نمره انجمن اوليا و مربيان 20 نيست
ضرورت بازنگري عملكرد انجمن ها در روز پيوند اوليا و مربيان (بخش نخست)

پريسا جلالي
- فردا جلسه انجمن اوليا و مربيان است و گفته اند بايد والدينتان به مدرسه بيايند.
- مثل سال هاي پيش حتما پول مي خواهند و بحث كمك به مدرسه است.
- نه اتفاقا امسال گفتند فقط مي خواهند اعضاي انجمن را انتخاب كنند.
- فرقي نمي كند. سال گذشته هم همين حرف را زدند و هر كدام از والدين كه شغل پردرآمدي داشت به عنوان عضو انتخاب مي كردند!
مدرسه مهم ترين نهاد اجتماعي، تربيتي وآموزشي و اصلي ترين ركن تعليم وتربيت است.
اين نهاد اجتماعي به منظور تربيت صحيح دانش آموزان در ابعاد ديني، اخلاقي، علمي، آموزشي، اجتماعي و كشف استعدادها وهدايت و رشد متوازن روحي و معنوي و جسماني آنان برابر ضوابط وزارت آموزش و پرورش تأسيس و اداره مي شود.
اداره مدرسه با همكاري تمامي كاركنان و با مشاركت دانش آموزان و اولياي آنان زير نظر مدير مدرسه اعمال خواهد شد اما در اين ميان نياز به شوراي مشورتي تشكيل شده از اوليا و مربيان احساس مي شود كه همان انجمن اوليا و مربيان است.
انجمن اوليا و مربيان؛ وظايف و انتقادات
انجمن اوليا ومربيان هر مدرسه هيأت منتخبي از اولياي دانش آموزان و مربيان همان مدرسه است كه با تفاهم و صميميت به منظور تقويت همكاري و مشاركت اولياي دانش آموزان به منظور كمك به ارتقاي كيفيت فعاليت هاي آموزش و پرورش و گسترش ارتباط خانه ومدرسه طبق مقررات و ضوابط وزارت آموزش وپرورش انجام وظيفه مي كند.
تامين مشاركت فكري و فرهنگي و تقويت هماهنگي و همكاري تربيتي و آموزشي خانه و مدرسه به همراه جلب همكاري اولياي
دانش آموزان براي مشاركت و كمك و ارتقاي كيفيت فعاليت هاي مربوطه از جمله اهدافي است كه پيوند اوليا و مربيان يعني خانه و مدرسه را تقويت مي كند.
ضمن آنكه مشاوره و برنامه ريزي براي نيل سريعتر به اهداف، برنامه ريزي براي اجراي فعاليت هاي پرورشي، آموزشي و اردوهاي مختلف نيز در زمره اين اهداف قلمداد مي شود و با همراهي اين دو نهاد موفقيت آن تضمين خواهد شد.
موضوع همكاري متقابل اعضاي انجمن ها با مديران مدرسه سيبل انتقادات فراواني شده كه اغلب سياست هاي تشويقي تشكيل انجمن هاي اوليا و مربيان و همكاري اعضاي آن با اوليا مدرسه را نقش بر آب مي كند. البته برخي از والدين هم ديگر انگيزه اي براي شركت در اين جلسات ندارند.
اطلاع از درد دل والديني كه دل خوشي از جلسات انجمن اوليا و مربيان ندارند و حاضر نيستند حتي يك بار در سال طعم حضور در اين جلسات را بچشند شايد بد نباشد. البته اين ادعا فقط شامل حال والديني نمي شود كه به بهانه اشتغال و مشغله فراوان، سالي يك بار هم مسيرشان به مدرسه فرزندانشان منتهي
نمي شود. بلكه حتي برخي والدين كه هر روز فرزندشان را تا جلوي در مدارس هم بدرقه
مي كنند دلشان نمي خواهد در جلسات انجمن اوليا و مربيان كه شايد يك يا دو بار در طول سال تشكيل شود شركت كنند.
طوبا خسروجردي، يكي از مادران كه مقابل يك مدرسه ابتدايي، پسرش حميد را بدرقه
مي كند و به قول خودش هر روز نيم ساعت مقابل در مي ايستد تا از ورود صف دانش آموزان به سمت كلاس ها مطمئن شود از جمله اوليايي است كه تمايل چنداني براي شركت در جلسات انجمن اوليا و مربيان ندارد.
وي علت دلسردي اش از جلسات انجمن اوليا و مربيان را خاطره تحصيل فرزند بزرگترش كه امسال وارد دانشگاه شده است عنوان مي كند و در گفت و گو با گزارشگر كيهان مي گويد: آن سال ها هر زمان جلساتي با عنوان انجمن اوليا و مربيان تشكيل مي شد، درخواست پول براي كمك به مدرسه در اولويت قرار مي گرفت و نهايتا چند نفر از والدين عضو مي شدند تا به امور مدرسه برسند.
عمادي هم كه فرزندانش در مقاطع راهنمايي تحصيل مي كنند علت عدم حضورش در جلسات انجمن اوليا و مربيان را در گفت و گو با گزارشگر كيهان اينطور مطرح مي كند: متاسفانه در انجمن هاي مدارس، بجاي توجه به مشكلات روحي و آموزشي دانش آموزان، بيشتر به معضلات مالي آموزشگاه ها پرداخته مي شود. حتي به علت انتظاري كه مربيان مدرسه به تناسب شغل والدين دارند من هم مانند ديگر والدين مجبورم شغل اصلي ام را پنهان كنم چون ممكن است بار مالي يا كاري زيادي روي دوشم بيفتد .
هم والدين و هم اعضاي انجمن دلخورند
حكايت هاي اين چنيني شكايت عده زيادي از والديني است كه هر زمان بحث انجمن هاي اوليا و مربيان پيش مي آيد نارضايتي خود را از چنين موضوعي مخفي نمي كنند.
چرا كه كاركرد اين انجمن ها كه مي بايست در حكم يك شوراي مشورتي به همكاري و هماهنگي با اوليا مدرسه بپردازند عملا خنثي و در برخي موارد كاملا غيرفعال است.
هادي حسيني پدري 40 ساله است. او نيز تشكيل انجمن هاي اوليا و مربيان را در حد تشكيل يك جلسه در طول سال آن هم بدون حضور تمامي اعضا مي داند.
وي در گفت و گو با خبرنگار سرويس گزارش كيهان اظهار مي دارد: انجمن اوليا و مربيان پل ارتباطي خانه و مدرسه است اما بيشتر از اينكه واسطه اي براي حل مشكلات باشد به گروهي در حد شعار خلاصه شده است.
حسيني كه پيش از اين سابقه حضور در جلسات انجمن را داشته است صرف بودجه مدرسه براي امور گوناگون را مختص مدير مدرسه و فقط پركردن دفترچه ارزيابي فعاليت هاي انجمن اوليا و مربيان را تنها بهانه تشكيل جلسات انجمن عنوان مي كند.
تلاش و همكاري براي جلب مشاركت اولياي دانش آموزان، صاحبان حرف و افراد خير و مؤسسات خيريه در تأمين امكانات به منظور بهبود امور مدرسه يكي از اهدافي است كه تشكيل جلسات انجمن اوليا و مربيان مي تواند آن را تحقق بخشد.
به اعتقاد كارشناسان، مدير مدرسه موظف است حداكثرتا آخر مهرماه هرسال از تمام اولياي دانش آموزان دعوت به عمل آورد و پس از تشكيل جلسه عمومي اوليا با استفاده از محتواي كتاب آشنايي با انجمن اوليا ومربيان لزوم تشكيل، فوايد و وظايف انجمن را براي آنان تشريح كند .
اما آيا به راستي آنطور كه بايد از همفكري و مشاوره اعضاي انجمن استفاده مي شود؟
صديقه پوريا با سابقه عضويت چهار ساله در انجمن اوليا و مربيان مدارس پسرانه نقش اين نهاد تاثيرگذار در رفع مشكلات مدرسه و دغدغه اوليا ضعيف قلمداد مي كند.
وي در گفت و گوي خود با گزارشگر كيهان اينگونه از دلزدگي اش نسبت به عضويت در انجمن اوليا و مربيان مي گويد: براي صرف بودجه مدارس مي بايست دو يا سه نفر از اعضاي انجمن حضور داشته باشند در حالي كه تصميمات لازم از سوي مديران مدرسه اتخاذ و اعتبارات هزينه مي شد در نهايت جلسات انجمن فقط با حضور عضوي كه حق امضا داشت تشكيل مي شد تا دفترارزيابي به امضا برسد.
خانم پوريا در ادامه تاكيد مي كند: در يكي از همين سال ها مشاور مدرسه به جاي درخواست مشاوره و همفكري اعضاي انجمن انتظار داشت تا در انجام وظايفي كه برعهده داشت كمكش كنيم كه خارج از حيطه وظايف اعضا بود.
وي مي گويد: اين درخواست در حد مشاوره نبود بلكه رسيدگي به برگه هاي امتحاني مدرسه و فعاليت هاي اداري بود. در حالي كه ما انتظار داشتيم در امور آموزشي و فرهنگي بتوانيم برنامه هايي ارايه كنيم. فقط يك بار هم در طول سال جلسه براي اعضاي انجمن برگزار شد كه مشكلات مطرح و راهكارهايي ارايه داديم اما هيچ وقت از سرانجام تصميمات بعدي و رفع مشكلات مطلع نشديم.
انجمن را باور كنيد تا موفق باشد
نارضايتي والدين و همچنين اعضاي انجمن ها از فقدان فرصت مناسب براي همفكري و مشورت در حالي است كه مديران مدارس به همفكري والدين در قالب انجمن هاي اوليا و مربيان تاكيد دارند و همواره در جلساتي كه با حضور پدران و مادران برگزار مي شود والدين را حلال بسياري از مشكلات دانش آموزان و مدارس عنوان مي كنند.
اين موضوع در حالي است كه با تقابل نظر منتقدان و موافقان در مورد نحوه عملكرد انجمن هاي اوليا و مربيان مواجهيم.
بهمن الياسي يكي از كارشناسان آموزش و پرورش علت تشكيل انجمن اوليا و مربيان در برخي مدارس به ويژه مدرسه هاي كوچك يا روستايي به صورت سطحي و بدون برگزاري جلسه را فقدان باور انجمن ها مي داند.
وي در گفت و گو با خبرنگار سرويس گزارش كيهان با تاييد صحبت هاي والدين و دلخوري آنها از كاركرد نامناسب برخي از انجمن ها تصريح مي كند: در بعضي از مدارس مدير مدرسه خود را صاحب اختيار مي داند به همين علت اعضاي انجمن احساس مسئوليت چنداني براي سرنوشت مدرسه و بچه هاي خود ندارند.
الياسي انتقاد ديگر خود را به نحوه انتخاب اعضاي انجمن وارد مي داند و در اين رابطه مي گويد: با توجه به دخالت ندادن اعضاي انجمن در تصميمات مهم مدرسه، والدين هم تمايلي براي عضويت ندارند. بنابراين گاهي ديده مي شود اعضاي انجمن به اجبار و با سلام و صلوات مديران و حضار به عضويت درمي آيند.
البته اين كارشناس آموزش و پرورش ضمن اينكه نقدهايي به انجمن ها دارد اما مشكل را در بعد ديگري هم جستجو مي كند و در اين رابطه معتقد است: در صورتي كه به باور صحيح از فلسفه وجودي انجمن ها برسيم و بدانيم با مشاركت و همفكري اوليا خانه و مدرسه اين پيوند تقويت و بدون هزينه هاي مالي بسياري از مشكلات دانش آموزان و مدارس حل مي شود، انجمن ها كاركرد صحيح را يافته و با استقبال والدين و دانش آموزان مواجه خواهيم شد. نتايج بدست آمده از ضعف هاي موجود در نظام آموزشي ثابت مي كند در بحث انجمن ها موفق نبوده ايم و اكنون با مشكلات تربيتي و آموزشي مواجهيم.
كم لطفي برخي از خانواده ها
پيگيري امور آموزشي و پرورشي فرزندان طي سال هاي اخير از سوي والدين بيشتر شده و خانواده هاي زيادي براي كسب اطلاع از ميزان تلاش فرزندان، نوع اخلاق اجتماعي آنها در مدارس و نحوه رفتار اوليا آموزشي به مدارس رفت و آمد دارند تا از نزديك اين موضوع را بررسي كنند.
اما هنوز خانواده هايي هم پيدا مي شوند كه به دليل مشغله كاري يا مشكلات زندگي و دلايل ديگر توجيه ناپذير حاضر نيستند فرصتي را براي ديدار با معلمان و مربيان فرزندانشان اختصاص دهند.
ناگفته نماند اين والدين هميشه از عملكرد انجمن ها ناراضي اند.
دكتر امان الله قرائي مقدم آسيب شناس اجتماعي از موافقان عملكرد انجمن ها است در گفت و گو با گزارشگر كيهان مي گويد: برخي از خانواده ها نسبت به انجمن ها كم لطف هستند چرا كه تصور مي كنند با فرستادن فرزند خود به مدرسه همه وظايف آموزشي و تربيتي برعهده اوليا مدرسه است و خود نبايد همكاري داشته باشند.
وي مي گويد: پررنگ كردن نقش والدين در امور پرورشي و تربيتي مي تواند بسياري از آسيب هاي اجتماعي را محو و نابود كند اما والديني هم هستند كه نسبت به اين موضوع كم توجهند و حاضر نيستند حتي يك بار در طول سال به مدرسه بيايند و از وضعيت تحصيلي فرزندانشان آگاه شوند.
اين كارشناس اجتماعي ادامه مي دهد: تنها راه حل رفع مشكلات مدارس و دانش آموزان تقويت تعامل ميان خانه و مدرسه است. يعني تقويت انجمن هاي اوليا و مربيان كه البته نبايد منحصر به روز پيوند اوليا و مربيان شود.
البته بهمن الياسي هم با قبول اين موضوع حضور معلمان را همراه والدين در جلسات انجمن مهم ارزيابي مي كند و معتقد است: در برخي مواقع معلمان با ديدن رفتارهاي ناشايست از سوي دانش آموزان آنها را به ناظم يا مديران مدرسه ارجاع مي دهند تا تنبيه شوند در حالي كه اگر دقيق باشند علت اصلي رفتار دانش آموز را مي توانند تشخيص دهند و اين موضوع را خود حل كنند اما آنها را به دفتر مدرسه مي فرستند بدون اينكه مدير يا ناظم علت رفتار را بداند او را تنبيه مي كند كه اين تاثير منفي بر دانش آموز دارد. مي خواهم بگويم معلمان بيشتر از مديران و معاونان مدرسه با بچه ها در ارتباطند و نياز به مشاوره والدين دارند. بنابراين حضور معلمان براي تعامل بيشتر با والدين و رفع مشكلات دانش آموزان در انجمن اهميت زيادي دارد كه بايد برنامه منسجمي براي جلسات انجمن اوليا و مربيان و ديدار معلمان و والدين فراهم شود.
گزارش روز