پا به پاي عشق در سنگرهاي ايثار
ضرورت بررسي وضعيت كاروان راهيان نور-بخش نخست

گاليا توانگر
بهار كه صداي قدمهايش به گوش مي رسد، انسان هواي رفتن و رسيدن مي كند.
وقتي جرس كاروان در مسير نور به صدا درمي آيد، دل فراخوانده مي شود و در اين فراخوان تنها گوش هاي شنوا و چشم هاي بيدار رهسپار وادي دل سپردن مي شوند.
آن جا در دو كوهه، شلمچه، دهلاويه اگر با چشم زميني ات بنگري چيزي جز خاك نيست. ولي اين خاك به خاطر حرف هاي نابش و جا پاي قدم هايي كه به سينه حك كرده، ارزشي بهشتي دارد. هر گوشي نمي تواند بشنود و هر چشمي نمي تواند ببيند.
شايد اين خاك كربلايي ديگر و رستاخيز روح باشد. شايد اين خاك خود جسم زنده اي است كه مي خواهد زبان بگشايد و فرياد بزند از آنچه كه در شب هاي عمليات ديده و شنيده است. بيا كه خوش آمدي و دمي روحت را به اين قافله برسان. امتداد اين كاروان به كربلا و كارزار احد مي رسد.
مي گويد سال آخر دبيرستان بوده كه در كاروان راهيان نور ثبت نام كرده است جا پر مي شود و مي گويند امسال براي تو جا نيست. شب خواب پسر عموي شهيد پدرش را مي بيند. شهيد به او وعده مي دهد: هادي! بيا، رفتنت با ما!
ساك مي بندد و تا پاي ماشين مي رود. درست همان روز يكي از بچه ها آمدنش را كنسل كرده بوده و هادي را به جاي او در كاروان نور جا مي دهند.
از آن روز تا به حال يك دهه است كه خادم راهيان نور باقي مانده و هر سال 15 تا بيست روز از اسفند را بدون هيچ چشمداشتي در مناطق به زائرين خدمت مي كند. هادي شيرازي در حال حاضر فوق ليسانس زمين شناسي دارد.
آن روزهاي خوب خدايي
شايد در دهه هفتاد و اوايل دهه هشتاد كه كاروان زائرين رهسپار مناطق عملياتي مي شد، منطقه آنچنان بكر بود و امكانات كم كه هر زائر واقعا تا عمق جانش شرايط رزمندگان را در جنگ درك مي كرد. خيلي از زمين ها هنوز از مين هاي دشمن پاك نشده بودند. محل اسكان حالت صحرايي داشت و غذا دقيقا كنسروهاي زمان جنگ بود.
زهرا حسيني نژاد كه در دهه هفتاد چند سال پس از اتمام جنگ فضاي راهيان نور را تجربه كرده، مي گويد: «در هنگام غروب بعد از نماز مغرب و عشا ناگهان صداي انفجاري به گوش رسيد. خبرها كه مي رسيد، مي گفتند پاي يكي از خادمين راهيان نور روي مين رفته است. شب در محل اسكان صحرايي استراحت كرديم. سرد بود و ما ياد شب هاي سرد عمليات افتاديم. خانواده ها گرد هم زيارت عاشورا مي خواندند و كمي آن سوتر بچه هاي تفحص اجساد يافته شده شهدا را كنار هم گذاشته و زائرين، كاروان شهدا را بدرقه مي كردند.»
اين زائر شهدا ضمن ابراز گله مندي از اين كه هر چه گذشت اگرچه امكانات بيشتر شد، ولي توقعات هم بالاتر رفت، مي گويد: «به هر جهت من معتقد نيستم زائر بايد بدون امكانات در منطقه رها شود، ولي بايد شرايط به گونه اي باشد كه كمي هم انعكاس دهنده سختي هاي رزمندگان در شرايط جنگ باشد. بايد با اين هدف در مسير راهيان نور گام بگذاريم كه اين جاده به خودسازي مي رسد.»
اين ها را كه مي گويد ياد مانور شبانگاهي اردويي مي افتم كه سه سال پيش با آنها همراه بودم. از خواب كه پريديم، هر كس هرچه دم دستش بود به پا كرد. ما دمپايي پلاستيكي پوشيديم. خيال مي كرديم پنج دقيقه قدم مي زنيم و برمي گرديم. ولي حقيقتا پياده روي نيم ساعته با دمپايي روي رمل ها مشكل بود. بچه ها كلي شوخي كردند. اما وقتي راوي از رزمندگاني گفت كه با پوتين هاي سنگين و گل آلود در شب هاي باراني روي رمل ها پياده روي مي كردند و جعبه هاي فشنگ را به دوش مي كشيدند، واقعا نفس در سينه مان حبس شد.
استقبال بي نظير زائرين از راهيان نور
امسال مناطق راهيان نور در جنوب كشور به چهار بخش هويزه، دوكوهه، كرخه و خرمشهر تقسيم بندي شده است. هويزه مقر شهيد علم الهدي سيدشهيدان دانشجو، دوكوهه مقر شهيد عباس وراميني (دانشجوي دانشگاه علامه)، كرخه مقر شهيد رجب بيگي شهيد بصيرت، فاتح سفارت آمريكا و ترور شده توسط منافقين كوردل، خرمشهر مقر شهيد هاشمي گمنام ترين سردار جنگ خوانده مي شود.
هادي شيرازي، مسئول بخش هاي كرخه و خرمشهر پيرامون استقبال چشمگير زائرين به ويژه قشر دانشجويي از كاروان راهيان نور توضيح مي دهد: «از همه اقشار در كل كشور 150 هزار نفر براي شركت در راهيان نور ثبت نام كرده اند. از اين تعداد چيزي در حدود 45 تا 50 هزار نفر توسط بسيج دانشجويي تا اين لحظه انسجام داده شده اند.»
در همين حين از پشت تلفن نفس هاي هادي شيرازي به شماره مي افتد. گويي جعبه هايي را جابه جا مي كند. وي بريده بريده مي گويد: «امروز يكي از خيرين 10 هزار تا سانديس و 200 بكس آب معدني براي زائرين فرستاده است. خدا مي داند بچه هاي مقر حتي به يكي از آنها لب نمي زنند و همه تا دانه آخر بين زائرين توزيع خواهد شد.»
وي ادامه مي دهد: «الآن سطح كيفي پذيرايي از زائرين بسيار بهتر شده است و ما همه تلاش مان را مي كنيم از امكانات موجود نهايت بهره را برده و بهترين خدمت رساني را داشته باشيم. شب اول ورود زائرين به منطقه آبادان و خرمشهر اردوگاه ميثاق با ظرفيت 30 تا 40درصد از كل اردوگاه محل اسكان است. حسينيه هاي شيك و تميز كه داراي حمام و دستشويي هم هستند مضاف بر اردوگاه ميثاق در اختيار ماست. در شهر خرمشهر شبي 400 تا 500 هزار تومان براي 200 نفر هزينه مي كنيم. هر شب در شهرهاي آبادان و خرمشهر 2000 دانشجو اسكان مي دهيم. البته نگاه ما صرفا خدمت رساني در جهت اسكان و غذا نيست. 30 خادم خواهر داريم كه با پرچم، سربند، عكس شهدا، دست نوشته هاي خودشان كه به صورت هنري و ذوقي طراحي كرده اند در بين كاروان هاي خواهر حضور پيدا مي كنند. شب آخر (اختتاميه) يكي از رزمندگان را دعوت مي كنيم بدون كمترين چشم داشتي تا پاسي از شب در كاروان براي بچه ها حضور پيدا كرده و خاطرات را روايت مي كنند. در هنگام ورود نيز سيستم صوتي تعبيه كرده ايم و با گل و اسپند به استقبال كاروان مي رويم. بعد از هر بار كه زائرين شام صرف مي كنند راوي 45 دقيقه سخنراني دارد.»
مسئول دانشجوي راهيان نور در منطقه كرخه و خرمشهر توضيح مي دهد: «مباحث اگرچه محور اصلي اش بازگويي خاطرات جنگ است، اما پيرامون جنگ نرم نيز صحبت مي شود و در كاروان هاي دانشجويي به نوعي گفت و گو راه مي اندازيم. بايد براي دانشجو دغدغه و سؤالي پيرامون دفاع مقدس و حوادث روز ايجاد كنيم تا خودش به دنبال يافتن جواب ها برود.»
شيرازي يكي ديگر از قدم هاي متفاوت امسال را بهره گيري از جوانان منطقه در امر روايت و خدامي عنوان كرده و مي گويد: «وقتي از جوانان بومي منطقه استفاده مي كنيم، چون با يك تعصب بيشتري امور را دنبال مي كنند، نتايج مثبت دوچندان مي شود. حرف ما هميشه اين است شهدا جان خود را هديه كردند، چرا ما نتوانيم 15 تا 20 روز از سال در خدمت شهدا و زائرين آنها باشيم؟»
بايد شأن زائر حفظ شود
علي غفاري، مسئول معاونت اردويي راهيان نور و گردشگري ناحيه شهيدبهشتي سپاه محمد رسول الله مردي چهل ساله است كه با تمام توانش تلاش كرده خادم رتبه يك كشور در امر خدمت رساني به خانواده هاي زائر در كاروان راهيان نور باشد. اين تلاشگر كاري كرده كه ناحيه شهيدبهشتي بهترين خدمات دهي را در سطح كشور داشته است و سال گذشته نمونه شده اند.
غفاري گرم و صميمانه و پرانرژي برايمان مي گويد: «سياست ما اين است كه در بدو ورود خانواده ها و فرزندانشان با كمبود امكانات مواجه نشوند. معتقديم زائر بايد شأنش حفظ شود و چه از لحاظ امكانات رفاهي و چه از لحاظ كار فرهنگي نبايد كم بگذاريم. من حسينيه هايي را براي خانواده ها انتخاب مي كنم كه حتما مجهز به تعدادي حمام و سرويس بهداشتي مناسب باشد. زائر را به رستوران مي بريم و در حد توان مان بهترين منو را پيش رويش قرار مي دهيم. وجود حمام براي خيلي از خانواده ها يكي از ضروريات است كه حتما در محل اسكان مدنظر قرار مي دهيم.»
غفاري از سوي ديگر توانسته با سازمان هاي حمايتي و خيرين نيز پل ارتباطي خوبي برقرار كند و امكانات بهتري ارائه دهد. وي مي گويد: «بودجه اي كه امسال به ما داده اند 4 ميليون تومان براي 4500 زائر است. يعني براي 5 روز نفري هزار تومان. اين بودجه حقيقتا ناچيز است و مي طلبد خيرين وارد عمل شوند و دست ما را بگيرند.»
وي پيرامون برنامه هاي فرهنگي ارائه شده توضيح مي دهد: «ويدئو پروژكتور تهيه كرده ايم تا در شب هنگام براي خانواده هاي زائر فيلم هاي شهدا و نيز فيلم هاي حوزه دفاع مقدس را پخش كنيم. در هر اتوبوس راوي زبده داريم. سر هر يادمان توضيح مي دهند كه در اين مكان چه اتفاقي افتاده است؟ همه راويان از قشر رزمندگان زمان جنگ و يا جوانان تحصيل كرده و مجرب هستند كه دل به اين راه سپرده اند.»
يكي از بهترين اتفاقاتي كه غفاري از آن به نيكي ياد مي كند و معتقد است براي آنها باقيات الصالحات مي شود، پذيرش خانواده هايي است كه جوان غيربسيجي و بعضا با سر و وضع و پوشش غربي دارند. وي مي گويد: «همه به من خرده مي گرفتند كه چرا اين ها را راه مي دهي؟! اما من معتقدم اتفاقا بايد اين اقشار را راه داد و متحول كرد. همين چند روز پيش پدر دختري كه نماز نمي خواند و بدحجاب هم بود با من تماس گرفت و بسيار تشكر كرد كه بعد از سفر راهيان نور سال گذشته دخترش نمازخوان شده و حجابش را هم رعايت مي كند.همين نتايج است كه خستگي مان را به در مي برد و ما را دلگرم فعاليت دوچندان مي كند.»
حضور 200 هزار دانشجو در كاروان راهيان نور
امسال 200 هزار دانشجوي جديدالورود راهي كاروان هاي راهيان نور مي شوند. حسين قدياني، رئيس سازمان بسيج دانشجويي كشور مي گويد: «بسته زائر ويژه دانشجويان و بسته فرهنگي ويژه كاروان هاي راهيان نور توسط بسيج دانشجويي تهيه شده است و در اين اردوها در اختيار دانشجويان و كاروان راهيان نور قرار مي گيرد. هم اكنون 50 هزار دانشجو به جنوب كشور اعزام شده اند و تا پايان اسفندماه جاري نيز 150 هزار دانشجوي ديگر به اين اردوها اعزام مي شوند.»
رئيس سازمان بسيج دانشجويي ضمن اشاره به اين كه در محل اقامت دانشجويان از اساتيد و رزمندگان دفاع مقدس براي روايت خاطرات و رشادت ها و نيز تحليل فضاي سياسي روز كشور استفاده مي شود، مي گويد: «اعزام كاروان هاي نخبه علمي و فرهنگي و نيز اصحاب رسانه، ورزشكاران، مدال آوران، هنرمندان و... نيز از كارهاي منسجم راهيان نور در اسفند 89 و فروردين 90 است. ضمن اين كه حضور خواهران رزمنده به عنوان راوي در بين كاروان هاي دانشجويي خواهر بسيار پررنگ تر از سنوات قبل خواهد بود.»
اندك اندك مي رود كه بين كاروان هاي راهيان نور و اردوهاي جهادي پلي مستحكم شكل بگيرد به گونه اي كه قدياني نويد مي دهد امسال اولويت سازندگي در مناطق جنوبي كشور است. به طور كلي اردوهاي جهادي 20 روزه خواهد بود و 10 هزار دانشجو نيز در اين اردوها شركت خواهند داشت. البته پراكندگي مناطق سازندگي در هر 23 استان كشور خواهد بود.
گزارش روز