گزارش روز كيهان در سالي كه گذشت
مجاهدت قلم در عرصه اطلاع رساني - بخش نخست

گاليا توانگر
روزهاي پاياني سال مثل عبور از يك دالان مي ماند. وقتي در امتداد راهرو هاي منتهي به تحريريه قدم مي زنم، حس عجيبي سراسر وجودم را دربر مي گيرد. انتهاي راهروها به پنجره اي ختم مي شود كه مي توان از لاي پلك هايش قله هاي دور دست و بادگيرهاي قد علم كرده نزديك تر را نظاره كرد.
روزهاي ما روزنامه نگاران مثل عبور از يك دالان شلوغ است. در اين دالان سنگ صبور حرف هاي مردم هستيم و گوش شنوايي داريم براي شنيدن و جست وجوي حقيقت. حقيقت پنجره اي است كه ما را از راهروهاي پيچ درپيچ رهايي داده و به قله هاي فردا مي رساند. حقيقت جايي است كه خدا نشسته و به عملكرد و قلممان لبخند مي زند. رضايت خدا كه باشد همه ما سربلنديم.
روزنامه نگاري يك عشق مداوم و سرگشتگي است كه از كودكي در طالع بعضي از آدم هاست.
در سال هاي دبستان و راهنمايي، سال هاي جنگ، زماني كه هر مداد را تا آخر استفاده مي كرديم و در صف صبحگاه قلم سلاح ما بود، به تولد روزنامه ديواري هفته بعد فكر مي كردم. پشت كاغذ كادو و يا تكه مقوايي داستان مصور مي ساختم. بچه ها دمي نشاط خاطر مي خواستند، به ويژه كه اكثراً جنگ زده هاي مهاجر به سمت بوشهر بودند. شايد همان روزها بود كه درك كردم روزنامه نگاري اگرچه از حقيقت مي گويد، اما تنش نمي آفريند، آرامشي درياگونه را رقم مي زند. هرچه بود تجربه آن سال ها و شوقي كه در نگاه بچه ها به وقت خواندن روزنامه ديواري موج مي زد، هنوز هم زيباترين ثانيه هاي زندگي من است.
روزنامه نگاري وقتي اشتياق چشم ها را برمي انگيزد كه براي جايگاه، هدف هاي دنيوي و پر كردن حساب بانكي روزنامه نگار نشده باشي. وا اسفا كه حب دنيا قلمت را اسير كرده باشد!
280روز با مخاطبين گزارش روز كيهان
در سال 89، 280شماره گزارش روز با شما عزيزان بوديم. در اين شمارگان به سوژه هاي اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي گاه حتي علمي پرداخته شد. از لابه لاي تلفن هايي كه مخاطبين صاحب نظر با سرويس گزارش روز داشتند، از ميان صحبت هايتان براي شما سوژه هايي انتخاب كرده و في الفور مباحث مهم و مورد تقاضايتان را در اولويت قرار مي داديم.
گاليا توانگر با 70شماره گزارش، پريسا جلالي با 70شماره گزارش، صديقه توانا با 63 شماره گزارش، حسن آقايي 62شماره گزارش و ايرج نظافتي دبير سرويس گزارش با 15شماره گزارش سربازان جبهه فرهنگي بودند كه سعي داشتند درحال و هواي خواسته ها و دغدغه هاي شما قدم زده، تفكر كرده و با قلمشان از حقيقت بنگارند.
ايرج نظافتي در جايگاه دبير سرويس همواره با راهنمايي هاي صادقانه خود مي كوشد مدافع واقعيت ها باشد و سوژه ها را به نحوي انتخاب كند كه موضوع موردنظر از حساسيت هاي زماني و موقعيتي برخوردار باشد.
در روزهاي آرامش پس از فتنه 88 هرگز روشنگري ها را رها نكرده و ده ها سوژه در افشاي توطئه دشمنان انقلاب اسلامي پيش روي مخاطبين قرار داديم. در اين سري آثار تلاش شد به واكاوي جايگاه رسانه هاي بيگانه در افكار عمومي توجه ويژه داشته باشيم.
ايرج نظافتي در ليد يكي از گزارش هاي پر بازتاب خود مورخه ششم خرداد ماه چنين آورده است:
«هم اكنون سه هزار شبكه تلويزيوني و 45هزار شبكه فارسي زبان و فضاي مجازي عليه كشور فعالند تا تفكر امام و انديشه بسيجي را كه حماسه فتح خرمشهر را رقم زد بي رمق نشان دهند.
اين سخنان را چند روز پيش سيدمحمد حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در جمع بسيجيان شهرستان محمودآباد بيان كرده است.
براساس آمار اعلام شده توسط وزير ارشاد مي توان گفت كه امروز ايران اسلامي در يك نبرد تمام عيار نرم قرار دارد و دشمنان استكباري در تلاشند تا شايد بتوانند با ابزارهاي رسانه اي بر باورها و ارزش هاي راستين و شناخته شده جامعه تأثير بگذارند و با همسو كردن برخي از خواصي كه در امتحان انتخابات سال گذشته كارنامه مردودي خود را دريافت كرده اند، درصدد ضربه زدن به عقايد و باورهاي ديني و مذهبي مردم هستند.
اما در آن سوي ميدان دشمن، مردمي متعهد و انقلابي قرار دارند كه حماسه بزرگ نهم دي و 22بهمن 88 را آفريدند و تمامي ترفندهاي رسانه اي دشمنان را نقش برآب كردند.
اگر منصفانه و كارشناسانه درباره جايگاه و اعتبار واقعي رسانه هاي بيگانه در نزد ملت ايران يك نظرسنجي صورت بگيرد بدون شك نتايجي غير از تنفر بيش از حد مردم از اين رسانه ها خروجي ديگري اين نظرسنجي نخواهد داشت.»
نظافتي مي گويد: «در وهله اول بايد در كار روزنامه نگاري عاشق باشيد تا بتوانيد اين راه پرفراز و نشيب را طي كنيد، سپس پشت كار و تعهد و پايبندي به آرمان هاي بلند انقلاب اسلامي مي تواند سبب شود تا يك خبرنگار در مسير درست حركت كند و لغزشي نداشته باشد.»
دبير سرويس گزارش كيهان به همراهي اعضاي گزارش روز در جريان سازي اين صفحه اشاره مي كند و مي گويد: «در طول يك سال اخير تمامي بچه هاي سرويس گزارش به نوعي در تلاش بودند تا سوژه هاي به روز و دغدغه هاي مردم را انعكاس دهند و در عين حال حمايت ها و مشورت هاي حاج آقا شريعتمداري مديرمسئول محترم كيهان و اعضاي شوراي سردبيري را هم در رسيدن به موفقيت هاي سرويس گزارش كيهان مفيد و مؤثر مي دانم.»
نظافتي ادامه مي دهد: «بنا بر نظر مديرمسئول محترم كيهان، تلاش كرديم تا در صفحه گزارش روز همچنان با خواسته ها و مطالبات مردم همراه باشيم و در عرصه هاي اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي زبان گوياي مردم و مدافع ارزش هاي انقلابي در برابر جريان هاي ضدانقلاب باشيم كه اميدوارم با انتشار 280 شماره گزارش در حوزه هاي مختلف در سال 1389 رضايت خداوند متعال، امام عصر(عج) و مردم خوب كشورمان را جلب كرده باشيم.»
گزارش هاي ميداني و توصيفات بكر
بگذاريد از مردي بگويم كه نزديك به چند دهه است كار گزارش نويسي را در كارنامه خود دارد. حسن آقايي با آن موهاي جوگندمي كه برف تجربه بر آنها نشسته و نگاه هميشه مثبت و اميدوارش معمولا دنبال سوژه هايي است كه به دغدغه قشرهاي آسيب پذير جامعه نظير رانندگان زحمتكش در شهر و جاده هاي برون شهري كشاورزان، كارگران و... برمي گردد.
توصيفات آقايي بكر و زيباست، آنچنان كه در لبه سوهان آشفتگي هاي روز ، ذهن مخاطب را در آسمان خيال به پرواز درمي آورد.
به اين قسمت از توصيفاتش در باب مشغله هاي زندگي كاميون داران توجه كنيد كه در گزارش اقساط بدهي چراغ قرمز زندگي رانندگان برون شهري مورخه بيستم ارديبهشت آمده است: «حمل بار در هواي سرد و تاريك و زير باران آتش، عقربه سركش دغدغه هاي زندگي را از حركت انداخته است... راننده هم نه تنها حواسش به كوك كردن زمان نيست كه ساعتش را پيشتر از مچ دستش باز كرده، و از كنار بندر و باغ و پايانه عبور كرده و به جاي مثلا سبزيجات، مهمات بار زده، رفته توي سنگر و كنار سنگرنشينان منتظر تخليه بار است.
اما در جريان عادي و سيال زندگي نه تنها با عقربه هاي ساعت سر و كار داريم، كه روزهاي هفته را چند بار شمارش مي كنيم كه زمان پرداخت قسط ها نزديك و نزديك تر مي شود. خيلي از رانندگان دغدغه قسط هاي سنگين كاميون شان جدول مخارج روزمره شان را هم به هم ريخته است.»
گزارش هايي كه از بعد ميداني بسيار تصويري هستند
وي خود را رودرروي مردم قرار مي دهد تا از نزديك انعكاس دهنده نظرات آنها باشد. توضيحات او در گزارش هايي با سوژه هاي سفر و بازار ميوه و تلاش باغداران آنچنان بر دل مخاطب مي نشست كه گويي شعري زنده و روان را مرور مي كرد.
وي در سال 89 طي سه شماره به مسائل پيش روي قشر تاكسي داران نيز در تاريخ هاي 21 و 22 و 23 دي ماه پرداخت كه بازتاب گسترده اي از سوي اين قشر داشت. آقايي در گزارش پيچ و خم قطار اصلاح كرايه ها مورخه بيست و سوم ديماه آورده است:
«حركت قطار سنگين هدفمند كردن يارانه ها از توقفگاه تاريخي خود، نشان يك اراده شگفت آور است. اين قطار راه پرهيجان و ايستگاه هاي سوختگيري هم دارد. همين طور افق اميدواري، بهره وري، آسايش و نتيجه گيري مطلوب سير آن، عبور مدبرانه و شكيبايي مديريت و سرنشينان قطار از جمله مطالبات مردم در اين زمينه است.
پروژه بس سنگين اصلاح قيمت هاي حامل انرژي و پاره اي از اقلام مصرفي روزمره شايد براي برخي اذهان در مراحل اوليه اجرا شفاف نباشد و يا براي بعضي مردم عمق اين واقعه توجيه كامل نشده باشد و بر اين روال و احساس، دور از ذهن و انتظار نيست كه به عنوان مثال رانندگاني كه نقش مهم جابه جايي روزانه هزاران مسافر را در سطح شهر دارند و مشكلات گوناگون هم ممكن است داشته باشند، در شروع هدفمندي يارانه ها، خرده گيري كنند و از اندك بودن 15درصدي افزايش نرخ كرايه ها گله مند باشند اما با صبر و شكيبايي و ارايه راهكار به مسئولان مي توان اين دوران را با موفقيت پشت سر گذاشت.»
آقايي اگرچه در سال گذشته غم فقدان مادر بر دلش نشست، اما هرگز از نااميدي نگفت. در پنجره نگاه او همواره اميد، تلاش و صبوري پرمي زند.
موفقيت در جشنواره هاي مختلف به ويژه جشنواره مطبوعات
سرويس گزارش روز در سال 89 از حيث نمايش توانمندي هايش در عرصه جشنواره هاي مختلف نيز خوش درخشيد.
پريسا جلالي نفر دوم گزارش غيرخبري در جشنواره مطبوعات، نفر اول جشنواره رسانه ها و نفر اول جشنواره نماز و رسانه. گاليا توانگر نفر اول در بخش ويژه جشنواره ترافيك و رسانه و نفر دوم جشنواره بصيرت افزايي انجمن روزنامه نگاران مسلمان. ايرج نظافتي نفر اول جشنواره خانواده از سوي نهاد رياست جمهوري.
جلالي پيرامون گزارش هاي روشنگرانه اي كه بعداز فتنه 88 درسال 89 دنبال كرده است، مي گويد: «فتنه 88 و تهيه گزارش هاي در افشاي ماهيت فتنه گران تجربه جديدي را پيش رويم قرارداد، خصوصا مصاحبه با كارشناسان و صاحب نظران فصل جديدي از حقايق را گشود.»
يكي ديگر از گزارش هاي اين گزارشگر كه خودش معتقد است در مسير پژوهش و گردآوري آن بسيار تجربه كسب كرده، گزارش وهابيت بوده است كه در تاريخ 22 و 23 تيرماه به چاپ رسيد.
گزارش شيطان پرستي وي نيز چاپ شده در تاريخ هاي 12 و 13 تيرماه بازتاب هاي گسترده اي به همراه داشت.
تلاشي خستگي ناپذير براي جست وجوي حقيقت
صديقه توانا يكي ديگر از گزارشگران سرويس پيرامون اهميت فن گزارش نويسي توضيح مي دهد: «چند سال قبل وقتي كه هنوز در سرويس گزارش خدمت نمي كردم، گمان مي بردم گزارشگر براي تهيه گزارش فقط كافي است سوژه اش را پيدا كند و به گوشه دنجي برود و مطلبش را با يك قلم توصيفي قوي آماده كند و خيلي لازم نيست خود را با مردم درگير نمايد، اما الان كه دوسالي است از فعاليتم در سرويس گزارش مي گذرد، هر روز به اين باور و يقين اطمينان بيشتري پيدا مي كنم كه دنياي خبرنگاري با دنياي گزارشگري خيلي متفاوت است. گزارشگر نگاهش به همه چيز بايد به شكل سوژه باشد، هرچند كه يك گزارشگر اول بايد خبرنگار باشد و خوان هاي مختلفي را پشت سربگذارد، اما آخرين خوان خبرنگاري كه گزارشگري است نياز به قدرت تحليل و تفكر بيشتري دارد.»
وي صادقانه ادامه مي دهد: «هر روز كه از حضورم در سرويس گزارش روز مي گذرد و هر وقت دنبال سوژه جديدي مي روم گويي دري از آگاهي و دانش به رويم گشوده مي شود، گرمي و سردي هوا، بارش برف و باران، شلوغي و ازدحام جمعيت براي خريد شب عيد، هيچ كدام تأثيري در تاخير تهيه گزارش ندارد كه هيچ، بلكه انگيزه و اشتياقم را براي كنكاش و جست وجو در رسيدن به پاسخ مناسب و منطقي و تهيه گزارش جذاب، راغب تر مي كند.»
توانا نيز گزارشات ميداني خوبي تهيه مي كند. وي با ورق زدن خاطراتش در ذهن برايمان مي گويد: «يادم نمي رود آن هنگام كه براي تهيه گزارش لباس هاي تاناكورا به همراه رحمان محمدي عكاس روزنامه به بازار علي گوله رفتيم، فروشندگان با چه داد و فريادي به ما حمله ور شدند كه آقا عكس نگيريد، يا اينكه با عصبانيت مي گفتند خانم شما اينجا چكار مي كنيد؟! با چه مجوزي به اينجا آمده ايد؟! شما مي خواهيد ما را از نان خوردن بيندازيد، قبلا هر خبرنگاري به اينجا آمده و رفته دو روز بعد مسئولان به سراغمان آمده اند و جلوي كاسبي ما را گرفته اند و يا وقتي براي تهيه گزارش از فالگيري و رمالي با هزار دردسر با يك رمال معروف قرار ملاقات گذاشتم واقعا نمي دانستم وقتي آقاي فالگير آب به اصطلاح دعا خوانده اي كه مثلا براي رفع بيماري به دستم داد را چگونه بخورم، اما خوب مجبور بودم و جالب تر اين بود كه وقتي اين افراد ادعا مي كنند واقعا از واقعيت ها خبر دارند و آينده را پيشگويي مي كنند، چگونه با يك دروغ ساختگي و مصلحتي مشتشان باز مي شود و يا وقتي براي مصاحبه با يك مقام مسئول بارها و بارها بايد با بخش هاي مختلف روابط عمومي ها و منشي ها تماس بگيريم تا شايد براي دقايقي پاسخگوي سؤالاتمان باشند، تازه اگر هر بار با اين پاسخ تكراري كه آقاي مدير در جلسه هستند، مواجه نشويم. اينها فقط بخش كوتاهي از سختي هاي شيرين گزارشگري در روزنامه است.»
گزارش روز