صدیقه توانا
نمایشگاه‌ها اعم از فصلی و دائمی محلی برای عرضه مستقیم کالا
مورد توجه تولیدکنندگان صنعت پوشاک و بازدیدکنندگان از آن قرار می‌گیرد.
این
گونه نمایشگاه‌ها بیشتر در جهت اهداف تنظیم بازار و در فصول معینی از سال (پاییزه و
بهاره) و باتوجه به شرایط برخی از کالاها برگزار می‌شوند. این فضاها معمولاً به
محیطی شبیه به یک فروشگاه بسیار بزرگ با تنوعی از کالاها تبدیل می‌شود با این تفاوت
که در این جشنواره بزرگ فروش، تولیدکنندگان خود به‌طور مستقیم نسبت به عرضه و فروش
کالاهایشان اقدام می‌کنند و البته فرصت مغتنم و شایسته‌ای برای دسترسی مناسب مردم
به مایحتاج و ارزاق است.
بدون شک تلاش تمامی مسئولان باید در جهت تأمین کالاهای
مرغوب و ارائه اجناس با کیفیت و خوب در سایه حمایت از تولیدکنندگان در این
نمایشگاه‌ها باشد. به اعتقاد کارشناسان مسائل اقتصادی، صنعت نساجی و پوشاک در رده
صنایعی قرار دارد که مزایای بسیار آن از جمله قدرت خرید، اشتغالزایی بالا، ارزآوری
تولید ثروت ملی، نیاز به سرمایه‌گذاری کمتر نسبت به سایر صنایع، ارزش افزوده بالا
و... موجب شده تا بسیاری از کشورها صنعتی شدن خود را از صنایعی مثل نساجی و پوشاک
آغاز کنند.
با این حال کم‌توجهی به صنایع فوق در ایران موجب شد تا این صنعت در
سالهای اخیر نه‌تنها رشد را تجربه نکند، بلکه تا حدودی با رکود مواجه شود.
کمبود نقدینگی، واردات بی‌رویه
به گفته فعالان این صنعت در سالهای اخیر نساجی به
دلایل مختلفی دچار نوساناتی در بازار و تولید شد و برخی از شرکت‌ها و کارخانه‌های
بزرگ نیز ورشکستگی را تا حدودی تجربه کردند.
حمید مینویی، یک فعال در اتحادیه
خیاطان در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان بهره‌گیری از ماشین‌آلات فرسوده، کمبود
نیروی انسانی متخصص، واردات بی‌رویه و کمبود نقدینگی و... را از عمده معضلات این
بخش بیان کرده و می‌گوید: «صنعت نساجی و پوشاک در دنیا در گروه صنایع پر سود قرار
دارد و توجه ويژه به این بخش موجب شده تا گردش مالی در آن به حدود 1400 میلیارد
دلار برسد رقمی که سهم اندکی از آن به ایران اختصاص دارد.»
براساس آمار اعلام
شده از سوی انجمن صنایع نساجی ایران درحال حاضر گردش مالی این بخش 9 تا 10میلیارد
دلار بر مبنای ارزش افزوده است که درصورت رفع موانع و مشکلات این صنعت امکان رشد
این رقم وجود دارد.
مینویی در ادامه صحبت‌های خود صنعت نساجی و پوشاک در کشور را
دارای پشتوانه چند هزار ساله که دارای مزایای بسیار زیادی است برمی‌شمرد و می‌گوید:
«دسترسی به منابع تأمین مواد اولیه مورد نیاز را می‌توان بزرگترین مزیت این صنعت در
کشور دانست، چراکه امکان کاشت پنبه به عنوان مهم‌ترین و قدیمی‌ترین مواد اولیه
موردنیاز این صنعت در کشور وجود دارد و در صورت رفع موانع موجود و رشد تولید پنبه
می‌توان شاهد رشد این صنعت در کشور بود.»
این عضو اتحادیه تولید پوشاک و خیاطان
بومی بودن صنعت نساجی در کشور را از دیگر مزیت‌های این صنعت ذکر می‌کند و می‌گوید:
«مزیتی که امکان دسترسی به جمعیت مصرفی بالغ بر 75میلیون نفر را برای تولیدکنندگان
فراهم می‌کند.» براساس استاندارد متوسط دنیا در کشورهای درحال توسعه هر نفر سالانه
به 20متر پارچه نیاز دارد که باتوجه به جمعیت 75میلیونی ایران باید سالانه یک
میلیارد و 500میلیون متر پارچه در کشور تولید شود. اما درحال حاضر تولید داخلی کشور
بیش از 800میلیون متر نیست و رشد دو برابری لازمه تأمین کل نیاز داخل است.
پله‌های رشد و ترقی
در صنعت نساجی و پوشاک
براساس آمار اعلام شده از سوی دفتر
مطالعات آماری و راهبردی انجمن صنایع نساجی ایران ظرفیت نصب شده بافندگی در کشور
حدود یک میلیارد و 200میلیون متر است که به دلیل وجود برخی مشکلات از آن به‌طور
کامل استفاده نمی‌شود به همین دلیل بخشی از نیاز داخل از طریق واردات یا راه‌های
دیگر تأمین می‌شود.
از مینویی درخصوص اقدامات اساسی برای رسیدن به رشد مطلوب در
زمینه صنعت پوشاک سؤال می‌کنم. می‌گوید: «هرچند صنعت نساجی و پوشاک کشور دارای
مزایای بی‌شماری است، اما برای بهبود و پیشرفت این صنعت و همگام شدن آن با
استانداردهای جهانی باید برخی از موارد را مدنظر قرار داد.
مواردی که امروزه
کمتر مدنظر قرار گرفته و به همین دلیل این صنعت که سابقه‌ای چند هزار ساله دارد
هنوز نتوانسته آنچنان که باید جایگاه خود را در جهان پیدا کند.»
وی می‌گوید:
«توجه صنایع نساجی و پوشاک به سلیقه بازارهای جهانی، ایجاد برند و حمایت از برندهای
موجود، افزایش کیفیت تولیدات در پوشاک، استفاده از تکنولوژی و ماشین‌آلات به روز در
این صنعت، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال دانش و مهارت از جمله اقداماتی است که
باید در دستور کار قرار گیرد تا شرایط رسیدن به جایگاه اصلی این صنعت فراهم شود.»
توسعه صنعت پوشاک و اشتغالزایی
اگر جمعیت 75میلیونی ایران، هر یک نفر در 6ماه
یک جفت کفش نیاز داشته باشند، اگر آقایان در طول سال حتی یک شلوار بخرند یا خانمها
سالی یک مانتو تهیه کنند، نیاز کشور هر سال به 150میلیون جفت کفش، 75میلیون شلوار و
مانتو خواهد بود و این نیاز بازار عظیمی را به وجود می‌آورد که به‌طور مستقیم یا
غیرمستقیم اشتغالزایی عظیم‌تری به دنبال خواهد داشت. دکتر سیدمحمد هاشم‌پوریزدان
پرست عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه‌کیهان با بیان
اینکه معمولاً در دو فصل سال پاییز و بهار تقاضای ویژه‌ای در بازار پوشاک به چشم
می‌خورد، بر اثرات مثبت برپایی نمایشگاه‌های فصلی و راهکارهای حمایتی از
تولیدکنندگان داخلی اشاره کرده و می‌گوید: «تأمین مایحتاج مردم در ماه مهر و شب عید
از نمایشگاه‌های فصلی، حرفهای زیادی از جهت تولید به ما می‌زند که می‌طلبد دولت
جدید به این صنعت توجه ویژه‌ای داشته باشد.»
وی می‌گوید: «متأسفانه در بازار
کشور مقدار قابل توجهی قاچاق از خارج و با قیمت بسیار بالا به فروش می رسد که این
مسئله غیر از تأثیر سوئی که به تولید و اشتغال و درآمدزایی کشور دارد، از جنبه
فرهنگی هم تأثیر نامطلوبی به دنبال دارد.»
دکتر پوریزدان‌پرست در ادامه می‌گوید:
«مثلا دیگران بااستفاده از ضعف‌های ما در تولید پوشاک و مد و رنگ و لباس می‌توانند
استفاده خوبی از نظر اقتصادی و گسترش فرهنگ خود ببرند. به عنوان نمونه اگر از هر 10
ایرانی یک نفر شلوار لی بپوشد این رقم نسبت به کل جمعیت ایران معادل 7 میلیون و 500
هزار نفر است که شلوار لی می‌پوشند و این یعنی ترویج فرهنگ غربی.»
این عضو هیئت
علمی دانشگاه شیراز خاطر نشان می‌کند: «پس برپایی نمایشگاه‌های فصلی و حمایت
مسئولان از تولیدکنندگان داخلی از دو جهت می‌تواند مفید باشد، اول آنکه مدهای خوب
را با پارچه و طرح‌های خوب ایرانی و مطابق با فرهنگ دینی-ملی می‌توان به جوانان و
بازدیدکنندگان القاء کرد و آنها را با فرهنگ اسلامی آشنا نمود و نکته دیگر آنکه از
نظر اقتصادی ایجاد اشتغال کرده و درآمدزایی بالا همراه با رشد در تولید را به دنبال
خواهد داشت.»
از دکتر پوریزدان‌پرست در خصوص موانعی در سر راه تولیدات پوشاک با
کیفیت داخلی وجود دارد سؤال می‌کنم. پاسخم را این طور می‌دهد: «هزینه کارگر در
ایران نسبت به رقیبان ما در زمینه پوشاک و کیف و کفش مثل چین، هند و ترکیه بالاست.
ضمن آنکه رقم کلانی از تولیدات ما به دلیل عدم سودآوری تعطیل شده است و بازارهای
داخلی پرشده از اجناس و کالای چینی و ترک و ... در حال حاضر مهم ترین راهکار حل این
مشکل جلوگیری از قاچاق و واردات بی‌رویه البسه و کفش است ضمن آنکه تسهیلات تولید
پوشاک در اختیار تولیدی‌ها قرار گیرد و در نهایت از جهت سرمایه‌گذاری و نقدینگی و
بخشودگی مالیاتی و قوانین گمرکی منافع تولیدکننده مدنظر و توجه ویژه قرار گیرد.»
ایرانی، کالای باکیفیت می‌خواهد
مردم دنبال کالای باکیفیت ایرانی هستند و ما در
شرایط تحریم قادر به تامین مواداولیه دلخواه از کشورهای صاحب برند نیستم و لذا در
برخی مواقع ناگزیریم از مواد اولیه سطح پایین‌تر استفاده کنیم و این در سیستم تولید
نهایی و کیفیت تأثیر دارد.
این نکته‌ای است که مهندس علی فاضلی مسئول مجمع امور
صنفی صنوف تولیدی و خدمات فنی تهران در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان به آن
اشاره کرده و در توضیحات بیشتری می‌گوید: «هرچند برپایی این نمایشگاه‌ها تا حدودی
به حمایت از تولیدکنندگان کمک می‌کند، اما خود ما هم شرایط فیزیکی و فضای آن را در
شأن مردم کشورمان نمی‌دانیم.»
وی به مشکلات محیطی این فضا و گرمای آزاردهنده در
غرفه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «این نمایشگاه از کمترین کیفیت برخوردار است و با
کمبود فضا روبه‌رو هستیم و طبیعی است که در چنین فضایی برندهای معروف و صاحب‌نام در
اینجا خیلی حضور پیدا نمی‌کنند اما علی‌رغم همه این مشکلات مردم خوشبختانه از این
نمایشگاه‌ها فوق‌العاده استقبال می‌کنند و ما هم در پی تعامل با استاندار و شهردار
برای ایجاد یک فضای مناسب در چهار نقطه تهران هستیم.»
فعالیت 62 هزار واحد صنفی
پوشاک در تهران
62 هزار واحد صنفی پوشاک در تهران داریم و متأسفانه برندهای خیلی
مشهوری نداریم که بتوانیم با آن وارد بازار بین‌المللی شویم و این امر نشان می‌دهد
در این زمینه خیلی فعال نبوده‌ایم.
مهندس فاضلی در ادامه سخنان خود واردات
بی‌رویه کالا بخصوص پوشاک چینی را یکی دیگر از موانع بر سر راه تولید پوشاک داخلی
می‌داند و می‌گوید: «ضعف در طراحی را هم باید به موانع دیگر رشد تولید پوشاک اضافه
کرد.»
به او می‌گویم چرا اتحادیه وارد این فضا و طراحی لباس نمی‌شود تا بلکه این
صنعت رونق از دست رفته را به دست آورد؟ می‌گوید: «بودجه این کار را نداریم. اتحادیه
مجامع از اموال ارتزاق می‌کند. درآمد یک اتحادیه صنفی در تهران سالانه فقط 58میلیون
تومان است و با این رقم هیچ کاری نمی‌توان کرد.»
مسئله نقدینگی، یکی دیگر از
مشکلاتی که در زمینه تولید پوشاک و صنعت نساجی وجود دارد را با محمدعلی‌پور عضو
کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم ماکو در میان گذاشتیم. وی در این زمینه به گزارشگر
روزنامه کیهان چنین می‌گوید: «در دولت قبل بحثی در زمینه یارانه‌ها وجود داشت که از
محل یارانه‌ها سهم تولید پرداخت نمی‌شد و واحدهای تولیدی با کمبود نقدینگی و سرمایه
در گردش مواجه بودند. از سویی هزینه‌های تولید هم بالا رفت. این مسائل دست به دست
هم داد تا واحدهای تولیدی، تولیدات خود را کاهش دهند و در برخی مواقع هم با بیکاری
شدید کارگران روبه‌رو شدیم.»
از وی درخصوص راهکارها سؤال می‌کنم. می‌گوید: «اگر
دولت یارانه تولید را پرداخت کند، بزرگ ترین کمک را به تولیدکنندگان داخلی نموده
است و به نظرم از مجموع تلاشهای دولت تاکنون این‌طور برمی‌آید که درصدد است تا
مشکلات واحدهای تولیدی را درحد مقدور رفع نماید.»
به این منتخب مردم ماکو
می‌گویم، کمیسیون اقتصادی چه اقداماتی برای کمک به واحدهای تولیدی انجام داده است،
می‌گوید: «عموماً از واحدهای تولیدی حمایت می‌کنیم، به اتفاق اعضا با دست‌اندرکاران
تولیدی‌ها دیدار کرده و درد دل آنها را می‌شنویم اما آنچه که به مجلس مربوط می‌شود
خلأ قانونی نیست، مشکل نقدینگی است. هر درخواستی که دولت از مجلس داشته باشد ما به
آن رأی بالا می‌دهیم. و رأی بالای نمایندگان به وزیر پیشنهادی اقتصادی بزرگ ترین
حمایت ما نمایندگان از صنایع مختلف کشور بخصوص تولیدکنندگان داخلی بود.
علی‌‌پور
همچنین بی‌ثباتی در نرخ ارز و مشکلات و بی‌ثباتی صادرات را بزرگترین ضربه وارد شده
به تولیدکنندگان ذکر کرده و می‌گوید: «الان به لطف خداوند این مشکل کم شده و
بی‌ثباتی‌ها فروکش کرده است ولی باتوجه به اینکه قدرت خرید مردم تا حدودی همچنان
پایین است، برپایی این نمایشگاه‌ها علاوه بر آنکه از تولیدکنندگان حمایت می‌کند، به
نفع مردم هم خواهد بود.»
گزارش روز
|
