گالیا توانگر
چاله ها ی سطح معابر و بزرگراه های شهر تیپ های مختلفی دارند.
گاه بر اثر کنده شدن رویه آسفالت ایجاد می شوند. گاه یک شرکت یا نهادی برای
آغازعملیات ترمیمی خود نظیراصلاح فاضلاب،انشعابات برق ،گاز ،آب و یا تغییر در کابل
مخابراتی ناگزیر است مقابل ساختمان خود ایجاد چاله کند و کنده کاری داشته باشند.
دسته سوم چاله ها به همان دلیل قبلی با این تفاوت که توسط مالکین منازل جلو در
منزلشان ایجاد می شوند.
در همه این موارد اولین قدم این است که افراد مسئول و
ایجاد کننده کنده کاری ها - چه مالکین منازل و چه نمایندگان شرکت ها و موسسات
مختلف- به بخش معاونت فنی عمرانی منطقه مربوطه شهرداری که ملک ،سازمان و یا
شرکت‌شان در آن واقع شده مراجعه کرده و طی قرار دادی متراژ کنده کاری از قبیل
طول،عرض،عمق و نیز مدت زمان مورد نیاز برای ایجاد و ترمیم چاله را مشخصا ذکرو تعیین
کنند.
افراد مسئول ایجاد کننده چاله باید طبق زمان بندی قرار داد مذکورعملیات
عمرانی خود را پیگیری کرده و سر وقت تعیین شده که به آن در قرارداد متعهد شده
اند،چاله را ترمیم کنند.
شاید با خواندن این گزارش خیلی از شهروندان با پوزخندی
زمزمه کنند:«ای بابا!بیایید ببینید محله ما چه خبر است! هر ساله پانزده مهر را که
رد می کنیم ، ماراتن ایجاد چاله بین سازمان های مختلف آغاز می شود. از سازمان
مخابرات و عملیات کابل برگردان گرفته تا آب و فاضلاب و ...آن هم درست زمانی که فصل
بارندگی ها استارتش می خورد.»
به راستی دلیل شکل گیری این مارتن در نیمه دوم
سال، تداخل انبوه کنده کاری ها توسط سازمان‌های مختلف و نیز بعضا رها کردن طولانی
مدت برخی چاله‌ها به حال خودش و از سر گیری ترمیم چاله پس از مدت طولانی در یک
منطقه کدام است و در این بین نظارت بر عهده کدام سازمان هاست؟
ماراتن حفاری ها
حادثه آفرینند
صبحگاه ابری یک روز پاییزی برای خرید شیرو چند قلم از مایحتاج
سفره صبحانه روانه کوچه مان می‌شوم. در آپارتمان را که باز می کنم می بینم یک تونل
عمیق و عریض مثل دره ای دهان باز کرده وعملیات کابل برگردان مخابرات آغاز شده است.
روی چاله ایجاد شده به طورعرضی یک تکه تخته لرزان قرار داده اند که پل شود و
بتوانیم از محدوده چاله عبور کنیم. در حقیقت گستره پیاده رو جلو منزل کلا کنده شده
و به ناچار باید تا فاصله‌ای از سواره رو گذشت. چند متر آن طرف تر می آیم از ترس
تصادف دوباره به دامن پیاده رو پناه ببرم که تلی از خاک ایست می دهد! پشت تپه خاک
ها چاله دیگری پنهان شده است. آقای هاشمی مالک آپارتمان روبه رویی برای اصلاح
فاضلابش اقدام کرده است!
نزدیکی های مغازه محله مان به چاله سوم برمی‌خورم.این
چاله ترکیدگی لوله آب مغازه است. مغازه دار می گوید:« ترک داشته و حالا شکسته است!»
به پشت سرم که نگاه می کنم می بینم کل راه را به ناچاردر مسیر سواره روقدم زده ام.
نم نم باران شروع می شود. در برگشت پیرزنی را عصا زنان می بینم که یک مسافت طولانی
در طول چاله های مختلف ایجاد شده به ناچار از میانه سواره رو قدم زده است. اما در
کنار یکی از این چاله ها با ویراژ یک موتوری روبرو شده و از ترس می خواسته جا خالی
دهد که روی تپه خاک های انباشته شده در نزدیکی یکی از این چاله ها سقوط کرده است.
جماعت دورش جمع شده اند، ماشین ها مرتبا بوق می‌زنند و ترافیکی میانه سواره رو کوچه
ایجاد شده است. پیرزن ناله می کند. جماعت گله مندانه چیزهایی زیر لب می گویند. یکی
از آن میان با ناراحتی می گوید:«هر روز تونل موش کور می کنند!» با خود می گویم ،با
این لغزندگی و چاله های پیاپی قربانی بعدی کدام بنده خدایی است؟!
هماهنگی بین
سازمانی کمرنگ است
مهندس پیمان محسنی معاون فنی عمرانی شهرداری منطقه 12شهر
تهران مخاطب این سوال من است چرا در نیمه دوم سال که اتفاقا فصل شروع بارندگی‌ها
نیز هست تعداد چاله ها ی بیشتری را می‌بینیم؟ گویی که کلیه پروژه های عمرانی درست
عین شروع فصل بارندگی کلید می خورند! در حالی که در تابستان هم کار سریع تر به پیش
می رود و هم به دلیل تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها رفت و آمددر معابر کمترند.
وی
می گوید:«وقتی قرار داد حفاری با مسئول عملیات حفاری در معاونت فنی عمرانی شهرداری
منطقه مربوطه بسته می شود ما در مورد تداخل طرح با سایر طرح ها ی ترمیمی و عمرانی
به ویژه درایام خاصی از سال از قبیل بهار ،مهر و ماه مبارک رمضان که حساسیت ویژه‌ای
دارند و شهروندان باید در این ایام از آرامش بیشتری در ترددهای خود برخوردار
باشند،بررسی های لازم را به عمل می آوریم.»
وی ادامه می دهد:«متراژ حفاری و
تاریخ شروع و خاتمه طرح نیز در قرار داد به وضوح درج می شود. علاوه بر آن شهرداری
خود در انتهای هر سال به سازمان‌های مختلف نامه می دهد که پروژه های عمرانی لااقل
مشخص و محرز شده خود را برای سال آتی به ما اعلام کنند. اینکه چرا بخش عمده طرح های
عمرانی در این لیست نیست و سال بعدی به ناگاه توسط سازمان های مختلف به شهرداری
اعلام می شود و اینکه چرا اغلب طرح ها به نیمه دوم سال بر می گردد،دلیلش این است که
بودجه سازمان ها معمولا در نیمه اول سال تصویب و در نیمه دوم سال تخصیص پیدا می
کند. لذا اغلب بررسی‌های کارشناسانه و تصمیم به اجرای طرح ها توسط سازمان ها نیز به
محض تامین بودجه در نیمه دوم سال رخ می دهد که این روند مشکلاتی را ایجاد می کند.»
از مهندس محسنی سوال می کنم:میانگین زمانبندی تعیین شده برای اجرا و اتمام یک حفاری
توسط شما چقدر اعلام شده است؟
وی پاسخ می دهد:«بستگی به محل حفاری در پیاده رو
و یا سواره رو دارد و اینکه در معابر اصلی یا غیره رخ می دهد؟باید دید که این معبر
شریانی نوع یک است یا دو؟بزرگراه است یا خیر؟ پروژه در فصل تابستان کلید می خورد و
یا زمستان؟»
وی در مورد تداخل چند طرح به طور همزمان در یک محله توضیح می
دهد:«معمولا این طور نیست که چند پروژه به طور همزمان در یک محل کلید بخورد. در
برخی موارد به ناچار این طور می شود.
معمولا در طرح های بزرگ سازمان ها - مثل
حفاری های شرکت برق در طرح های برق فشار قوی با ولتاژ بالا- ابتدا با تامین
اعتبارات لازم و کافی و نیز با کار کارشناسی دقیق گمانه شناسایی می زنند. نقشه‌های
موجود در منطقه را به دقت بررسی می کنند که در حین حفاری به سایر کانال ها و
انشعابات تاسیساتی لطمه ای وارد نشود. اما متاسفانه در طرح های کوچک گمانه زنی‌ها
رخ نمی دهد. از سوی دیگر اغلب نقشه هایی که هم اکنون از انشعابات تاسیسات مناطق
مختلف شهری در سازمان‌های مختلف وجود دارد، قدیمی اند. این گونه است که در حین
عملیات های عمرانی کوچک (عمق حفاری 50 سانت تا یک متراست)که بودجه به حد کافی وجود
ندارد از قبل گمانه شناسایی علم نمی‌شود. تنها با استناد به همان نقشه های قدیمی
اقدام به حفاری می‌کنند که ممکن است در این حین به لوله‌های انشعابات مختلف غافلانه
صدمه وارد شود. لذا در مواردی که انشعاب آب ، گاز و یا برق صدمه می بیند به ناچار
پروژه عمرانی که به دلیل آن حفاری صورت گرفته تا ترمیم انشعابات مذکور متوقف می
ماند.»
این مسئول خطاب به شهروندان می گوید:«مردم باید بدانند که وظیفه شهرداری
صرفا عقد قرارداد با مسئولین حفاری ها برای تعیین تعهدات و نیز در خاتمه کار ترمیم
روکش آسفالت است. لذا اگر به دلایلی که در بالا توضیح داده شد یک وقت تداخل طرح ها
در محله‌شان رخ داد، تقاضای ما این است که صبور باشند و چند لحظه ای خودشان را جای
خانواده‌هایی از همسایگانشان قرار دهند که حین عملیات دچار قطعی آب ،برق ، گاز ویا
تلفن شده اند. باید به یاد آورند که در زندگی فعلی شهری آدم ها تا چه حد وابسته به
امکانات شهری هستند و برای مثال نداشتن تلفن تا چه حد می‌تواند برنامه های یک
خانواده را در طول روز مختل کند؟»
اما معاون فنی عمرانی شهرداری منطقه 12 درباره
اینکه برای انجام حفاری ها چقدر به شهرداری پول پرداخت می شود،می گوید:«یک نرم
افزار فنی عمرانی تدارک دیده شده که ابعاد مربوط به حفاری،محل حفاری اینکه در پیاده
رو انجام می شود یا سواره رو و نیز نوع آسفالت محل حفاری که کهنه است یا نو؟ به
صورت داده به نرم افزار مذکور وارد می شود و نرخ پرداختی به شهرداری تعیین می گردد.
به طور میانگین برای هر‌متر‌مربع 45 هزار تومان است.»
جای خالی مدیریت واحد
شهری در کلانشهرها
حکیمه تیرانداز یک شهروند ساکن خیابان مقداد- منطقه پیروزی -
تهران وقتی از موضوع گزارشمان مطلع می شود، با گلایه دست به زانو می‌برد و
می‌گوید:«زمستان سال گذشته داشتم در ایستگاه اتوبوس سر خیابان مقداد پیاده می شدم
که به ناگاه زیر پایم خالی شده و با یک پا تا ناحیه زانو در یکی از دریچه های آهنی
سطح خیابان فرو رفتم. خوب که نگاه کردم متوجه شدم که دریچه کانال است و یکی از رده
های آهنی آن یا شکسته و یا از زمان ساخت فاصله بین دو رده دریچه استاندارد نبوده
است. اگر یکی دیگر از زنان مسافر که تازه از اتوبوس پیاده شده بود مرا بیرون نمی
کشید مطمئنا با موتوری که از پشت می آمد تصادف هم می کردم!»
از وی سوال می کنم
برای ترمیم دریچه با شهرداری منطقه تان تماسی نداشتید؟وی پاسخ می دهد:
«به
شماره137 زنگ زدم اما آنها از پشت تلفن سوال کردند که روی دریچه آرم کدام سازمان
بوده است؟!آب و فاضلاب، گاز،شهرداری و... چون اگر آرم سازمان هایی
به جز شهرداری
روی دریچه خورده باشد ترمیم آن از حیطه شهرداری خارج است! با خودم گفتم :خدا پدر و
مادرتان را بیامرزد،حالا در آن شرایطی که میان میله‌ها گیر افتاده بودم و هوا هم
تاریک بود، چه می دانم آرم دریچه چه بوده و اصلا چون از این ماجرا باخبر نبودم،دقت
هم نکردم!»
این در حالی است که هم اکنون اکثر شهرهای بزرگ دنیا تحت مدیریت واحد
شهری اداره می شوند و بین کلیه سازمان هایی که خدمات شهری را ارائه می دهند با
شهرداری یک ارتباط کاملا مشخص و هماهنگی وجود دارد.
این حلقه مفقوده که علی رغم
برگزاری ده ها جلسه مشترک وتصویب بی شمار دستور العمل و آیین نامه به سرانجام معلوم
و روشنی نرسیده شاید یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مدیریت شهری مان به ویژه در کلانشهری
چون تهران است.
دست اندازهای معابر قدمگاه شهروندان!
در ماشین در حال تردد از
بزرگراه یا خیابان اصلی هستی که یکمرتبه مثل این که چرخ و فلکی سوار شده باشی و از
نقطه ای در بالا به نقطه پایین تر سرازیر شوی ،دلت هُری می ریزد پایین! زیر چرخ
یکمرتبه خالی می‌شود و دوباره بالا می آید. این تجربه را بارها از سر گذرانده ایم.
دست انداز هایی که به دلیل کنده شدن آسفالت معابر ایجاد می شوند یکی از محل های
خطرناک حادثه آفرین در معابرند.
اما عمر مفید و استاندارد آسفالت چقدر است؟ آیا
این گلایه برخی شهروندان که عمر مفید آسفالت در شهر تهران به دلیل کیفیت پایین مواد
خیلی کمتر از حد استانداردهای جهانی است ، گلایه ای درست است یا خیر؟مسئولان
شهرداری به این وظیفه خود اذعان دارند که باید کیفیت مواد به کار برده شده در تولید
آسفالت نه تنها در آزمایشگاه کارخانه های تولیدی بلکه درآزمایشگاه تحت نظارت
شهرداری نیز مورد آزمایش و کنترل قرار گیرند تا از نظر کیفی از یک حد قابل قبولی
برخوردار باشند.
پیمان محسنی معاون فنی عمرانی شهرداری منطقه 12 در این باره
توضیح می دهد:«میزان پارامترهای کیفی مواد توسط آزمایشگاه های معاونت فنی عمرانی
شهرداری تهران کنترل می شوند.ما به شهروندان اطمینان می‌دهیم که کیفیت مواد آسفالت
در حد استانداردهای جهانی قرار دارند و اگر آسفالتی کنده می شود صرفا به خاطر
عملیات‌های حفاری سازمان های مختلف است.»
پارامترهای کیفیت آسفالت
شهرداری
موظف است درآزمایشگاه های خود بر روی چه پارامترهایی از کیفیت آسفالت زوم کند؟
مطالعه و بررسی مرغوبیت و ظرفیت معادن مصالح اعم از رودخانه‌ای، کوهی، سرباره
کارخانه‌های ذوب فلزات. بررسی مجموعه سنگ شکن و استقرار چیدمانی بهینه سیستم تولید
مصالح سنگی.
بررسی نوع و ظرفیت کارخانه آسفالت و ضمائم و ملحقات مربوطه و
استقرار آن.استقرار تأسیسات و گرمایش قیر و خطوط انتقال.
کنترل مراحل تهیه و
تولید آسفالت، اجرای عملیات پخش، تجهیزات و ماشین آلات و عوامل ذی ربط و بالاخره
کنترل و ارزیابی پارامترهای مؤثر در اجرای کار.
با توجه به مندرجات مشخصات فنی و
با درنظر گرفتن نیازهای پروژه بازدید و مطالعات اولیه معادن مصالح سنگی مصرفی ضرورت
دارد. در بررسی‌های اولیه حجم عملیات، ذخائر معادن و لحاظ در رعایت جنبه‌های
اقتصادی، ارائه توجیهات فنی و منطقی مورد نیاز خواهد بود. در این رابطه و نخستین
گام اقدام برای آزمایش های اولیه معدن به منظور تشخیص مناسب بودن مصالح، ارزیابی
نتایج آزمایش ها و تأیید آن و بالاخره صدور مجوز بهره‌برداری از وظائف مهندسین
مشاور پروژه ضروری می‌باشد.
گروه دیگری از کارشناسان فنی عمرانی معتقدند که اگر
رویه آسفالت پس از ترمیم در پایان عملیات عمرانی کنده می شود به این دلیل است که
سازمان های مجری عملیات های تاسیساتی زیر بنا را درست کار نمی کنند و شهرداری تنها
موظف به ترمیم رویه آسفالت است.
با این حال در دستورالعمل قوه قضاییه مصوب
13/12/82 ماده 22 آمده است:
مراحل مختلف کنترل و نظارت و تحویل و تحول موضوعات
حفاری شامل موارد زیر می‌باشد:
الف ـ کنترل و نظارت بر حفاری از زمان تجهیز
کارگاه تا نصب تاسیسات (نظارت توسط شهرداری).
ب ـ کنترل و نظارت در حین تراکم و
خاکریزی و تراکم لایه های تحتانی و میانی (نظارت توسط شهرداری).
ج ـ آزمایش
تراکم لایه ها توسط شهرداری و تحویل آن از دستگاه متقاضی پس از تایید دستگاه نظارت.
د ـ تحویل کار جهت انجام لایه فوقانی و روکش به پیمانکار طرف قرارداد شهرداری.
هـ ـ نظارت بر اجرای پیمانکار طرف قرارداد توسط شهرداری .
و-آزمایشات لازم در
خصوص تعهدات پیمانکار توسط شهرداری و تحویل از پیمانکار پس از تایید دستگاه نظارت
تبصره یکم: شهرداری ملزم است با انتخاب و تجهیز دستگاه نظارت و آزمایشگاه نسبت به
کنترل و تحویل مراحل مختلف اقدام نماید.
گزارش روز
|
