فصل داغ ثبت نام با طعم تغيير و تحولات واكاوي مزايا و معايب
طرح تجميع مراكز پيش دانشگاهي با دبيرستانها (بخش نخست)

صديقه توانا
تيرماه آغاز فصل ثبت نام براي خانواده هايي است كه فرزندان مدرسه اي دارند، دغدغه ثبت نام فرزند در مدرسه اي مناسب ذهن را مشغول مي كند، اما گاهي تغيير و تحولات و اجراي برخي از طرحها در نظام آموزشي و مسائل حاشيه اي به اين دغدغه بيشتر دامن مي زند و موجب ايجاد چالش در زندگي مي شود، مخصوصاً براي خانواده هايي كه فرزند دبيرستاني دارند و اين چالش زماني پررنگ تر مي شود كه قرار باشد بچه ها براي ادامه تحصيل وارد مراكز آموزش عالي شوند و چنانچه اين چالش با چاشني تغيير در برخي از سيستمهاي آموزشي و آن هم در سال آخر تحصيل همراه باشد، دل نگراني هاي والدين را چندين برابر مي كند.
حذف دوره پيش دانشگاهي و حذف شرط معدل براي ورود به اين دوره همچنين طرح تجميع مراكز پيش دانشگاهي در دبيرستانهاي كشور كه در اواسط سال تحصيلي 89-88 تصويب شد، درحال حاضر بسياري از والدين را براي ثبت نام فرزندان خود با مشكلات زيادي روبرو كرده و دل مشغولي هايي را براي آنان فراهم آورده است.
دريافت شهريه در برخي از دبيرستانهاي دولتي براي ثبت نام در سال آخر دبيرستان به بهانه تشكيل كلاسهاي تست زني و فوق العاده، ثبت نام در رشته هايي خاص مثل تجربي و رياضي در بعضي از دبيرستانها و عدم اخذ ديپلم در سال سوم متوسطه و الزام براي ادامه تحصيل در سال چهارم دبيرستان براي دريافت ديپلم از جمله شبهات و نگراني هاي خانواده ها و دانش آموزان مي باشد كه در دو شماره گزارش پيش رو ، پاي صحبتها و درد دلهاي مردم مي نشينيم و پاسخ اين سؤالات را از زبان مسئولان جويا مي شويم.
مدارس پيش دانشگاهي مستقل نداريم
حميدرضا حاجي بابايي وزير آموزش وپرورش در سخناني با اعلام اينكه از سال آينده مدارس پيش دانشگاهي مستقل نخواهيم داشت و مدارس پيش دانشگاهي با دبيرستانها تجميع مي شوند خاطرنشان مي كند: «بخشي از طرح تحول بنيادين در آموزش وپرورش كه هميشه از آن صحبت مي شود درحال اجراست كه بحث اصلاح ساختار نظام آموزشي 6-3-3 نيز يك آيتم از برنامه هاي اين طرح است و قطعاً تا زمانيكه اين برنامه قانوني نشود، اجرايي نخواهدشد.»
حاجي بابايي درباره حذف پيش دانشگاهي كه خبر آن قبلاً اعلام شده بود چنين مي گويد: «اين اشتباه در برداشت هاست. اين طرح چه مصوبه مجلس شود و چه شوراي عالي انقلاب فرهنگي، هيچ كس در حذف پيش دانشگاهي اختلاف نظري ندارد، اما مسئله اين است كه چه زماني اجرايي شود.»
وزير آموزش وپرورش اضافه مي كند: «حداقل يك دوره 6تا 12ساله براي تغيير يك برنامه لازم است و اينگونه نيست كه از اول مهر همه چيز را تغيير دهيم.»
وي مي گويد: «پيش از اين، كسانيكه معدل زير 14 داشتند، نمي توانستند در مدارس پيش دانشگاهي روزانه شركت كنند، اما از اين به بعد اين شرط را برمي داريم و اين مورد نياز به قانون ندارد.»
اخذ ديپلم، سال سوم يا چهارم متوسطه؟
براساس مصوبه هيئت دولت درمورد اصلاح آئين نامه اجرايي قانون يك مرحله اي شدن آزمون سراسري و نحوه ورود به دوره پيش دانشگاهي «حذف كف معدل براي ورود به مراكز آموزش پيش دانشگاهي روزانه» نحوه فعاليت اين مراكز مشخص شده است و كليه دانش آموزان فارغ التحصيل سال سوم دوره متوسطه نظري در سال تحصيلي90-89 مي توانند در همان دبيرستان محل تحصيل خود در دوره پيش دانشگاهي ثبت نام نموده و ادامه تحصيل دهند.»
«محمد.ن» كارمند يك شركت توليدي است و 45سال سن دارد او كه 2فرزند در مقاطع تحصيلي دوم و سوم دبيرستان دارد و براي ثبت نام فرزندان خود به يكي از دبيرستان هاي دولتي آمده است، سوژه گزارشم مي شود. او كه خيلي عصباني به نظر مي رسد و ظاهراً از قواعد و قوانين جديد ثبت نام در دوره پيش دانشگاهي اطلاعات چنداني ندارد مي گويد: «دختر كوچكم امسال سوم دبيرستان مي رود و ظاهراً مشكلي ندارد، اما براي دختر ديگرم كه سوم دبيرستان است و ديگر نمي خواهد ادامه تحصيل دهد، مشكل داريم چون مدير مدرسه مي گويد، چنانچه در كلاس چهارم نظري شركت نكند، نمي توانيم به او ديپلم بدهيم، حال آنكه سالهاي قبل اينطور بود كه اگر كسي نمي خواست ادامه تحصيل دهد، مي توانست همان سال سوم ديپلم بگيرد.»
اين كارمند در ادامه چنين مي گويد: «يكي ديگر از مشكلات ما اين است كه مي گويند بايد 2ميليون تومان بابت ثبت نام در كلاسهاي تقويتي و يا كلاسهاي تست زني به مدرسه كمك كنيد خانم مهناز- ش هم كه براي ثبت نام فرزندش به مدرسه مراجعه كرده و ظاهراً نااميد برگشته در ادامه صحبتهاي اين شهروند چنين مي گويد: «نمي دانيم آيا پيش دانشگاهي امسال حذف مي شود يا نه، ضمناً بنويسيد كه چرا هر ساله اين همه تغيير و تحول در آموزش وپرورش داريم، و ما واقعاً سردرگم مي شويم.»
خانم مهناز در ادامه اينطور مي گويد: «يك پسر 5ساله دارم كه از امسال بايد پيش دبستاني برود، نمي دانم تا زمانيكه او به سن دبيرستان مي رسد بايد شاهد چه تغييراتي باشيم ولي از مسئولان مي خواهم بچه هاي ما را موش آزمايشگاهي نكنند.»
والدين نگران حذف
دوره پيش دانشگاهي نباشند
«مراكز پيش دانشگاهي مستقل جهت ادامه فعاليت خود موظف هستند از دانش آموزان پايه هاي ديگر دوره تحصيلي متوسطه براساس ظرفيت خود ثبت نام كنند.»
ابراهيم سحرخيز معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش وپرورش نيز در گفت وگو با گزارشگر كيهان با بيان مطلب فوق درباره بلاتكليفي و نگراني خانواده ها مي گويد: «دانش آموزان و والدين آنان نگران حذف دوره پيش دانشگاهي براي سال تحصيلي آينده نباشند، زيرا حذف اين دوره در شرايط كنوني به هيچ وجه در آموزش وپرورش مطرح نيست.»
وي همچنين به خانواده ها اين اطمينان را مي دهد كه در صورت تصويب حذف دوره پيش دانشگاهي اين مصوبه شامل حال دانش آموزاني كه اكنون در دبيرستان تحصيل مي كنند نمي شود و آنان بايد شرط 12سال تحصيل تمام براي اخذ ديپلم را داشته باشند.»
سحرخيز در ادامه مي گويد: «دانش آموزان قبولي سال سوم دبيرستان در سال تحصيلي 90-89 مي توانند در دبيرستان محل تحصيل خود در دوره پيش دانشگاهي ثبت نام كنند و نيازي به جابه جايي نيست، همچنين مراكز آموزش پيش دانشگاهي مستقل جهت ادامه فعاليت خود موظف هستند از دانش آموزان پايه هاي ديگر دوره تحصيلي متوسطه براساس ظرفيت اين مراكز ثبت نام كنند.»
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش وپرورش در ادامه اضافه مي كند: «ظرف چند روز آينده تمام تابلوهاي مراكز پيش دانشگاهي جمع مي شود و در سال تحصيلي جديد تمام مدارس بايد در تابلوي سردر خود عنوان «دبيرستان» را ذكر و نصب كنند.»
سحرخيز با اين توضيح كه هيچ مدرسه دولتي هنگام ثبت نام حق دريافت شهريه از والدين را ندارد، خاطرنشان مي كند: «همانطور كه قبلاً هم وزير آموزش وپرورش اعلام كرده بود دريافت شهريه هنگام ثبت نام خلاف قانون است، ما هم براين موضوع تأكيد مي كنيم و چنانچه خانواده ها با مواردي برخورد كردند، حتماً به دفتر ارزيابي عملكرد در وزارتخانه مراجعه و موارد را گزارش دهند تا با مديران متخلف برخورد شود و حتي در برخي موارد اقدام به عزل مدير مي كنيم.»
وي در پاسخ به اين سؤالم كه برخي از والدين معتقدند اين همه تغيير و تحول در آموزش وپرورش بچه ها و خانواده ها را دچار استرس و تنش مي كند، مي گويد: «باتوجه به اينكه طرح تحول بنيادين را در آموزش وپرورش داريم، بي نياز از اين همه تغيير و تحول نيستيم چون قرار نيست در سيستم آموزش وپرورش لكه گيري شود، تحول بنيادي در برنامه ريزي درسي، تغيير محتوا و كتب، آموزش معلمان و... از مقطع ابتدايي تا پايان دوره متوسطه لازم است. درحال حاضر، در دوره انتقال و گذر هستيم و بايد اين تغيير محتوا را تحمل كنيم.»
تحولي بنيادين در نظام آموزشي كشور
تغيير ساختار نظام آموزشي و تجميع مراكز پيش دانشگاهي در دبيرستانهاي كشور يك برنامه جزئي از طرح كلاني است كه براي تحقق بنيادين در آموزش وپرورش تدارك ديده شده است.
مهدي نويد ادهم دبيركل شوراي عالي آموزش وپرورش در گفت وگو با گزارشگر كيهان در سخناني به ضرورت اجراي طرح تجميع مراكز پيش دانشگاهي در دبيرستانها اشاره و تأكيد مي كند: «تغيير ساختار نظام آموزشي يكي از راهكارهايي است كه براي اجراي طرح تحول بنيادين لازم و ضروري است بنابراين نظام آموزشي آينده به 2دوره 6ساله ابتدايي و متوسطه تقسيم مي شود كه دوره متوسطه به دو دوره 3ساله متوسطه اول و دوم نيز تقسيم مي گردد كه در اين تقسيم بندي دوره پيش دانشگاهي ديگر موضوعيت نخواهد داشت در نتيجه تا زمان استقرار كامل نظام جديد، دوره پيش دانشگاهي موجود در دبيرستانها ادغام مي شود.»
از معاون وزير و دبيركل شوراي عالي آموزش وپرورش درخصوص مزايا و معايب طرح تجميع سؤال مي كنم كه وي در توضيحاتي با اشاره به دوره پيش دانشگاهي چنين مي گويد: «طراحي دوره پيش دانشگاهي در زمان خود طرحي مفيد و كارآمد بود و اثرات مثبتي در گسترش نظام آموزشي داشت، اما به دليل تحولاتي كه در سالهاي اخير در كشور بوجود آمده است، اين دوره كارآيي و فلسفه وجودي خود را از دست داده است. به عنوان مثال در آن سالها پيش بيني مي شد 5/3 تا 5/4ميليون نفر دانش آموز پشت درهاي دانشگاه متراكم شوند و دانشگاهها به دليل ظرفيت محدود خود، توانايي جذب اين گروه را نداشته باشد و اين مسئله به يك مشكل اجتماعي تبديل شود، اما اين مشكل امروز با گسترش و توسعه دانشگاههاي پيام نور، آزاد اسلامي و... از بين رفت.»
نويد ادهم در ادامه به يكي ديگر از دلايل ضرورت اجراي اين طرح اشاره مي كند و مي گويد: «در آن دوره تعداد اندكي از دانش آموزان به رشته هاي فني و حرفه اي گرايش داشتند و همگان مايل بودند وارد دانشگاه شوند كه با طراحي دوره پيش دانشگاهي تدابيري اتخاذ شد كه درصد قابل توجهي از دانش آموزان به رشته هاي فني و حرفه اي و كار و دانش گرايش يافته و اين جزو دستاوردهاي بسيار مثبت نظام پيش دانشگاهي بود.»
وي در ادامه خاطرنشان مي كند: «شرط ورود به دوره پيش دانشگاهي در سال طراحي اين دوره براساس مصوبه هيئت دولت، كسب معدل 14 بود كه در طول زمان اين كف معدل تقليل يافت به گونه اي كه امروز تمام فارغ التحصيلان سوم دبيرستان مي توانند وارد پيش دانشگاهي شوند. براين اساس طرح شرط معدل حذف شد و تمام دانش آموزان سوم دبيرستان بايد در دوره پيش دانشگاهي و در سال پاياني دوره دبيرستان ادامه تحصيل دهند كه اين امر سبب مي شود تا همه دانش آموزان يك سال ديگر از امكانات آموزشي و خدمات تربيتي بهره مند گردند.»
دبيركل شوراي عالي آموزش وپرورش در ادامه به يكي ديگر از معايب دوره پيش دانشگاهي و ضرورت طرح تجميع اشاره مي كند و مي گويد: «تعداد قابل توجهي از دانش آموزان به مجرد ثبت نام در دوره هاي پيش دانشگاهي فرصت كمتري را در مدارس سپري مي كردند و بيشتر وقت خود را به تست زني مي پرداختند و اين فعاليت، آثار تربيتي به همراه نداشت، حال آنكه با اجراي اين طرح، خلأهاي مذكور پر مي شود.»
نويد ادهم براي رسيدگي به تخلفات و دريافت هرگونه شهريه از والدين جهت ثبت نام در سال چهارم دبيرستان (پيش دانشگاهي) مي گويد: «خانواده ها مي توانند در صورت مشاهده هرگونه تخلفي از سوي مديران مدارس درخصوص دريافت شهريه، عدم ثبت نام در تمام رشته هاي تحصيلي و يا تخصصي كردن مدرسه به دفتر ارزيابي عملكرد و پاسخگويي به شكايات وزارت آموزش وپرورش مراجعه كرده و يا با شماره82281111 تماس حاصل نمايند.»
نويد البته موضوع دريافت مشاركتهاي مردمي را رد نمي كند و مي گويد: «باتوجه به نياز مدارس و ضرورت ارتقا كيفيت در مدارس، اولياء مي توانند با پرداخت كمكهاي داوطلبانه خود زمينه ارتقا كيفيت را در مدارس فراهم آورند، چراكه آموزش وپرورش نيازمند مشاركت جدي اولياء است و والدين بايد به اين باور برسند كه اگر دنبال افزايش كيفيت تحصيلي فرزند خود هستند لازم است ارتباط نزديكي با مدرسه داشته باشند چراكه بودجه سالانه 12هزار ميليارد توماني آموزش وپرورش، بدليل محدوديتهاي موجود، كفاف نمي دهد و خود مردم بايد داوطلبانه كمك كنند.»
اجراي طرحهاي شتابزده!
اما از سوي ديگر دكتر طيبه صفايي نايب رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس هم كه مخالف اجراي شتابزده طرح تجميع است، در گفت وگو با گزارشگر كيهان چنين مي گويد: «از ابتداي اجراي طرح پيش دانشگاهي تأكيد ما بر اين بود كه اين شيوه به صورت صددرصد اجرا نشود و خواستار واگذاري دوره پيش دانشگاهي به وزارت علوم و دوره آمادگي و پيش دبستاني به وزارت آموزش وپرورش شديم، اما متأسفانه مورد استقبال و تأييد قرار نگرفت و الان مي بينيم اجراي طرح تجميع براي خانواده ها نگراني ايجاد كرده است.»
دكتر صفايي مي گويد: «وقتي قرار است طرحي مطرح گردد، اولاً بايد به صورت آزمايشي اجرا شود، قابل دفاع باشد ضمن اينكه شتابزده هم نباشد. همچنين بحث حذف پيش دانشگاهي با تجميع در دبيرستان در عمل و اجرا منافات دارد و بچه ها را با مشكل مواجه مي كند و ما از سوي مديران، اوليا و حتي معلمان تماسهايي داريم كه آنها دچار سردرگمي شده اند. اجراي اين طرح بايد به بعد از انجام كار كارشناسي دقيق محول گردد و به نظرم در اين طرح كارشناسي هاي دقيقي صورت نگرفته است و باتوجه به اينكه در آينده اي نه چندان دور، حذف كنكور را پيش رو داريم بايد اين اطمينان را به بچه ها بدهيم كه پيش دانشگاهي تقويت مي شود.»
وقتي از خانم صفايي سؤال مي كنم در كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس چه اقداماتي براي اجراي صحيح و به موقع اين طرح انجام شده است، مي گويد: «ظاهراً رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات طرحهاي مهمتر و اولويت دارتري دارند و اين طرح همچنان مسكوت مانده و در دستور كار قرار نگرفته است.»
گزارش روز