایی که خداوند به خواسته های حضرت موسی کاملا آشکار است،می گوید:«در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آورده شده که حضرت موسی (ع) چند درخواست از خداوند داشت.اول اینکه خدایا! می خواهم به تو نزدیک شوم. خداوند پاسخ فرمود:باید شب قدر را شب زنده داری داشته باشی.
دومین درخواست حضرت موسی (ع) این بود که خدایا! رحمت تورا می خواهم. خداوند پاسخ فرمود:رحمت من این است که نسبت به مسکینان و گرفتاران رحم کنید.
سومین درخواست حضرت موسی (ع) این بود که مجوز ورود به صراط المستقیم را می‌خواهم. خداوند پاسخ فرمود:«باید در شب قدر صدقه بدهی.»
این کارشناس مسائل دینی در مورد شب های قدر 19،21و23ماه مبارک توضیح می دهد:«شب 19 پرونده ما تقریر می شود.تقریر یعنی اقرار کردن پس مقدرات ما گفته خواهد شد و نوشته می شود. شب 21ابرام می شود. تغییراتی ممکن است در سرنوشتمان حاصل و محکم شود. شب 23که بنا به روایات گفته شده ارزش بیشتری نسبت به دو شب پیشین دارد ، شب امضا ست. در این شب سرنوشت ما به امضاء امام عصر(عج) می رسدو تثبیت خواهد شد.»
حجت الاسلام مولوی دوست بازمزمه این بیت که آب دریا را اگرنتوان کشید/هم به قدرتشنگی باید چشید،توصیه می کند:«اگر چه ما از درک کامل شب های قدر عاجزیم، اما لااقل می توانیم تلاش کنیم که به اندازه درکمان بهره‌مند شویم.»
وی باز هم به روایتی از حضرت موسی (ع) می پردازد و می گوید:«موسی (ع )به پروردگارمی‌گوید:من بهشتی را طلب می کنم که توصیفش کرده ای. خداوند پاسخ می دهد: باید در شب قدر تسبیح گویی. موسی(ع) دوباره طلب می کند:من نجات از آتش را می خواهم. خداوند پاسخ می دهد:باید در شب قدر استغفار کنی. موسی (ع) طلب کرد: رضایت تو را می خواهم. خداوند پاسخ داد: در شب قدر دو رکعت نماز خالصانه بخوان.»
وی در تکمیل صحبت هایش می گوید: «این چند شب برای مومنین سکوی پرش اخلاقی و معرفتی است. باید دقت کنیم که تمام اعضا و جوارحمان از گناه دور شده و درک معارف حقیقی را داشته باشیم.»
گزارش روز

 

(صفحه(6(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(12(صفحه(9(صفحه(4(صفحه (2.3.10