وقتي پاي واسطه ها در ميان نباشد نگاهي به برپايي نمايشگاه هاي فصلي- بخش نخست

صديقه توانا
صدا به صدا نمي رسد، سكوت سنگين پارك در ميان ولوله جمعيت به شدت شكسته است، هياهوي مردم، فرياد دستفروشان و غرفه داران و همهمه پيچيده در چادرهاي پارچه اي نمايشگاه، گويي انگار بر موجي از اصوات سوار شده اي، موجي كه هر لحظه تو را به سويي مي برد و اختيار از كفت بيرون مي كند. در يكي دو ساعت اوليه ورود به نمايشگاه گيج مي زني و بي هدف انگار دور خودت مي چرخي، قيمتها را بالا و پايين و اجناس را ورانداز مي كني، در نگاه اول خيلي توي ذوقت مي خورد؛ فضاي شلوغ، هواي آلوده و كثيف، اجناس روي هم تلمبار شده و... برق پشيماني را از ني ني چشمانت مي توان خواند، اما پس از چرخشي دقيق تر و نگاهي عاقلانه تر در غرفه ها، با تفاوتي كه در قيمت برخي اجناس موجود مي بيني و خريد چند قلم كالاي مورد نياز، لبخندي از رضايت بر كنج لبت مي نشيند و وقتي هم كه ريه هايت را پر از هوا مي كني و آن را با بازدمي به بيرون مي راني، بر رضايتمنديت مهر تأييد مي زني.
برپايي نمايشگاههاي فصلي پاييزه و بهاره كه چند سالي است با شروع فصل مدارس و ماه مهر و آغاز فصل بهار در سراسر كشور برپا مي شود، گرچه رضايت خاطر برخي از خانواده ها و مخصوصا خانواده هاي پرجمعيت با درآمد پايين تر را بدنبال دارد و بعضي از نيازهاي اوليه آنها از جمله موادغذايي، پوشاك و لوازم التحرير فرزندان را با قيمتي نسبتا مناسب در اختيار آنها قرار مي دهد، اما نبايد از اين نكته غفلت كرد كه آنچه بايد در اولويت كاري مسئولان برنامه ريز اين نمايشگاهها قرار گيرد، ارائه جنس با كيفيت با قيمت مناسب است. همانطور كه در تمام دنيا مرسوم است هدف اصلي برپايي چنين نمايشگاههايي- آن هم به صورت فصلي- فقط تامين مايحتاج ضروري و فصلي افراد جامعه با كيفيت عالي و قيمت مناسب است. ضمن اينكه از محل مناسب براي برپايي چنين نمايشگاههايي هم نبايد غافل شد و مردم را متحمل پرداخت هزينه هاي زياد جهت رفت و آمد كرد. البته مطرح كردن اين مسائل، ناديده گرفتن زحمات مسئولان براي تامين رفاه مردم نيست ولي برپايي اين نمايشگاهها هم نبايد فرصت را در اختيار برخي از توليدكنندگان و واحدهاي صنفي سودجو قرار دهد تا اجناس بي كيفيت و درجه دو و سه و بعضا ته انبار مانده را در معرض فروش قرار دهند.
ضرورت برپايي نمايشگاههاي فصلي و تبديل شدن آن به نمايشگاههاي دائمي، ارائه اجناس با كيفيت بالا و قيمت مناسب براي تمام اقشار جامعه، همچنين تدابير بيشتر مسئولان براي برپايي بهتر نمايشگاه و در مكانهايي مناسب از مهمترين محورهاي مورد بحث ما در دو شماره گزارش پيش روست كه به بررسي آن مي پردازيم.
پارك ارم
محل برپايي نمايشگاه پاييزه
بعدازظهر يك روز نسبتا خنك شهريور پارك ارم، يكي از اماكن چهارگانه نمايشگاه پاييزه، به همراه محمدعلي شيخ زاده عكاس كيهان با بسياري از خانواده هايي كه اكثرا براي خريد لوازم التحرير و وسايل مورد نياز فرزندانشان به نمايشگاه آمده اند، همراه مي شويم تا نظر آنها را در مورد قيمتها، كيفيت اجناس ارائه شده و دائمي شدن نمايشگاه جويا شويم.
مريم و مينا دو خواهر دانشجو قيمت كيفها را مناسب مي دانند، خانواده آقاي حسيني پوشاك عرضه شده را تقريبا با كيفيت ولي از نظر قيمتي در حد توان و خريد خود ذكر مي كنند و خانم جوادي هم با فرزندش از محمدشهر كرج به نمايشگاه آمده اند و فقط چند بسته دستمال كاغذي و تعدادي دفترچه دولتي خريده اند و آقاي رادمهر هم از عرضه اجناس چيني در برخي غرفه ها گلايه دارد.
خانم عادله جاويدي كه 32 سال سن دارد و دبير آموزش و پرورش است با تنها فرزند دخترش براي خريد به پارك ارم آمده اند. او از برخي پوشاك عرضه شده در نمايشگاه اظهار رضايتمندي مي كند و به گزارشگر كيهان مي گويد: «تمام غرفه هاي پوشاك مردانه، بچه گانه و زنانه را بطور گذري نگاه كلي انداختم. به نظرم قيمت برخي اجناس با بيرون حداقل بين 2 تا 4 هزار تومان اختلاف دارد، اما از نظر كيفيت خيلي در سطح بالايي قرار ندارد.»
وقتي نظرش را در مورد ديگر اجناس نمايشگاه مي پرسم، مي گويد: «متأسفانه برخي از غرفه داران فكر مي كنند نمايشگاه محل عرضه اجناس بنجول، تاريخ مصرف گذشته و يا جنس هاي ته انبار مانده است.»
به او مي گويم آيا براي گفته هايت شاهد و مدركي هم داري؟ خيلي سريع يك تي شرت دخترانه از زير چادرش بيرون مي آورد و به چند سوراخ ريز ريز بغل لباس و درز شكافته پهلوي آن اشاره مي كند و مي گويد: «اين لباس را 5هزار تومان خريدم، اما واقعا انگار پولم را دور ريخته ام، ارزان است ولي معلوم است كه ته انبار مانده و يا از پشت ويترين باز كرده اند كه اينقدر كهنه شده است.»
وقتي به او مي گويم خب چرا اين جنس را خريداري كرديد، انگار منتظر همين سؤال بود، و بي وقفه توضيح مي دهد: «مي بينيد كه در اين فضاي كم و هواي آلوده و ازدحام جمعيت انتخاب اجناس براحتي امكان پذير نيست ولي اين مسئله را مسئولان بايد توجه داشته باشند كه قبل از برپايي نمايشگاه اجناس را كنترل كرده و اجازه فروش البسه از رده خارج و بي كيفيت را به فروشندگان ندهند.»
آقاي سلحشور كه دانشجوي دكتراي رشته فيزيك است و به همراه همسر خود براي خريد كيف به غرفه ها سر مي زند، در نهايت با وسواس زياد كيفي را انتخاب مي كند كه به گفته خودش 10 هزار تومان ارزانتر خريداري كرده است. وقتي نظر او را در مورد دائمي شدن نمايشگاههاي فصلي مي پرسم، اينطور پاسخم را مي دهد: «گمان مي كنم اگر اين نمايشگاهها به صورت دائمي داير شود در درازمدت قيمتهايش خيلي با بازار تفاوتي نداشته باشد و چه بسا گرانتر هم شود. خوبي نمايشگاه اين است كه فروشندگان مجبور مي شوند با تخفيفي كه وزارت بازرگاني براي آنها تعيين كرده اجناس را به مردم ارائه دهند و اگر اين مسئله به صورت دائمي باشد ديگر آن كنترل و نظارت دقيق بر كار آنها نخواهد بود و شرايط با زمانهاي ديگر تفاوتي نمي كند.»
مسئولان
تخلفات را ريز مي بينند
خانم فرشته-ر به همراه دختر خردسالش دريا، براي خريد يك بسته مداد شمعي با چند قيمت متفاوت از يك تا 6 هزار تومان روبه رو شده است. وقتي مرا در حال تهيه گزارش مي بيند، داوطلبانه جلو مي آيد و مي گويد: «نمي دانم مسئولان و بازرسان اتحاديه كه مي گويند نظارت دقيقي بر قيمتها داريم، كجا هستند كه چنين تفاوت قيمتي را نمي بينند، ضمنا مگر قرار نيست اجناس خوب با قيمت مناسب براي اقشار جامعه در اين اماكن عرضه شود؟» وي كه از عرضه كفش هاي چيني 7 تا 10 هزار توماني هم گله دارد، اضافه مي كند: «در خبرها خوانده بودم كه مسئولان نمايشگاه گفته بودند، عرضه اجناس چيني در نمايشگاه ممنوع است ولي ملاحظه بفرمائيد مردم چه صفي براي خريد اجناس بي كيفيت چيني و كفش هاي غيراستاندارد كشيده اند؟خب اگر مسئولان اجازه ورود اين اجناس را به نمايشگاه ندهند، مردم نمي خرند، ولي متأسفانه همه قوانين و ضوابط فقط در حد حرف و خبر است و برخي از آنها تخلفات را ريز مي بينند.»
بازار داغ دستفروش ها
در فضاي بيرون از چادرها و به اصطلاح غرفه هاي نمايشگاه، بازار داغ دستفروشان هم خود حكايتي دارد چون آنها هم از اين آشفته بازار خود را بي نصيب نمي گذارند و در اين فرصت دلي از عزا درمي آورند.
حميد كه فقط 18 سال سن دارد بساطش را در گوشه اي از نمايشگاه پهن كرده و دائم در حال تبليغ شلوارهاي كتان 15 هزار توماني چيني است. وقتي به او مي گويم كارش خلاف قوانين و ضوابط نمايشگاه است دندانهاي سپيدش را در متن چهره آفتاب سوخته اش به لبخندي نمايان مي كند و پس از اندكي درنگ مي گويد: «خانم تو رو خدا گزارش ما رو به مديريت نمايشگاه ندهيد، چون اگر بدانند بساط ما را جمع مي كنند، خب آخر ما هم بايد يك لقمه نان بخوريم!»
او مي گويد: «بچه شهرستانم از كرمان براي كار به اينجا آمده ام و اگر ما را اذيت نكنند، دراين نمايشگاهها هميشه فروش خوبي داريم.»
فروش نقدي، مقرون به صرفه
عزيزالله عزيزي كه يكي از غرفه هاي 12متري نمايشگاه را جهت فروش پيراهن هاي مردانه اجاره كرده و مشغول فروش اجناس خود است، در پاسخ به اين سؤالم كه قيمت اين پيراهن ها با بيرون چقدر اختلاف دارد و آيا فروش خوبي طي اين مدت داشته، ضمن تعريف از اجناس خود و كيفيت بسيار بالاي البسه عرضه شده در نمايشگاه، اينطور توضيح مي دهد: «مغازه ام در خيابان طالقاني است و اجناس را در آنجا كمتر از 32 هزار تومان به مشتري نمي دهيم، اما الان ملاحظه مي كنيد كه قيمت پلمب شده و روي آن توسط وزارت بازرگاني و اتحاديه 16 هزار تومان است و ما موظفيم با همين قيمت آن را به مشتري بدهيم.»
وقتي به او مي گويم آيا اين نحوه فروش با سود بسيار كم براي شما مقرون به صرفه است، به جعبه هاي پيراهن بسته شده كه در گوشه نمايشگاه قرار دارد، اشاره مي كند و مي گويد: «تمام اين پيراهن ها را يك مغازه دار سفارش داده و براي او كنار گذاشته ايم و چون فروش ما در نمايشگاه به صورت نقدي صورت مي گيرد و نسيه فروشي نداريم، از اين نظر، شركت در نمايشگاه براي من مغازه دار تا حدودي مقرون به صرفه است.»
غرفه هاي رايگان
جايزه ارزان فروشي
«كليه اجناس عرضه شده در نمايشگاه از 10 تا 25 الي 30 درصد با بيرون اختلاف قيمت دارد و اكثر توليدكنندگان در اين نمايشگاه پاييزي حضور دارند و كليه اجناس از توليد به مصرف است.»
حسين ميرميري، مسئول برگزاري نمايشگاه پارك ارم در گفت و گو با گزارشگر كيهان با اعلام مطلب فوق و با اشاره به اينكه امسال چهارمين سال برگزاري نمايشگاه پاييزي در پارك ارم است، خاطرنشان مي كند: «اين نمايشگاه 370 غرفه دارد كه شامل لوازم التحرير، كفش، موادغذايي، آرايشي و بهداشتي، مواد پروتئيني، انواع پوشاك زنانه و مردانه و مدارس، كيف مدرسه، ساك و چمدان، لوازم منزل، البسه ورزشي، تريكو و كالاهاي خواب است.»
از ميرميري در مورد كيفيت اجناس سؤال مي كنم و اينكه برخي از شهروندان از عرضه جنسهاي بي كيفيت و درجه 2 و 3 گله مند هستند كه در پاسخم اينطور مي گويد: «تمام اجناس موجود در نمايشگاه توسط كارشناسان اتحاديه ها قيمت گذاري شده است و روي اجناس بي كيفيت حتي قيمت گذاري نيز صورت نگرفته است».
وقتي به او مي گويم شاهد خريد برخي از لباس هاي درجه دو و سه توسط برخي از مشتريان بودم، اينطور توضيح مي دهد: «بازرسان اتحاديه ها و تمام همكارانم به طور كامل و دقيق بر روي اجناس و قيمت آنها نظارت دارند و با هر نوع تخلفي برخورد مي كنند، كمااينكه چند غرفه بدليل تخلفاتي از جمله گران فروشي، ارائه اجناس بي كيفيت و عدم پلمب وزارت بازرگاني و اتحاديه مربوطه بر روي اجناس نيز تعطيل شدند و ممكن است در اين بين و ميان اين همه ازدحام جمعيت و شلوغي غرفه ها، برخي تخلفات از چشم ما دور بماند. اما تا آنجا كه امكان دارد سعي مي كنيم با هر نوع كار خلاف قانوني برخورد كنيم ضمن اينكه در روزهاي پاياني كار نمايشگاه هم خيلي سخت نمي گيريم.»
وقتي به او مي گويم برخي از تخلفات از جمله تفاوت قيمت يك كالا در چند غرفه مختلف و يا عرضه اجناس با كيفيت پايين از همان روزهاي شروع به كار نمايشگاه مشاهده شده است مي گويد: «خب كمي هم به ما حق بدهيد، با اين همه شلوغي چه كنيم.»
وي در ادامه مي گويد: «به غرفه داران گفته بوديم اگر توليد كننده اي كالاهايي را با كيفيت خوب ارائه كند، حتما بهترين جاي نمايشگاه را به او مي دهيم و ما از برند هاي خوب استقبال مي كنيم كه در اين خصوص، حتي غرفه هايي رايگان در اختيار برخي از آنان قرار داديم كه غرفه هاي برنج، پروتئين، روغن و لواز م التحرير دولتي نيز جزو غرفه هاي رايگان هستند.»
از مدير نمايشگاه درخصوص قيمت اجاره غرفه ها مي پرسم، مي گويد: «هر غرفه اي 600 هزار تومان به غرفه داران اجاره داده شده است و مبلغ 30 هزار تومان نيز جهت كارشناسي اتحاديه هاي مربوطه دريافت شده كه در اختيار خود اتحاديه ها قرار گرفته است و اين 600 هزار تومان نيز به عنوان هزينه هاي غرفه كه شامل زمين، چادر، غرفه بندي، سازمان آتش نشاني، اورژانس و نيروهاي انتظامي است، محسوب مي شود.»
گله مردم در مورد كمبود امكانات رفاهي و محل نامناسب نمايشگاه را هم به اطلاع آقاي ميرميري مي رسانم كه در توضيحاتي مي گويد: «امكانات رفاهي پارك ارم از ساير نمايشگاه هاي ديگر بيشتر است و هرسال نيز اين روند روبه بهبود و پيشرفت است و متاسفانه مكان اينجا نمايشگاهي نيست و سعي كرده ايم اين فضا را به بهترين شكل ممكن نمايشگاهي كنيم. اما اگر مكان خوب در اختيار داشته باشيم، قيمت غرفه ها كمتر مي شود و به تبع آن كالاهاي ارائه شده نيز ارزان تر مي شود.»
وي اضافه مي كند: «نصب چادر به عنوان فضاي نمايشگاه خود بزرگترين مشكلي است كه با آن مواجه هستيم و كمبود هواي تازه يا امكان آتش سوزي با كمترين بي احتياطي از بزرگترين معضلاتي است كه با آن روبرو هستيم و اميدواريم در سالهاي آينده مكاني مناسب براي برپايي چنين نمايشگاه هايي ايجاد شود.»
ممنوعيت ها فقط درحد حرف
قبل از برپايي نمايشگاه، مسئولان ذيربط اعلام مي كنند از عرضه و ورود هر نوع كالاي خارجي از جمله اجناس چيني در نمايشگاه هاي فصلي جلوگيري به عمل مي آيد ولي ظاهرا از حرف تا عمل فاصله زيادي است.
حسين ميرميري در مورد عرضه اجناس خارجي و بي كيفيت اينطور توضيح مي دهد: «در نامه هايي كه جهت كارشناسي به اتحاديه ها داديم هر نوع كالاي چيني و خارجي را ممنوع كرده و اگر اتحاديه اي اجناس چيني را قيمت گذاري كرده باشد، جلوي آن را مي گيريم، حتي درسال گذشته دو غرفه را به علت ارائه جنس چيني پلمب كرديم، اما ازدحام غرفه ها كار را براي ما بسيار سخت مي كند و گاهي ممكن است خطايي هم توسط برخي غرفه داران صورت گيرد، اما در صورت مشاهده هر نوع تخلفي قاطعانه با آنها برخورد مي كنيم.»
مهندس مسعود عليپور، معاون بازرگاني داخلي سازمان بازرگاني استان تهران هم در گفت وگو با گزارشگر كيهان نظر خود را درخصوص عرضه اجناس خارجي و بعضا بي كيفيت در نمايشگاه مي گويد: «با توجه به اينكه هدف اصلي وزارت بازرگاني و سازمان هاي مسئول، در برپايي چنين نمايشگاههايي حمايت از توليدات داخلي است، طبيعي است كه عرضه اجناس خارجي خلاف قانون است و ما به مديران نمايشگاه ها تذكر داده بوديم از فروش اين گونه كالاها جلوگيري كنند.»
وقتي به اين مقام مسئول مي گويم شاهد عرضه بسياري از اجناس چيني در نمايشگاه پارك ارم بودم، مي گويد: «بله اين انتقاد را كاملا قبول دارم و متاسفانه در برخي از نمايشگاه ها خود من هم شاهد اين قضيه بودم و به مديران تذكر دادم كه از فروش اين اقلام وارداتي جلوگيري كنند، اما ظاهرا مديران نتوانستند خيلي در كار خود موفق باشند و در اين زمينه كم توجهي كردند.»
مهندس عليپور اضافه مي كند: «البته امسال نسبت به سال هاي گذشته شاهد تخلف كمتري در نمايشگاه بوديم و اميدواريم با تلاش بيشتر خدمات بهتري به مردم ارائه دهيم.» وي همچنين از مردم مي خواهد در صورت مشاهده هرگونه تخلفي در نمايشگاه هاي فصلي اعم از گران فروشي و ارائه اجناس بنجل و بي كيفيت با شماره 124 تماس گرفته تا ماموران بازرسي در اسرع وقت به مشكلات رسيدگي كنند.»
گزارش روز