نگاهي به اجراي طرح تحول اقتصادي در روزهاي آغازين (بخش پاياني )

فتنه گري هدفمند با نقاب نگراني براي ملت
پريسا جلالي

خبرگزاري فرانسه: بدنبال اجراي هدفمندي يارانه ها قيمت بنزين در ايران 4 برابر مي شود
ديلي تايمز: قيمت بنزين ايران 700 درصد افزايش يافت.
بي بي سي و رويترز: اين طرح با ناآرامي و اعتصاب همراه است
فايننشال تايمز: سرمايه گذاران بورس تهران اعتراض كرده و سرو صدا به پا مي كنند
سايت كلمه: شب تاريك هدفمند شدن يارانه ها آغاز شده است!
عبارات فوق پيش بيني رسانه هاي خارجي و بعضا فتنه گران داخلي است كه در آغاز اجراي طرح هدفمندي يارانه ها سعي داشتند وضعيت ايران را ناآرام جلوه دهند. در حالي كه مجريان طرح تحول اقتصادي اعتقادي مغاير با اين برداشت ها دارند.
پرداخت يارانه به برخي از كالاها تنها مختص ايران نيست. هدفمندي يارانه ها به عنوان جراحي بزرگ اقتصادي نه تنها در ايران بلكه مدت ها قبل در ساير كشورهاي جهان اتفاق افتاده و نتايج مثبتي درپي داشته است.
و اكنون نيز كه در آستانه ورود به اين انقلاب اقتصادي هستيم غالب كارشناسان اقتصادي بر اين باورند كه اجراي موفقيت آميز قانون هدفمندي يارانه ها مسير توسعه جمهوري اسلامي را از توسعه سرمايه سالارانه به پيشرفت عادلانه تغيير خواهد داد.
البته نبايد فراموش كرد اين هدف جز با مشاركت مردم ميسر نمي شود.
نگاهي به وضعيت بازار در روزهاي آغازين هدفمندي يارانه ها بيانگر آن است كه علي رغم نظر برخي از كارشناسان كه تورم پس از اجراي اين طرح را حتي تا 50 درصد پيش بيني مي كردند نه تنها اقتصاد كشور را دچار چنين تورمي نكرد بلكه اغلب كالاهاي غير مرتبط با حامل هاي انرژي ثبات قيمتي خود را حفظ كرده اند ضمن اينكه اصناف و توليد كنندگان هم با توجه به افزايش نقدينگي در جامعه درصددند با كاهش قيمت توليدات خود به كسب و كار رونق بخشند كه اين مساله مديون مشاركت اجتماعي مردم به عنوان يك سرمايه اجتماعي مهم و تاثير گذار است.
رقابت و رد فرضيه جهش تورمي
در حال حاضر واحدهاي توليدي تلاش دارند سهمي در اجراي موفق هدفمند كردن يارانه ها داشته باشند و براي كاهش قيمت از يكديگر سبقت مي گيرند.
در حالي سخنگوي كارگروه طرح تحول اقتصادي دولت با اين عبارات فرضيه جهش تورمي را مردود مي داند كه مردم نيز بر اين موضوع صحه گذارده و شاهد رقابت ميان برخي توزيع كنندگان و فروشندگان هستند.
« نان كنجدي امروز پخت مي شود»، « نان سبزي به سفارش شما عرضه مي شود»، «نان صنعتي دوريز ندارد»، « با يك تلفن نان را در محل دريافت كنيد »از جمله تبليغات پيامكي است كه با آغاز هدفمندي
يارانه ها و آزاد شدن قيمت نان رقابت ميان نانوايي هاي آزاد پز و سنتي را در مشهد افزايش داده است به طوري كه نانوايي ها با ارسال پيامك و فروش تلفني نان مشتريان را ترغيب مي كنند.
حكايت سي دي فروش ها هم بعد ديگر ماجرا است.
مدت ها است كنار همين خيابان ايستاده و
سي دي فيلم هاي سينمايي را 1500 تومان
مي فروشد اما امروز نرخ جديدي روي
سي دي هايش نصب كرده است.
حسن آقا كه در اين هدفمندسازي با سي دي هايش به دنبال مشتري است، به گزارشگر كيهان مي گويد: از وقتي يارانه ها هدفمند شده بعضي از مردم نگرانند با خريد سي دي و تماشاي فيلم نتوانند از عهده هزينه مخارج زندگي برآيند و به همين خاطر كمتر سي دي مي خرند من هم به همين علت قيمت اجناسم را ارزان كرده ام تا از فروش بيشتر سود كسب كنم.
البته اينها جزئي ترين تخفيف هايي است كه بر اجناس ديده مي شود و در كل مي تواند بازار را به نفع مصرف كننده سوق دهد.
و تعجب اينكه هنوز عده اي هستند كه همچنان نگرانند.
مصطفي بيرجندي كه راننده خودروي بانك است گران شدن بنزين را سخت شدن شرايط براي رانندگان مي داند و اينكه ممكن است تعداد رانندگان ادارات دولتي كاهش يابد.
وي در گفت و گو با گزارشگر كيهان معتقد است: سهم يارانه ها بايد عادلانه تقسيم شود و نسبت به اقشار كم درآمد توجه بيشتري شود.
عزم ملي براي فتح خاكريزي ديگر
هدف اصلي مجلس و دولت در اجراي قانون هدفمندي يارانه ها اجراي عدالت و توزيع عادلانه ثروت ملي ميان همه قشرهاي مردمي است.
علي بروغني عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراي اسلامي با تاكيد بر اين ايده به گزارشگر كيهان مي گويد: از آنجا كه حامل هاي انرژي جزء بيت المال و منابع عمومي است مردم هم سهم مساوي از استفاده آنها دارند بنابراين دولت مي بايست اين موازنه را تغيير مي داد تا اينكه شيب پلكاني به خود گرفت و
مصرف كنندگان در قبال مصرف مجبورند پول بيشتري هم بپردازند. اما صرفه جويي ناشي از آن بهتر است در بخش هاي تامين اجتماعي و امور فرهنگي استفاده شود تا موثر باشد.
نماينده سبزوار ادامه مي دهد: البته جلوگيري از مصرف بي رويه و نهادينه كردن اين فرهنگ در دراز مدت مي تواند نقش موثري در تقويت واحدهاي اجتماعي و فرهنگي داشته باشد و شكوفايي اقتصادي را رقم بزند.
عضو فراكسيون اصولگرايان مجلس ضمن تاكيد بر آينده نگري مصارف ناشي از صرفه جويي تصريح
مي كند: آنچه از اين به بعد اهميت دارد آينده نگري در بخش هاي مختلف است كه توليد، صنعت و كشاورزي را هم تحت تاثير قرار خواهد داد. البته به تاكيد رهبر معظم انقلاب هدفمندي يارانه ها عزم ملي را مي طلبد و همه از جمله نمايندگان مجلس، دولت، صاحب نظران و مردم كه از مراحل سخت جنگ تحميلي و سازندگي و توطئه ها و شايعات سرافرازانه گذشته اند و خاكريز ها را فتح كرده اند با عزم ملي شرايط فعلي را به تحول و يك انقلاب اقتصادي تبديل كنند.
نياز مردم به شفاف سازي
مردم به اين باور رسيده اند كه اجراي طرح هدفمندسازي يارانه ها گام اساسي براي عادلانه ساختن و رقابتي كردن فضاهاي اقتصادي در كشور است و با اجراي اين قانون است كه مي توان به جامعه اي عادل رسيد.
اما با وجود اختصاص ساعت ها برنامه در صدا و سيما و حجيم عظيم مطالبي كه در رابطه با هدفمندي يارانه ها در جرايد منتشر شده برخي هنوز يكي از دغدغه هاي خود را عدم اطلاع كامل از نتايج هدفمندي يارانه ها و مصارف حاصل از صرفه جويي عنوان مي كنند.
عباس سيدي عضو مركز توسعه هنرهاي تجسمي ايران ديگر فردي است كه نظر وي را در مورد هدفمندي يارانه ها جويا مي شويم.
وي كه به فعاليت هاي فرهنگي و هنري مشغول است در گفت و گو با گزارشگر كيهان اجراي طرح هدفمندي يارانه ها را مانع قاچاق كالا، قاچاق سوخت و پولشويي عنوان مي كند كه مي تواند مقابل مفاسد اقتصادي بايستد.
سيدي در ادامه مي گويد: بهتر است نرخ قيمت ها متعادل افزايش يا كاهش داشته باشد اما برخي اجناس گران و برخي ارزان شده اند در حالي كه اين وضعيت زمينه سوء استفاده را فراهم مي كند. البته دولت بايد با اطلاع رساني بيشتر، شفاف سازي كند كه مبالغ ناشي از صرفه جويي كجا هزينه مي شود. البته مردم آگاه و مطلعي داريم و درك مي كنند. خودم پيش از اين به چندين كشور سفر كرده ام كه هدفمندي يارانه در آنجا اجرا مي شد. مثلا در تركيه گازوئيل ليتري 3000 تومان بود و هزينه حمل ونقل بالا بود اما مردم مطلع بودند كه صرفه جويي ناشي از آن در چه مصارفي استفاده مي شود. البته مواد غذايي و لوازم ضروري اگر گران نشود بهتر است.
حميد حشمتي راننده تاكسي است كه 12 سال است مردم شهر تهران را جابجا مي كند، دورنماي هدفمندي يارانه ها را مثبت مي داند.
وي نيز به گزارشگر كيهان مي گويد: طرح خوبي است اما نوع اجراي آن مهم است. مردم حساسند كه بدانند چطور اجرا مي شود اما ابهام و سوالات زيادي براي مردم وجود دارد كه هنوز به آن پاسخي داده نشده است. در واقع اطلاع رساني براي هدفمندي كم و نياز است صفحات زيادي از روزنامه ها و مجلات و برنامه هاي صدا و سيما به هدفمندي يارانه اختصاص داده شود تا به همه سوالات و ابهامات مردم جواب دهند.
حسن وجودي هم كه به همراه همسرش با حقوق بازنشستگي زندگي متوسطي دارد، واريز يارانه هاي نقدي را اميدي براي تامين مخارج زندگي به هنگام اصلاح قيمت ها مي داند و معتقد است: تا اواسط ماه از حقوق بازنشستگي استفاده مي كنيم و پس از آن به يارانه نقدي موجود در حساب بانكي سر مي زنيم.
وي تاكيد مي كند كه تا ماه هاي قبل فقط تا بيستم ماه حقوق بازنشستگي براي مخارج ديد و بازديد
بچه ها و نوه هايي كه به ديدنشان مي آمدند، كافي بود و 10 روز مابقي بدون پول مي مانديم. ضمن اينكه هزينه هايي مثل كرايه خانه و كرايه تاكسي نداريم. اما جواناني كه كرايه خانه مي دهند يا هر روز مجبورند از تاكسي و وسايل نقليه استفاده كنند يا آنهايي كه قصد دارند ازدواج كنند مخارج بالايي دارند كه شايد با يارانه ها پاسخگوي هزينه ها نباشند. دولت مي تواند مبالغي كه در نتيجه اصلاح قيمت ها بدست مي آيد براي جوانان هزينه كند.
مصيب پهلواني عضو هيات علمي دانشگاه سيستان و بلوچستان در اين راستا به تلاش صاحبنظران در ارايه اطلاعات كامل و جامع به مردم با برگزاري نشست هاي علمي و با حضور مسئولان دولتي و اقتصاددانان و اساتيد دانشگاهي اشاره دارد كه نمونه آن در اين دانشگاه برگزار شد.
وي در گفت و گو با خبرنگار سرويس گزارش كيهان اظهارمي كند: به لحاظ رواني مردم نياز دارند تا دولت در مورد اين پروژه عظيم اقتصادي شبهات آنها را پاسخ دهد و مردم از اين اقدام اساسي كه در راستاي
عدالت محوري صورت گرفته اطلاعات كاملي بدست بياورند تا بتوانند همكاري لازم را داشته باشند، همانطور كه طي ماه هاي اخير اطلاعاتي به مردم داده شد و بسياري از آنهايي كه مخالف هدفمندي بودند به موافقان پيوستند.
اين اقتصاد دان براين عقيده است كه علاوه بر جلوگيري از اتلاف منابع انرژي قاچاق سوخت مهمترين معضل مردم در مناطق مرزي است كه با هدفمندي يارانه ها محدود و قطع خواهد شد. همچنين با اين شرايط اقشار آسيب پذير سهم بيشتري از ثروت ملي بدستشان مي رسد كه اين مفهوم كامل عدالت محوري است.
حمايت از صنعت و كشاورزي
گرچه بخش صنعتي و كشاورزي در راستاي اجرايي شدن طرح هدفمندي يارانه ها و الزام به تثبيت قيمت ها معتقد به زيان ديدگي هستند اما دولت در اين زمينه هم تدابيري انديشيده است.
بهمن محمد ياري عضو كميسيون صنايع مجلس شوراي اسلامي به تدبير دولت در تقويت اين دو بخش تاكيد دارد و در اين زمينه به گزارشگر كيهان مي گويد: در طرح هدفمندسازي يارانه ها 30 درصد براي حمايت از صنعت و كشاورزي در نظر گرفته شده و دولت ابلاغ كرده است هزينه ها افزايش نيابد. در حالي كه اين موضوع امكان پذير نيست چون نرخ تمام شده بيش از قيمت فروش است. در حالي كه هزينه تمام شده بايد همزمان با يارانه نقدي خانوارها تعيين تكليف مي شد تا اشتغال را تحت تاثير قرار ندهد.
وي ادامه مي دهد: هزينه سوخت افزايش يافته اما كارخانجات و معادن و صنايع حتي بخش كشاورزي با انواع ماشين هاي سبك و سنگين به سوخت نياز دارند اما دولت مجوز افزايش قيمت را نمي دهد. در اين حالت واحدهاي توليدي با مشكل مواجه خواهند شد. بخش كشاورزي در حال حاضر بيشترين نگراني را دارد. همچنين بحث برابري نرخ بنزين و CNG نيازمند بررسي دوباره است تا بخش حمل و نقل دچار آسيب نشود. چرا كه به صورت دستوري نمي توان كرايه ها را ثابت نگه داشت و در واقع اين بخش ها نياز به بازنگري دارند.
در پاسخ به نماينده تالش وزير بازرگاني به ضرورت تعامل ميان وزارت بازرگاني و جهاد كشاورزي اشاره و تاكيد مي كند: دو وزارتخانه بازرگاني و جهاد كشاورزي بايد با مديريت و برنامه ريزي دقيق حلقه هاي اتصال از مزرعه تا منزل را هدايت كنند كه براي برآورده كردن اين هدف مهم تعامل لحظه به لحظه نياز است و بايد در اين خصوص به يكديگر كمك كنيم.