|
رسالت رسانه ملی در حفظ و گسترش زبان ملی |
 |
نگاهی به سریال «سال های دور از خانه» به مناسبت بازپخش از رسانه
ملی
نوستالژی یک ملودرام اشک‌آور |
|
|
رویدادها |
|
|
|
|
 |
محمد میراحمدیان
رهبر معظم انقلاب : اهميت زبان ملى يك كشور براى خيلى‌ها
هنوز دانسته و شناخته نيست. زبان فارسى بايد گسترش پيدا كند. بايد نفوذ فرهنگىِ
زبان فارسى در سطح جهان روزبه‌روز بيشتر شود. فارسى بنويسيد، فارسى واژه‌سازى كنيد
و اصطلاح ايجاد كنيد . (۱)
شبه روشنفكران غرب‌زده در قبل از انقلاب به مردم با
حرف و عمل خودشان تلقین می کردند که باید در همه چیز تقلید کنید و می گفتند ما از
فرق سر تا نوك پا بايستى فرنگى بشويم تا بتوانيم پيش برويم! کار را به جایی رساندند
که یکی از آنها گفت باید خط فارسى را تغيير بدهيم! خط فارسى كه هزار سال ميراث علمى
ما با آن نوشته شده است، اين را عوض كنيم، تغيير بدهيم، خط اروپائى‌ها را بياوريم و
از آنها تقليد بكنيم. به لطف و عنایت الهی انقلاب اسلامی روح عزت نفس و استقلال را
در کالبد ایران دمید و مردم با باور و اعتماد به نفس حرکت کردند و افتخارات علمی
(۲) را به وجود آوردند. با وجود این برکات ارزشمند انقلاب هنوز یک عده ای دوست
دارند و افتخار می‌کنند که در زبان و بیان، از تعبيرات غربى استفاده كنند. در صورتی
که معادل فارسی آن وجود دارد، بله متاسفانه این سنت غلط پيش از انقلاب در باب
استفاده ازتعبيرات فرنگى هنوز باعث افتخار عده ای است. حال برای علاج این مشکل راه
حل چیست؟ رسانه ملی برای علاج این مشکل می تواند نقش بسزایی را ایجاد کند.
در
حفظ و گسترش فرهنگ و زبان ملی یک کشور ، رسانه ملی نقش کلیدی را ایفا می کند و بخش
اعظم این رسالت مهم بر عهده تهیه کنندگان و ناظران صدا و سیما است. گاهی اوقات ممکن
است بر اثر عواملی تهیه کنندگان و فیلم سازان ، انعطاف‌های غیر لازمی را در باب
فرهنگ و زبان ملی انجام دهند که در اینجا کار ناظران متخصص و با تجربه است که مانع
این انعطاف ها شوند. اما متاسفانه در بسیاری از موارد شاهد این انعطاف های غیر لازم
و غفلت ناظران مربوط هستیم.
به طور مثال : با بررسی مجموعه های طنز ساخته شده
توسط رسانه ملی در می یابیم که گویا چنین رسم شده است که در هر مجموعه طنز ، فردی
به عنوان الگو یک اصطلاحی را مکرر بیان و آن را در فرهنگ مردم القا کند، مانند
تکرار الفاظی چون "آمپاس" .
چرا تکیه کلام اصلی برخی از این سریال ها باید از
اصطلاحات وارده از زبان های خارجی باشد و نوجوانان در این سنین آموزش و یادگیری، با
مشاهده مکرر این قبیل اصطلاحات آن را آموخته و به کار ببرند؟
چرا به جای این
اصطلاحات از معادل آن در فارسی استفاده نشود؟ مثلا به جای آمپاس از تنگنا استفاده
شود.
یکی از اهداف اصلی برنامه های صداوسیما باید حفظ و گسترس فرهنگ و زبان ملی
باشد. ساخت برنامه های طنز و ایجاد رفاه و شادی برای مردم یک هدف کاملا اساسی است
اما باید در طول اهداف اصلی باشد نه در مقابل آن. شاید تصور شود که این تذکرات،
سختگیری های بیش از حد باشد اما واقعا باید باور کرد که تا این مراقبت ها صورت
نگیرد این مشکل بر طرف نمی شود؛ قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود!
پیشنهاد ما
به رسانه ملی این است که طی بخشنامه ای اعلام کند که نویسندگان و فیلمنامه نویسان
از واژه هایی که معادل فارسی دارند، پرهیز کنند و همچنین از ناظران فرهنگی متخصص و
با تجربه استفاده شود.
البته در پایان هم از برخی از اقدامات رسانه ملی نظیر
برنامه مشاعره که در گسترش این هدف اصلی سهیم است تشکر می کنیم. امیدواریم که ان
شاء الله به لطف و عنایات حضرت حق ، در حفظ و گسترش فرهنگ و زبان ملی به حدی برسیم
که در آينده، آن كسانى كه از پيشرفت هاى علمى كشور ما استفاده مي كنند، ناچار شوند
بروند زبان فارسى را ياد بگيرند؛ همان گونه که بعضى از كشورهاى اروپائى نظیر فرانسه
و آلمان نگذاشتند زبان انگليسى تبديل شود به زبان علمى آنها و زبان خودشان را به
عنوان زبان علمى حفظ كردند.
پی نوشت:
۱- بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب
در دیدار با اساتید دانشگاه ها در تاریخ ۱5/۵/1392
۲- مراكز سنجش جهانى درباره‌ى
ايران قضاوت مي كنند كه رشد و شتاب پيشرفت علمى، يازده برابرِ متوسط دنيا است مراكز
سنجش علمى پيش‌بينى مي‌كنند تا سال ۲۰۱۷ - ايران در رتبه‌ى چهارم علمى دنيا قرار مي
گيرد
|
|
|
|
محمدرضا محقق
سریال «سال های دور از خانه» برای بارچندم در حال بازپخش از
تلویزیون ماست. و جالب اینکه پس از گذشت چند دهه از پخش اولش و آن موج استقبال و
مخاطب فراگیری که داشت هنوز هم بیننده های پروپاقرص دارد. حقیقت آن است که در شناخت
چیستی و چرایی پدیده‌ای به نام «سال های دور از خانه» بی‌تردید بایستی چند نکته و
مولفه را در نظر بگیریم.ویژگی‌های ملودرامیک سریال و بخصوص وجوه گل‌درشت مصایب و
سختی‌های شخصیت ها و البته نوع فضاسازی کل سریال که به شدت باب طبع مخاطب ایرانی
قرار گرفت.
یادمان باشد که اولین سری پخش این سریال در سال هایی اتفاق افتاد که
نه از این حجم گسترده رسانه‌های دیداری و شنیداری خبری بود و نه از پدیده‌هایی مثل
ماهواره و اینترنت و کامپیوتر، نشانی. در واقع «سال های دور از خانه» در یک کویر
تصویری و برهوت تنوع رسانه‌ای –درمقایسه بادوران کنونی- به نمایش درآمد و همین امر
هم یکی از عوامل مهم و تأثیر‌گذار در کمیت و کیفیت مخاطبان این سریال بود. در آن
سال ها کل رسانه تلویزیون ما خلاصه می‌شد در دو شبکه تلویزیونی نصفه نیمه با چند
ساعت محدود پخش برنامه در طول شبانه‌روز. به همین دلیل هم هست که انگار کل
برنامه‌های آن دوران از شیرینی خاصی برای مخاطبانش برخوردار بود. شیرینی و لطافت و
طعم خاصی که گویی در برنامه‌های امروزی شبکه‌های متنوع تلویزیونی و ماهواره‌ای و
اینترنتی و… موجود نیست.
در چنین فضا و شرایطی بود که «اوشین» گل کرد و تبدیل شد
به پربیننده‌ترین برنامه نمایشی آن زمان تلویزیون. یک تلویزیون بود و یک اوشین و
فراگیری سیطره این سریال با همه ویژگی‌هایش در جامعه ایرانی و در میان مخاطبان
تلویزیونی کاملا محسوس بود. اما قطعا این همه ماجرا نبود و منصفانه نیست اگر همه
گیرایی و استقبال صورت گرفته نسبت به این سریال را صرفا به همین عامل محدود کنیم.
«سال های دور از خانه» دارای ویژگی های ملودراماتیک فوق العاده‌ای بود که مخاطب
ایرانی نشان داده است به شدت نسبت به آن سمپاتی دارد و از آن استقبال می‌کند. اساسا
مرور آثار پرمخاطب در تاریخ تلویزیون و سینمای ایران- به ویژه در تلویزیون- موید
همین امر است. و «سال‌های دور از خانه» به خوبی از پس ارضای این حس مخاطب‌گرایانه
برآمده بود و توانسته بود بار دراماتیکی‌اش را بر محور ملودرام آن هم از نوع ژاپنی
شبه‌هندی اش قرار داده و مخاطب را به خوبی و غلظت هرچه تمام تر با خود همراه سازد.
تردیدی نیست که در جذب مخاطب عام نوع موقعیت تماشای این سریال در ایام جنگ تحمیلی
تأثیر داشته است و اساسا فرهنگ و غلبه آن نوع از تفکر اجتماعی و رویکردها و رهیافت
های فرهنگی و کارکردهای جمعی موثر بوده است؛ به شدت. ضمن آنکه جو منتشر در اتمسفر
آن دوران هم به طرز منحصربه فردی به کمک این سریال آمده بود.
اما همه این ها که
به ظاهر نشانه‌هایی شوق‌انگیز رغبت‌آور در مواجهه با یک پدیده آن هم از نوع
نوستالژیکش است نباید باعث شود که واقعیت های بصری و داستانی و ارزش ها و ضدارزش
های هنری این مجموعه نادیده گرفته شود؛ آن هم از سوی منتقد.
در این سریال ما نه
با شخصیت ها که با تیپ‌هایی روبروییم که بیش از هر چیزی عواطف مخاطب را برانگیخته
می کنند. این را می‌توان در تار و پود این سریال دید. جالب است که این نازل‌گرایی و
سطحی‌زدگی از فرم به محتوا و از متن به بطن مابه ازاهای تصویری هم کشیده می‌شود و
مثلا در تصویرگری فقر، همه چیز را در اشک‌انگیزی و البته اتفاقات تلخ و تصادفات
خلاصه می‌یابیم.
همه این ها البته بار منفی مطلق ندارد و سازندگان، برگ برنده‌ای
به نام مخاطب شیفته وقرار ازکف داده وچشم دوخته به قاب کوچک شیشه‌ای را دارند که
می‌توانند از شرق تا خاورمیانه و از غرب تا شمال آفریقا را با آن درنوردند و حظ خود
ببرند و بعد از 30 سال زحمت منتقد بدارند! البته لطف تغییر و تبدیل انقلابی دوبله
ها و دوبلورهای محترم و متن‌های اصلاح‌شده‌شان از خباثت گیشا بودن به حقانیت
اوشین‌ماندن سر برآورده است!
با این همه تردیدی نیست که اوشین یک پدیده بود که
می‌توانست و توانست ویژگی‌های فراتلویزیونی و اجتماعی و حتی فرهنگی بیابد.
«سال
های دور از خانه» که هنوز هم برای دهه شصتی‌ها نوستالژیک است که خب بودنش عیبی هم
شاید نداشته باشد.و لابد دلیلی دارد و مخاطب‌شناسی و درک موقعیتی در کار است که
مسئولان تلویزیون وطنی به بازپخش این سریال سابقا محبوب، مبادرت ورزیده‌اند.
ندارد؟!بله؛ سال‌های دور از خانه برای بارچندم در حال بازپخش از تلویزیون ماست. و
جالب اینکه پس از گذشت چند دهه از پخش اولش و آن موج استقبال و مخاطب فراگیری که
داشت هنوز هم بیننده های پروپاقرص دارد.و در این اتفاق نشانه‌هایی است برای آنان که
اهل دقتند!
|
|
|
|
استقبال از سریال های ایرانی در الجزایر
مجموعه‌های رمضانی اهدایی صداوسیما
به رادیو و تلویزیون الجزایر، از شبکه‌های تلویزیونی این کشور، در حال پخش هستند.
صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران ماه رمضان امسال، همانند سال‌های گذشته به پیروی از
سنت حسنه برگزاری «جشن ماه مبارک رمضان الکریم» در میان مسلمین جهان، به همت اداره
مبادلات برنامه‌ای مرکز امور بین‌الملل، «31000 دقیقه برنامه» از آثار خود را به
رادیو تلویزیون‌های کشورهای اسلامی ارسال کرد.
به گزارش ایسنا، بنا به اظهارات
علم الهدی - رایزن فرهنگی ایران در الجزایر - از میان برنامه‌های ارسالی اداره
مبادلات برنامه‌ای مرکز امور بین الملل به رادیو – تلویزیون الجزایر، دو مجموعه
تلویزیونی از این آثار، در حال پخش از شبکه‌های این کشور هستند که مورد استقبال
چشمگیر مردم الجزایر قرار گرفتند.این دو اثر تلویزیونی شامل مجموعه‌های «یوسف
پیامبر (ع)» و «بشارت منجی» هستند که به ترتیب هر شب به وقت الجزایر از شبکه‌های
ماهواره‌ای جهانی «هوگار و الشروق تی وی» در ساعات 23 و 24 پخش می‌شوند.این ساعت‌ها
در کشور الجزایر، معروفند به «ساعت طلایی پخش» و جزو پربیننده‌ترین ساعات بینندگان
تلویزیونی محسوب می‌شوند.
سینمای ایران در آستانه
یک غافلگیری
دبیر اجرایی
جشنواره «افق نو» با اشاره به اینکه انتظار داریم فیلمسازان و منتقدان داخلی
استقبال بهتری از دومین دوره جشنواره «افق نو» کنند گفت: لیست میهمانانی که دعوت را
پذیرفته‌اند، واقعا برای اهالی رسانه غافلگیر کننده است.
سال گذشته اولین دوره
جشنواره فیلمسازان مستقل برگزار شد. جشنواره‌ای که دبیری آن بر عهده نادر طالب‌زاده
بود و می‌توان برگزاری آن را به نوعی امتداد کنفرانس هالیوودیسم دانست که در
دوره‌های اخیر جشنواره فجر برگزار می‌شود. اما عدم استقبال فیلمسازان ایرانی
نکته‌ای بود که حتی غلامرضا منتظمی دبیر اجرایی «افق نو» نیز به آن اذعان می‌کند.
اما دومین دوره جشنواره قرار است 12 تا 16 شهریور بازهم به دبیری نادر طالب‌زاده در
تهران برگزار شود. منتظمی در گفت و گو با فارس به لزوم حضور فیلمسازان ایرانی در
جشنواره و تعامل با میهمانان خارجی و غافلگیری رسانه‌ها از کیفیت میهمانان جشنواره
دوم تاکید داشت.
وی می گوید: فیلم‌ها هم به لحاظ تنوع موضوعی در سطح قابل قبولی
هستند و رقابت خوبی در تنوع فیلم‌ها با موضوعات و محورهای برگزاری جشنواره دریافت
شده دیده می‌شود. البته هنوز مهلت زمان ارسال اثر به جشنواره به پایان نرسیده است و
فیلمسازان می‌توانند همچنان آثار خود را به دبیرخانه ارسال کنند.
اصفهان میزبان
جشنواره فیلم کودک شد
با رایزنی‌های صورت گرفته ، بیست و هفتمین دوره جشنواره
بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان در شهر اصفهان برگزار می‌شود.
در جلسه ای که
به منظور تبادل نظر و تصمیم گیری بین احمد میرعلایی دبیر جشنواره و شهردار اصفهان
برگزار شد، با بررسی مسایل مختلف نهایت اصفهان میزبان جشنواره بیست و هفتم شد.
بیست‌وهفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان با گرامیداشت نام
پیامبر اکرم (ص) پدر آسمانی کودکان دنیا، از پانزدهم تا نوزدهم مهرماه در اصفهان
برگزار خواهد شد.
|
|
