مدیر عامل شهرک سینمایی دفاع مقدس حاضرم با تهیه کننده ها مناظره کنم!

علیرضا آل یمین
از چه سالی مدیریت شهرک را به عهده گرفتید؟
اجازه بدهید من ابتدا یک تاریخچه از شهرک سینمایی دفاع مقدس عرض کنم. با توجه به نیازی که در عرصه سینمای دفاع مقدس وجود داشت و فیلمسازانی که کار می کردند کم و کاستی هایی برای تامین اقلام نظامی و لوکیشن هایشان داشتند باعث شد مسئولین به این فکر بیفتند که یک شهرک سینمایی دفاع مقدس دایر شود که بر این اساس شهرک سینمایی دفاع مقدس از سال 72 تاسیس شد. در این مدت افراد مختلفی مدیریت آن را بر عهده داشتند و بنده هم از سال 1388 مسئولیت آن را به عهده گرفتم.
البته با نام انقلاب و دفاع مقدس.
بله . چون دوران دفاع مقدس بعد از انقلاب بود توامان به عنوان انقلاب و دفاع مقدس شناخته شد که در کنار دفاع مقدس بحث انقلاب هم باشد. تا چند وقت پیش بیشترین محوریت با دفاع مقدس بود که جمع آوری اقلام و تجهیزات مربوط به آن را انجام دادند. الان در کنار بحث دفاع مقدس و انقلاب ژانرهای دیگر هم وجود دارد که در طرح جامع دیده شده است.
یعنی چه ژانرهای دیگری ؟
مثل ژانرهای اجتماعی و تاریخی و از این قبیل پیش بینی می شود. در طرح جامع کلا کارهای ارزشی که در راستای اهداف انقلاب باشد فعالیت خواهد کرد.
پس برای پروژه های غیر دفاع مقدسی هم فضاسازی می کنید؟
بله. کار می کنیم. مثل «یوسف پیامبر»(ع) که بخش هایی از آن در شهرک کار شد یا پروژه «حریم» که بحث استعمار انگلیس و دلیران تنگستان را به تصویر می کشد. برای آن شهر بوشهر قدیم را می سازند. در شهرک، محوریت و اولویت، انقلاب و دفاع مقدس است. اما از ژانرهای دیگر هم غافل نشدیم. در شهرک سالانه حدود 60 تا 80 پروژه کوتاه و بلند وتلویزیونی مورد حمایت قرار گرفته است. این هم نه اینکه فقط در شهرک ساخته شود چون لوکیشن های متنوع و مختلفی می خواهد؛ مثل هور و نخلستان و نیزار و جاهای دیگر که مورد نیاز است. بعضی ها می روند شمال کشور و بعضی غرب یا خرمشهر و اهواز. ما امکانات را می بریم به آن سمت که بتوانند استفاده کنند. ما پشتیبان هستیم و این طور نیست که صرفا در شهرک فعالیت کنیم با توجه با نیاز فیلمسازان امکانات را بیرون می کشیم.
شهرک سینمایی چه ظرفیت هایی دارد که قابل انتقال به نقاط دیگر است؟
شهرک سینمایی را این طور تعریف می کنیم: جایی است که فیلمساز ورود کند و بتواند فیلمش را بسازد و بدون دغدغه تامین لوکیشن، امکانات و تجهیزات فیلم را تولید کند و از شهرک خارج شود. از اول هم روی این موضوع کار شده است. در بحث دفاع مقدس تانک، ادوات، لباس، چادر، خودرو و اقلام دیگر می خواهد. این ها به نوعی وظیفه شهرک است که تهیه، تامین و نگه داری کند و در اختیار فیلمساز قرار دهد. داستان این فیلم ها بر می گردد به 30 سال پیش. نسبت زمان انقلاب همه چیز تغییر کرده. از خیابان ها گرفته، از نوع خودروها و لباس بسیج و سپاه ارتش گرفته تا ماشین، چادر، تور استتار، تانک و ادوات دیگر همه چی تغییر کرده است و ما باید برگردیم تجهیزات آن دوره را تهیه و نگهداری کنیم و در اختیار فیلمساز قرار دهیم. شهرک هم لوکیشن در اختیار فیلمسار قرار می دهد هم تجهیزات و لوازم. این ها با هم شهرک را کامل کرده است.
فیلمسازان در دو موضوع خیلی مشکل دارند یکی تنوع لوکیشن و ...
خوب شما می خواهید وارد طرح مشکل شوید. اجازه بدهید من آنها را بعد جواب دهم. ما الان طرح جامع را در دستورکار داریم. نزدیک دو سال است که روی این طرح کار می شود. به بحمدالله کارهای خوبی انجام شد. طرح جامع تا یکی دو ماه آینده، نهایتا سه ماه آینده ان‌شاالله این طرح جامه آماده می شود. در این طرح یک شهرک سینمایی ایده ال دیده شده، تنوع لوکیشنی که شما تصور کنید برایش فضا دیده ایم. از لحاظ امکاناتی کارگاه اسکان هر چی که در بحث شهرک‌های سینمایی دنیا حساب کنید در این دیده می شود. فکر می کنم چیز خوبی در بحث سینما باشد. تغییر و تحولی اتفاق خواهد افتاد و این منوط به یک عزم ملی است. این طور نیست که شهرک سینمایی که الان سپاه کار می کند خود سپاه باید همه کارش را انجام دهد. این یک بحث ملی است. باید ارشاد بیاید، صدا و سیما بیاید، نهادهای دیگر بیایند، راه آهن بیاید، اداره راه بیاید، وزارت نفت بیاید ... ما لوکیشن پالایشگاه آبادان را می خواهیم بسازیم، خب خود وزارت نفت باید وارد شود کار کند که بخشی از دین خودشان را به دفاع مقدس ادا کنند. الان می خواهیم رشادت های اینها را به تصویر بکشیم. این ها با کمک کردن ما می توانند نشان دهند در زمان جنگ چه کارهایی انجام شده است. یکی از دلایلی که فیلمساز ها خیلی کم می آیند به سمت سینمای دفاع مقدس نداشتن این فضاهاست. اگر ما بتوانیم این کار را انجام دهیم سینماداران استقبال می کنند. دیگران هم باید کمک کنند و اگر چیز خوبی از آب در آید، فیلمسازها هم بیشتر رغبت می کنند و سینمای دفاع مقدس تغییر می کند ما یک طرح دیگری هم داریم که ...
این طرح الان در چه مرحله ای ست؟
در مرحله مطالعاتی است. اینکه چه لوکیشن هایی به چه صورت و اندازه ای در کجای شهرک ساخته شود. چگونگی ارتباط گیری آن‌ها، فضای بین آن ها و اینکه چه فضاهایی به چه متراژها و با چه زیرساخت هایی مورد نیاز است در حال بررسی است. نکات ریز به ریز که اگر دو گروه بخواهند همزمان کار کنند آلودگی صوتی برای هم نداشته باشند. چیزهای دیگر که برای کارگاه‌ها نیاز دارند. ارتباط ترافیکی یا خودرویی این ها، جا به جایی این ها، زیرساخت‌هایی که مورد نیازشان است مثل آب و برق و تلفن همه این ها دیده شده است.
مکان شهرک جدید ...
مکان همین جای فعلی ست
موضوع دوم را ادامه دهید.
طرح جامعی که عرض کردم محیطی بود. از لحاظ لوکیشن از لحاظ تجهیزات و امکاناتی که در اختیار داریم چه خودروهایی را برای چه گروههایی چگونه باید داشته باشیم. کم کم دوستان ما شروع کردند اقلام را تهیه می‌کردن تا که هر موقع نیاز شد فیلمسازان استفاده کنند. در کنار آن امکانات دیگر هم در طرح جامع پشتیبانی آماده می شود.
بله ایراد عمده فیلمسازان هم همین است، یعنی اینکه از لحاظ لوکیشن می گویند تنوع ندارد، نیزار ندارد، شن زار ندارد یا از لحاظ امکانات می گویند مستعمل شده است و قابل استفاده نیست و باید بروند از جای دیگر تهیه کنند. حالا شما می فرمایید این مشکلات حل خواهد شد.
من اصلا چنین قولی نمی دهم که حل می شود، چنین چیزی نگفتم. گفتم فاز صفر طرح جامع بخش مطالعاتی در حال آماده شدن است. من یک واقعیتی را توضیحی بدهم بعد جواب سؤال شما را خواهم داد. ما یک فضایی داریم نزدیک تهران به وسعت 16 کیلومتر بعد از عوارضی تهران قم فضایی داریم به وسعت حدودا 550 هکتار زمین هست که ضلع جنوبی رودخانه کرج است. فضای هور آن طور که شما بگویید ما هور جنوب را داریم، نمی شود. کوه های غرب کشور نمی شود. اما ما بسترها را مهیا می کنیم. ما یک آب بند احداث کردیم باعث شده فضایی ایجاد شود که اگر می خواهند قایقرانی کنند امکانش باشد. نیزارهایی وجود دارد که شبیه نیزارهای جنوب است. خیلی هم استقبال و استفاده می کنند اما به هر حال نیزار جنوب نمی شود.
البته توقع این هم نیست که دقیقا شبیه نسخه اصلی باشد، با توجه به شرایط جغرافیایی.
بله.دقیقا. به هر حال برای حل کردن مشکل لوکیشن در شرایط جدید نیاز به عزم ملی است، تا این کار انجام شود. ما بیاییم یک لوکیشن احداث کنیم و دیگران بیایند کار کنند. اصلا در خود ساختار فیلم طراح صحنه وجود دارد، می گوید این فضا به درد این فیلم نمی خورد. می خواهد لوکیشن را تغییر دهد پایه ها و بسترهایی که یک فیلمساز نیاز دارد برای ساخت یک لوکیشن. نمی خواهیم کاری کنیم که فیلمساز از صفر تا صد را خودش بسازد. نه اینکه بگویم من لوکیشن ساخته ام کسی دست نزند! الان از زندان قصر، هواخوری و بند و فضای ملاقات را ساخته ایم. خیلی هم استفاده می کنند چون کار کردن در زندان مشکلات خود را دارد. برای ورود و خروج. اما ما زندان را کار کردیم. حالا کسی می گوید من می خواهم تغییراتی ایجاد کنم. می گوییم ایراد ندارد در لوکیشن های دیگر هم همین طور بستر را آماده می کنیم. در طرح جامع حالا شما بگویید چکار می خواهید بکنید. سه سال است این کار را می کنیم بعضی از فیلم ها را می‌گوییم حاضریم مشارکت کنیم. یک لوکیشن می خواهی احداث کنی. این لوکیشن به درد پروژه های دیگر می‌خورد. مثل همین زندان. اگر مایل باشید ما با شما مشارکت می کنیم. به فیلمساز می‌گوییم؛ هر جوری که دوست داری بساز، اما ماندگار بساز! ما مشارکت می کنیم. حتی تا 90 درصد یا 100 درصد. یکی از گروه های فیلمسازی ماشین هامر آمریکایی ساخت ، 100 درصد پرداخت کردیم. آنها ایده آوردند و کار انجام دادند و ما هزینه ها را انجام دادیم. حالا مانده و دیگران استفاده می‌کنند. در طرح جامع هم همین برنامه مشارکتی را خواهیم داشت.
اگر کارگردان یک فضایی بخواهد که در طرح جامع هم نباشد شما باز امکان مشارکت را به فیلمساز می دهید ؟
بله. طرح جامع ممکن است چندین سال طول بکشد و الان فیلمی نیاز به یک صحنه ای داشته باشد. مشارکت می کنیم اما با مصالحی که ماندگار باشد. ساختمان اسکلت و ستون داشته باشد تا با باد و باران تخریب نشود. لته عمر کوتاهی دارد و برای ما قابل قبول نیست. باید اصول را رعایت کنند تا ما با آنها مشارکت کنیم.
گویا برای «مختارنامه» هزینه های زیادی شد و بعد از مدتی دکورها از بین رفت.
دقیق اطلاع ندارم. چند پروژه را با دوستان تماس گرفتیم اصرار کردیم که حاضریم مشارکت کنیم. چون شما اگر کاری بسازید باید بعد از فیلمبرداری رها کنید یا هزینه بیشتری کنید برای نگه داری. اما دوستان استقبال نکردند.
چه مشکلی هست که حاضر به مشارکت نشدند؟
بعضی تصورات خاص خودشان رادارند. با آنها کاری ندارم، نمی خواهم سر و صدا بلند شود. به هر‌حال یک سری از دوستان مایل نبودند. ما می گفتیم میلیون ها تومان بیت المال است. جوری ساخته شود که ماندگار شود اما نیامدند. الان یک سری از نگرش ها عوض شده است. بعضی دوستان قدم پیش گذاشتند. مثل فیلم «هنگامه تنهایی» که دارد بوشهر قدیم را در شهرک می‌سازد. به صورت مشارکتی کار می کنند. مصالح است اما نه آن طور که قابل قبول ما باشد. ولی از لته خیلی بهتر است. چون سرعت می خواستند به کار دهند نمی‌‌توانستند با استانداردهای ما کار کنند. ما مشارکت می کنیم در پروژه ها. به هر حال حاضریم تلاش کنیم بسترهای اصلی فراهم شود. مشکل آب را حل می کنیم. برق را درست می کنیم که تمام نقاط شهرک بتوانند از برق فشار قوی استفاده کنند.
ظاهرا مبالغ زیادی گرفته می شود برای اجاره و فیلمسازان اعتراض دارند به این قضیه. با توجه به اینکه انتظار می رود از فیلم های دفاع مقدس حمایت شود.
این ایراد را بر ما می گیرند. تهیه کننده ها چند موضوع را مطرح می کنند. مثل مستهلک شدن اموال، هزینه کرد و نبود یک سری امکانات در شهرک. این یک طرفه به قاضی رفتن است. این تهیه کننده که می گوید هزینه زیادی می گیرند باید دید چه هزینه ای گرفتیم؟ ما پولی بابت اجاره نمی گیریم!
من بیشتر جنبه روانی را عرض می کنم، یعنی توقع دارند هزینه کمتری برایشان داشته باشد. با توجه به هزینه های ساخت فیلم دفاع مقدس و فروش کم آن ...
من کاری به فروش فیلم ندارم فروش فیلم به عهده کس دیگری است. حاضرم با هر کدام از تهیه کننده هایی که ادعا می کنند ما رفتیم شهرک فلان مقدار از ما گرفتند و این بیشتر از حد معمول است، سندی که امضای خودشان پای آن است، ببینید ما 70 درصد کوتاه آمده ایم یا نه؟
یعنی این مبلغی هم که نسبت به آن اعتراض می شود ....
اصلا ما پولی نمی گیریم. دوستان چیزی در ذهنشان نقش بسته شده که برویم شهرک سینمایی همه چیز مجانی است. می آیند آنجا می گوییم این ماشین را می بری باید 100 تومان بدهی در حالی که باید 1000 تومان بدهد! اما چون تصورش این بوده که اینجا مجانی است به چشمش زیاد می آید. این بعد روانی است که مشکل دارد. من دارم امکاناتی را نگه داری می‌کنم که برای 40 سال پیش است. مثل پراید و پژو نیست که بروم در یک نمایندگی و ماشین را تعمیر کنم. تویوتا 2 اف کالسکه ای باید بدهم که الان گیر آوردن آن مشکل است. بسیاری از تجهیراتی که الان هیچ کدام از آنها نه در خیابان است نه در ارگان ها نه در دست مردم. من باید این را تهیه و نگه داری کنم.
البته می گویند که این ماشین آلات خیلی هم قابل استفاده نیستند!
چرا هست. ما در سه سال گذشته بیشتر از40 درصد خودروها را حرکت دادیم. نمی‌گویم روزی 100 یا 200 هزار تومان اجاره می گیریم، بلکه روزی 20 یا 30 هزار تومان می گیریم که فکر نمی کنم زیاد باشد. اما دو تا اشکال دارد؛ اول اینکه این خودروها برای 40، 50 سال پیش است. من هر چقدر روی این خودروها کار کنم باز با توجه به اینکه از رده خارج بودند، ممکن است دوباره خراب شوند و یک چیز دیگر اینکه ما متاسفانه گاهی اوقات خودرو را تحویل نماینده فیلمساز می دهیم می برد بعد از دو روز زنگ می زند می گوید خودرو راه نمی رود تعمیرکار می‌فرستم می گوید در ماشین بنزینی ، گازوئیل ریخته اند. یعنی بعضی از دوستان فیلمساز ما ...
شما ناظر ندارید، برای خودروها و سایر اقلام ؟
ما ناظر گذاشتیم، اما دور از چشم ناظر این کار ها را می کنند. برخی خودروهایی که به فیلمسازها تحویل می دهیم ماشین 6 سیلندر قدیمی هستند و مصرف بالایی دارند. ما فقط 15 تا 20 لیتر قرارداد بستیم که بدهیم. سر پروژه خودشان باید بنزین بزنند. نمی زنند بعد آن قدر استارت می زنند تا از بین می رود و خسارت هایی این چنینی وارد می شود. من چقدر باید هزینه کنم برای تعمیرات؟ دو هفته پیش همین مشکل را داشتیم. اگر من بگویم رایگان در اختیار گروه ها می گذارم یعنی دیگر صاحب این نیستم. صدا و سیما برآورد نظامی نمی بیند، می گوید بروید شهرک سینمایی دفاع مقدس، آنجا امکانات هست. آیا صدا و سیما به شهرک سینمایی پولی می دهد که می گوید برآورد تجهیزات نظامی نمی دهم؟ یا ارشاد یا هر جای دیگری برآورد فیلمسازان را در بحث سینمای دفاع مقدس قبول نمی کنند، می گویند شهرک امکانات می دهد. خب شهرک امکانات را از کجا بیاورد بدهد وقتی دیگران کمکی نمی کنند؟ در این شرایط شما می گویید هزینه ها را باید بیارید پایین تر.
شما چقدر درگیر هستید با فیلمسازان؟
من مدام با آنها در ارتباطم. هر فیلمسازی می آید با ما ارتباط دارد.
اصلا فیلمسازان شما را می بینند؟
بله هر کدام بخواهند مرا ببینند مشکلی نبوده. من صبح تا شب در شهرک هستم و بعضا به پروژه ها سر می زنم. من 90 درصد قراردادها را امضا می کنم، طرف دیگر شاید 30 درصد از مواقع خودشان می آیند الباقی نماینده می فرستند. تهیه کننده ها حاضر نیستند بیایند شهرک.
چقدر درگیر کاغذبازی های اداری هستند، برای اینکه فیلم سازان از امکانات شهرک استفاده کنند؟
چون بحث استفاده از امکانات نظامی هست باید نظارت و کنترل شود، خیلی هم طبیعی است. اما شما الان بروید معرفی نامه تان را بدهید شهرک تا عصر کار تمام است و می توانید فیلمبرداری کنید.
ممنون که در این گفت وگو شرکت کردید.
من هم از شما متشکرم.