همه امیدواریم با ترخیص بیشتر دارو از گمرک و ورود داروهای جدید و خروج بدون
دردسر آن با قیمت ارز مبادله‌ای 2500 تومان، 150 هزار نفر بیمار سرطانی که در کشور
داریم و سالانه 70 تا 80 هزار نفر هم به آنها اضافه می‌شوند، غیر از درد بیماری
خود، درد دیگری نداشته باشند و همراهان و خانواده‌های آنها فقط به فکر سلامت و
بهبودی زودتر بیماران‌شان باشند، نه آنکه دغدغه تهیه دارو را داشته باشند.
چنانچه سرانه خاصی برای تأمین داروهای بیماران خاص در نظر گرفته شود تأمین
هزینه‌های 70-60 میلیونی سالانه بیماران سرطانی برای سیستم بهداشتی کشور چندان مشکل
نخواهد بود.
بچه بیمار، مشکل ارزی را درک نمی‌کند!
مادر نگران با صدای بلند و
حاکی از عصبانیت زیاد به نسخه‌ای که در دست دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: «بچه‌ام
مریض است 3 تا بیماری خاص دارد. به هر داروخانه‌ای که می‌رویم می‌گویند این دارو
نیست، واردات نداریم، دارو در گمرک معطل مانده یا باید مشابه داخلی آن را بخرید که
این موضوع را پزشکان تأیید نمی‌کنند و می‌گویند حتما باید داروی خارجی بخرید.»
آقای پرویزی که برای تهیه داروی یکی از اعضای خانواده‌اش به مرکز دارویی 13 آبان
آمده است، می‌گوید: «ساعت‌ها باید در این صف‌های طویل منتظر بمانیم و بعد از آنکه
نوبت‌مان می‌شود می‌گویند این دارو را نداریم.»
حاجیه خانم مریم رمضانی با کهولت
سنی که دارد نسخه به دست سرش را نزدیک گوشم می‌آورد و می‌گوید: «قرص مزالازین
ایرانی برای درمان بیماری‌ام مدتی است نایاب شده و نمونه خارجی آن 5 برابر قیمت
ایرانی است. مسئولانی که یارانه دارو را حذف کردند چرا پاسخگو نیستند؟ آیا ما قشر
بیمار کم‌درآمد محکوم به مرگ هستیم؟!»
گران شدن دارو، واقعیتی انکارناپذیر
گران شدن داروها، جدا از مسئله ترخیص دارو از گمرک یا کم شدن تولیدات دارو به دلیل
کم شدن واردات مواد اولیه، واقعیتی انکارناپذیر است که همه مردم آن را از نزدیک لمس
می‌کنند و مشکلاتشان را با ما در میان می‌گذارند و مسئولان و پزشکان داروخانه‌ها هم
بر آن مهر تأیید می‌زنند.
علیرضا فؤادیان، صاحب داروخانه‌ای در تهران در منطقه5
است که علاوه بر کمبود دارو، از افزایش قیمت برخی از داروها تا 60درصد خبر می‌دهد و
به گزارشگر کیهان می‌گوید: «امسال خیلی از داروها حتی تا پنج یا شش بار افزایش قیمت
داشتند.»
به او می‌گویم مثلا چه داروهایی در این لیست قرار دارد؛ می‌گوید:
«نزدیک 5هزار قلم داروست، نمی شود اسم برد. تقریبا این موضوع سر تمام داروها هست.
ما توی داروهای جانبی هم حتی 60درصد افزایش قیمت را دیدیم.»
این دکتر داروساز در
ادامه می‌گوید: «من فکر می‌کنم برای تهیه 40-30 قلم دارو در یک سال گذشته خیلی مشکل
داشتیم و یک بحثی هم که وجود دارد این است که در مورد داروهای دم‌دستی در
داروخانه‌های سطح شهر مشکل داشتیم. البته چون این موضوع به واردات دارو بستگی دارد
و توزیع آن در داروخانه‌ها درست نیست این مشکلات همچنان وجود دارد و دقیقا هم
نمی‌توان گفت همه این داروها مشابه داخلی دارند. چون برخی از آنها مشابه داخلی‌شان
هم در بازار نیست.»
مشکلات دارویی روی ریل حل شدن
اما برخی از پزشکان داروساز
با نگاه منصفانه‌تری به مسئله دارو و توزیع آن در داروخانه‌ها نگاه می‌کنند و
علی‌رغم اینکه مشکلات موجود در بازار دارو را طی چند ماه گذشته رد نمی‌کنند، ولی بر
تلاش مسئولان برای حل این مشکل بزرگ هم صحه می‌گذارند.
دکتر مسعود نجفی‌فر،
مسئول تدارک دارویی داروخانه 13 آبان در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان خاطرنشان می‌کند:
«البته حرفهای مردم تا 10 روز قبل در مورد کمبود شدید دارو درست بود و 300 قلم
داروی ایرانی به‌خاطر مواد اولیه، با کمبود روبه‌رو بود. اما الان از اواخر هفته
قبل تولید داروهای ایرانی روند رو به رشدی را نشان می‌دهد که قیمت آنها هم خیلی
بالا نیست.»
دکتر نجفی‌فر در ادامه اضافه می‌کند: «در حال حاضر مشکل در مورد
داروهای بیمارستانی و اورژانسی مثل آلبومین و آی‌وی‌آی‌جی است که جزو داروهای
پرمصرف تلقی می‌شود.»
وی می‌گوید: «متأسفانه اکثر پزشکان هم بر مصرف داروهای
خارجی تأکید دارند و این موضوع مزید بر علت شده است.»
به دکتر نجفی‌فر می‌گویم
آیا داروهای خارجی بهتر از داروهای داخلی است؟ که این‌طور توضیح می‌دهد: «به نظرم
مواد اولیه داروهای تولید داخل که خارجی است از کیفیت بالایی برخوردار است و اگر
مردم از داروهای ایرانی بیشتر استفاده کنند خیلی بهتر است و پزشکان هم باید به
داروهای تولید داخل اعتماد داشته باشند و بیماران را به مصرف داروهای داخلی ترغیب
نمایند و این ذهنیت غلط بین مردم و پزشکان باید کاملا اصلاح شود.»
داروی ایرانی
قابل رقابت با مشابه خارجی
دکتر شمسعلی رضازاده، معاون سابق سازمان غذا و داروی
ایران هم در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان در این‌باره می‌گوید: «با قاطعیت می‌گویم
داروی ایرانی از نظر کیفیت نسبت به داروهای مشابه خارجی هیچ کم و کسری ندارد و در
خیلی از موارد بهتر از داروهای مشابه خارجی است، ولی متأسفانه برخی پزشکان این را
نمی‌پذیرند.»
وی البته در همین زمینه به مسئله کنترل ضعیف در خط تولید برخی از
داروها هم اشاره می‌کند و خاطرنشان می‌سازد: «با کمال تأسف پیگیری و کنترل و کیفیت
دارو به صورت دائمی روی فرآورده‌های داخلی در این مقطع در سازمان غذا و دارو فراموش
شده است و اعتماد کم است.»
به او می‌گویم سازمان غذا و دارو برای جلب اعتماد
مردم و پزشکان چه اقداماتی انجام داده است، می‌گوید: «اگر این سازمان آماری از
کنترل ادواری روی داروها بدهد و گزارش های در اختیار مردم قرار گیرد، مسلما
اعتمادها جلب می‌شود.»
واردات دارو از اروپا
یکی از مشکلات دیگر سازمان غذا و
دارو در بحث تامین هزینه داروی بیماران است که تنها منابع واردات دارویی، داروهای
اروپایی و آمریکایی است در حالی که اکثر مواد اولیه داروها از هند، چین و کره تامین
می‌شود و کیفیت همه آنها خوب است و در تمام دنیا از آنها استفاده می‌شود.
معاون
سابق سازمان غذا و دارو بر این نکته تاکید می‌کند که در سازمان غذا و دارو باید
چنین تفکری نهادینه شود که داروهای آسیایی از منابع هندی و کره‌ای قابل قبول هستند
و کارخانه های آنها مطابق با استاندارد کارخانه‌های اروپایی و آمریکایی است و چه
بسا این کشورها صادرات دارو به اروپا و آمریکا دارند.
دکتر رضازاده اضافه
می‌کند: «از نظر قیمتی این داروها در مقایسه با داروهای اروپایی 30 تا 50 درصد
مشابه آن داروها هستند، بنابراین برای آنکه هزینه‌های مردم در تامین دارو کم شود
بهتر است دارو از منابع آسیایی تهیه شود. ضمن آن که دسترسی برای کنترل دارو با
شرکتهای آسیایی امکان‌پذیرتر می‌باشد.»
وی اظهار امیدواری می‌کند که در
سیاست‌های جدید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این مسئله مورد توجه قرار گیرد و
منابع دارویی آسیایی جایگزین منابع دارویی اروپایی و آمریکایی شود.
از آقای دکتر
رضازاده در خصوص نحوه نظارت و کنترل داروها و زمان آن در سازمان غذا و دارو سوال
می‌کنم، می‌گوید: «طبق قانون و مقررات سازمان غذا و دارو، هر دارویی که وارد بازار
می‌شود در طول عمر مصرف خود (تاریخ مصرف خود) حداقل یک بار باید مورد ارزیابی کیفی
قرار گیرد.
4هزار و 700قلم دارو در کشور داریم که از منابع مختلف تولیدی تهیه
می‌شود اگر متوسط طول عمر آنها 2سال باشد باید 4هزار و 700 بار آموزش کنترل کیفی در
نمونه بازار اتفاق بیفتد و این کار توسط آزمایشگاه‌های کنترل دارو و شرکتهای مبدا
با نظارت سازمان غذا و دارو باید انجام شود.»
سهم 77درصدی اروپا در واردات داروی
ایران
آمار منتشر شده نشان می‌دهد که ایران در سال 91 از بیش از 50 کشور دنیا
محصولات دارویی وارد کرده است که در این بین بیشترین حجم واردات از کشورهای اروپایی
انجام شد.
همچنین واردات محصولات دارویی ایران در سال گذشته از نظر وزنی و ارزشی
به ترتیب 04/0 و 75/2 درصد نسبت به سال 90 افزایش یافت و به 16 هزار تن و یک
میلیارد و 468 میلیون دلار رسید.
در بین گروه‌های کالایی مختلف گروه محصولات
دارویی، دهمین گروه عمده وارداتی در سال گذشته بود. در گروه محصولات دارویی نیز
مکمل‌های دارویی برای خرده‌فروشی که تولید داخلی مشابه ندارند با 716 میلیون دلار
بیشترین سهم را در واردات به خود اختصاص دادند.
در همین حال آماری که گمرک ایران
منتشر کرده است حاکی از آن است که واردات محصولات دارویی به کشور در نخستین ماه سال
جاری با کاهش 7/54 درصدی به حدود 2/34 میلیون دلار رسید و وزن داروهای وارداتی هم
با کاهش 6/18 درصدی به 6/549 تن رسید و این میزان واردات نسبت به مدت مشابه سال قبل
کاهش 6/18 درصدی را نشان می‌دهد.
تحریم و قطع وابستگی دارویی
با توجه به
تحریم‌هایی که در کشور داشتیم وابستگی دارویی زیادی به خارج در کشور احساس شد و
البته این تحریم‌ها بزرگ ترین درسی که به ما داد این بود که وابستگی‌ها را شناسایی
و آنها را با تولید داخلی کم کنیم.
دکتر عبدالرحمان رستمیان، نایب رئیس کمیسیون
بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و منتخب مردم دامغان در گفت و گو با گزارشگر
کیهان با تاکید بر این موضوع که یک نکته در کشور اغراق می‌شود و آن ارائه آمارهای
غیرواقعی در مورد وابستگی به خارج است، خاطر نشان می‌کند: «ما حدود دو سوم وابستگی
دارویی داریم آن هم برای تامین مواد اولیه با پروسه‌های بعدی و چنانچه این
واقعیت‌ها به درستی مطرح شود، قطعا به سمت حل مشکل پیش خواهیم رفت.»
دکتر
رستمیان این مسئله را قبول دارد که وقتی تحریم اتفاق می‌افتد، وابستگی به دنبال
دارد، اما بر این موضوع هم تاکید می‌کند که باید توجه بیشتری به سلامت مردم شود.
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان ضعف مدیریت در حوزه سلامتی را حلقه مفقوده دارو و
درمان بیان می‌کند و تصریح می‌سازد: «به نظرم مدیریت خوبی نداشتیم و خلأهای زیادی
در این زمینه وجود داشت از جمله اینکه ارز مناسب به میزان مورد نیاز در اختیار دارو
قرار نگرفت.»
نماینده مردم دامغان با اشاره به این نکته که شاید برخی از کارها
نیازمند امور فرابخشی است و چند وزارتخانه باید روی آن کار کنند اضافه می‌کند: «نقش
بانک مرکزی در زمینه دارو خیلی موثر بود که اگر در خصوص ترخیص دارو از گمرک به خوبی
وارد عمل می‌شد، بیماران این همه دچار مشکل نمی‌شدند.»
وی تاکید می‌کند: «گمرک،
بانک مرکزی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی باید با هم هماهنگ وارد بازار دارو
و حل این مشکل می‌شدند.
گمرک فضای مناسبی برای نگهداری دارو ندارد و امکان فاسد
شدن داروها زیاد است. همچنین نقدینگی شرکتهای دارویی کاهش یافت که به علت تضمین
130درصدی به جای 10 درصد شرکتها برای ورود دارو بوده است.»
دکتر رستمیان
می‌گوید: «چون نقدینگی کاهش یافت شرکتها نتوانستند در عرصه‌های ترخیص دارو خوب کار
کنند و اکثر مشکلات دارویی ناشی از بی‌مدیریتی است.»
این منتخب مردم دامغان به
یکی دیگر از مشکلاتی که در زمینه دارو، وجود دارد اشاره کرده و می‌گوید:
«وزارتخانه، داروهای داخلی را قیمت‌گذاری کرد اما تامین اجتماعی آن را نپذیرفت،
بنابراین مردم مجبورند سهم بیشتری از پول دارو را از جیب خود پرداخت کنند و البته
الان جای خوشبختی دارد که وزارت بهداشت برای حل این مسئله وارد عمل شده است.»
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اضافه می‌کند: «الان کمبود دارو داریم، اما
یکی از اقدامات فوری وزیر بهداشت تشکیل کمیته رفع مشکلات دارویی است. ضمن آنکه آقای
روحانی هم تاکید کرده است یارانه بیماران خاص پرداخت شود و یارانه‌ای که در بودجه
اعلام شده نیز برای بیماران به اجرا درآید.»
وی می‌گوید: «اعتبار 1800 میلیارد
تومان هم از سوی سازمان برنامه و بودجه در اختیار وزارت رفاه و تعاون قرار گرفته تا
فرانشیز دارو برای بیماران کم و در طول سال به آنها پرداخت شود.»
از دکتر
رستمیان در خصوص احتکار داروها در انبار برخی از شرکتها سوال می‌کنم، می‌گوید: «بله
این مشکل هم وجود دارد که برخی از شرکتها داروها را در انبارها احتکار کنند و زمانی
که افزایش قیمت دارو به وجود آمد آن را با قیمت بالاتری توزیع کرده و به فروش
برسانند. در واقع در اینجا شرکتها تاخیر در توزیع دارند، اما اقدامات موثری از سوی
وزارت بهداشت و درمان برای جلوگیری از این نوع سوءاستفاده‌ها صورت گرفته است، اما
نیاز به نظارت بیشتر است.» دکتر رستمیان در ادامه می‌گوید: «البته ناگفته نماند که
در مورد برخی از داروها با کمبود مواجه هستیم و در برخی از داروها هم نبود دارو
وجود دارد.»
گزارش روز
|
