ایرج نظافتی
اگر اهل دل باشی و عاشق اهل بیت علیهم‌السلام می‌توانی ندای «هل
من ناصر...» را پس از 1373 سال مجدداً بشنوی و ببینی که حسین(ع) هنوز یار می‌جوید و
به دنبال یاری است.
اما جای تأمل و البته تأسف دارد که در این زمانه ارتباطات و
دنیای تکنولوژی و اطلاعات، هنوز برخی افراد در موضوع نایب امام معصوم امام گذشته را
می‌ستایند اما هنوز امام حاضر خود را نشناخته‌اند و یا نمی‌خواهند بشناسند! و فرق
است میان کسی که به خواب رفته با کسی که خود را به خواب زده، به قول یکی از بزرگان،
علت اینکه برخی‌ها در این باره خود را به خواب می‌زنند این است که امام گذشته را هر
گونه که بخواهند تفسیر می‌کنند اما امام حاضر راباید فرمان ببرند و کوفیان عصر امام
حسین(ع) عاشورا را این‌گونه رقم زدند!
تاسوعا و عاشورای حسینی در راه است و این
ایام در هر کوی و برزن و در هر کوچه و محله‌ای صدای دسته‌های عزاداری حضرت
اباعبدالله‌الحسین(ع) و یاران باوفایش شنیده می‌شود.
در این ایام پیر و جوان، زن
و مرد همگی می‌خواهند به نوعی خود را شریک در این غم و ماتم اهل بیت(ع) بدانند و با
زنجیر و علم و کتل و برخی دیگر با سینه‌زنی در سوگ سالار و سرور شهیدان عزادار آل
پیامبر اعظم(ص) هستند.
در شماره پیش رو نگاهی خواهیم داشت به پیام‌های سیاسی
واجتماعی قیام عاشورا.
پیام قیام حسینی(ع)
«این محرم و صفر است که اسلام را
زنده نگه داشته است.» این جمله معروف از حضرت امام خمینی(ره) است که نشان از اهمیت
قیام امام حسین(ع) و پیام‌های سیاسی آن برای تاریخ اسلام دارد.
حجت‌الاسلام
والمسلمین عباسعلی خزاعی امام جمعه نهبندان در این باره می‌گوید: «عزاداری برای
امام حسین(ع) با هیچ چیزی در دنیا قابل معاوضه نیست و رمز بقای اسلام عزاداری برای
امام حسین(ع) در ایام محرم است.»
امام حسین(ع) می‌فرماید مرگ با عزت بهتر از
حیات ذلیلانه است. حجت‌الاسلام علیرضا اعتمادی، کارشناس علوم دینی ضمن نقل این جمله
از امام حسین(ع) به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «نهضت عاشورا جلوه بارزی از
آزادگی در موردامام حسین(ع) و یاران با وفایشان است و اگر هدف حفظ و بقای اسلام و
نشان آزادگی و ایثار نبود قطعاً امام حسین(ع) تن به این بیعت نمی‌داد و حادثه
عاشورا رخ نمی‌داد و در واقع این موضوع بارزترین بخش پیام سیاسی قیام امام حسین(ع)
در روز عاشورا است.»
وی پیام سیاسی حادثه عاشورا را از ابعاد مختلف قابل بحث و
بررسی می‌داند و می‌گوید: «ایثار» یکی از پیام‌های اخلاقی عاشورا است و امام
حسین(ع) و یارانش با فداکاری و از خودگذشتگی در واقع توانستند به حفظ و تداوم اسلام
ناب محمدی(ص) بکوشند و ترجمان ایثار و شهادت در طول تاریخ اسلام باشند.»
برخی‌ها
خود را به خواب غفلت زده‌اند!
اما در روزگار کنونی ما و در دوران اصلاحات شاهد
بودیم که برخی‌ها در رسانه‌های جریان موسوم به اصلاح‌طلب مدعی شدند که قیام عاشورا
نتیجه خشونت‌طلبی پیامبر می باشد و به دنبال منکوب کردن برنامه‌های عزاداری در ماه
محرم به عنوان عامل ایجاد خشونت بودند. حجت‌الاسلام اعتمادی، کارشناس علوم دینی در
این باره می‌گوید: «در آن زمان- دوران اصلاحات- عده‌ای معدود به دنبال جدایی دین از
سیاست بودند و ورود به مسائل سیاسی را به نوعی آلوده شدن در مادیات و دنیاگرایی
تلقی می‌کردند و از همین رو تا آنجایی پیش رفتند که با گستاخی تمام قیام امام
حسین(ع) را نوعی خشونت‌طلبی تعبیر کردند، این در حالی است که ایام محرم و عزاداری
برای امام حسین(ع) فرصت مناسبی برای بیان رد کامل نظریه جدایی دین از سیاست است.»
این کارشناس مسائل مذهبی در ادامه تصریح می‌کند:«حضور عاشقانه و یکپارچه خیل عظیم
عزاداران حسینی در سراسر کشور خود پاسخی کوبنده و محکم به یاوه‌گویی‌های مدعیان
اصلاحات بود که به دنبال این بودند که بگویند عزاداری برای امام حسین(ع) ترویج
خشونت‌طلبی است. همچنین مراجعه به سیره نظری و عملی امام حسین(ع) و درسی که با پیام
عاشورا به مسلمانان دادند و تعمق در سخنان گوهربار ایشان پیرامون اهداف قیام عاشورا
و شرایط حاکم اسلامی و کارکردهای یک دولت اسلامی، به خوبی اثبات کننده عدم جدایی
دین از سیاست است.»
اسلام فقط احکام عبادی نیست
برخی افراد بر این باورند که
اسلام خلاصه در احکام عبادی است و نباید در مسائل سیاسی یا اجتماعی وارد شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمود عبداللهی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این باره
می‌گوید: «قیام امام حسین(ع) نشان‌دهنده این بود که اسلام تنها احکام عبادی، اخلاقی
و فردی نیست و برای اصلاح نظام و جامعه برنامه دارد.»
این عضو جامعه مدرسین حوزه
علمیه قم در ادامه تصریح می‌کند: «حضرت امام حسین(ع) در فلسفه قیامشان وقتی حرکت
می‌کنند می‌فرمایند:«انی ارید الاصلاح»، من به دنبال اصلاح هستم، یعنی احساس خطر
می‌کنم نظام و جامعه اسلامی به خاطر حکومت افراد فاسد در مسیر هلاکت و فساد قرار
گیرد و حضرت برای تحول و دگرگونی قیام می‌کنند. گاهی هم دیده می‌شود افرادی مطالبی
می‌گویند که به مضمون سکولاریسم نزدیک است که با روشنگری‌ها باید این سخنان را رفع
کرد.»
الگوپذیری از پیام عاشورا
قیام امام حسین سرمنشأ و الگوی خیلی از
قیام‌های اسلامی خصوصاً انقلاب اسلامی ایران بوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین
محمد آفتابی کارشناس امور فرهنگی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان
می‌گوید:«یکی از مهمترین پیام‌های قیام امام حسین(ع) در روز عاشورا آگاهی‌بخشی و
ایجاد انگیزه در امت اسلامی در برابر سلطه‌گران بود. حال اگر همین پیام مهم قیام
حسینی را برابر معیارهای امروزی تعبیر کنیم می‌بینیم که در وهله اول انقلاب اسلامی
ایران از همان آغاز شکل‌گیری آن به رهبری امام خمینی(ره) تاکنون به نوعی متاثر از
پیام عاشورا بوه است.»
آفتابی در ادامه تحلیل خود می‌گوید:«درست است که امام
حسین(ع) و یارانش همگی شهید شدند اما شکست نخوردند بلکه شکست واقعی را طرف مقابل
خورد، حال اگر همین پیام را در ابعاد امروزی تعبیر کنیم باید گفت که پایداری در
برابر استکبار جهانی و نپذیرفتن هر نوع ظلم و زوری قطعاً به پیروزی خواهد انجامید.
در بحث مذاکرات با گروه 1+5 ایستادگی ملت ایران و رهبری فرزانه بزرگی همچون مقام
معظم رهبری سبب شده تا این مقاومت مردم به ثمر بنشیند تا جایی که رهبری فرمودند اگر
نتیجه هم نگیریم ضرری نخواهیم کرد.»
حجت‌الاسلام آفتابی به تاثیرگذاری شیعه در
اسلام اشاره می‌کند و می‌گوید: «مکتب عاشورا این را به وجود آورد که شیعه در دفاع
از اسلام همیشه پیشرو بوده و هیچ گاه شیعیان اهل انزواطلبی و گوشه‌نشینی نبوده‌اند
و بدون شک انقلاب اسلامی ما نیز این ره توشه گران‌سنگ را با خود به همراه داشته است
و رمز موفقیت کشورمان در عبور از بسیاری از پیچ‌های سرنوشت‌ساز تاریخی همین
ایستادگی و مقاومتی است که از مکتب قیام حسینی گرفته است.»
نفی اسلام آمریکایی
امام خمینی(ره) همواره بر الگوگیری از قیام امام حسین(ع) تأکید داشتند و با تأسی از
مکتب عاشورا، انقلاب اسلامی ایران را به ثمر رساندند. حجت‌الاسلام والمسلمین آفتابی
دراین‌باره می‌گوید: «امام خمینی(ره) با الگوپذیری از درس‌های عاشورای حسینی پرده
از چهره اسلام آمریکایی برداشتند و به افشاگری علیه افرادی پرداختند که در پوشش
مسلمانی به دنبال سازش با استکبار جهانی هستند. چرا که در مکتب عاشورا، اسلامی که
تحت تأثیر و سرسپرده استکبار جهانی باشد اسلام نیست.»
وی در ادامه می‌گوید:
«امروز هم یک تکلیف است که این عزاداری‌ها را با تمام وجود حفظ کنیم، چرا که حفظ
قیام عاشورا و گسترش پیام انسان‌ساز آن برای جویندگان راه‌حق و حقیقت بسیار مهم و
حیاتی است. از طرفی هم منبری‌های ما باید برای جوانان این موضوع را باز کنند که
دلایل قیام عاشورا چه بود و هجرت تاریخ‌ساز امام حسین(ع) و یارانش از مدینه و
نیمه‌کاره رها کردن ایام حج ابراهیمی توسط آن امام بزرگوار و حرکتشان به سمت کوفه
و سخنان امام از زمان حرکت تا لحظه شهادت همگی سرشار از پند و حکمت و معرفت و ایجاد
بصیرت در بین مردم است و باید این مسایل توسط وعاظ و حتی مداحان بیان شود.»
آفتابی، توجه به فرامین رهبری معظم انقلاب را در زمان حاضر لازم و ضروری می‌داند و
می‌گوید: «شیعه واقعی کسی است که به سخنان امام حاضر عصر خود آگاه و واقف باشد و
بدان عمل کند، «ولایت» از محوری‌ترین اصول اسلامی و آموزهای عاشوراست. لذا تداوم
ولایت در عصر کنونی همان ولایت فقیه است یعنی گردن نهادن به رهبری یکی از اولیاء
خدا یا کسانی که در این اسلام و مذهب تشیع برای آنان «ولایت» قائل شده‌ایم و به
عنوان ولی‌فقیه معرفی شده‌اند.»
وی می‌گوید: « در واقع می‌توان گفت که عاشورای
حسینی تجسم و تبلور مفاهیم و ارزشهاست و موضوعات مهمی همچون صبوری، جوانمردی، از
خودگذشتگی و ایثار، شجاعت و بریدن از تعلقات دنیوی و گوش به فرمان ولی‌فقیه زمان
خود بودن همه و همه نمونه‌های بارزی از پیام اخلاقی مکتب عاشورای حسینی است. شجاعت
عاشورائیان ریشه در اعتقادشان داشت و از مرگ هیچ‌گونه ترس و واهمه‌ای نداشتند، از
همین رو عاشورا الهام‌بخش شجاعت به مبارزان بوده است.»
عزاداری در فرهنگ عاشورا
عزاداری یکی از عناصر اصلی و کلیدی در بررسی فرهنگ عاشورایی است، چنان که نمی‌توان
نقش مثبت آن را در تحولات فرهنگی شیعه نادیده گرفت.
حجت‌الاسلام محمدعلاءالدینی،
امام جمعه دماوند ضمن بیان جمله فوق، تصریح می‌کند: «عزاداری برای امام حسین(ع)
اظهار همدردی در بزرگ ترین مصائبی است که برای اهل بیت(ع) و در واقع برای اسلام پیش
آمده است.»
امام جمعه دماوند یکی از اهداف اصلی قیام عاشورا را احیای امر به
معروف و نهی از منکر می‌داند و می‌گوید: «مسئولان هیئات مذهبی باید این امر مهم را
در دستجات عزاداری نهادینه کنند.» وی می‌گوید: «تاکید بر اهمیت عزاداری در دهه اول
محرم به ویژه در روز عاشورا این حقیقت را نمایان می‌کند که عزاداری برای امام
حسین(ع) هدف بزرگی را دنبال می‌کند که تا آن هدف تحقق نیابد سنت عزاداری در میان
پیروان اهل بیت(ع) باید تداوم پیدا کند.» می‌گویند عاشق امام حسین(ع) نباید بدهکار
مالی و زبانی باشد. منادی امام حسین(ع) ندا می‌داد که به کمک پسر پیامبر (ص)
بیایید، اما هر کسی که می‌آید بدهکار نباشد؟
روایت هست که یکی آمد و گفت من
بدهکارم ولی زنم عهده‌دار بدهی من شده است. گفتند خب! زن بنده خدای تو از کجا
بیاورد و قرض‌های تو را پس بدهد، و او را بازگرداندند.»
مرز بین اهل سنت و
وهابیت
لافت از عشق حسین است و سرت بر گردن است
عشق بازی، سر به میدان وفا
افکندن است
گر هوا خواه حسینی، ترک سر کن چون حسین
شرط این میدان به خون خویش
بازی کردن است
از حریم کعبه کمتر نیست دشت کربلا
صد شرف دارد بر آن وادی، که
گویند ایمن است
این شعر پیش رو توسط رضا طالبانی یکی از شعرای اهل سنت سروده شده
است.
حسن رحیم‌پور ازغدی پژوهشگر مسایل اسلامی درباره تاریخ وهابیت و اهل سنت
می‌گوید: «تاریخ اهل سنت غالبا تاریخ محبت به امام حسین(ع) بوده است، مرزکشی میان
سنی و وهابی در مورد عاشورا و امام حسین امروزه ضروری است. وهابیت و اهل سنت یکی
نیستند و از جنبه‌های گوناگون از جمله مباحث کلامی تفاوت دارند.»
رحیم‌پور ازغدی
در ادامه می‌گوید: «برخلاف تصور برخی افکار عمومی در جهان اسلام، اکثر منابع اهل
سنت حکومت یزید را مشروع نمی‌دانند و یا غالبا در قضیه کربلا حق را به جبهه امام
حسین(ع) داده‌اند، اما در 20، 30 سال اخیر با همراهی صهیونیستها و دلارهای نفتی
آل‌سعود، تریبونهای قوی، تفکرات وهابی را در قالب تفکرات اهل سنت جا انداخته‌اند.»
گزارش روز
|
