جنگ امروز، جنگی که دشمنان و غربی‌ها هرروز ما را مورد تهاجم قرار می‌دهند نوعی
جنگ نرم خطرناک است که آرام‌آرام با ابزار رسانه انجام می‌شود و باتوجه به اینکه
تأثیر رسانه می تواند از بمب هم بیشتر باشد، در کوتاه‌ترین زمان بخش عظیمی از
کاربران را مورد هدف قرار می‌دهد.
هدف دشمنان تخریب و کوچک شمردن خود، ارزشها و
هنجارهاست. متأسفانه در شرایط فعلی برخی از جوانان، نوجوانان و هر کاربر دیگری که
تحت تأثیر تبلیغات زننده و نابهنجار ماهواره قرار می‌گیرد و در فضای وب صحنه‌هایی
را به تماشا می‌نشیند که نباید بنشیند، مورد هجوم تربیت رسانه‌ای قرار گرفته است.
تربیتی که ناخواسته خود را اسیر آن کرده و ناغافل تحت تأثیرش قرار می‌گیرند.
تربیت رسانه‌ای در عصر تکنولوژی جایگزین تربیت دینی و ملی و خانوادگی شده است و
خانواده‌ها بعضاً از این مسئله غفلت می‌کنند.
جوانان اسیر تکنولوژی
مادر
مهیار 16ساله را جلوی یکی از شعبه‌های مخابرات در منطقه 5 می‌بینم که با صدایی
نسبتاً بلند مشغول صحبت با پسرش است و سعی دارد او را قانع کند که چرا اینترنت
وایمکس منزلشان را قطع کرده است.
در یک فرصت مناسب صحبتی کوتاه با مادر مهیار
می‌کنم و نظرش را درمورد استفاده بیش از حد بعضی از جوانان و نوجوانان از اینترنت و
حضور بچه‌ها در کافی‌نت‌ها می‌پرسم.
خیلی از شرایط پیش آمده کلافه به نظر
می‌رسد. او سه فرزند 8، 12 و 16ساله دارد که هر کدام یک سازی در استفاده از
کامپیوتر و اینترنت می‌زنند. می‌گوید: «شاید بتوانم بچه کوچکم را با یک سی‌دی و
کارتون سرگرم کنم، ولی الان این پسر بزرگم که اطلاعاتش درمورد استفاده از اینترنت و
سایت‌ها و... زیاد است را نمی‌توانم کنترل کنم. به ناچار اینترنت منزل را قطع
کرده‌ام. ولی باز به کافی‌نت می‌رود. واقعاً شما بنویسید که مسئولان فکری به حال ما
خانواده‌ها که جوان داریم بکنند.»
هنوز حرفش را قطع نکرده که خانمی دیگر با یک
سبد سبزی که بوی خوش ریحان از آن به مشام می‌رسد، کنار دستم می‌ایستد و می‌گوید:
«ناخواسته حرفهایتان را شنیدم. من هم به نوعی با این مشکل روبه‌رو هستم. نوجوانم را
در خانه نمی‌توانم کنترل کنم. آن قدر بی‌شرم و حیا شده است که بدون کوچک‌ترین
خجالتی درمورد تبلیغات و زیرنویس‌های ماهواره با من و پدرش صحبت می‌کند.»
به او
می‌گویم فکر نمی‌کنید شما مقصر هستید که در منزل، گیرنده ماهواره دارید، می‌گوید:
«همه می‌گویند اگر از اول در خانه ماهواره باشد، چشم بچه‌ها به این برنامه‌ها عادت
می‌کند و مشکلی پیش نمی‌آید. اما الان واقعاً اصرار دارم ماهواره‌مان را جمع کنیم
چون روزبه‌روز صحنه‌ها، فیلم‌ها و تبلیغاتی را پخش می‌کند که من به عنوان یک خانم
از دیدن آن شرم دارم...»
تربیت سالم فرزند، دغدغه والدین
یکی از اصلی‌ترین
دغدغه‌های هر پدر و مادر دلسوزی تربیت خوب فرزندانش بوده و هست لذا از دیرباز برای
این مهم توجه ویژه‌ای به مربیان و اساتیدی که امر پرورش فرزند را عهده‌دار بودند،
می‌گردید.
حجت‌الاسلام سیدهاشم حسینی، کارشناس امور فرهنگی در گفت‌وگو با
گزارشگر روزنامه کیهان، تربیت رسانه‌ای درمورد فرزندان را مورد نقد و بررسی قرار
می‌دهد و در این خصوص خاطرنشان می‌کند: «والدین در زمان قدیم مدت‌ها تحقیق می‌کردند
تا استاد و آموزگاری فرهیخته و شایسته برای فرزند خود انتخاب نمایند و میوه دل خود
را برای طی مراتب رشد و کمال به او بسپارند گاهی با امکانات محدود گذشته برای
استفاده از محضر معلمی کار آزموده کیلومترها طی و سختیها به جان خریده می‌شد تا
ترقی و پیشرفت علمی در کنار اخلاق از دانش‌آموز انسانی کامل بسازد.»
حجت‌الاسلام
حسینی می‌گوید: «امروز نیز یکی از مهمترین دغدغه‌های والدین از بدو تولد فرزند،
تعلیم و تعلم است که در کدام مدرسه، مؤسسه و در چه شرایطی آموختن را آغاز کند و در
کجا و چگونه تحصیلاتش را ادامه دهد از این‌رو تحقیقات زیادی صورت پذیرفته و گاهی
هزینه‌های سنگینی پرداخت می‌شود تا آموزش بهتر نصیب جگرگوشه گردد. خانواده‌ها
معمولاً از دوستان و نزدیکان فرزند خود هم غافل نبوده و چنانچه شخصی را مناسب
معاشرت ندانند جلوی چنین ارتباطی را می‌گیرند این در فرهنگ غنی ما نیز جایگاه
ویژه‌ای داشته است.»
معاون فرهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران نیز
در ادامه با قرائت چند بیت شعر درمورد تربیت چنین می‌گوید:
دوستی با مردم دانا
نکوست
دشمن دانا به از نادان دوست
دشمن دانا بلندت می‌کند
بر زمینت می‌زند
نادان دوست
شرایط محیطی همسایه‌ها و مردم شهر و محله نیز از این توجهات استثنا
نبوده و نیست تا آنجا که یکی از مهمترین عوامل در انتخاب همسر داشتن خانواده‌ای
اصیل بوده و حتی در خرید یا اجاره مسکن به همسایگان و اهالی محل توجه ویژه می‌شد،
اما شرایط امروزه کاملاً شرایط متفاوتی است غیر از کسانی که آنها را با واسطه یا
بدون واسطه می‌شناسیم مثل معلم و مدیر مدرسه و همکلاسی‌ها و بستگان و... افراد
دیگری هستند که در تربیت فرزندانمان بسیار اثرگذارند و شاید بتوان گفت ارتباط‌شان
با فرزندانمان از همه موارد قبلی یا موارد دیگری که به دلیل اختصار به آنها
نپرداخته‌ایم بیشتر و مؤثرتر باشد و متأسفانه کمتر خانواده‌ای است که به آن توجه
داشته باشد.»
وی می گوید :«مربیانی که از راه دور ما را و تربیت فرزندانمان را
مهندسی می‌کنند و ما حتی نام آنها را، دین و اهداف آنها را نمی‌دانیم اگر کتابی
خریداری می‌شد یکی از مهمترین دلایل انتخاب نویسنده آن بود.اما امروزه ساعتها فیلم
و سریالی را تماشا می‌کنیم که نمی‌دانیم تهیه‌کننده، فیلمنامه‌نویس و کارگردان آن
دارای چه عقاید، مسلک و هدفی است.»
مراقب فرزندمان باشیم
فرزندمان ساعتها
مشغول بازیهایی است که نمی‌دانیم برنامه‌نویس و سازنده این بازی کیست و ساعتها وقت
دلبندانمان در حالی با سیر در سایتهای مختلف و وبلاگها می‌گذرد که ما نمی‌دانیم چه
پیام و درسی به ما و فرزندانمان می‌دهد.
یک کارشناس فرهنگی خاطرنشان می‌کند:
«فرض کنید شما آغوش خود را باز کرده‌اید و صفحه جادویی تلویزیون هم آغوش خود را باز
کرده تصور می‌کنید فرزندتان کدام را ترجیح می‌دهد سؤال دیگر اینکه چند ساعت از روز
را شما با فرزندانتان هستید و چند ساعت آنها به سخنان اربابان رسانه گوش می‌دهند،
جالب اینجاست زمانی که شما به سخنرانی یک استاد گوش داده یا کتابی را مطالعه
می‌کنید با دقت در مطلب آن به اشتباهات و پیامهای آن توجه نموده و دلایل نویسنده یا
گوینده را بررسی می‌کنید اما مطالبی که در قالب سرگرمی (فیلم، بازی و...) به ما
منتقل می‌شود هیچ گاه مورد نقد و بررسی قرار نمی‌گیرد به عبارت دیگر آموزش در حین
خواب است نه در زمان بیداری.»
این کارشناس فرهنگی می‌افزاید: «با توجه به حس
همذات پنداری مخاطب تصور می‌نمایید کودکان با هری‌پاتر، مرد عنکبوتی، بت‌من و...
بیشتر همذات پنداری می‌نمایند یا با مقدس اردبیلی، ابوعلی سینا، حافظ، جلال
آل‌احمد و...
اگر بخواهیم امروز فرزندانمان را خودمان تربیت کنیم علاوه بر آنچه
در گذشته می‌دانستیم و به آن توجه می‌کردیم باید با فضای مجازی، رسانه‌ها، بازیهای
رایانه‌ای و... آشنایی کامل داشته باشیم، باید بدانیم دستهای پنهانی که آنها را
هدایت می‌کنند چه کسانی هستند و قدرت نقد و بررسی آنها را پیدا کنیم و فرزندانمان
را در مقابله با آنها مقاوم نماییم.»
وی می‌گوید: «استفاده صحیح و درست را از
امکانات روز به فرزندانمان آموزش دهیم و اگر خودمان را با شرایط زمان هماهنگ نکنیم
نمی‌توانیم توقع داشته باشیم آینده‌سازان مملکتمان کشور را به گونه‌ای که می‌خواهیم
بسازند پس زمانمان را بشناسیم آینده را پیش‌بینی کنیم و برای آینده‌ای بهتر امروز
برنامه‌ریزی صحیح داشته باشیم.»
اینترنت ستون فقرات ارتباط
در دنیای امروز
دستاوردهای بشری، به سرعت انسان را به سمت قله‌های پیشرفت و ترقی هدایت می‌کند.
استفاده از پدیده اینترنت و فضای مجازی مثل تیغ دولبه است که هم می‌توان از آن بهره
برد و هم سوءاستفاده کرد. و البته امروزه برای کل بشر استفاده از آن اجتناب‌ناپذیر
است. ولی نحوه استفاده از این پدیده حائز اهمیت می‌باشد.
حجت‌الله لطیفی عضو
هیئت علمی دانشگاه خواجه نصیر و کارشناس مسائل فرهنگی در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان
با اشاره به اینکه اینترنت ستون فقرات ارتباط در دنیای امروز است، می‌گوید: «این
موضع، بیش از پیش اهمیت موضوع را نشان می‌دهد و خواسته و ناخواسته کشور ما در این
مسیر گام برداشته است.»
وقتی سیاست‌ها به نوعی است که می‌گویند خانواده دیجیتال،
دولت دیجیتال و... این پدیده می‌تواند برای کشور مبارک باشد، اما آسیبهای این
وسیله، هزینه‌های زیادی هم بر دوش ما و مسئولان می‌گذارد.
وی اسیر شدن جوانان در
جنگ نرم دشمن را نوعی از این آسیبها ذکرکرده و می‌گوید: «طبق فرمایش های رهبری این
جنگ نرم یک جنگ واقعی است که می‌تواند بیش از پیش جوانان را از ما بگیرد. بنابراین
شناخت جوانان و شناسایی نیازها و پاسخگویی مناسب براساس شریعت و فرهنگ ملی و دینی
در این زمینه خیلی مهم است. »
این عضو هیئت علمی معتقد است: «همان طور که
بدحجابی آسیب خاص خود را دارد، اینترنت و استفاده نابجا از این فضای مجازی هم
آسیبهای جدی به ما وارد می‌کند.»
ضرورت آشنایی جوانان با احادیث
لطیفی با ذکر
حدیثی از امام صادق(ع) درخصوص شناسایی جوانان و نجات آنها از آسیبهای پیش رو در
اجتماع خاطرنشان می‌کند: «امام صادق(ع) فرمودند: جوانان را پیش از آنکه گروه‌های
منحرف به شما در این کار سبقت بگیرند با حدیث آشنا کنید.
بنابراین باید روی
احادیث زیاد کار شود و قلب جوان را که مثل زمین خالی از کشت است و آماده هر نوع
بذرافشانی است، بذر نیکو بپاشیم.»
وی خطاب به مسئولان فرهنگی چنین می‌گوید:
«مسئولان، هدایت دینی را باید پیش از آنکه دیگران دلهای جوانان جامعه را با فرهنگ
بیگانه پر کنند، با فرهنگ الهی احیاء کنند.»
لطیفی بر این مسئله تاکید می‌کند
«که هرگاه جوانی را سرزنش می‌کنید راهی برای برون‌رفت وی از خطاهایش قرار دهید تا
به ستیزه‌جویی وارد نشود.»
از این عضو هیئت علمی درخصوص راهکارهای مقابله با این
تهاجمات فرهنگی سؤال می‌کنم و اینکه چگونه می‌توان جلوی کم‌رنگ شدن ارزشهای اسلامی
در فضای مجازی را گرفت؟ وی این طور پاسخم را می‌دهد: «مهمترین کار، حرکت به سمت
جامعه توحیدی و عدالت محوری در مسیر شعار دولت تدبیر و امید است.»
معرفی متولی
مشخص برای حوزه فضای مجازی از دیگر راهکارهایی است که لطیفی به آن اشاره کرده و
می‌گوید: «جوان را پیش از سخنرانی و موعظه، عمل خالصانه و صادقانه اغنا می‌کند.
بنابراین توجه و اهتمام به حقوق ملت در قانون اساسی توسط نهادها و دستگاههای مسئول
حاکمیتی در مبارزه‌ای هدفمند با آثار مخرب این پدیده با داشتن سندی جامع و راهبردی
باید در دستور کار مسئولان امر قرار گیرد.
بازنگری عمومی در سبک زندگی و بازگشت
به سنن اصیل دینی و ملی، مبارزه با تجمل‌گرایی و دنیاطلبی، هدایت صحیح بچه‌ها توسط
والدین با کمک مسئولان فرهنگی به استفاده از اینترنت و... هم از دیگر راهکارهای
مقابله با این تهاجمات در عصر کنونی است.»
وی تاکید می‌کند: «لازم است در نحوه
آموزش به نسل جوان با توجه به تغییرات شگرف و سریع تکنولوژی تجدید نظر کیفی به عمل
آید. چرا که به نظر می‌رسد روشهای فعلی در کشور توانایی کافی به ویژه در زمینه
انتقادی، در اقنا ع جوانان موثر نیست.
باید تلاش شود به جای مبارزه با معلول،
علت‌ها را شناسایی و با آنها برخورد کرد. چرا که ملل زنده و به ویژه ملت مسلمان
ایران یک لحظه مصون از جنگ نرم نیستند و از سرمایه‌های این کشور باید به هر قیمتی
که شده محافظت شود و این مهم بر دوش مسئولان آموزش و پرورش- دانشگاه‌ها، مراکز
فرهنگی و علمی و صداوسیما و رسانه‌ها است و البته خانواده‌ها هم در این مسئله بیش
از پیش نقش مهمی می‌توانند ایفا کنند.»
گزارش روز
|
