مشكلات داوطلبان در انتخاب رشته دانشگاهي
راهكارهايي براي يادگيري سريع تر ، بهتر وعميق تر داوطلبان كنكور

رحيم چوخاچي زاده مقدم
اشاره : درقسمت اول اين مطلب كه روز شنبه گذشته چهارم دي ماه تحت عنوان » چرا استرس داوطلبان كنكور از فرداي دريافت دفترچه راهنما به اوج مي رسد؟! » به چاپ رسيد به نكاتي چند در باره اشكالات احتمالي پيش روي داوطلبان كنكور از فرداي دريافت دفترچه راهنما و دغدغه هايي كه در اين رابطه گريبانگيرداوطلبان حتي خانواده ها مي شود اشاره كرديم و سعي كرديم راهكارها ي مفيدي را براي غلبه بر اين گونه استرس ها ارائه كنيم . در اين قسمت در باره كساني صحبت خواهيم كرد كه توانسته اند با به كار بستن اين توصيه مولا علي (ع) كه فرمودند :
« بايد به وسيله عزم و اراده ، با سستي و بدبختي جنگيد« رمز موفقيت در آزمون سراسري را به دست آورده و با همراه كردن اراده محكم به اهداف از پيش تعيين شده و برنامه ريزي شده خود برسند . چه خوب است در اين رابطه به ديدگاه و نظر صريح رهبرفرزانه انقلاب در خصوص قدرت اراده جوان در هر عرصه اي اشاره كنيم و سپس بپردازيم به اصل موضوع اين قسمت كه درباره تكنيك هاي يادگيري سريع تر ، بهترو عميق تر ... مي باشد.
رهبرانقلاب در ديدار با جوانان اگرچه دوران جواني را زود گذر اما آن را ماندگارو حد اعجاز دانسته و تاكيد
مي كنند : » توانايي هايي كه در جوان هست مي تواند معجزه كند ، مي تواند كوه ها را جا به جا كند اما جوان احساس مي كند كه از اين نيروها و از اين انر ژي متراكم و از توانايي هاي او بهره برداري نمي شود ، لذا احساس بيهودگي و اهمال مي كند. در اين قسمت نگارنده اين مطلب تلاش خواهد كرد به نكاتي اشاره كند كه اگر داوطلبان عزيز مان با اندك تلاشي بتواند اراده بسيار بسيار قوي خود اما تا اندازه اي گمنام و ناشناخته براي صاحبش ! را به حول و قوه الهي و با مدد گرفتن از درگاه احديت در جهت اجرايي كردن اين نكات بكارگيرد و در زمان باقي مانده به آزمون كنكور به كار بندد و با برنامه پيش برود حتما موفق به شكستن دو شاخ ياس و نااميدي و غلبه بر ديو احساس بيهودگي و اهمال كه حضرت آقا از آن به عنوان سمي براي آينده جوانان مي دانند ، شده و حتما در رشته مورد علاقه شان پذيرفته خواهد شد به شرط آنكه مربي خوبي براي تربيت اراده بكر ، دست نخورده اما پرانرژي و پرقدرت خود در بهترين دوران زندگي خود يعني »جواني« باشند. جالب است بدانيد كه فيثاغورث هم به عنوان يك رياضي دان بزرگ جهان معتقد بود كه براي تربيت اراده ، بهترين وقت ايام جواني است. با اين مقدمه كمي مطول ولي لازم مي پردازيم به نكاتي چند از تكنيك ها ي يادگيري سريع اما در عين حال دقيق و صحيح دروس دبيرستاني بوي ژه آخرين سال دبيرستان و دركنار آن فراگيري روش هاي تست زني به موازات يادگيري دروس. با هم اين قسمت را مي خوانيم :
سخن را با اين فرمايش مولا علي (ع) كه مي فرمايند:
« بلند پايه ترين مردم در انديشه ، آن است كه خود را از
«كنكاش » بي نياز نداند » آغاز مي كنيم .
همانطور كه از اخباراين روزها برمي آيد آزمون سراسري كنكور در روزهاي 9، 10 و11 تيرماه 90 برگزار خواهد شد و تا اين لحظه بيش از 948 هزار نفر به عنوان داوطلب شركت در اين مسابقه علمي ثبت نام كرده اند و تا روز موعود يعني زمان آزمون دقيقا روز فرصت باقي مانده است كه داوطبان اولا تلاش كنند امتحانات دروس سال سوم دبيرستان خود را كه معدل آن به ميزان 15 درصد در نتيجه كنكور تاثير گذار خواهد بود به نحو احسن پشت سربگذارند و هم به موازات آن آموزش هاي لازم تست زني كه سرعت عمل در درك و دست به قلم بردن حرف اول را در روز آزمون كنكور خواهد زد فرا بگيرند .
شايد برخي از داوطلبان كه بيگانه به اراده قوي خدادادي خود كه به طوريكسان به همه اعطا شده شده است با خواندن همين پاراگراف آغازين اين مطلب دست و پايشان شل شود و احساس كنند كه راه بسياردشواري رادر سال تحصيلي جاري خواهند داشت ، دقيقا همان تعبيري كه رهبرفرزانه انقلاب در باره احساس بيهودگي و اهمال برخي از جوانان ( كه ما در مقدمه اين مطلب آن را مورد توجه قرارداديم ) بيان كردند .
اما همين قشر از داوطلبان با كمي دقت به توصيه هايي كه در اين مقاله هرچند خلاصه و كوتاه و با اجرا يي كردن برخي از اين تذكرات با روي خوش و شادابي تمام به استقبال روزهاي سرنوشت ساز سال جاري بروند، نگارنده اين سطور شك ندارد كه نظر اينگونه داوطلبان در روزهاي نزديك به سرعت و كاملا تغيير خواهد كرد . اگر باور نمي كنيد پس مطالب زير را با دقت بخوانيد و مطمئن باشيد كه اگر فقط يك هفته و از همين فردا به طور آزمايشي و به قول گفتني به رسم «آزمون و خطا » هم كه شده توصيه هاي زير را به كار ببنديد خواهيد ديد كه اگر اين شيوه را استمرار بدهيد فردي موفق خواهيد بود:
اولين كاري كه بايد به آن همت بگماريد ايجاد يك انقلاب جدي در شيوه زندگي خود حداقل تا چند ماه آينده باقي مانده به آزمون كنكور و در جريان گذاشتن جزئيات آن باخانواده بويژه پدر و مادر و درخواست همكاري از آن ها با اين برنامه است كه به گوشه هايي از آن در زير اشاره مي شود:
الف- حذف هرگونه سيستم صوتي و تصويري از قبيل موسيقي و فيلم ها و سريال ها و كلا برنامه هاي تلويزيوني استرس آور كه باعث اشغال شدن بخشي از مغز و به اصطلاح واژگان كامپيوتري باعث پر شدن بي جهت بخشي از هارد حافظه شما خواهد شد و چه بسا حتي باعث نفوذ ويروس هاي متعدد مشغوليت هاي فكري به مركزنگهداري اطلاعات و يافته هاي درسي شما نيز شده و به آن آسيب جدي وارد كند و يا حتي به تعبيري سيستم حافظه پذيرنده نكات مهم ، ظريف و حساس درسي را هنگ كند پس به جد توصيه مي شود كه در اين مدت باقي مانده نه تنها خود را ازهرگونه آلودگي صوتي از اين قبيل محروم كنيد وبه سراغ آن نرويد بلكه حتي الامكان يك گوشه دنج و ثابتي را براي خود انتخاب كنيد و تا روز امتحانات دبيرستاني و حتي آزمون كنكور وقت خود را در همين مكان ثابت صرف مطالعه دروس خود بكنيد چرا كه براساس تجربيات بزرگان مكان ثابت براي مطالعه با ذهن فرد در روز آزمون ارتباط مثبتي برقرار مي كند لذا اگر شنيده باشيد (كه حتما شنيده ايد) بسياري ازعلما و فضلاي ديني ما براي اداي نماز و توجه بيشتر به خالق و راز و نياز با خداوند مكان و سجاده ثابتي را درمحل زندگي و كارخود اختيار مي كنند به همين دليل است .
ب- خوردن صبحانه كامل را حتما و حتما در اولويت هاي برنامه روزانه خود در اين مدت قرار دهيد چرا كه اين موضوع را همه كارشناسان ذيربط بويژه پزشكان حاذق مورد تاكيد قرار داده اند اما در مقابل به همين اندازه تاكيد داريم مقدار صرف شام را به حداقل ترين برسانيد و به سبك ترين غذا ها روي بياوريد بنابراين بايستي قيد غذاهاي فوري ( فست فود ) مثل پيتزا و ساندويچ كوكتل ، كالباس و... را بزنيد و تا مي توانيد در طول شبانه روز البته قبل از غذا ميوه و آبميوه طبيعي ميل كنيد. مبادا به جاي اين توصيه ها به توصيه برخي دوستان خطا كار و يا جاهل سراغ قرص به اصطلاح نيروزا و يا انرژي بخش برويد چراكه نه تنها تاثيري در روند تلاش شما نخواهد گذاشت بلكه تبعات بعدي آن زندگي بدون دانشگاه شما را هم به نابودي خواهد كشاند.
ج- گاه ممكن است با اين تصور كاملا اشتباه كه كلاس درس وقتتان را تلف مي كند و به اتلاف زمان براي مطالعه دروس ديگرو آن دسته از كتاب هاي درسي كه براي شما در كنكور مهم است ، منجرمي شود. ولي اشتباه همين جا است كه با اين تصورغلط از كلاس غيبت مي كنيد و يا با تاخير به كلاس مي رويد و از نكات مهمي كه ممكن است در جمع كلاس به ذهن خود و دوستانتان برسد غافل مي شويد، اما اين را هم بدانيد كه اكثر طراحان سوالات روزي خودشان در كسوت معلمي بوده اند و شايد ، هم اكنون هم معلم باشند و به قطع و يقين سوالات هم بر اساس سوالاتي خواهد بود كه ممكن است به ذهن شما خطور كند. بنابراين اگر چه گاهي در اين كلاس ها شنيدن برخي درس هاي حاوي اطلاعات كم كسل كننده و يا تكراري باشند اما از ما
مي شنويد عجولانه تصميم نگيريد چون همين ، شما را بس است كه چه بسا پاسخ يك نكته مهم را كه تاكنون براي شما لاينحل بوده و ممكن است همين نكته جزو سوالات امتحاني سال آخر دبيرستان و حتي كنكور باشد با حضوردر و در ميان هياهوي داوطلبان و پاسخ گرم آموزگار خود پيدا كنيد . وانگهي وقتي بطور منظم به كلاس ها مي رويد اولا جديد ترين خبرها ، اطلاعات ضروري و تحليل هاي مفيد را كه فقط از آموزگارتان ساخته است خواهيد شنيد و در ثاني يادداشت برداري از همه نكات مهم مطرح شده در كلاس هم يكي از نكات اساسي است كه به شما كمك مي كند ، بعد ها با مرور دوباره آن مي توانيد با توجه جدي به موارد يادداشت شده در تمامي درس ها تمركز كنيد و اجازه ندهيد اين گونه موارد در مطالعه و مرور مجدد دروس از سمع و نظر و ذهنتان دور گردند.
د- سوال كردن از معلم و نحوه سوال كردن از ديگر نكاتي است كه از اهميت بسيار بالايي برخورداراست. نكته بسيار مهمي كه در اين گونه مسائل مهم است و عبور از اهمال از آن به همراه خود جهل را نيز خواهد آورد سوال نكردن است ، اين چيزي است كه در محيط هاي حوزوي به آن بسيار اهميت داده مي شود . اساتيد حوزه معتقدند كه سوال اگر در جاي خود پرسيده نشود و موضوع به قولي جايگاه واقعي خودش را از دست بدهد ديگرتقريبا محال است كه فرصتي براي طرح مجدد عمومي آن ايجاد شود ، بنايراين سوال كردن بايد از مهمات زندگي
دانش آموزي و دانشجويي باشد چرا كه باعث تقويت تمركز فكر ، افزايش سرعت يادگيري و مخصوصا جلوگيري از به خواب رفتن و خيال پردازي در كلاس درس كه از ويژگي هاي مبتلا به اكثرجوانان در اين دوران است ، خواهد شد .
هـ- نكته مهم ديگري كه مي بايست خوب به آن توجه شود گوش كردن و درست گوش كردن است كه اگر چنين اتفاقي بيفتد واقعا معجزه مي كند به طوري كه كمتر نيازبه
سوال كردن هاي تكراري و كسل آور مي شود . مثل معروفي است كه مي گويد ؛ بي حكمت نيست كه خداوند تبارك و تعالي به مخلوق خود دوتا گوش داده و يك زبان به آن معني كه گوش كردنش بايد حداقل گوش كردنش و خوب گوش كردنش بايد
2 برابر حرف زدنش باشد ، بنابراين خواهشا به خاطر خودتان هم كه شده اول از همه تكنيك هاي خوب گوش كردن را ياد بگيريد واز آنجا كه انسان در سراسر زندگي نادانسته هاي خود را بيشتر از راه شنيدن ياد مي گيرد تا از راه مطالعه ، ممكن است شما فكر كنيد گوش كردن كاري آسان است اما بايد به شما يادآوري كنم كه خوب گوش كردن و يادداشت برداشتن دو مهارت وابسته به يكديگرند . اگر شما گوش كردن را به خوبي ياد نگيريد نمي توانيد به خوبي يادداشت برداريد و اگر بخوبي يادداشت برداري نكنيد طولي نمي كشد كه فراموشش مي كنيد حتي در فاصله مدرسه تا منزل پس تازماني كه مطالب به دست آمده را مثل كامپيوتر حاشيه كتاب و جزوه و يا در دفتري save نكنيد فايده اي نخواهد داشت و بدانيد كه تمام زحمات يك روز از مدرسه رفتنتان از بين مي رود. پس اگر شما هم با ما موافق هستيد چند توصيه زير را براي يادگيري آسان « خوب گوش كردن» را به شما ياد آور مي شويم :
1) قبل از رفتن به كلاس مطالب مورد بحث در كلاس را حتي يك بار هم شده مروركنيد ، اين عمل در بهتر درك كردن مطالب استاد در كلاس به شما كمك مي كند.
2) به موقع در كلاس درس حاضر شويد و به اين مسئله مهم توجه كنيد چرا كه هرگونه بهانه تراشي براي علت دير رسيدنتان از جمله ترافيك خيابان ها ديگر كارساز نيست چرا كه از اين به بعد آن كسي كه ضرر مي كند خود شما هستيد نه كلاس و معلم و مدرسه و نكته مهمتر اينكه همانطور كه خودتان واقف هستيد بيشتر مطالب مهم و خلاصه موضوع درسي ، در اول كلاس ارائه مي شود و شما از اين فرصت كاملا طلايي به دست خودتان محروم خواهيد شد . بنابراين تصميم بگيريد و طوري برنامه ريزي كنيد كه زودتر از روزهاي گذشته به مدرسه مراجعه كنيد و تا معلم وارد كلاس نشده جوياي اخبارجديد و به سوالات مهم و مطرح ميان همكلاسي هاي خود باشيد چرا كه خيرآن به خودتان خواهيد رسيد.
3) سعي كنيد مشكلات و مسائل شخصي خود را در طول كلاس از ذهن دور كنيد ، اصلا سعي كنيد در مدت باقي مانده اخلاق و منش خود را طوري طراحي كنيد كه با اطرافيانتان و بويژه دوستان تان برخورد و چالش نداشته باشيد.
4) كلاس مكان مقدسي است و همانطور كه ورزشكاران هنگام ورود به تشك تمرين و يا مسابقه با اداي احترام خاصي ورود پيدا مي كنند شما نيزسعي كنيد اولا با وضوو با احترام به معلم خود و رعايت حقوق ديگر دانش آموزان دركمال آرامش و به موقع در كلاس حاضر شده و حتما و حتما سعي كنيد فكر و ذهن خود را كاملا به درس و آنچه استاد اظهار مي كند معطوف كنيد .
5) اگر از عينك استفاده مي كنيد حتما در كلاس آن را به چشم بزنيد چرا كه سردرد هاي ناشي از ضعيف بودن چشمتان و طبعا فشار آوردن به آن يك روز از مطالعه شما را با مشكل رو به رو خواهد كرد.
6) آغاز و پايان صحبت هاي معلم را با دقت بيشتري گوش كنيد و به عبارت هايي كه معلم روي آن تاكيد دارد بيشتر توجه كنيد . به خاطر داشته باشيد كه سخنان يك خطيب در سخنراني ها شامل 3 مرحله است كه عبارتند از مقدمه ، متن يا مطلب اصلي و در مرحله آخر نتيجه گيري است ، معلمين محترم شما هم از همين شيوه استفاده مي كنند ، پس شش دانگ حواستان را به اين 3 مرحله معطوف كنيد.
با اطمينان خاطربدانيد كه نكات مورد توجه شما هم كه سوالات نيزبه احتمال نزديك به يقين از همين نكته ها طراحي مي شود در اين 3 مرحله گنجانده شده است ، پس اولا با دقت و با توجه تمام گوش كرد ه و مهمترين شنيده هاي خود را يادداشت برداري كنيد.
7) هر سوالي كه در ذهنتان تداعي مي شود يادداشت كنيد و بعد از كلاس و يا درحين درس در صورت اجازه استاد بپرسيد شايد اين سوال مبتلا به بقيه دانش آموزان نيزباشد. در اين رابطه توصيه اي داريم كه شايد برخلاف توصيه برخي از صاحب نظران باشد و آن اين كه سوالات و حتي ابهامات خود در هر بخشي از درس را حتما در حاشيه همان صفحه از كتاب يا جزوه با مداد يادداشت كنيد و با زدن يك علامت سوال بزرگ و يا نوشتن «خيلي مهم » به نوعي موضوع مورد نظر را برجسته تر از مطالب ديگر نشان دهيد تا هميشه جلوي چشمتان باشد .
8) و ديگراينكه اگر نتوانستيد تحت هيچ شرايطي به كلاس برويد از يادداشت هاي دوستاني استفاده كنيد كه مطمئن هستيد از تبحر بالايي در نكته برداري برخوردار است.
و- انگيزه يكي از عوامل مهم يادگيري است و شايد به جرات بتوان گفت كه دشوارترين بخش هر كاري شروع آن كار است . فرد بايد بر خود مسلط شود و به هر شكل ممكن كار را شروع كند. همين نگارنده اين سطور به رغم آنكه سال هاست در در
زمينه هاي مختلف اندك قلمي زده است و تاحدودي به چم و خم كار آشناست براي شروع به نوشتن اين دو قسمت مطلب جهت استفاده عموم با دشواري و دغدغه غيرقابل وصفي روبه رو بود اما از آنجا كه بايد به هرطريق كار انجام مي شد دست به قلم برده شد و اولين جمله هرچند ناقص روي كاغذ آمد ولي همين جمله ناقص مانند موتور جست و جو در google جمله و جملات ديگر را از حافظه و ذهن فرا مي خواند ، دقيقا به همان طريقي كه شما براي فراخواني مجموعه مطالب موجود در باره يك موضوع را مي توانيد از طريق موتورهاي جست و جو از قبيل google يا yahoo به دست آوريد .
فقط اين را درنظرداشته باشيد كه قطع كردن بي موقع كار يا مطالعه ، بازدهي را كاهش مي دهد ، چون مجبوريد براي ادامه كار دوباره مانند ورزشكاران خود را گرم كنيد .
ز- اين نكته بسيار مهم را به هيچ وجه فراموش نكنيد كه وقتي شاداب و سرحال هستيد مطالعه را شروع كنيد بنابراين اينكه عده اي براي سرعت بخشيدن در مطالعه به قرص هاي متعدد و بعضا خطرناك و اعتياد آور و قهوه هاي قوي و ديگر ابزارهاي جلوگيري كننده از خواب متوسل مي شوند كاملا غلط بوده و هشدار مي دهيم كه به هيچ وجه سراغ چنين موهوماتي نرويد بلكه برعكس زمان خواب و استراحت و تفريح ، به ويژه خواب خود را نه يك دقيقه به تاخيربيندازيد و نه آن را افزايش دهيد . شما تمامي برنامه هايي را كه تا اينجاي مطلب نوشتيم و شما خوانديد فقط در قالب مدت زمان باقي مانده يعني
16 ساعت از يك شبانه روز طراحي مي كنيد ، بنابراين نبايد به 8 ساعت خواب و استراحت شما خدشه اي وارد شود اما مشروط به خواب در محيطي آرام و يا در زمان درنظر گرفته شده براي تفريح نوعي از تفريحات سالم را انتخاب كنيد كه همانطور كه در ابتداي اين مطلب به آن اشاره شد استرس آور و اشغال كننده بخشي از حافظه شما نگردد و به خاطر داشته باشيد كه خواب كافي و استراحت و تفريح براي حفظ هوشياري كامل و سر حال بودن ضروري است . هر قدر ميزان تمركز و دقت در زمان مطالعه بيشتر باشد ميزان يادگيري هم افزايش مي يابد چرا كه خستگي كم را مي توان با تغيير كتاب درسي مورد مطالعه جبران و برطرف كنيد اما خستگي زياد با تغيير موضوع مطالعه برطرف نمي شود.
در 16 ساعت فرصت باقي مانده در شبانه روز با شدت به مطالعه با برنامه ادامه دهيد و توصيه مي كنيم مطالعه در مدت مناسبي مثلا يكي - دو ساعت پيگيري شده و با شدت ادامه يابد و بعد از اندك تنفس و استراحتي دوباره از سر گرفته شود.
ح- و اما آخرين نكته در اين خصوص تست زني به موازات درس هايي است كه هرروز در دبيرستان و يا منزل به خواندن و فراگيري آن مشغول هستيد . فنون تستزني، يكي از مهارت هاي لازم در دوران دبيرستان و به خصوص كنكور است. تسلط بر تست زني در موفقيت كنكور تأثير غير قابل انكاري دارد. بحث درباره مجموعه مهارت هايي كه منجر به افزايش توانايي عملكرد تستزني مي شود، بحثي چند بعدي خواهدبود، لذا با توجه به وجود گستردگي بررسي اين موضوع كه خاص دروس به صورت جداگانه و تفكيكي است موكول مي كنيم به آينده نه چندان دور يعني به روزهاي پس از پايان امتحانات ترم نهايي سوم دبيرستان كه مي توان گفت نزديك ترين زمان به آزمون كنكوراست و طبعا تلاش خواهد شد كه در زمان مقتضي خود در قالب گزارش يا مقاله اي خواهيم پرداخت . به اميد موفقيت شما داوطلبان ...