(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


دوشنبه 24 اسفند 1388- شماره 19605
 

درد ميگرن را با غذا تسكين دهيم
استفاده غلط از كامپيوتر سردرد مي آورد
قصه هاي شيرين كودكانه از ديروز تا فردا



درد ميگرن را با غذا تسكين دهيم

ميگرن نوعي سردرد است كه 10درصد افراد آن را تجربه مي كنند. شيوع آن در خانم ها بيشتر از آقايان است. ميگرن سردرد ضربان دار شديدي است كه اغلب در يك طرف سر احساس مي شود و در برخي موارد با تهوع، استفراغ و كاهش اشتها نيز همراه است. افراد مبتلا ممكن است نسبت به بو، نور و صدا حساس باشند. برخي افراد ممكن است قبل از شروع حملات ميگرن مشاهده نقاط سياه، خطوط زيگزاگي، جرقه هاي نوراني و حساسيت چشم به نور را تجربه كنند. اين نوع سردرد ممكن است به دفعات زياد (چند بار در هفته) يا به ندرت (يك تا دو بار در سال) رخ دهد، اولين حمله ميگرني معمولا قبل از 30سالگي رخ مي دهد. حملات ابتدايي به ندرت در افراد بالاي 40سال رخ مي دهد. استرس و فشارهاي عصبي، كم خوابي، خواب بيش از حد، هيجانات شديد، دهيدراتاسيون (كاهش آب بدن)، حذف وعده هاي غذايي و در بعضي افراد مصرف برخي از غذاها از عوامل مؤثر در ابتلا به سردردهاي ميگرني هستند. در رابطه با غذاها مسائل زير مطرح هستند؛ ترك ناگهاني نوشيدني هاي حاوي كافئين نظير چاي و قهوه از عوامل احتمالي در بروز ميگرن هستند. كاهش قند خون بخصوص در مواقعي كه با استرس و خستگي همراه مي شود مي تواند باعث بروز ميگرن شود. بنابراين نداشتن برنامه غذايي منظم، حذف وعده ها و ميان وعده هاي غذايي و پيروي از رژيم هاي غذايي نادرست به منظور كاهش وزن مي تواند در بروز ميگرن نقش داشته باشد. مصرف ميوه هايي نظير سيب، گلابي، گيلاس، انگور و زردآلو در ميان وعده هاي غذايي باعث افزايش منظم قندخون مي شود كه مي تواند به كنترل قندخون كمك كند. مصرف غذاهاي پروتئيني مفيد است زيرا منجر به نوسان قندخون نمي شوند. مصرف مرغ و بوقلمون به دليل داشتن پروتئين زياد و چربي كم توصيه مي شود. غذاهاي حاوي پروتئين (انواع گوشت ها، حبوبات و تخم مرغ) بايد در هر وعده غذايي گنجانده شوند.
كاهش آب بدن نيز يكي از عوامل ايجاد سردردهاي ميگرني است. اگر در طول روز آب كافي ننوشيد بدن آب مورد نياز خود را از خون و ساير بافت ها تأمين مي كند. اين امر با انقباض رگ ها همراه است كه مي تواند باعث سردرد شود. مصرف مقدار زيادي آب و مايعات بدون كافئين بخصوص پس از فعاليت بدني توصيه مي شود. از آنجايي كه دهيدراتاسيون و كاهش قندخون از علل بروز اين نوع سردرد هستند. نوشيدن يك ليوان آب همراه با يك قاشق غذاخوري عسل در ابتداي صبح مي تواند سودمند باشد.
خوردن غذاهاي غني از منيزيم به درمان ميگرن كمك مي كند. كمبود منيزيم مي تواند باعث انقباض عروق مغزي و به دنبال آن بروز سردردهاي ميگرني شود. در يافت منيزيم مطابق با مقادير مجاز غذايي توصيه شده RDA300 ميلي-گرم در آقايان و 270 ميلي گرم در خانم ها باعث افزايش جريان خون مغز مي شود. غذاهاي گياهي نظير سبزيجات و حبوبات و غلات غني از منيزيم هستند. مطالعات نشان داده است كه مصرف مكمل منيزيم در خانم هايي كه در دوران پيش از قاعدگي سردردهاي ميگرني را تجربه مي كنند، مي تواند سودمند باشد. به نظر مي رسد غذاهاي حاوي «آمين هاي فعال كننده رگ ها» در شروع انقباض رگ هاي خوني مغز نقش دارند. تيرآمين و فنيل اتيل آمين دو ماده اصلي مؤثر در بروز اين مشكل هستند. اگر چه ساير آمين ها ممكن است اثرات مشابهي داشته باشند. مواد غذايي همراه با عوامل محيطي و شيوه زندگي مي توانند در بروز ميگرن نقش داشته باشند لذا پرهيزهاي غذايي مي تواند در پيشگيري از ميگرن نقش داشته باشند. شكلات، پنير تخمير شده و ساير فرآورده هاي لبني حاوي تيرآمين و ساير آمين ها هستند. در بررسي انجام شده روي 500نفر، اين غذاها قوي ترين عامل غذايي مؤثر در شروع سردردهاي ميگرني بوده اند. سوسيس هاي تخميري، خامه ترش، آواكادو و عصاره مخمر نيز كه حاوي تيرآمين هستند ممكن است باعث ميگرن شوند.
آجيل، شكلات و جوانه گندم و صدف منابع غذايي مس هستند. به نظر مي رسد مس در متابوليسم «آمين هاي فعال كننده رگ ها» نقش دارد و احتمال بروز حمل ميگرن را افزايش مي دهد. از آنجايي كه مركبات (پرتقال و گريپ فروت) جذب روده يي مس را افزايش مي دهند و ممكن است در فرآيند شروع حمله هاي ميگرني نقش داشته باشند بهتر است از برنامه غذايي حذف شوند. غذاهاي چرب و سرخ شده به عنوان عوامل آغازگر ميگرن شناخته شده اند از اين رو بهتر است مصرف آنها محدود شود. افراد مستعد بايد از مصرف فرآورده هاي گوشتي حاوي نيتريت نظير سوسيس و كالباس پرهيز كنند چون احتمالا در بروز ميگرن نقش دارند. در مطالعه اي مصرف مكمل روغن ماهي به ميزان 20گرم در روز در بعضي افراد با تسكين قابل توجه درد همراه بوده است. ورزش هايي نظير يوگا از طريق آرام كردن بدن مي توانند نقش كمك كننده اي داشته باشند.

 



استفاده غلط از كامپيوتر سردرد مي آورد

شايع ترين عارضه استفاده نادرست از كامپيوتر، ايجاد سردردهاي كششي است.
دكتر محمد آقازاده اميري، رئيس دوازدهمين كنگره سراسري اپتومتري ايران در اين باره مي گويد: سردرد خستگي، سوزش، احساس جسم خارجي در چشم، قرمزي، خارش و خشكي چشم، تاري ديد و دوربيني و همچنين درد در اطراف كره چشم ازجمله مهمترين عوارضي است كه كار بران كامپيوتر با آن مواجهند.
وي راهكارهاي لازم جهت كاستن از اين عوارض را شامل استراحت دادن به چشم در فواصل 10دقيقه اي، انجام حركات نرمشي و كششي بعد از استفاده از كامپيوتر، هم سطح قرار گرفتن چشم ها با بالاي صفحه مانيتور و رعايت فاصله مناسب صورت تا صفحه مانيتور كه معمولاً اين فاصله را در حدود طول دست كاربر ذكر مي كنند و نبايد كمتر از 50سانتي متر باشد و همچنين پلك زدن در فواصل زماني كوتاه و هر 5 ثانيه يك بار كه مانع از خشكي چشم مي شود.
دكتر اميري مي افزايد: يكي از مواردي كه عمدتاً از طرف كاربران مطرح مي شود درد در ناحيه گردن و شانه ها، بي حوصلگي و خستگي است كه علت آن قرارنگرفتن ديد فرد و صفحه مانيتور در يك سطح و انحرافات زاويه ديد كاربر نسبت به مانيتور به سمت بالا، پايين و يا اطراف است كه باعث ايجاد انقباض بيش از حد عضلات ناحيه گردن و شانه و درد در اين نواحي شده و درصورت زاويه دار بودن نگاه به صفحه مانيتور به دليل تطابق هاي غيريكسان فرد با خستگي زودرس و احساس سرگيجه روبرو مي شود.
به گفته وي تميز نگهداشتن صفحه مانيتور از گردو خاك موجود و همچنين كاستن ميزان نور و شفافيت مانيتور كه باعث افزايش كانتراس و جلوگيري از خيرگي مي شود، ازجمله نكات ديگري است كه مي تواند آسيب هاي كار با اين وسيله را به حداقل برساند.

 



قصه هاي شيرين كودكانه از ديروز تا فردا

افسانه هاي پريان قدمتي بسيار طولاني دارند. از گذشته ها بچه ها هميشه عاشق اين داستان ها بوده اند و تلويزيون و بازيهاي مهيج رايانه اي هنوز نتوانسته اند جاي اين علاقه كودكانه را بگيرد. اما به راستي چرا افسانه هايي مانند بندانگشتي، كدو قلقل زن، شنل قرمزي و... تا اين اندازه براي كودكان جالب است؟ اين قصه ها چه پيامي براي بچه ها به همراه دارند؟
در دنياي روبه پيشرفت امروز، اين سؤال براي بسياري از ما پيش مي آيد كه چرا با وجود داستان هاي جديد هنوز بچه ها به همان افسانه هاي قديم تمايل بيشتري دارند. يكي از مهم ترين دلايل اين است كه افسانه ها به خاطر تكرار مداوم و منتقل شدن نسل به نسل لطيف تر شده و مفهوم هاي مختلفي را به كودك، چه دختر و چه پسر و درهر سني منتقل مي كند. اين پيام ها منشأ افكار و ايده هاي متنوعي است كه به پشت سر گذاشتن مشكلات و با آرامش بزرگ شدن او كمك مي كند.
كودكي «رودخانه آرام
و بي تلاطم» نيست
كودك از سنين بسيار پايين مسائلي مانند نااميدي، رقابت، مواجهه با دنياي پيرامون، قبول مسئوليت و... را از ذهن مي گذراند. همچنين ممكن است با تنهايي و اضطراب نيز روبرو شود.
بعضي از والدين فكر مي كنند كه بايد بچه را از مشكلات و ناملايمات دور كرد و فقط جنبه هاي مثبت هر چيز را به او نشان داد. از آنجا كه كودك به خوبي درك مي كند كه زندگي فقط با اتفاق هاي خوب همراه نيست، اين روش نه تنها به آرامش بخشي بيشتر او كمك نمي كند، بلكه باعث تشديد نگراني هايش نيز مي شود.
داستان هاي تخيلي راهنماي خوبي براي بچه هاست، چرا كه با زبان كودكانه درباره زندگي واقعي صحبت كرده و شهامت مقابله با مشكلات زندگي را به كودك نشان مي دهد.
افسانه هاي كودكانه چراغ هاي راه زندگي
قصه هاي تخيلي پريان ترس و وحشتهاي دوران بچگي را با زباني بازي گونه نشان مي دهد.
فقر و تنهايي در داستان
بند انگشتي به خوبي بيان شده است؛ قصه سفيد برفي مشكلات او پس از مرگ مادرش را نشان مي دهد، داستان شنل قرمزي نيز به خوبي رويارويي كودك با ظلم بزرگترها را تعريف مي كند و حسادت خانواگي در قالب افسانه سيندرلا به بچه ها معرفي مي شود. در تمام اين داستان ها تلخي ها و مشكلات زندگي و شيوه مقابله قهرمانان با آنها به شيوه اي ملموس به كودك معرفي مي شود كه درعين حال چندان ناراحت كننده و دلخراش نيز نمي باشد. مسلما كودك از گرگ مي ترسد، اما در قالب قصه مي توان به او خنديد، با لگد پرتابش كرد، شكتسش داد و كم كم با ترس از «بلعيده شدن» خداحافظي كرد.
قصه ها به بچه كمك مي كند تا بين احساساتش هماهنگي ايجاد شود و با طرح ايده هاي مختلف، راه حل هايي براي حل مشكلات به او الهام مي كند. خوبي و بدي چيست؟ مهربان بودن بهتر است يا بدجنس بودن؟ بزرگ شدن چه جوري است و چطور بايد از خانواده جدا شد؟
و... اينها پرسش هايي است كه براي همه بچه ها پيش مي آيد. داستان ها سرشار از مفاهيمي هستند كه مانند چراغ هايي راهنما مسير زندگي كودك را روشن مي كنند. همه آنها يك پيام ساده و اميدواركننده را نشان مي دهد:«اگر به جاي فرار از مشكلات اجتناب ناپذير زندگي، شجاعانه با آنها روبرو شويم، پيروزي حتما از آن ماست و به آنچه بخواهيم مي رسيم.»
زبان قصه ها؛ آشنا
براي بچه ها
قصه ها به شيوه خارق العاده كه بسيار براي بچه ها خوشايند است با آنها صحبت مي كنند و به همين خاطر كودك به خوبي با قصه ارتباط برقرار مي كند. كودك تا پيش از سن بلوغ در سرزندگي و شادابي سير مي كند. در دنياي او مرز مشخصي بين جاندار و بي جان، انسان و حيوان، واقعيت و تخيل وجود ندارد. عبارات زماني و مكاني مانند «يكي بود، يكي نبود...»
و «سرزميني خيلي دور كه كسي نمي تواند كجاست...» كودك را از دنياي واقعي روزمره جدا مي كند و هر آنچه را كه در تخيلاتش است و نمي تواند به روش هاي معقول به آن برسد را با خود همراه مي كند.
داستان ها شخصيت هاي گوناگون و شيوه برخورد صحيح با آنها را به بچه ها معرفي مي كند.
در قصه هاي پريان امكان وقوع هر اتفاقي وجود دارد كه همين باعث شده تا قصه براي كودك 5 تا 13 ساله ملموس وجالب باشد و برداشت هاي آنها نيز با هم يكي است.
خود را به قصه ها بسپاريد!
نمي توان به طور دقيق مشخص كرد كه هر قصه درچه سني براي كودك مناسب است؛ اما با شناخت واكنش هاي كودك مي تواند فهميد كه با داستان ارتباط برقرار مي كند يا نه. بهترين راه اين است كه نخست قصه هاي مورد علاقه خود را براي فرزندتان تعريف كنيد. اگر كودك عكس العملي بروز نداد. نشانگر اين است كه مفاهيم داستان با تخيل و افكار او همسو نيست.
درغير اين صورت هيجان و تمايل خود را نشان مي دهد و مدام از شما مي خواهد تا داستان را برايش تكرار كنيد تا به آنچه مدنظرش است، برسد. وقتي افكار و دل مشغولي هاي كودك تغيير كند، او با تمايل به شنيدن داستان هاي ديگر، اين نياز را برطرف مي كند.
بهترين شيوه در قصه گويي اين است كه اجازه دهيد فرزندتان شما را در مسير هدايت كند.
انتخاب قصه هاي مختلف توسط او به شما كمك مي كند افكار و تخيلاتش را بهتر بشناسيد.
اما توجه داشته باشيد كه شور و هيجان او را با توضيح كامل اتفاقات داستان خاموش نكنيد!
چرا كه تمام هيجان افسانه ها به اين خاطر است كه كودك نمي داند چطور، چگونه و چرا اين موضوع رخ داده و واقع مسحور داستان مي شود.
مريم سادات كاظمي

 

(صفحه(12(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14