ترديد نكنيد درست تصميم بگيريد

انسان ها فارغ از سن و سال، رنگ و نژاد، وضعيت تحصيل و.. در طول زندگي خود ناچار به تصميم گيري و درنهايت انتخاب هستند. جدا از تصميمات كلي در زمينه شغل، ازدواج و تحصيل كه خط مشي زندگي و آينده فرد را ترسيم مي كند اغلب انسان ها در طول زندگي عادي و روزمره ناگزير از تصميم گيري و درنهايت انتخاب هستند كه اين انتخاب ها در عرصه هاي مختلف از انتخاب نوع غذا، پوشاك، وسيله حمل و نقل گرفته تا بالا و پايين كردن كانال هاي تلويزيون به ظهور مي رسد.
اين تصميم ها چه كلي و سرنوشت ساز باشد و چه مربوط به زندگي روزمره و مسائل جاري فصل مشتركي از ترس ها، ترديدها و عواقب را به همراه دارد. گاهي شدت اضطراب ناشي از تصميم گيري به حدي بازدارنده مي شود كه انسان قادر به انتخاب نيست، گاهي نيز ديده شده اين فشار باعث مي شود تصميماتي كه اتخاذ مي شود نه تنها كارايي نداشته باشد بلكه بر شدت مشكلات نيز بيفزايد و تصميم گيري هاي بعدي را نيز با شعاري از نمي توانم در هاله اي از ترس فرو ببرد. مي توان به جرأت گفت زندگي انسان عرصه تصميم گيري هاست. شايد فكر كنيد تصميم نگرفتن و انتخاب نكردن به مراتب راحت ترين كار باشد، اما توجه به اين مسئله كه اين نيز نوعي تصميم و انتخاب است ما را بر آن مي دارد كه اندكي تامل كنيم و به جاي تصميم راحت تر تصميم عاقلانه تري بگيريم.
گاهي تصميمات با تمام اهميتي كه دارند منجر به بهترين انتخاب نمي شوند. براي اينكه بتوانيم درست تصميم بگيريم و تصميمات مان را اجرايي كنيم، نياز داريم گام هايي را طي كنيم.
از اشتباه كردن نترسيد:
بسياري از ترديدها در زمان تصميم گيري ناشي از ترس اشتباه كردن است. ترس از اينكه نكند اشتباه كنيم گاهي چنان ذهن را فلج مي كند كه انسان تمام توانايي هاي خودش را براي حل مسائل انكار مي كند. والدين، مربيان و اطرافيان كودك نقش بسزايي در قدرت تصميم گيري افراد در آينده دارند. توقع اشتباه نكردن از كودكان، انتظاري بيش از توان آنهاست و گرفتن حق اشتباه كردن از كودك در دوران تربيت در واقع گرفتن حق تصميم گيري درست آنها در آينده است. بايد پذيرفت زندگي مجموعه اي از تجربه هايي است كه از راه آزمون و خطا به دست مي آيد و اشتباه كردن، نقطه آغاز اشتباه نكردن است.
به خود اجازه دهيد تصميم بگيريد و اگر اشتباه كرديد باز به خود اجازه دهيد به جاي مؤاخذه تجربه اي تازه را در زندگي خود پذيرا شويد.
هزينه كنيد: اشتباه كردن هزينه دارد آن را بپردازيد. وقتي به خود حق اشتباه كردن مي دهيد به اين نيز بينديشيد كه هر اشتباه هزينه اي دارد كه شما و گاهي ديگران آن را مي پردازيد. اغلب انسان ها وقتي جنسي را خريداري مي كنند قبل از دريافت جنس يا قبل از اينكه مطمئن شوند آن را دريافت مي كنند، مبلغي نمي پردازند.
شما مي توانيد اشتباه كنيد و هزينه اش را بپردازيد اما حتما قبل از آن دقت كنيد درس آن اشتباه را دريافت كرده باشيد وگرنه متضرر خواهيدشد. به خاطر داشته باشيد هزينه هر قدر كوچك هزينه گزافي است اگر در مقابلش چيزي دريافت نكرده باشيد.
دنبال مقصر نگرديد: هر تصميمي منجر به عواقب و نتايج چه مثبت و چه منفي خواهدبود كه مسئوليت مستقيم آن با تصميم گيرنده است. به گردن اين و آن انداختن و دنبال مقصر گشتن در اغلب موارد بيهوده ترين كار است. ما نيازمند مقصر نيستيم، نيازمند تصميم درستيم.
اطلاعات جمع كنيد: بعد از راهكارهاي فوق جهت قدرت تصميم گيري، مرحله بعدي گام هايي جهت درست تصميم گرفتن است. تصميم گيري درست منوط به گردآوري اطلاعات و پردازش صحيح آنهاست. تمام منابع اطلاعاتي را در زمينه هايي كه مي خواهيد تصميم گيري كنيد جمع آوري كرده و با پردازش صحيح آنها تصميم بگيريد.
علي رضا ضياعي

وقت خوابيدن رسيده

خواباندن بچه ها يكي از بزرگترين معضلات هر پدرومادري است. بسياري از كودكان علاقه اي به خوابيدن ندارند. بيشتر آنان از اين مي ترسند كه چيزي را از دست بدهند و گروهي نيز از تاريكي و خوابيدن هراس دارند. برخي از بچه ها فقط دلشان مي خواهد بيدار بمانند. اگر شما ترس كودكان خود را از تاريكي، شب ادراري و دير بلند شدن از بين ببريد باز هم مشكل اصلي حل نخواهد شد.
در اينگونه مواقع تا آنجا كه امكان دارد بايد از درگيري خودداري كنيد. اين موضوع را در نظر بگيريد كه كودكان بايد مسئوليت پذير بار بيايند.
يادتان باشد كودكان كوچكتر غالبا علاقه اي به كنترل شدن ندارند و در صورتي كه رفتن به رختخواب براي آنها دلپذير نباشد احتمالا شاهد صحنه اي ناخوشايند خواهيد بود. بنابراين، اولين قانون اين است كه كاري كنيد تا خوابيدن براي كودكان ناخوشايند نباشد. اشتباه نكنيد، منظور ما اين نيست كه از سخنان شيرين يا رشوه دادن استفاده كنيد بلكه بايد از جر و بحث كردن بپرهيزيد.
آرامش قبل از خواب
نيم ساعت قبل از فرا رسيدن زمان خواب ويدئو و كامپيوتر را خاموش كنيد. بهتر است در اين هنگام آرامش بر خانه حاكم باشد. به عنوان مثال پدر نبايد به تعمير صندلي مشغول شود و مادر نيز نبايد در آشپزخانه سروصدا راه بيندازد. در ضمن ساير اعضاي خانواده نبايد با فرياد كشيدن يا خنديدن با صداي بلند توجه كودك را به خود جلب كنند.
اجازه دهيد كودكتان خودش ساعت شماطه اي را كوك كند
وقتي كودكان به مرحله پيش دبستاني يا مهد كودك مي رسند بايد يك ساعت شماطه اي براي آنها تهيه كنيد. به كودكاني كه به مدرسه مي روند طريقه كوك كردن ساعت را بياموزيد. به اين طريق ميزان مسئوليت پذيري آنان افزايش مي يابد. پيشنهاد مي كنيم از ساعتي استفاده كنيد كه زنگ گوشخراشي نداشته باشد.
براي كودكان كوچكتر مي توان از نمودار ستاره اي استفاده كرد. شما با استفاده از چند ستاره، چند نقطه، يك وايت بورد و يك ماژيك مي توانيد اين نمودار را بسازيد. در بالاي نمودار براي هر روز هفته يك رديف درنظر بگيريد و در قسمت پاييني خطوطي را بكشيد. در بخش فوقاني چنين بنويسيد: «بدون جر و بحث براي خوابيدن آماده شو. مسواك بزن و نيم ساعت ديگر چراغ ها را خاموش كن» زماني كه كودك به دستورات عمل كند به او يك ستاره تعلق مي گيرد در غير اين صورت به او نقطه بدهيد. اين روش بسيار موثر است.
وقتي كودك شما به حد كافي امتياز گرفت مي توانيد به او جايزه بدهيد. اين جايزه مي تواند روزانه يا هفتگي باشد. مي توانيد به عنوان جايزه هفتگي براي او بستني قيفي بخريد يا اينكه وي را به سينما يا پارك ببريد...
به عنوان جايزه روزانه نيز مي توانيد زمان بيشتري براي بازي ويدئويي كودكتان اختصاص دهيد تا خوابيدن او را نيم ساعت به تاخير بيندازيد.
با اين روش كودك همواره مي تواند از نو شروع كند. شما هرگز نبايد مايوس شويد. در واقع در اين روش كودك هرگز نمي بازد بلكه فقط امتياز از دست مي دهد.
نور چراغ ها را كم كنيد. نيم ساعت قبل از خواب، چراغ با نور ملايم روشن كنيد. براي كودكان زير 11سال مطالعه كردن شيوه خوبي است. اين كار ذهن آنها را تسكين داده و در ضمن به آنها قدرت انتخاب مي دهد. در صورتي كه كودك صبح به موقع از خواب بلند نشود بايد او را موقتا از مطالعه كردن محروم كنيد. توجه داشته باشيد كه هميشه يك چراغ را روشن نگاه داريد؛ زيرا وقتي كودكان خود را بي دفاع احساس كنند به مشاجره مي پردازند.
فرزندان بزرگتر
در مورد فرزندان 12سال به بالا وضعيت كمي فرق مي كند. آنها در به رختخواب رفتن مشكلي ندارند بلكه مشكل اينجاست كه در آنجا با تلفن همراه با دوستان خود حرف مي زنند. قوانين مربوط به برخورد با نوجوانان تا حد زيادي بستگي به نحوه بلند شدن آنها هنگام صبح دارد. اگر آنان به موقع بلند مي شوند و رفتار ناخوشايندي ندارند حتي اگر تا نيمه شب بازي هاي ويديويي انجام مي دهند مشكلي محسوب نمي شود.
خروج وسايل الكترونيكي از اتاق خواب
اگر فرزند شما صبح به موقع بلند نمي شود، به علت خستگي، ظاهري ژوليده دارد، در مدرسه چرت مي زند و تكاليف خود را انجام نمي دهد بايد از تمام وسايل الكترونيكي محروم شود.
لازم به گفتن نيست در صورتي كه فرزند شما مقاومت كرد بايد تلفن همراه او را نزد خود نگاه داريد. توجه كنيد كه منظور ما گذاشتن تلفن همراه در آشپزخانه يا اتاق پذيرايي نيست بلكه والدين بايد آن را نزد خود نگاه دارند. تا زماني كه فرزندتان رفتار مناسبي را پيش نگرفته تلفن همراه را به او پس ندهيد.
به كودكان خود سر بزنيد
پيشنهاد مي كنيم والدين حداقل يك بار هنگام روشن بودن چراغ ها به فرزندان خود سر بزنند. بهتر است در بزنيد و اجازه بگيريد. در صورت شنيدن پاسخ مثبت داخل شويد ولي اگر پاسخ وي منفي بود بگوئيد كه پنج دقيقه بعد به او سر مي زنيد. با اين كار فرزندتان متوجه مي شود كه شما نگران سلامتي و امنيت او هستيد.
قبل از خواب
موفقيت اين روش به اهميتي بستگي دارد كه براي مسئوليت پذيري كودكانتان قائليد. فرزندان بزرگتر دوست دارند قبل از خواب به مدت يك ساعت چراغ ها روشن باشد كه در اين فاصله بتوانند مطالعه كنند. بايد آنها را به تدريج براي خوابيدن آماده كنيد. گروهي از والدين از موسيقي ملايم استفاده مي كنند. به هرحال راههاي مختلفي براي رسيدن به هدف وجود دارد كه والدين مي توانند از آنها استفاده كنند.
پذيرفتن عواقب
با نوجوانان نيز بايد همانند كودكان كوچكتر رفتار كرد. اگر صبح در بيدار شدن مشكل دارند آنان را از مطالعه كردن محروم كنيد. مي توانيد اين مجازات را چند روز اعمال كرده و در صورت گرفتن نتيجه مثبت از آن صرف نظر كنيد. ممكن است نوجوانان از اين رفتار عصباني شده و واكنش نشان دهند ولي ثبات و پشتكار والدين كارساز خواهد بود.
اگر فرزند شما بخواهد ساعت خواب خود را عقب بيندازد مي توانيد به او چنين بگوئيد؛ «اكنون ما با هم معامله اي مي كنيم. تو مي تواني نيم ساعت ديرتر بخوابي ولي از كجا مي توانيم بفهميم كه به نتيجه خوبي خواهيم رسيد؟»
ممكن است فرزند شما پاسخ دهد: «وقتي صبح به موقع از خواب بلند شدم» ولي اگر چنين پاسخي نداد خودتان بايد ادامه دهيد: «تو بايد صبح ها به موقع بلند شوي، بداخلاقي نكني و در مدرسه هم چرت نزني.»
ترجمه آذر شايان

وسواس پيچيده ترين بيماري عصبي

وسواس يكي از شايع ترين و آزاردهنده ترين اختلالاتي است كه از دسته اختلالات اضطرابي بوده و مشخصه اصلي آن اضطراب است.
وجود اضطراب در اين نوع اختلال كه تحليل برنده و بازدارنده در امر درمان است و نيز تنوع و گستردگي موضوعات وسواسي غالباً درمان اين نوع بيماران را مستلزم پشتكار و اعتماد به نفس و حوصله فراوان از جانب درمانگر مي كند.
اگرچه در ابتدا، شيوع وسواس نادر تصور مي شد اما امروزه براساس اطلاعات راهنماي تشخيص اختلال هاي رواني ميزان شيوع اين اختلال در طول زندگي 2/5 درصد و در يك سال 1/5 تا 2/1 درصد برآورد شده است.
ويژگي هاي اصلي اختلال وسواس فكري و عملي عبارت است از رفتارهاي فكري و عملي برگشت پذير كه به دليل شديد بودن وقت گير هستند يا منجر به پريشاني آشكار يا اختلالات عمده مي شوند.
وسواس هاي عملي شامل رفتارهاي تكراري يا اعمال ذهني تكراري هستند كه هدف آنها پيشگيري يا كاهش اضطراب و پريشاني و به دست آوردن لذت يا رضايت است.
مثلا افراد مبتلا به وسواس هاي فكري در مورد آلوده شدن، ممكن است پريشاني ذهني را با شستن دست ها تا حدي كه پوستشان زخم شود كاهش دهند و در اينجا مي توان به آزاردهندگي و وقت گير بودن اين نوع اختلال پي برد.
فرد داراي وسواس هاي فكري مي كوشد افكار و تكانه ها را با وسواس عملي خنثي كند، براي نمونه فردي كه گرفتار ترديد راجع به خاموش كردن اجاق گاز مي شود با بازبيني هاي مكرر براي اطمينان از خاموش بودن آن ترديدها را خنثي مي كند.
بنابراين در اختلال وسواس، وسواس هاي فكري و عملي به هم آميخته است.
فرد در يك برهه از زمان طي سير اين اختلال متوجه مي شود كه وسواس هاي فكري يا عملي مفرط و غيرمنطقي هستند و براي درمان آن بايد به روانپزشك مراجعه كند.
اين اختلال ناشي از اثرات فيزيولوژيك مانند سوء مصرف دارو و دارو درماني يا يك بيماري جسمي نيست و براي درمان اختلال وسواسي چند راهكار وجود دارد.
فرد مبتلا مي تواند به روانپزشك مراجعه كند و با مصرف دارو وسواس را تخفيف دهد، يا با انجام تمرينات و راهكارهاي مربوط به درمان رفتاري به ريشه كن كردن وسواس بپردازد و يا هم از درمان هاي دارويي و هم از درمان هاي رفتاري همزمان استفاده كند.
روانپزشك بايد در درمان اين بيماري به شيوه يادگيري بيمار دقت كند و اينكه بيمار چگونه فراگرفته يا مي گيرد و چه عواملي يادگيري او را تقويت مي كند و تداوم مي بخشد و چگونه مي توان يادگيري او را تغيير داد.
روش هاي رفتار درماني نيز براي معالجه اين بيماران وجود دارد كه خود مشاور، روانشناس و روانپزشك در سيكل درماني از آن استفاده مي كند.
به افرادي كه داراي وسواس هستند توصيه مي شود به روانپزشك و روانشناس مراجعه و درصدد حل مشكل خود برآيند
نگراني ها، ترديدها و باورهاي خرافي كه معمولا در زندگي روزمره شايع هستند اگر جنبه افراطي و شديد به خود بگيرند وسواس ناميده مي شوند. مثلا يك فرد در هنگام شست وشوي دست يا بدن يا بازرسي و چك كردن، به صورت خيلي زياد و شديد دست به اين عمل مي زند كه در مواقع وجود مانع، فرد دچار اضطراب و استرس مي شود.
اختلال وسواس به دو صورت فكري و عملي است و در تمام سنين رخ مي دهد اما در سنين جواني كمي شايع تر است.
درمان
اين ناهنجاري اگر زود تشخيص داده شود، مي توان به خوبي با تركيبي از روان درماني (به ويژه رفتار درماني) و دارو درماني معالجه كرد. يك رويكرد ويژه رفتار درماني به نام «مواجهه و جلوگيري از پاسخ» تاثير خود را در درمان بيماران وسواسي- جبري ثابت كرده است. اين عمل شامل مواجه كردن عمدي بيمار با فكر يا شي ء هراس آور به صورت مستقيم يا از راه تصور خيالي است.
توصيه به خانواده ها
- استرس و موارد بحران وضعيت بيمار را بدتر كرده و احتمال عود را افزايش مي دهد لذا به رغم ايجاد مشكلات و آشفتگي در خانواده به واسطه اين بيماري در منزل سعي كنند فضاي با آرامشي برقرار باشد.
- بيمار نياز به درك خود از طرف ديگران دارد لذا پايين آوردن انتظارات به طور موقت، مهربان و شكيبا بودن كمك كننده خواهد بود.
- بدانيد بيمار براي رفع اضطراب خود دست به اعمال وسواس گونه مي زند و هيچ كس به اندازه خود او از رفتارهايش متنفر نيست. لذا از قضاوت يا مسخره كردن اعمال او حذر كنند.
- شما درگير رفتارهاي وسواس گونه بيمار نشويد اما حد و حدود اين اعمال بايد به روشني مشخص شده و فرد وسواسي طبق همان محدوديت ها و قواعد عمل كند.
- به بيمار جهت ترك اعمال خود فشار وارد نكنيد.
- حركات رفتاري كه براي بيمار بسيار سخت است و قادر به انجام آن نيست به صورت آهسته و در درازمدت تغيير دهيد و هميشه تغييرات را به بيمار گوشزد كنيد.
- بايد مواظب اعتماد به نفس بيمار باشيد، به جاي او تصميم نگيريد ولي در تصميم گيري او را كمك كنيد.
- فعاليت هاي روزانه دويدن، شنا و ورزش هاي گوناگون كه باعث صرف انرژي مي شود را زياد كنيد.
- تلاش موفقيت آميز فرد براي موفقيت در برابر وسواس را مورد تشويق قرار دهيد.
امير ستار زاده