شكست حلقه تحريم مزيت ها و فرصت هاي جمهوري اسلامي ايران در مقابله با تحريم ها

بابك اسماعيلي
اشاره
پس از تحريم هاي شوراي امنيت سازمان ملل برضد ايران، روز دوشنبه 26 جولاي 2010 (4 مرداد 1389)، اتحاديه اروپا و كانادا، متن تحريمي تكراري و به زعم خود جديدي عليه بخش انرژي و كشتيراني جمهوري اسلامي وضع كردند.
همزمان با وضع اين تحريم ها، تبليغات گسترده اي از سوي رسانه هاي غربي مبني بر اينكه تحريم اثرات زيادي بر روي دولت و مردم ا يران داشته صورت گرفته و مي گيرد. اين در حاليست كه اغلب كارشناسان اقتصادي و سياسي، تحريم هاي وضع شده عليه ملت ايران را در صورت تدبير، نوعي فرصت قلمداد مي كنند. در اين گزارش به بررسي مزيت ها و فرصت هاي جمهوري اسلامي ايران در مواجهه با تحريم ها مي پردازيم:
نفت بر روي آتش
يك مورخ و نويسنده فرانسوي تاكيد كرد اتحاديه اروپا باتحريم جمهوري اسلامي ايران نفت بر روي آتش مي ريزد و سبب افزايش تنش ها مي شود.
پل اريك بلانرو با رد سياست هاي غرب در برابر ايران گفت: هيچ دولتي راضي نمي شود با طرف مقابلي كه مشروعيت و حيثيت مردم اش را نفي مي كند، به راحتي وارد مذاكره شود.
وي با تاييد اين مسئله كه اين تحريم ها، بحث وگفت و گوهاي هسته اي بين ايران و كشورهاي غربي را پيچيده مي كند افزود: اتحاديه اروپا با نپذيرفتن خواسته و حق مشروع اتمي مردم ايران، هجوم تحريمي به بخش هاي گازي و نفتي ايران و همچنين ممنوع كردن سرمايه گذاري و انتقال فناوري و كمك هاي فني، در واقع به جاي كاهش تنش سبب افزايش آن مي شود.
بلانرو گفت: اين كشورها براي توجيه اين اقدام خود بهانه هايي را مطرح و شرايط را اينگونه تصوير مي كنند كه گويي ايران تهديدي براي صلح جهاني است، در حالي كه هيچ فرد و يا نهادي نتوانسته است ثابت كند كه ايران درصدد دست يافتن به فناوري هسته اي نظامي است و حتي رييس جمهوري ايران نيز بارها صلح آميز بودن فعاليت هاي هسته اي ايران را تضمين كرده است.
اين نويسنده فرانسوي كه مدتي است به دليل نوشتن كتاب روشنگرانه درباره لابي هاي صهيونيستي كشور خود مورد غضب اين لابي ها و مقام هاي فرانسوي قرار گرفته و از نظر خبري بايكوت شده است به تبليغات و اطلاع رساني نادرست درباره مسايل هسته اي ايران درغرب و فرانسه نيز اشاره دارد وي در اين مورد گفت: ما در غرب با موجي از اطلاع رساني نادرست و در واقع اطلاع رساني نشدن در زمينه موضع هسته اي ايران مواجه هستيم.
بلانرو اضافه كرد: اين اقدام آنان يادآور تبليغات و اطلاع رساني دروغيني است كه براي سلاح كشتار جمعي عراق در زمان صدام حسين نيز ارائه دادند و اكنون همان سناريوي غلط را تكرار مي كنند.
اين مورخ آشنا به مسايل منطقه خاورميانه در مورد دسترسي خطرآفرين رژيم صهيونيستي به سلاح هسته اي افزود: با اينكه از نظر تاريخي در واقع موضوع سلاح هسته اي اسراييل و توسعه آن سبب آغاز بحث مقابله با گسترش سلاح هسته اي شد، كشورهاي غربي و مجامع جهاني هرگز اين موضوع را محكوم نكرده اند.
وي اضافه كرد: به رغم اين امر هيچگاه هيچ نوع سياست تحريمي از سوي غرب بر ضد رژيم اسراييل اتخاذ نشده و در هيچ زماني حتي پاي يك بازرس هم به اسراييل باز نشده است.
بلانرو تاكيد كرد: اسراييل از سوي اروپا ايجاد شده است و اروپا به عنوان يكي از طرف هاي اصلي ايجاد كننده اسراييل در اين موضوع و حتي در بخشي از اقدامات اسراييل نيز مسئول است.
وي افزود: منطقي تر اين است كه اتحاديه اروپا به جاي اينكه به ايران فشار بياورد و به عنوان اجراكننده سياست هاي ديكته شده آمريكا- اسراييل نقش بازي كند از عواقب اين موضوع درس بگيرد و همچنين مسئله هسته اي اسراييل را شفاف سازي كند.
اين نويسنده فرانسوي براي رسيدگي به مسئله اتمي اسراييل و بحران هاي ناشي از آن مي گويد: بايد براي حل اين موضوع همه چيز را بر روي ميز مذاكره گذاشت و با در نظر گرفتن تمامي مولفه ها مذاكرات را آغاز كرد.
اسراييل داراي 200 تا 400 كلاهك هسته اي شامل بمب هاي هسته اي نوتروني و يا سلاح هاي هسته اي ترميك است كه برابر با 3 هزار بمب هيروشيما قدرت ويراني و فاجعه آفريني دارد. از اين رو تكرار مي كنم اين اسراييل است كه سايت هاي اتمي آن بايد قبل از همه مورد بازرسي بين المللي قرار گيرد.
بلانرو تاكيد كرد: چنانچه اين كشورها به مسئوليت اسراييل در اين موضوع توجه نكنند بايد گفت در واقع خودشان را به كري زده اند و درصدد هستند تا از كنار اين موضوع بگذرند و در اين صورت بايد پرسيد كه اين روش به نفع چه كسي خواهد بود؟ وي در مورد تهديدات نظامي عليه ايران گفت: تاريخ نشان داده است كه اسراييل به اين دليل كه اطمينان دارد از پشتيباني غرب برخوردار و از پاسخگويي مصون است از انجام بدترين اقدامات افراطي باك ندارد.
او به عنوان مثال به حمله نظاميان رژيم صهيونيستي به كشتي هاي حامل كمك هاي انساني به غزه و تجاوزات پيش تر به غزه و سكوت غرب در قبال آن اشاره كرد و افزود: اسراييلي ها به طور ناشيانه به اين كشتي هاي حامل كمك هاي بشردوستانه حمله كردند. دو سال پيش نيز بايورش به غزه، مردم زير محاصره اين منطقه راقتل عام كردند و كسي از آنان بازخواست نكرد.
بلانرو به گوشه اي ديگر از روش هاي خبري غرب و دستكاري اطلاعات براي مخدوش كردن مواضع و چهره ايران اشاره كرد و گفت: در غرب با دستكاري سخنان رئيس جمهوري گفته اند كه ايران درصدد از بين بردن اسراييل است و بعد از آن نيز تلاش هايي بعد از انتخابات رياست جمهوري براي به هم زدن نظم در ايران صورت گرفت كه با پشتيباني تبليغاتي سنگين رسانه ها در غرب همراه بود و به موازات اين اقدام ها، شاهد توسعه يك نوع ديپلماسي غربي هستيم كه لجام گسيختگي خود در مقابل ايران را هر روز بيشتر نشان مي دهد و اين راهبردي است كه تاكنون با شكست روبه رو بوده است.
وي افزود: آنها حتي به دروغ و براي بازداشتن كشورهاي منطقه از مخالفت با سياست هاي جنگ طلبانه خود مدعي مي شوند كه يك حمله نظامي عليه ايران به كشورهاي ديگر در منطقه توسعه نخواهد يافت و به اين وسيله تلاش دارند با آماده كردن فضا، افكار عمومي را براي قبول جنگ آماده كنند.
بلانرو تاكيد كرد: آنان طبق روش معمول كه در اين موارد به كار مي برند دروغ گويي را مضاعف كرده اند تا افكار عمومي بتوانند سياست هاي افراطي آنان را بپذيرند.
وي با ابراز تاسف عميق از اين سياست ها تاكيد كرد: اين در حالي است كه اتحاديه اروپا و فرانسه بايد نقش متعادل كننده در مقابل سياست ها و اهداف اسراييل و آمريكا- با علم به منافع حياتي و حفظ صلح جهاني- بازي كنند و اجازه ندهند اين دو دردسرساز شوند.
تحريم هاي بي تأثير
معاون حقوقي رئيس جمهور با بي تأثير خواندن تحريم هاي كشورهاي غربي بر ضد جمهوري اسلامي ايران گفت: تجربه تاريخي نيز حاكي از ناموفق بودن بسياري از تحريم ها بر ضد كشورهاي مختلف بوده است.
دكتر فاطمه بداغي در نخستين همايش حقوقي صنعت نفت گفت: صدور قطعنامه اخير شوراي امنيت سازمان ملل بر ضد برنامه صلح آميز هسته اي ايران، صرف نظر از اشكال هاي حقوقي، شكلي و ماهوي، بسياري از اصول منشور سازمان ملل متحد و به ويژه قواعد حقوق امور بين الملل را به چالش مي كشد و با قواعد حقوق بشر ناسازگار است.
بداغي با بيان اين كه به دلايل مختلف، تحريم ها بر ضد ايران موثر نبوده است و نخواهد بود، در تبيين برخي از دلايل آن گفت: تجربه تاريخي نشان داده در تحريم كشورهاي مختلف اغلب تحريم ها موفق نبوده؛ به طوري كه از سال 1914 تا 2000 ميلادي، 86 مورد تحريم در جهان (كه دوسوم آن از سوي آمريكا اعمال شده) به وقوع پيوسته كه اغلب آنها موفق نبوده است.
معاون حقوقي رئيس جمهوري در ادامه گفت: اعمال تحريم تنها به كشور تحريم شونده لطمه نمي رساند بلكه كشور تحريم كننده نيز لطمه مي بيند، همچنين تحريم به بالا رفتن قيمت كالا و خدمات در كشورهاي تحريم كننده منجر مي شود و از سوي ديگر، اتحاد ملي و غيرت ديني مردم كشورهاي مورد تحريم، مي تواند از آن (تحريم) فرصت هاي مغتنمي را ايجاد كند.
به گفته وي، براساس منشور سازمان ملل، شوراي امنيت وظيفه دارد بر پايه اهداف مندرج در منشور، نسبت به برقراري صلح و امنيت اقدام كند، در اين زمينه بايد احراز شود كه آيا تهديد عليه صلح يا نبود صلح يا اقدام تجاوزكارانه از سوي يك كشور صورت پذيرفته است يا خير و پس از احراز آن، بايد ابتدا اقدام هاي مسالمت آميز و بعد اقدام هاي قهري صورت گيرد.
بداغي اظهار داشت: برخوردهاي دوگانه با بحران هاي بين المللي، توجه نكردن به خواست و اراده كشورهاي مستقل، استفاده ابزاري از شوراي امنيت براي تأمين منافع اقتصادي و سياسي اعضاي آن و حق وتو، از موانع اساسي شوراي امنيت سازمان ملل براي تحقق رفتار عادلانه در سطح بين المللي است.
معاون حقوقي رئيس جمهوري تصريح كرد: با آن كه برنامه هسته اي ايران از سوي آژانس بين المللي انرژي هسته اي صلح آميز اعلام شده، پرونده هسته اي ايران به شوراي امنيت ارجاع شده و اين درحالي است كه در پرونده هسته اي ايران هيچ تخلف ثابت شده اي از سوي مراجع ذي صلاح بين المللي وجود ندارد.
وي تحريم هاي يك جانبه دولت ها بر ضد دولت ديگر، بدون كسب اجازه از سازمان ملل را نامشروع خواند و گفت: تحريم هاي يك جانبه عليه ايران كه با گفت وگوهاي ديپلماتيك نتايجي دربرنداشته است، نامشروع تلقي مي شود.
معاون حقوقي رئيس جمهوري در توضيح گفت: هرگاه كشورهاي صنعتي برتر اقدام هاي قهرآميز اقتصادي را براي اعمال فشار عليه ديگر كشورها استفاده كنند و هرگاه تحريم موجب نقض حق توسعه كشورها شود، همچنين هرگاه تحريم ها موجب مداخله در امور داخلي و خارجي كشورها شود، تحريم نامشروع شناخته مي شود.
وي تصريح كرد: از منظر حقوق بين الملل معاصر، تنها در صورتي وضع تحريم اقتصادي شوراي امنيت داراي مشروعيت حقوقي است كه با صلاحيت هاي مقرر در منشور مطابق باشد، تصميم هاي مستقل شوراي امنيت با هيچ يك از قواعد اساسي در منشور متعارض نباشد، همچنين قطعنامه الزام آور از سوي شوراي امنيت، با قواعد بين المللي مغايرت نداشته باشد.
روزنامه صهيونيستي:
تحريم ها عليه ايران در حد حرف باقي مانده است
يك روزنامه صهيونيستي با بيان اينكه تحريم هاي سازمان ملل، آمريكا و اتحاديه اروپا عليه ايران به مرحله عمل نمي رسند، افزود: اين تحريم ها از سوي كشورها به بهانه هاي مختلف نقض مي شوند.
روزنامه صهيونيستي جروزالم پست اعلام كرد: تحريم هايي كه از سوي سازمان ملل، آمريكا و اتحاديه اروپا عليه ايران به تصويب مي رسند بيشتر به حرف مي ماند و به مرحله عمل نمي رسند.
اين روزنامه افزود: بزرگترين ايراد اين تحريم ها آن است كه مورد حمايت تمامي كشورها قرار نمي گيرد، به طوري كه در برخي موارد كشورهايي مانند ونزوئلا، سوريه وحتي در اين اواخر تركيه، با اين تحريم ها مخالفت كردند.
جروزالم ادامه داد: حتي برخي كشورها نيز كه از لحاظ فكري، با صدور تحريم عليه ايران مخالفتي ندارند اما داراي مشتركات اقتصادي و ژئوپلتيكي متعددي با ايران هستند. اين كشورها شامل روسيه، كشورهاي اتحاد جماهير شوروي سابق، چين و ديگر كشورهاي شرق آسيا، به همين دليلي كه ذكر شد به مناسبات خود با ايران ادامه داده اند.
اين روزنامه صهيونيستي با اشاره به «قسمت اسفناك قضيه» يادآور شد: بدتر از همه، رفتار برخي از كشورهاي دموكراتيك مانند سوئيس است. دقيقا همان زماني كه قدرت هاي غربي تحريم هاي خود را بر ضد ايران تشديد كردند، شركت «اي جي ال» سوئيس با كمك هاي خود به ايران اين تحريم ها را به بيانيه هايي توخالي تبديل كرد.
اين روزنامه ادامه داد: امضاي قرارداد اين شركت با ايران براي واردات بيش از 5 ميليارد مترمكعب گاز در سال به ارزش 18 ميليون يورو كه دو سال پيش منعقد شد، نه تنها لغو نشد بلكه با طرح احداث يك خط لوله براي انتقال گاز از طريق تركيه، با سرعت تمام ادامه دارد.
جروزالم پست در ادامه، اين اقدام سوئيس را نه يك حركت متمردانه از سوي يك شركت سوئيسي بلكه اقدامي از سوي دولت سوئيس و با حمايت مالي آن دولت دانست و افزود: به تازگي نيز دولت سوئيس درباره ارسال وسيله اي براي اندازه گيري فشار در تجهيزات هسته اي به تهران، اظهارات ضد و نقيضي داشته است.
زيان 13ميليارد دلاري روسيه از تحريم ايران
آژانس خبري رايانووستي روسيه در گزارشي اعلام كرد روسيه در اثر تحريم هاي وضع شده عليه ايران با زيان 13ميليارد دلاري مواجه شده است.
رايانووستي روسيه طي گزارشي اعلام كرد، در ژوئن سال جاري شوراي امنيت تحت فشار آمريكا و انگليس قطع نامه تحريمي جديدي راعليه ايران به تصويب رساند كه فروش تسليحات يكي از بندهاي آن را شامل مي شود.
براساس اين گزارش روسيه ممكن است با عدم انتقال تأسيسات دفاعي خريداري شده از سوي ايران 2،2 ميليارد دلار را ازدست بدهد. همچنين اين كشور 2،3 ميليارد دلار در بخش تجهيزات دريايي، 7،3 ميليارد دلار در بخش فروش هواپيماهاي جنگي، 5،2ميليارد دلار در بخش تجهيزات جنگي و نظامي و 1،1ميليارد دلار در زمينه فروش بالگرد ازدست خواهد داد.
اين رقم علاوه بر 200 تا 250ميليون دلاري است كه اين كشور به دليل توقف همكاري هاي دو كشور در بخش تحقيقات فضايي ازدست خواهد داد.
ضربه سنگين بر بدنه صادرات كره
محافل رسانه اي كره جنوبي نيز پس از وضع تحريم هاي اخير عليه ايران، در موضعي قابل تأمل عكس العمل نشان دادند و صريحاً اعمال اين تحريم ها را ضربه اي سنگين بر پيكره اقتصادي خود خواندند.
در اين خصوص روزنامه كره اي «چوسان ايلبو» بزرگترين روزنامه كره اي نوشت: تحريم هاي آمريكا عليه ايران ضربه سنگيني به صادرات شركت هاي كره اي به ايران زده و خواهد زد. به گزارش اين روزنامه، ايران يكي از بزرگترين بازارهاي خاورميانه براي فروش محصولات خودرو و لوازم خانگي كره مي باشد و 50درصد بازار اين محصولات كره اي را در منطقه تشكيل مي دهد.
اين روزنامه كره اي مي نويسد درصورت ادامه تحريم ها بازرگاني كره خسارت هاي قابل توجهي را متحمل خواهد شد.
نويسنده مقاله مي نويسد با اينكه هنوز تحريم هاي آمريكا اعمال نشده خودروسازان كره اي خسارات هاي زيادي را متحمل شده اند بطوري كه در نيمه اول امسال فقط توانسته اند 361 ميليون دلار خودرو و 226 ميليون دلار قطعات خودرو به ايران صادر كنند.
دو خودروساز بزرگ كره اي «هيوندا» و «كيا» از بيستم ماه جولاي هنوز نتوانسته اند خودرويي به ايران صادر كنند درحالي كه از ماه ژانويه تا ژوئن تعداد 41967 خودرو به ايران صادر كرده بودند و شركت خودروسازي ايران خودش درحال توليد نوعي خاصي از خودرو «كيا» است.
به نوشته اين روزنامه خسارتي كه خودروسازان كره اي در نيمه دوم سال از اين تحريم ها متحمل خواهند شد بالغ بر 500ميليون دلار خواهد بود.
در زمينه لوازم خانگي «چوسان ايلبو» مي نويسد شركت هاي «سامسونگ» و «ال جي» هنوز آسيبي از اين تحريم ها نديده اند اما درصورت ادامه اين روند صادرات اين شركت ها نيز كاهش قابل توجهي خواهد يافت.
در همين حال يك منبع آگاه صنعتي كره گفت: در ايران علاقه زيادي به سريال ها و درام هاي تلويزيوني كره اي وجود دارد و همين امر باعث افزايش محبوبيت كالاهاي لوازم خانگي كره اي در ايران شده است از جمله يخچال، ماشين لباسشويي، كولرهاي گازي و گوشي هاي همراه و...
يكي از مسئولين شركت «ال جي» ايران را يكي از بازارهاي بزرگ منطقه خاورميانه خوانده و گفت: ايران بازار سودآوري است و از ميانگين رشد 10 الي 20درصدي سالانه برخوردار است.
همچنين به شركت هاي كره اي فعال در عرصه پروژه هاي عمراني كه قراردادهايي به ارزش 57،1ميليارد دلار را در ايران در حال اجرا مي باشند دستور داده شده است كه اقداماتي براي كنار آمدن باشرايط جديد اتخاذ كنند و يك فعال كره اي در اين زمينه گفت: مشكل بزرگ ما اين است كه ديگر نخواهيم توانست برنده پروژه هاي ديگري در ايران شويم.
گفتني است مقامات آمريكايي براي اعمال فشار به ژاپن و كره جنوبي براي اعمال تحريم هاي يك جانبه كنگره آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران در طول هفته هاي گذشته هيئت هايي را به اين كشورها اعزام كرده اند.
¤ تحريم واردات كالاهاي مصرفي كشورهاي متخاصم
يك عضو كميسيون اقتصادي مجلس از تهيه طرح تحريم واردات كالاهاي مصرفي از كشورهاي تحريم كننده ايران در مجلس شوراي اسلامي خبر داد و اعلام كرد اين طرح اين هفته تقديم هيئت رئيسه مي شود.
سيدناصر موسوي لارگاني نماينده مردم فلاورجان اظهار داشت: براساس اين طرح واردات كالاهاي مصرفي از همه كشورهايي كه در تحريم ايران با آمريكا هم صدا شدند، منع خواهند شد.
وي افزود: از ملت شريف و انقلابي ايران هم مي خواهيم كه با تمايل به سمت خريد كالاهاي ايراني ما را در موفقيت اين طرح ياري كنند.
موسوي لارگاني گفت: در روزهاي اخير شاهد برگزاري مراسم شصت و پنجمين سالگرد بمباران اتمي هيروشيما بوديم. دقت كنيم؛ ژاپني ها چه كردند كه از جنگ جهاني دوم تاكنون توانستند به يكي از قدرت هاي برتر اقتصادي دنيا تبديل شوند.مردم ژاپن دراين سالها از خود گذشتگي نشان دادند. براي كار اهميت قائل شدند، روي پاي خودشان ايستادند و به توليدكنندگان داخلي اهميت دادند.
اين نماينده مجلس خاطرنشان كرد: ملت ايران نيز در طول جنگ تحميلي ايثار و فداكاري هاي وصف ناپذير بكار بستند و الان نيز انتظار مي رود كه با حمايت از توليدات داخلي و تحريم كالاهاي كشورهاي تحريم كننده ايران بار ديگر استكبار جهاني را در برنامه هاي خود ناكام بگذارند.
تداوم فروش بنزين به ايران
رويترز اعلام كرد علي رغم تحريم هاي بين المللي كه انجام معاملات نفتي با ايران را با محدوديت هاي گسترده روبرو كرده است اخبار ضد و نقيضي مبني بر صادرات بنزين به ايران از سوي روسيه و چين به گوش مي رسد.
منابع آگاه در مصاحبه با رويترز اعلام كردند: در هفته گذشته شركت چيني ژوهاي ژنرونگ به همراه شركت روسي لوك اويل از طريق شركت ليتاسكو شاخه تجاري لوك اويل كه در ژنو سوئيس مستقر است يك محموله بنزين حاوي 25 هزار بشكه را در بندرعباس تحويل داده اند.
كشتي حامل محموله دوم شركت ليتاسكو كه حاوي سوخت موتوري است نيز در اواخر اين هفته بار خود را در بندرعباس تحويل خواهد داد. اين درحالي است كه شركت لوك اويل در ماه ارديبهشت سال جاري اعلام كرد در راستاي تحريم هاي بين المللي عليه ايران، صادرات نفت و فرآورده هاي نفتي به اين كشور را به حالت تعليق درخواهد آورد.
سخنگوي شركت لوك اويل در توضيح دلايل اين ارسال گفت ارسال محموله بنزين اخير در چارچوب قراردادهاي قبلي صورت گرفته است. با اين حال شركت ليتاسكو در بيانيه اي ارسال هرگونه محموله نفتي به ايران در چند وقت اخير را تكذيب كرد.
چين تاكنون در مورد انتشار اخباري مبني بر ارسال بنزين به ايران از سوي اين كشور واكنشي نشان نداده است. حدود نيمي از بنزيني كه در ماه هاي گذشته به ايران وارد شده است، از سوي شركت هاي چيني ارسال شده است.
گفتني است روسيه و چين به عنوان اعضاي دائم شوراي امنيت همواره مخالفت خود را با تحت فشار قرار دادن بخش نفت و گاز ايران اعلام كرده اند و وزير انرژي روسيه در اواخر تيرماه اعلام كرد كه علي رغم تحريم هاي يكجانبه آمريكا عليه ايران شركت هاي اين كشور آماده تحويل بنزين و فرآورده هاي نفتي به تهران هستند.

ادامه فعاليت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران
براساس دور چهارم تحريم هاي ايران در شوراي امنيت و تحريم هاي اتحاديه اروپا سه نهاد زيرمجموعه خطوط كشتيراني ايران در فهرست تحريم ها قرارگرفته اند تا اين نگراني نزد بازرگانان ايران شكل گيرد كه تجارت آنان با مشكل مواجه خواهدشد. در مقابل اين نگرش برخي از فعالان بخش خصوصي كشور در واكنش به اقدام اخير غرب عليه ايران به گونه اي ديگر رفتار مي كنند. يكي از چهره هاي شناخته شده بخش خصوصي ايران هنگامي كه خبر تصويب قطعنامه تحريمي اخير غرب عليه ايران را مي شنود آن را چندان حائزاهميت ندانست كه در خود فرو رود و با ابهام به آينده تجاري خود بينديشد: «اين كه موضوع تازه اي نيست. عادت دارند تحريم كنند ما هم بلديم به چه شكلي اين قطعنامه ها را بي اثر كنيم. ما تجارت خودمان را ادامه مي دهيم.»
موضوعي كه رئيس هيئت مديره و مديرعامل كشتيراني جمهوري اسلامي ايران نيز آن را تاييد مي كند تا بازرگانان تصوير تيره اي از آينده تجاري خود در ذهن هايشان نسازند: «تحريم هاي جديد وضع شده نمي تواند مانع توسعه فعاليت هاي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران باشد و فعاليت اين شركت كمافي السابق قاطعانه گسترش و ادامه خواهديافت.»
محمدحسين داجمر مديرعامل كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در رابطه با تصويب تحريم هاي اخير و چهارمين قطعنامه ضدايراني در شوراي امنيت، در بخش تحريم هاي بخش كشتيراني آن را موضوع تازه نمي داند و ريشه آغاز آن را از سال 2008 ميلادي عنوان مي كند: «تحريم هاي دولت آمريكا عليه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران از سال 2008 ميلادي وضع شد و در پي آن شوراي امنيت سازمان ملل نيز محدوديت هايي را براي حمل كالا از جمله حمل كالاهاي مشكوك به استفاده در صنعت موشكي و يا هسته اي براي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران ايجاد كرد.»رئيس هيئت مديره و مديرعامل كشتيراني جمهوري اسلامي ايران با بيان اينكه در قطعنامه اخير نيز قصد براين است تا محدوديت هاي ايجادشده قبلي براي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران تشديد شود افزود: «طبق ادعاي دولت آمريكا، كشتيراني جمهوري اسلامي ايران اقدام به حمل كالاهاي خلاف كرده است در حالي تاكنون سندي براي اثبات اين ادعا ارائه نشده است.»
براساس گفته هاي داجمر سياست هاي حمل كالا از سوي اين شركت فاصله زيادي با مفاد قطعنامه اخير شوراي امنيت مبني برحمل كالاهاي مشكوك دارد: «كشتيراني جمهوري اسلامي ايران درسطح بين المللي مبادرت به حمل كالاهايي چون مواد غذايي، موادمعدني و حمل وسايل خانگي و قطعات يدكي و... در حجم كلان مي كند. سياست هاي حمل كالا ازسوي اين شركت فاصله زيادي با مفاد قطعنامه اخير شوراي امنيت مبني بر حمل كالاهاي مشكوك براي اهداف نظامي و هسته اي دارد و اين در حالي است كه درسالهاي اخير كشورمان به حدي به خودكفايي نظامي رسيده است كه نيازي به واردات اين كالاها نداريم.»
داجمر به ادعاي رسانه هاي غربي از قول منابع اطلاعاتي خود درخصوص حمل 75 درصد بار ايران توسط كشتيراني جمهوري اسلامي ايران اشاره كرد و گفت: «اين ادعا بيانگر اين امر است كه سيستم هاي اطلاعاتي آنها گزارشات و تحليل هاي نادرست ارائه مي كنند چرا كه به رغم عملكرد بسيار گسترده-اين شركت در سطح منطقه و جهان، كمتر از 25درصد بار كشور توسط كشتيراني جمهوري اسلامي ايران حمل مي شود. البته در كشورمان شرايط بسيار رقابتي است و صاحبان كالا براساس اقتصاد كاملا آزاد مختارند با هر خطوطي بارشان را حمل كنند و شركتهاي فعال در سطح بين المللي نيز سهم عمده اي از حمل بار به كشور را عهده دار هستند.»
رئيس هيئت مديره كشتيراني جمهوري اسلامي ايران باور غلط تحريم گران غرب را در ميانه هاي گفتار خود نقد كرد و اين تلقي كه نزد آنان كشتيراني ايران دولتي است را اشتباه خواند: «ازسوي ديگر اينها ادعا مي كنند كشتيراني جمهوري اسلامي ايران يك شركت دولتي است در صورتي كه اين شركت در راستاي سياست هاي خصوصي سازي واگذارشده و در حال حاضر به طور مستقيم و غيرمستقيم ميليون ها نفر سهامدار اين شركت اند.»
داجمر حفظ حقوق صاحبان سهام را عاملي براي كشتيراني ايران عنوان كرد كه براساس آن بايد از استانداردهاي بين المللي تبعيت كرد: «طبيعتا كشتيراني جمهوري اسلامي ايران براي حفظ حقوق صاحبان سهام خود موظف به رعايت و تبعيت استانداردها و قوانين بين المللي است و اين اقدامات دول غربي ضربه اي است به منافع بخش قابل توجهي از ملت كه سهامدار شركت هستند.»
نشانه هاي شكست تحريم
يكي از نمايندگان مردم آبادان در مجلس شوراي اسلامي نيز گفت: جذب و رشد سرمايه گذاري خارجي در كشور نشان از شكست و بي تاثيري تحريم ها ضدجمهوري اسلامي ايران دارد.
سيدعلي موسوي جرف افزود: حجم جذب سرمايه گذاري خارجي در كشور در مقايسه با مدت مشابه پارسال رشد خوبي داشته است.
وي ادامه داد: به رغم جنگ رسانه اي غرب در ناامن جلوه دادن ايران، سرمايه گذاران خارجي علاقه زيادي براي سرمايه گذاري در ايران نشان داده اند.
سخنگوي كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي افزود: با اصلاح قوانين موجود در مجلس و صدور اجازه ورود بانكها در مناطق آزاد تجاري، فعاليت سرمايه گذاران در كشور آسانتر مي شود.
وي همچنين افزايش شاخص بورس در كشور را پويايي اقتصاد ملي عنوان كرد و گفت: ايران براي جذب سرمايه گذاران در بورس نيز در حال تلاش است.
وي از تصويب منطقه آزاد جلفا در كميسيون اقتصادي مجلس خبر داد و افزود:
دولت در صورت تصويب طرح احداث منطقه آزاد جلفا مكلف مي شود در مورد مناطق آزاد كشور رويه واحدي اتخاذ كند.
اين نماينده مجلس گفت: به طور مثال هم اكنون ورود كالاي چمداني در منطقه آزاد اروند ممنوع است ولي در جزيره كيش و قشم ممنوع نيست كه با تصويب اين طرح دولت تمام مناطق را با يك رويه اداره خواهد كرد.
در همين حال عضو كميسيون انرژي مجلس نيز گفت: براي تامين نياز روزانه بنزين كشور پالايشگاه ها را توسعه خواهيم داد.
ناصر سوداني در گفتگو با خبرنگار آريا اظهار داشت: براي مقابله با تحريم بنزين تدابيري انديشيده شده كه به موجب آن مي توان به توسعه پالايشگاه ها، ذخيره سازي بنزين، جايگزيني CNG، بنزين مصنوعي و مهار مصرف بنزين، سهميه بندي، استانداردسازي ساخت خودروهاي داخلي و افزايش ناوگان حمل و نقل عمومي اشاره كرد.
وي ادامه داد: مجموعه اين 7 راه كار مي تواند تا حد قابل قبولي از ميزان مصرف بنزين جلوگيري و موجب افزايش توليد شود و همچنين جايگزيني بنزين شود.
نماينده اهواز همچنين خاطرنشان ساخت: افزايش توليد در پالايشگاه هاي بندرعباس، تهران، شيراز، كرمانشاه، اهواز، اصفهان و هرمزگان از جمله راه كارهاي انديشيده شده است كه به ميزان قابل قبولي مشكل تامين بنزين كشور را مرتفع خواهد كرد.
عضو كميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: سياست گذاري هاي مربوط به مقابله با تحريم بنزين به صورت عملياتي در حال انجام است.
هماهنگي برنامه و بودجه كشور با شرايط تحريم
عضو كميسيون برنامه بودجه مجلس از هماهنگي برنامه و بودجه كشور با شرايط تحريم خبر داد و گفت: همه پيشرفت هاي فعلي كشور در حوزه هاي مختلف از جمله انرژي اتمي، هوافضا، نانو، ليزر و ديگر بخش ها در همين شرايط تحريم اتفاق افتاده است.
محمدكريم شهرزاد با بيان اين كه ايران در 8 سال دفاع مقدس با تمام تحريم ها مقابل همه جهان ايستادگي كرد، افزود: تحريم براي ايران مسئله جديدي نيست و تنها برخي از ابعاد آن گسترده تر شده است.
نماينده مردم اصفهان در مجلس گفت: اين كه دشمنان خيال كنند با اين تحريم ها ايران اسلامي را كه به عنوان يك قدرت جهاني با تجربه اي گسترده شناخته مي شود به زانو درآورند، خيالي بيش نيست.
وي ادامه داد: بايد توجه كنيم دشمنان در قالب جنگ رواني و با استفاده از تريبون هاي خود و همچنين جريان هاي منحرفي كه در داخل دارند، به دنبال آن هستند كه مقاومت مردم را در هم شكسته و ياس و نااميدي را در مردم به وجود آورند.
شهرزاد با بيان اين كه مديران كشور تجربه كافي براي مقابله با تحريم ها دارند، تصريح كرد: بايد مراقب جريان هايي باشيم كه به دليل نداشتن بصيرت كافي و يا مخالفت با نظام به دنبال ايجاد تفرقه ميان مردم هستند.
وي ادامه داد: ما به عنوان نمايندگان مردم در مجلس و كميسيون برنامه بودجه، خود و همچنين برنامه هاي اجرايي كشور را با اين شرايط هماهنگ كرده ايم.
عضو كميسيون برنامه و بودجه با بيان اين كه هيچ فردي تاثير تحريم ها را بر اقتصاد كشور انكار نمي كند، اذعان داشت: فشارهاي اقتصادي از كشورهاي غربي اقتصاد ايران را مورد تأثير قرار مي دهد، اما بايد با تلاش، مجاهدت، اطلاع رساني به مردم و استفاده صحيح و تعيين اولويت ها و همچنين افزايش بهره بري، از امكانات فعلي كشور بهترين استفاده را نماييم.
اين نماينده مجلس با اشاره به تحريم صادرات بنزين از سوي برخي كشورها به ايران نيز اظهار داشت: با هدفمند كردن يارانه ها، بخش زيادي از مشكل واردات بنزين مرتفع خواهد شد، چرا كه كشور ما نيازي به واردات بنزين ندارد.
وي ادامه داد؛ بنزين وارداتي در كشور ما مصرف مازاد بر الگوي جهاني است و با تنظيم مصرف، بنزين توليد داخل پاسخگوي مصرف مردم خواهد بود.
شهرزاد تاكيد كرد: اين كه افرادي همه قدرت را در اختيار برخي كشورهاي غربي مي دانند اشتباه بزرگي است، چرا كه دنيا امروز، دنياي بزرگي است و ايران با كمك ديگر كشورها از مشكلات تحريم عبور خواهد كرد.
نماينده مردم اصفهان با بيان اين كه بايد منابع ارزي با دقت بيشتري مورد مصرف قرار بگيرد، افزود: بايد با مديريت، دقت بيشتري را در تعيين اولويت هاي مصرف منابع ارزي انجام دهيم تا بتوانيم در برابر تهديد پوشالي دشمن ايستادگي كنيم.تحريم هاي فعلي، توان شركتهاي داخلي بيمه را افزايش مي دهند.
معاون بانك و بيمه وزير اقتصاد تحريم هاي موجود را موجب ارتقاء سطح فعاليت ها بر توان شركت هاي بيمه داخلي عنوان كرد و گفت: تحريم مسئله تازه اي نيست چرا كه از 30 سال گذشته تاكنون كشور ايران به صورت مستقيم و غيرمستقيم مورد تحريم قرار دارد.
اصغر ابوالحسني با اشاره به تحريم هاي اخير ضمن اينكه اين موضوع را مسئله تازه اي براي اقتصاد ندانست، اظهار داشت: از تحريم استقبال نمي كنيم ولي از آن به عنوان فرصت استفاده خواهيم كرد.
اين مقام مسئول در وزارت اقتصاد، ادامه داد: تحريم هاي فعلي اين فرصت را براي بيمه هاي داخلي ايجاد مي كنند كه توان خود را در قياس با بيمه هاي خارجي افزايش دهند.ابوالحسني با بيان اينكه توان بيمه هاي خارجي از طريق تحريم ها به بيمه هاي داخلي منتقل مي شود، تصريح كرد: بيمه دانا در بهترين زمان عرضه مي شود چرا كه فرصت هاي جديد بالقوه را به همراه دارد.
تجديدنظر در سياست هاي ارزي
بانك مركزي جمهوري اسلامي اعلام كرد: براي مقابله با تحريم هاي يكجانبه عليه نظام بانكي كشور، بانك مركزي به منظور حفظ ذخاير ارزي كشور اقدام به تجديدنظر در سياست هاي ارزي كرده است.بانك مركزي با رد برخي ادعاها مبني بر اينكه خروج سپرده هاي ارزي ايران از بانك هاي كشورهاي متخاصم، يك سياست غيركارشناسي ديكته شده از سوي دولت به بانك مركزي است، اعلام كرد: براي مقابله با تحريم هاي يكجانبه عليه نظام بانكي كشور، بانك مركزي به منظور حفظ ذخاير ارزي كشور اقدام به تجديدنظر در سياست هاي ارزي كرده است.بانك مركزي در پاسخ به جوسازي برخي محافل رسانه اي اعلام كرد: براساس قانون پولي و بانكي كشور، حفظ و ذخاير ارزش پول ملي از جمله وظايف بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران مي باشد. اين بانك بنابر مسئوليت مذكور با نگاه كارشناسانه و تحليل تحولات در روابط اقتصادي و سياسي با كشورهاي مختلف و شرايط خاص كشور، نسبت به نگهداري دارايي هاي ارزي به اسعار و ابزارهاي مختلف نزد كشورهاي هدف مبادرت مي ورزد.بانك مركزي تصريح كرد در شرايطي كه تحريم هاي يك جانبه عليه نظام بانكي كشور با ايجاد محدوديت براي تعاملات پولي و بانكي وضع شده، بانك مركزي موظف است به منظور حفظ ذخاير ارزي كشور نسبت به سياست هاي ارزي خود تجديدنظر نموده و با جابجايي ذخاير و انجام تمهيدات لازم از مسدود و يا ضبط شدن و همچنين كاهش بخشي از ذخاير ارزي جلوگيري به عمل آورد.برخي محافل رسانه اي چندي پيش در مطلبي بدون توجه به منافع ملي كشور، ادعا كرده بود اظهارات معاون ارزي بانك مركزي درباره قصد اين بانك براي خروج سپرده هاي ارزي ايران از بانك هاي كشورهاي متخاصم، يك سياست غيركارشناسي ديكته شده از سوي دولت به بانك مركزي و برخلاف استقلال اين بانك است.

طرح مالكيت مطلق عمومي -3
اقتصاد پنهان و آشكار

عبدالله مختاري
آن جائي كه صحبت از اقتصاد پنهان در ميان است حكايت از تقوا و تقواي خاص مومنين هم در ميان است و آن جائي كه سخن از تقواي خاص در ميان است؛ و منبع آن منابع وحي است كه از لسان مبارك رسول خدا(ص) يعني اني بعثت لاتمم مكارم الاخلاق؛ هدف رسالت رسول خدا(ص)، اخلاق تعيين كننده آن خواهد بود. كه اخلاق با 68 صفت در قوه عاقله و شهويه و غضبيه از كتاب معراج السعاده ملااحمد نراقي، معين كننده تقوا و تقواي خاص مومنين است. پس به لحاظ نهادينه شدن اقتصاد پنهان در جامعه، لازم مي آيد كه كليه آحاد جامعه، دانش به صفات اخلاقي را داشته باشند و از اينجا لازم مي آيد كه در اين ارتباط كتاب ملي اي را تدوين و به جامعه عرضه كنيم تا مورد فوق بصورت مطلوب نهادينه گردد. (البته لازم به توضيح است كه طرح فوق بصورت مستقل در دست تدوين و اقدام است و از سوي ديگر طرح فوق نه تنها در ابعاد اقتصادي كارآمد است بلكه مي تواند محور كليه امور اجتماعي، سياسي و در تدوين طرحهاي متفاوت كارآمد خواهد بود.كه آن را در صورت لزوم در مطالب آتيه مطرح خواهيم كرد) پس به ترتيب فوق، با مرتفع ساختن رذايل نفس و كسب فضايل نفس و ملكه تقوا و تقواي خاص كل آحاد جامعه بالاخص تقواي خاص مسئولان نظام اسلامي، يكي از زيرساختهاي اقتصاد اسلامي بر هدف رسالت پيامبر(ص) اخلاق و كتاب ملي خواهد بود.تاكيداً بايد عنوان شود كه، كنترل تجمع ثروت و تقسيم ثروت، وابسته به تقواي خاص (انسان كامل) مسئولان نظام اسلامي، در تدوين طرحهاي متفاوت اقتصادي و اجراء و غيراينها خواهد بود. و در كل آحاد جامعه، نسبت به پرداخت حق و حقوقهاي متفاوت، نيز به همين صورت مي باشد. نهايتاً مبداء ورود به اقتصاد آشكار، اقتصاد پنهان يا تقوا و تقواي خاص از طريق علم و عمل به منابع وحي يعني دين (دين محوري كل آحاد جامعه) ميسر خواهد بود.
اقتصاد آشكار
به آنچه در ارتباط با تقسيم ثروت (مستقيم يا غيرمستقيم) و كنترل تجمع ثروت (مستقيم يا غيرمستقيم) توسط نظام اسلامي و كل آحاد جامعه اقدام و تدوين مي گردد، گويند. در حقيقت اقداماتي كه منتهي به تعديل ثروت يا برابري يا كم شدن فاصله طبقاتي مي گردد، گويند. اما اينجا كه ما موضوع اقتصاد را به اين صورت عنوان كرديم به اين علت است كه فقط موضوع اقتصادي مرتبط با مالكيت مطلق عمومي را، مدنظر داشتيم و با مالكيتهاي ديگري كاري نداشتيم.
مفاهيم مرتبط به چگونگي اجراي طرح:
مفهوم تقسيم ثروت در اقتصاد اسلامي؛ تقسيم ثروت در نفس خودش حكايت از وجود بيت المال و نظام اسلامي است كه مسئولان آن به توصيه دين اموال بيت المال را بين اقشار مختلف تقسيم مي كنند و يا از اموال بيت المال بسترهاي درآمدزائي را به لحاظ كسب درآمد حلال، آماده مي سازند. «در هر صورت تفكر تقسيم ثروت، چيزي جز تقسيم ثروت توسط نظام اسلامي نيست» اما چگونگي تقسيم ثروت، نسبت به مقتضيات زمان، آن چيزي است كه، وابسته به مسائل متفاوت مي باشد، مانند جمعيت، تكنولوژي، اقتصاد جهاني و غير اينها. تاكيداً، آنجا كه حرف از تقسيم ثروت مي باشد. منظور اين است كه تجمع ثروت در يك بخش يا يك قشر از جامعه، رخ نداده باشد و ثروت به لحاظ توسعه اقتصادي رفاه عمومي و غيراينها، در بين تمام اقشار، محقق شده باشد.