(صفحه(12(صفحه(10(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14


یکشنبه 7 شهريور  1389- شماره 19729

رقيب مجازي كتاب
پرواز روبات ها در آسمان
انتقال اطلاعات از مغز به ماشين
مبارزه با زئو نوزها؛ فصل مشترك پزشكي و دامپزشكي
لحظات قبل از مرگ چه اتفاقي مي افتد؟
موها عملكرد دروني بدن را نشان مي دهند
نانو اين بار در خودرو



رقيب مجازي كتاب

دستگاه هاي متن خوان الكترونيكي در عصر حاضر جايگاه مهم و انكارناپذيري به دست آورده اند، اما به نظر نمي رسد بتوانند جاي متون و كتاب هاي چاپي را بگيرند.
در عين حال آنها بايد با ساير رسانه هاي ديجيتالي مصرفي رقابت كنند. فروش متن خوان هاي الكترونيكي محبوبي چون سوني و kindle آمازون به سرعت در حال افزايش است. اين روند، شركت هاي كوچك تر را وادار مي كند نمونه هاي متن خوان الكترونيكي خود را در معرض نمايش و قضاوت كاربران قرار دهند و ناشران را به انتشار يك نسخه ديجيتالي از كتاب شان متقاعد كنند.
متن خوان هاي الكترونيكي دستگاه هاي قابل حمل كوچك و سبكي هستند كه به راحتي در يك كيف دستي جا مي شوند و نياز به جابه جا كردن كتاب هاي سنگين و روزنامه هاي دست و پاگير را از طريق اتصال به اينترنت و دريافت متون به صورت آنلاين برطرف مي كنند.
كارشناسان بر اين باورند كه دستگاه هاي متن خوان الكترونيكي مي تواند همان طور كه دستگاه پخش موسيقي آي پاد اپل صنعت موسيقي را دگرگون كرد، بازار متون ديجيتالي را تحت تاثير عميق و گسترده قرار دهند.
شركت تحقيقات فناوري iSuppli پيش بيني مي كند فروش متن خوان هاي الكترونيكي از 5/3 ميليون دلار در سال 2007 به 291 ميليون دلار در سال 2012 افزايش يابد.
به گفته بازديدكنندگان نمايشگاه كتاب فرانكفورت، متن خوان هاي الكترونيكي در حال حاضر عمدتا توسط نخبگان، دانشمندان و عده معدودي از مردم مورد استفاده قرار مي گيرند، اما اين دستگاه ها ابزار ايده آلي براي كاهش حجم باري است كه مردم ناچارند با خود حمل كنند. شركت هلندي Polymer Vision در نمايشگاه كتاب فرانكفورت دستگاه متن خوان الكترونيكي به نام Readius را معرفي كرد كه صفحه نمايش آن تاشو است.
«رونالد شيلد» رئيس يكي از شركت هاي خدماتي پيشتاز صنعت كتاب آلمان به نام MVB بر اين باور است كه كتاب خوان هاي الكترونيكي جاي كتاب هاي چاپي را نخواهند گرفت: اما مزيت هاي خاص خود و در نتيجه مشتريان ويژه اش را خواهند داشت.
اين دستگاه ها انرژي كمي مصرف مي كنند به عبارتي «كتاب خوان هاي الكترونيكي اصولا انرژي مصرف نمي كنند، مگر اينكه يك صفحه ديجيتالي را ورق بزنيد.»
عده اي قيمت متن خوان هاي الكترونيكي را (به خصوص در بحران اقتصادي كنوني جهان) عامل بازدارنده خريد اين محصولات الكترونيكي مي دانند.
با اين وجود گروهي از كارشناسان معتقدند تلفن همراه به دليل فراواني بيشتر در ميان مردم به دستگاه محبوب تري براي خواندن متن هاي ديجيتالي تبديل خواهد شد.
به طوري كه در حال حاضر در ژاپن داستان هاي كوتاه مخصوص تلفن هاي همراه به صورت دنباله دار به موبايل علاقه مندان ژاپني ارسال مي شود.
همچنين تلفن همراه آيفون اپل هم امكان مطالعه رمان را براي كاربران فراهم آورده است. بسياري از مردم و كارشناسان فناوري حاضر در نمايشگاه كتاب فرانكفورت گفته اند كه براي مطالعه محتواي الكترونيكي، حق انتخاب متنوعي مانند كامپيوتر، ساعت ديجيتالي و متن خوان هاي الكترونيكي را پيش رو دارند.
اما بسياري از نويسندگان و خوانندگان حرفه اي بر اين باورند كه نوع كاربري و تعامل با دستگاه هاي متن خوان الكترونيكي و جديد بودن شان هيچ گاه حس و لذت مطالعه يك كتاب چاپي را منتقل نمي كند. «اورهان پاموك» نويسنده ترك برنده جايزه نوبل ادبيات در سال 2006 گفته است : براي كتاب خوان الكترونيكي، جايگاه قابل اعتنايي متصور نيستم. اما شايد زماني فرا برسد كه دستگاه هاي ديجيتالي، رايحه خوش كتاب هاي كاغذي را پراكنده كنند و جاي آنها را بگيرند.»

 



پرواز روبات ها در آسمان

ترجمه : عليرضا ضيايي
به زودي نه تنها در عرصه نظامي، بلكه در عمليات هاي مربوط به امداد و كمك رساني به مردم از حشرات كوچك روباتيك كه Micro Air Vehicle ناميده مي شوند، استفاده خواهد شد.
تا به حال وزارت دفاع آمريكا بيش از 50 ميليون دلار براي طراحي و ساخت اين روبات هاي كوچك هزينه كرده است، چرا كه استفاده از اين روبات هاي كوچك ساخت دست بشر، بهترين راه براي حفاظت سربازان از خطرات موجود در عمليات هاي مختلف دشمن است. سازمان پروژه هاي تحقيقاتي دفاعي پيشرفته ايالات متحده (DARPA) از چندين گروه تحقيقاتي مختلف براي ساخت MAV هايي كه طول، عرض و ارتفاع آنها بيش از 20 سانتي متر نباشد، پشتيباني مالي به عمل آورده است.
اين روبات هاي كوچك پرنده كوچك ترين هواپيماهاي بدون سرنشين در جهان خواهد بود كه تا به حال ساخته شده است. نمونه هايي از اين روبات هاي پرنده كوچك، به تقليد از حركات پروازي و نحوه بال زدن حشرات خاص در حال طراحي است. اين حشرات شامل مگس ها، زنبورها و سنجاقك ها هستند.
به طول مثال پرواز مگس نكات بسياري از هوانوردي را به بشر مي آموزد كه همه آنها به وسيله مطالعه بال هاي ثبات هواپيما يادگرفتني نيست، زيرا اصول و قواعد پرواز حشرات و بال هاي متحرك آنها با اصول و قواعد موجود براي پرواز با بال هاي ثابت هواپيما كاملا متفاوت است. پروفسور مايكل ديكسون زيست شناس دانشگاه بركلي كاليفرنيا در اين زمينه معتقد است كه يك زنبور عسل نمي تواند پرواز كند زيرا اگر در تئوري بال هاي ثابت را در مورد بال هاي حشرات هم استفاده كنيم، مي توان به اين نتيجه رسيد كه پرواز اين حشرات تقريباً غيرممكن است. بنابراين حتما بايد از تئوري ديگري در مورد اثبات چگونگي پرواز اين حشرات استفاده كرد.
پروفسور ديكسون يكي از اعضاي پروژه حشرات ميكرو مكانيكي(MFI) در كاليفرنيا است. وظيفه او و همكارانش در اين پروژه ساخت روبات هاي كوچك پرنده اي است كه از اصول پروازي حشرات در طراحي آنها استفاده شده است.
حشره روباتيكي كه پرنده ميكرومكانيكي يا MFI نام دارد تنها 15 تا 25 ميلي متر عرض خواهد داشت و با اين حساب كوچك تر از حد و اندازه مشخص شده حشرات روباتيك MAV ساخت سازمان پروژه دفاعي است و در آن از بال هاي ثابت هم خبري نيست.
همان طور كه مي دانيد هواپيماها نيروي لازم براي بلند شدن از زمين را به دليل وجود جريان هواي سريع تر در بالاي بال هاي خود نسبت به قسمت پاييني بال توليد مي كنند. ولي كاملاً مشخص است كه مگس ها، زنبورها و ديگر حشرات از چنين قاعده اي در پرواز خود استفاده نمي كنند، زيرا بال هاي آنها همواره در حركت است.
جين وانگ فيزيكدان كالج فني دانشگاه استنفورد مي گويد: برخلاف پرواز هواپيماهاي با بال ثابت، حشرات در ميان انبوهي از حلقه هاي جريان هوا كه به وسيله حركت دادن بال هايشان به وجود آمده است، پرواز مي كنند. جريان هواي موجود در اين حلقه ها در جهت مخالف جريان هواي اصلي حركت مي كند و در واقع همين حلقه ها هستند كه حشرات را بالا نگه مي دارند.
همچنين به اعتقاد ديكسون پي بردن به مكانيسم پرواز حشرات و بهره گيري از آن در ساخت حشرات كوچك روباتيك، بسيار مفيد خواهد بود، ولي ساخت چنين روبات هايي نياز به زمان دارد. در حال حاضر دو پروژه حشرات روباتيك كه تحت حمايت هاي مالي وزارت دفاع ايالات متحده است، مراحل پاياني خود را مي گذراند و در ساخت آنها از اصول پرواز حشرات الهام گرفته شده است.
يكي از اين پروژه ها مربوط به حشرات ميكرومكانيكيMFI است و ديگري پروژه اي است كه در آن پروفسور رابرت ميشلن و همكارانش در موسسه فناوري جورجيا در حال ساخت حشره الكترومكانيكي چندمنظوره معروف به انتوموپتر هستند.
در سال 2000 ميلادي اداره ثبت اختراعات ايالات متحده، حشره الكترومكانيكي فوق را به ثبت رساند. اين حشره روباتيك به منظور فعاليت در محيط بسته طراحي شده و در ساخت آن از نحوه پرواز حشرات و باز و بسته كردن بال حشرات الهام گرفته شده است. اين پروژه اكنون به طرز حيرت انگيزي توسعه داده شده و انتوموپتر مي تواند در محيط هاي باز و مكان هايي كه انسان ها قادر به رفتن در آن نيستند، نفوذ كرده و اطلاعات ارسال كند.
حشره الكترومكانيكي (انتوموپتر) به وسيله يك واكنش شيميايي انرژي مي گيرد. به اين ترتيب كه مقداري سوخت در بدنه آن ريخته شده كه در اثر آن يك واكنش شيميايي رخ مي دهد و گازي آزاد مي شود. فشار حاصل از اين گاز به پيستون داخلي بدنه كه به بال ها متصل است، نيرو وارد كرده و موجب مي شود آنها به سرعت به حركت درآيند. قسمتي از گاز به وسيله دريچه موجود در بال ها خارج مي شود و نيروي لازم روي حركت هر كدام از بال ها را تغيير مي دهد تا به وسيله اين عمل روبات بتواند پرواز كند.
در حال حاضر اين حشره روباتيك كمتر از 20 سانتي متر پهناي بال دارد. در وسيله اي با اين ابعاد، هر قسمت بايد وظايف چندگانه اي انجام دهد. براي نمونه يك آنتن راديويي كه به پشت انتوموپتر متصل است، علاوه بر دريافت اطلاعات در عين حال يك وسيله ايجاد تعادل در هدايت آن هم محسوب مي شود يا قسمتي از بدنه اين روبات مي تواند با ذخيره سوخت در خود باعث حفظ تعادل حين پرواز شود. دولت ايالات متحده تا به امروز ده ها ميليون دلار در پروژه روباتيك دانشگاه بركلي كاليفرنيا سرمايه گذاري كرده است تا روبات پرنده اي در اندازه يك زنبور عسل بسازد.
مهم ترين گام در اين پروژه اضافه كردن بخش هاي كنترل پرواز، به منظور تكميل سيستم كنترل از راه دور اين روبات است. بدون شك اولين استفاده از اين حشره هاي روباتيك در ميدان هاي نبرد و به عنوان هواپيماهاي كوچك جاسوسي خواهد بود. وزارت دفاع ايالات متحده همواره در فكر ساخت حشره روباتيكي بود كه بتواند ماموريت هاي شناسايي را به دقت انجام داد و به وسيله سربازان از روي زمين قابل كنترل باشد.
اين روبات هاي پرنده كوچك فقط به منظور تصويربرداري از تحركات دشمن به كار گرفته نخواهد شد، بلكه اين توانايي را دارند كه روي يك تانك نفربر يا هر وسيله نظامي ديگر دشمن نشسته و يك برچسب الكترونيكي روي آن بزنند، در اين صورت هدف گيري اين ادوات نظامي به وسيله نيروهاي خودي بسيار ساده مي شود.
سازمان تحقيقات دفاعي در سال 1998 طي گزارشي در مورد MAV ها اعلام كرده بود پيشرفت هاي حاصل شده در ميكروتكنولوژي از جمله سيستم هاي ميكروالكترومكانيكي به زودي موجب خواهد شد پروژه حشرات روباتيكي عملي شود. امروزه دوربين هاي ديجيتالي، حسگر هاي مادون قرمز و ردياب ها به قدري كوچك شده اند كه مي توان آنها را به راحتي در ساختار يك پرنده كوچك روباتيك جاي داد.
از ديگر پيشرفت ها در زمينه ساخت حشرات روباتيك، درك بيشتر در مورد مكانيسم پرواز حشرات و ساخت بال هاي بسيار كوچك براي آنها بود. در اين روبات هاي پرنده از 6 موتور بسيار كوچك و قدرتمند براي نيرو دادن استفاده شود. بخش فيزوالكتريك نيز كه باعث به حركت درآمدن بال هاي روبات مي شود به وسيله انرژي خورشيد نيرو مي گيرد.
روبات هاي پرنده اي كه در سال جاري ميلادي در اختيار ارتش ايالات متحده قرار گرفت، مي توانند حدود 15 كيلومتر پرواز كنند. ضمن آنكه هيچ محدوديتي هم براي پرواز در شب ندارند و حداقل به مدت يك ساعت در آسمان به پرواز خود ادامه مي دهند. طبق گفته متخصصان اين پروژه، مسافت ايده آل براي يك حشره روباتيك بين 35 تا 75 كيلومتر در ساعت است كه البته روبات هاي دانشگاه كاليفرنيا توانسته اند به سرعت 65 كيلومتر در ساعت در مراحل آزمايشي دست پيدا كنند.
اين پرنده هاي روباتيك مجهز به آنتن هاي ويژه اي هستند كه در گوشي هاي تلفن همراه نيز كاربرد دارند و به وسيله آن با ايستگاه زميني به طور دائمي و پيوسته در ارتباط هستند و به طور كامل كنترل مي شوند. ضمن آنكه حشره هاي روباتيك نسل جديدي از كاوشگران فضا محسوب مي شوند. سازمان هوا-فضاي ايالات متحده(ناسا) مدت ها است كه به توانايي هاي اين روبات ها پي برده و براي تحقيق به منظور استفاده از آنتوموپترها به عنوان كاوشگر مريخ و ديگر سيارات از موسسه فناوري جورجيا پشتيباني هاي مالي فراواني انجام داده است.
اين روبات ها داراي فوايد بسيار زيادي براي اكتشاف در امور فضايي براي ناسا هستند و قرار است روبات هاي مخصوص ماموريت هاي فضايي در اندازه هايي بزرگ تر ساخته و تا سال آينده ميلادي به سازمان هوا-فضاي آمريكا تحويل شود.
حشرات روباتيك به منظور امدادرساني و كمك به آسيب ديدگان بلاياي طبيعي نيز كاربرد دارند، زيرا با اندازه بسيار كوچكي كه دارند مي توانند بر فراز مناطق حادثه ديده پرواز كنند و به جست وجوي افراد مجروح بپردازند يا به درون مكان هايي بروند كه انسان ها يا ماشين ها قادر به رفتن به آنجا نيستند.
از جمله مهم ترين كاربردهاي ديگر اين روبات هاي پرنده مي توان به كنترل ترافيك، جست وجوهاي خطرناك و گشت زني هايي در مناطق مرزي اشاره كرد. با استفاده از اين روبات ها، انسان ها ديگر كمتر خود را درگير ماموريت هاي خطرناك خواهند كرد و به كمك تكنولوژي اين ميكروروبات ها مشكلات زندگي انسان ها كمتر خواهد شد.

 



انتقال اطلاعات از مغز به ماشين

مغز انسان با داشتن صد ميليارد سلول ، ساختمان پيچيده اي محسوب مي شود. در سالهاي اخير دانشمندان كوشش هاي وسيع و دامنه داري را براي شناخت اين ساختمان پيچيده كرده اند.
هدف جاه طلبانه و بلندپروازانه آنها اين است كه به ياري اتصال ساختمان عصبي مغز با مدارهاي الكترونيكي، به بيماران با مشكلات عصبي مختلف كمك كنند و حتي با اتصال مغز انسان به دستيارهاي پردازشگر و كمك حافظه ها و حتي نسل هاي بعدي اينترنت، رويايي را محقق كنند كه در حال حاضر حتي در فيلمهاي علمي- تخيلي هم نمي توان آنها را با شفافيت نشان داد.
بي شك مشكلات تكنيكي زيادي در اين راه وجود خواهد داشت. اما با مروري بر اخبار علمي منتشر شده، شاهد هستيم هر روز قدم كوچكي براي رسيدن به اين هدف برداشته مي شود.
يكي از مشكلات اين است كه چگونه مي توان اطلاعات را بين مغز و ماشين منتقل كرد. در مقاله جالبي كه در شماره جديد مجله نيوساينتيست به چاپ رسيده است، راه حل اوليه چنين مشكلي ارائه شده است. مدارهاي عصبي مغز با مدارهاي الكتريكي تفاوت زيادي دارند و جالب است بدانيد مثلا هر سلول مغزي (نورون) تنها در 40درصد مواقع سيگنالي را به نورون بعدي هدايت مي كند. چنين تفاوت آشكاري مانعي بر سر اتصال مستقيم مدارهاي عصبي و الكترونيكي محسوب مي شود و به همين علت «مهندسان سيستم عصبي» به اين فكر افتادند كه مدارهاي حد واسطي نوروني مصنوعي بسازند كه اين كار را تسهيل كند. آنها موفق شدند با ترفند جالبي «دروازه هاي منطقي» قابل اعتمادي بسازند كه شبيه همتاهاي الكترونيك خود عمل مي كند.
در اين پروژه تحقيقاتي كه به وسيله «اليشا موسس» و دانشجويانش انجام شد، سطح يك شيشه با يك ماده دافع سلولي، پوشانده و سپس شكل يك مدار روي اين ماده حكاكي شد. روي مدار، يك ماده تسهيل كننده رشد سلول، ريخته شد. با اين ترفند، سلول هاي عصبي تنها مي توانستند در طول مدارهاي كشيده شده رشد كنند.
دانشمندان با اين شيوه توانستند يك دروازه الكتريكيAND بسازند. دروازه AND، تنها در صورتي كه از هر دو ورودي اش سيگنال دريافت كند، پيام الكتريكي را منتقل مي كند و در صورتي كه تنها از يك ورودي سيگنال دريافت كند، پيامي منتشر نمي كند. دروازه اي كه آنها ساختند به شكل مربعي است كه هر ضلعش 900 ميكرومتر اندازه دارد.

 



مبارزه با زئو نوزها؛ فصل مشترك پزشكي و دامپزشكي

سلامت انسان، همواره يكي از دغدغه هاي بشري بوده و هست؛ انسان سالم نقش اساسي و پايه اي در سلامت جامعه بشري- موضوعي كه پايه گذار تمام پيشرفت ها و تمدن هاي بشري است- دارد. 125 سال قبل يعني در سال 1885 ميلادي لويي پاستور توانست كودك 9 ساله اي را كه به علت گزش در معرض ابتلا به هاري بود از مرگ نجات دهد و اين سرآغازي براي مبارزه با بيماري هاي قابل انتقال بين انسان و حيوان بود.
بايد گفت كه رشد جمعيت جهان طي قرن گذشته چهاربرابر شده است به طوري كه سالانه 80 تا 100 ميليون نفر بر جمعيت كره زمين افزوده مي شود و در همين مدت زمان، جمعيت جهان به طور بي سابقه نيز پير شده است؛ به تبع اين تغييرات و رشد جمعيت انساني و حيواني مصرف فرآورده هاي دامي نيز به طرز بي سابقه اي افزايش يافته در نتيجه دورنماي اين وضعيت مي تواند منجر به رخداد بيماري هاي مشترك نوپديد و بازپديد گردد هر چند كه اكنون نيز بيش از يك سوم از 500 بيماري عفوني انسان از دسته بيماري هاي مشترك ميان انسان و دام است؛ زئونوزها آن دسته از بيماري هاي عفوني و انگلي مشترك بين انسان و حيوان اند كه در آنها حيوان به عنوان ميزبان اصلي، يا به عنوان ناقل مستقيم يا بينابين عمل مي كند يا باعث آلودگي محيط و انسان مي شود. اما در مواردي هم بدون آنكه بطور طبيعي انتقال عفونت در بين انسان و حيوان صورت پذيرد انتقال بيماري از يك منشأ مشترك خارجي، مانند آب و خاك و گياه است.
برپايه اعلام سازمان بهداشت جهاني (WHO) از ميان 1709 عامل بيماري زاي شناخته شده در انسان، 832 عامل يعني 49 درصد و از ميان 156 بيماري نوپديد و بازپديد شناخته شده مشترك، 114 عامل يعني 74 درصد زئونوز است. بيماري هاي مشترك بين انسان و حيوان از هر دو جنبه اقتصادي و بهداشت عمومي از اهميت ويژه اي برخوردارند به طوري كه طي 30 سال اخير بسياري از بيماري هاي عفوني جديد شايع شده اند كه بخش وسيعي از آنها زئونوز هستند.
در ايران سالانه ميلياردها ريال هزينه از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي بيماري هاي مشترك بين انسان و حيوان صرف مي شود و هنوز هم بيما ري هاي مشترك بين انسان و حيوان يكي از مشكلات نظام سلامت به شمار مي روند. مهمترين و متداول ترين بيماري هاي قابل انتقال بين حيوان و انسان در كشور كه مي توان به آنها اشاره كرد هاري، كيست هيداتيك، تب مالت، توكسوپلاسموز و... هستند، البته بيماري هايي همچون جنون گاوي، تب كريمه كنگو و آنفلوآنزاي پرندگان را نيز نبايد ناديده بگيريم، چرا كه خطر ورود و شيوع آنها همواره ما را تهديد مي كند.
اگر بخواهيم نگاهي اجمالي به برخي بيماري هاي مهم مشترك انسان- حيوان در كشورمان بيندازيم شايد تب مالت اولين بيماري باشد كه اسمش به ذهن خطور مي كند؛ بيماري تب مالت (برولسوز) باعث دردهاي طاقت فرساي استخواني در انسان شده و عمدتاً از طريق لبنيات غير پاستوريزه منتقل مي گردد (بستني به دليل انجماد شير و استفاده از خامه يكي از مهمترين فرآورده هايي است كه باعث بيماري تب مالت مي شود) بيماري ديگر هاري است كه براي اكثريت مردم آشناست؛ بسياري از مردم بر اين باورند كه انسان تنها از طريق گاز گرفتن سگ هار به بيماري هاري مبتلا مي شود در حالي كه گاز گرفتن حيواناتي همچون گربه، خفاش، موش و گرگ نيز مي تواند منجر به اين بيماري صددرصد كشنده شود.
كيست هيداتيك بيماري آشناي ديگري است كه توسط سبزيجات آلوده به مدفوع سگ به انسان منتقل مي گردد. همچنين بيماري توكسوپلاسموز كه يك بيماري انگلي است و توسط مدفوع گربه مي تواند انسان را مبتلا نمايد از دسته زئونوزهاست، اين بيماري مي تواند موجب ناباوري يا سقط جنين در خانم ها شود.
عامل اين نوع بيماري ها از راه هاي مختلفي انتقال پيدا مي كند اما از مهمترين و اصلي ترين راه هاي انتقال اين موارد است : 1- تماس بين انسان و حيوانات به عنوان منبع غذايي (در اين مسير دامپروران، دامپزشكان، كاركنان دامداري ها، كاركنان كشتارگاه ها، كاركنان صنايع مواد غذايي، كاركنان آزمايشگاه ها و تمامي مصرف كنندگان غذاهاي با منشأ دامي افراد در معرض خطر محسوب مي گردند) 2- تماس بين انسان و حيوانات دست آموز (افراد خانواده به ويژه كودكان، شاغلين حرف دامپزشكي و واسطه هاي خريد و فروش حيوانات بيشتر در معرض خطر قرار دارند) 3- تماس بين انسان و حيوانات وحشي (كاركنان محيط زيست، شكارچيان، صيادان، كاركنان باغ وحش ها، كارگران نواحي جنگلي و كوهستاني)
در پايان بايد گفت كه بيماري هاي قابل انتقال ميان انسان و حيوان، فصل مشترك دو حرفه پزشكي و دامپزشكي اند و نام اين دسته از بيماري ها نمايانگر مسئوليت مشترك و خطيري است كه به طور مشترك به عهده پزشكان و دامپزشكان در زمينه پيشگيري، تشخيص و درمان اين گونه بيماري هاست. اين بيماري ها علاوه بر وارد آوردن خسارات سنگين اقتصادي به دليل از ميان رفتن دام هاي بيمار، سلامتي انسان را نيز تهديد مي كنند و تنها راه كنترل و ريشه كني آنها در انسان، كنترل و ريشه كني اين بيماري ها در منابع دامي است كه لازم است نهادهاي مختلف از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، سازمان دامپزشكي، وزارت جهاد كشاورزي، وزارت كشور و سازمان حفاظت محيط زيست و... با همكاري و هماهنگي با يكديگر و تدوين و تجديد نظر در قوانين و مقررات، تنظيم برنامه هاي هدف دار، كوتاه مدت و بلندمدت و تأمين و تصويب منابع كافي براي برخورد ريشه اي با عوامل مولد بيماري هاي قابل انتقال در قالب برنامه هاي مبارزه، كنترل و ريشه آني اقدام كنند.
سعيد كريمي

 



لحظات قبل از مرگ چه اتفاقي مي افتد؟

گزارش هاي مشابهي از تجربه ها در لحظات نزديك به مرگ شنيده مي شود: نور سفيد زيبا و به تصوير درآمدن دوباره خاطرات.
اما دانشمندان قصد دارند كشف كنند كه واقعا چه اتفاقي براي مغز و هوشياري افراد محتضر مي افتد. پزشكان در تحقيق جديدي كه هوشياري (هوشياري حين احيا) خوانده مي شود، بيماران بيمارستان هاي اروپا و آمريكاي شمالي را كه به مرحله اي به نام «توقف ناگهاني قلب» رسيده اند، مورد مطالعه قرار خواهند داد. علم و دانش، منازعات زيادي را براي تعريف كردن مرگ و لحظه دقيق وقوع مرگ پشت سر گذاشته است. اما حالا بيشتر، پزشكان به مرگ، به عنوان يك فرآيند، نه يك حادثه مي نگرند.
محققان مي گويند: چيزي كه مردم در طول مدت توقف ناگهاني قلب تجربه مي كنند، پنجره بي نظيري را براي فهميدن آنچه احتمالا طي فرآيند مرگ تجربه خواهيم كرد، به روي ما مي گشايد.
تحقيق قبلي در مورد 10 تا 20 درصد افرادي كه بعد از توقف ناگهاني قلب به زندگي ادامه داده اند، شفافيت، فرآيند خوش ساخت تفكر، استدلال، خاطرات و گاهي اوقات به ياد آوردن حوادث با ريزترين جزئيات را در لحظه رويارويي شان با مرگ گزارش كرده بود.
تحقيقي نشان داده افرادي كه احساس آرامش، نور درخشان و حتي جدا شدن از جسم را در لحظه مرگ گزارش كرده اند، احتمالا در زندگي روزمره خود بيش از ديگران در تشخيص خواب از هوشياري دچار مشكل هستند. اين افراد در هر دو تجربيات قبل و بعد از لحظه مرگ، علائمي مثل حركات سريع چشم را موقع خواب- در حالي كه هوشيار هستند- از خود نشان مي دهند.

 



موها عملكرد دروني بدن را نشان مي دهند

گروهي از پژوهشگران ژاپني دريافتند كه با انجام آزمايش موها مي توان فهميد كه آيا ساعت بيولوژيكي بدن به خوبي كار مي كند يا با مشكل مواجه شده است.
فعاليت بيوشيميايي بدن بر روي ريتم شبانه روزي كار مي كند. اين چرخه كه 24 ساعت به طول مي انجامد بسياري از پديده ها از جمله فازهاي خواب- بيداري، ريتم قلبي، ترشحات هورموني، فشار خون و پاسخ ايمني را تنظيم مي كند.
در صورتي كه به هر دليل اين ريتم بر هم بخورد، فرد مي تواند دچار كاهش خواب و در نتيجه افزايش ابتلا به بسياري از بيماري ها به ويژه سرطان شود.
ريتم هاي شبانه روزي به وسيله يك سري ژن ها محافظت مي شوند. اين ژن ها كه در فوليكول هاي مو قرار دارند با توليد مولكول هاي RNA پيام رسان (mRNA) بر ريتم شبانه روزي بدن نظارت مي كنند. اكنون گروهي از دانشمندان دانشگاه «ياماگوشي» كشف كردند كه با استفاده از سه، چهار تار مو مي توان سطوح mRNA اندازه گيري و نوع ريتم شبانه روزي فرد را مشخص كرد.
براساس گزارش نيوساينتيست، دانشمندان ژاپني اين تكنيك را بر روي شاغلاني كه هر سه هفته يك بار شيفت كاري خود را از شيفت شب به شيفت روز تغيير مي دادند، آزمايش كردند.
نتايج اين آزمايش نشان داد با وجود آنكه الگوي خواب اين افراد هر هفته هفت ساعت جابجا مي شد اما ساعت داخلي بدن آنها حداكثر دو ساعت عقب و جلو مي رفت.
اين محققان در اين خصوص اظهار داشتند: «آزمايش مو مي تواند روشي ساده را براي كنترل اين ريتم ها ارائه كرده و از بروز بيماري هايي كه تنظيم ساعت دروني بدن را بر هم مي زنند جلوگيري كند.»

 



نانو اين بار در خودرو

نانوفناوري در حال دگرگون كردن دانش بشر است و هزينه هاي پژوهش و توسعه به سوي توسعه نانوفناري سرازير شده است.
پتانسيل گسترده اين شاخه از دانش، خودروسازان بزرگ دنيا را به سمت آغاز برنامه هاي پژوهش و توسعه در زمينه فناوري نانو سوق داده كه اين فعاليت ها اغلب با همكاري دانشگاه ها و صنايع ديگر همراه است. اكنون به معرفي كوتاهي از نمونه هاي كاربرد فناوري نانو در صنعت خودرو مي پردازيم.
مواد كامپوزيتي (چندسازه) مواد مهندسي هستند كه از دو يا چند جزء تشكيل شده اند به گونه اي كه اين مواد مجزا و در مقياس ماكروسكوپي قابل تشخيص اند. كامپوزيت از دو قسمت اصلي ماتريكس (زمينه) و تقويت كننده (پركننده) تشكيل شده است.
ماتريكس با احاطه كردن تقويت كننده آن را در محل نسبي خودش نگه مي دارد و تقويت كننده موجب بهبود خواص مكانيكي ساختار مي شود.
يكي از گسترده ترين كاربردهاي فناوري نانو در صنعت خودرو تاكنون ساخت نانوكامپوزيت ها بوده است. از آنجا كه در نانوكامپوزيت ها، ذرات بسيار ريز (نانو ذرات)، استحكام و دوام رزين را بسيار بالا مي برند، جايگزين مواد مرسوم مانند ميكا و تالك شده اند.
اما علاوه بر ويژگي هاي فيزيكي بهتر، اين كامپوزيت ها داراي دو برتري ديگر نيز هستند؛ نخست آنكه نانو ذرات با ايجاد ماتريكس (زمينه) يكنواخت و هموار به طور قابل توجهي زيبايي بيشتر را فراهم مي كنند بنابراين نانوكامپوزيت ها، سطح زيباتر و رنگ هاي شفاف تري دارند. همچنين نانوكامپوزيت ها به دليل نياز به مواد تقويت كننده كمتر، تا حدود 20 درصد نسبت به كامپوزيت هاي رايج سبك ترند.
يكي از شناخته شده ترين مزيت هاي فناوري نانو اثر نيلوفري است كه ساخت سطوح خود تميز شونده را امكان پذير مي كند. به سبب ساختار بسيار صاف و يكنواخت سطح گل نيلوفر، قطرات آب و گرد و غبار از روي گلبرگ ها مي لغزد، بي آنكه اثري روي آنها بر جاي گذارد. بنابراين اگر سطوح اجسام داراي ساختار بسيار صاف و صيقلي (در مقياس نانو) باشد، ذرات آلودگي و همچنين آب روي آنها باقي نخواهد ماند.
رنگ ها و پوشش هاي سقف خودرو كه اين اصل طبيعي را به كار مي برند، امروزه در بازار موجودند، ساختار نانويي اين سطوح، از جمع شدن ذرات آلودگي و قطرات بسيار ريز آب نيز جلوگيري مي كند. همچنين رينگ هاي خودتميز شونده نيز با استفاده از اين ويژگي در حال توليدند.
همچنين پوشش نانويي در حال توليد است كه با اضافه كردن آن به سطح شيشه خودرو (براي مثال به روش اسپري كردن)، فرورفتگي هاي بسيار ريز سطح شيشه را پر كرده و سطح صاف و بدون پستي و بلندي ايجاد مي كند و در نتيجه قطرات ريز آب و گرد و غبار روي شيشه باقي نمي ماند بنابراين موجب افزايش ديد راننده، استهلاك كمتر برف پاكن ها و نياز كمتر به شست وشوي شيشه و همچنين بهبود ديد در شب در نتيجه كاهش انعكاس مضر نور مي شود.
نمونه اي ديگر از كاربردهاي نانوفناوري در صنعت شيشه خودرو، شيشه هايي با قابليت بازتاب پرتو فروسرخ نور خورشيد است. به اين گونه كه يك لايه بسيار نازك از نانوذرات بين دو لايه شيشه قرار مي گيرد كه وظيفه آنها بازتاباندن پرتو فرو سرخ نور خورشيد و در نتيجه جلوگيري از گرم شدن زياد داخل خودرو است.
همانطور كه مي دانيد اگر احتراق به طور كامل و ايده آل رخ دهد، خروجي هاي حاصل از آن، آب، نيتروژن و دي اكسيدكربن است و اگر احتراق در شرايط ايده آل رخ ندهد (مثلا براي احتراق، هواي مناسب وجود نداشته و...) در اين صورت خروجي هاي حاصل از احتراق، گازهاي زيان آوري همچون منوكسيدكربن، هيدروكربن هاي نسوخته و ... هستند.
وظيفه مبدل كاتاليزوري كه در مسير گازهاي خروجي از موتور قرار مي گيرد، اين است كه گازهاي فوق را به گازهاي بي خطر تبديل كند.
يكي از ويژگي هاي نانوذرات كه در توليد مبدل هاي كاتاليزوري استفاده شده، چنين است؛ سطح تماس ذرات با كاهش اندازه آنها و افزايش تعدادشان (به طوري كه جرم كلي مجموعه ثابت بماند) افزايش مي يابد. يك دسته از واكنش هاي شيميايي روي سطح كاتاليست ها رخ مي دهد بنابراين سطح تماس بيشتر، كاتاليزور فعال تري را به وجود مي آورد. از اين رو به كارگيري نانوذرات در مبدل هاي كاتاليزوري به توليد مبدل هاي موثرتر منجر خواهد شد.

 

(صفحه(12(صفحه(10(صفحه(6(صفحه(9(صفحه(7(صفحه(8(صفحه(15(صفحه(11(صفحه(5(صفحه(16(صفحه(13(صفحه(4(صفحه (2.3.14